PATOLOGIJA 2 Flashcards

1
Q

Šta obuhvata patologija integratornog sistema?

A

Obuhvata patologiju:
-aferentnog tj. ulaznog dela integratora nižeg reda (INR-a),
-eferentnog tj. izlaznog dela integratora nižeg reda (INR-e) i
-integratora višeg reda (IVR)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kako funkcioniše integratorni sistem?

A

Integratorni sistem funkcioniše kao celina, ali ipak izdvajamo i prikazujemo patologiju prema njegovim bazičnim, strukturalnim delovima.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Gde je lociran integratornnižeg reda?

A

Integrator nižeg reda je lociran u aferentnom i eferentnom delu organizma oralne verbalne komunikacije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Šta u aferentnom delu radi ovaj integrator?

A

U aferentnom delu ovaj integrator uglavnom obezbeđuje funkciju integracije verboakustičkih, verbovizuelnih i verbokinestetskih impulsa u procesu verbalne komunikacije, uključujući pokrete tela, izraze lica, pokrete ruku, kao i finalne komponente.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Koji delovi integratornog sistema odnosno centralnog nervnog sistema imaju primarnu ulogu u funkciji ovog integratora? (Aferentni integrator)

A

Delovi integratornog sistema, odnosno centralnog nervnog sistema koji imaju primarnu ulogu u funkciji ovog dela integratornog sistema su:
-brežuljak (colliculus),
-ascedentni retikularni aktivirajući sistem,
-talamički centri.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Koja je bazična etiologija aferentnog dela integratora nižeg reda?

A

Bazična etiologija:
-kongenitalne afekcije mozga,
-cerebralna paraliza,
-cerebrovaskularna oštećenja
-cerebralneneoplazme,
-encefalitis i raznovidne lezije talamičkih centara.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kako se manifestuje patologija aferentnog dela INR-A?

A

Patologija aferentnog dela INR manifestuje se kroz četiri oblika:
Poteškoće i ograničenja u obezbeđenju ili održavanju auditivne i vizelne pažnje za verboakustičke i verbovizuelne komunikativne simbole.
Poteškoće i ograničenja u procesu taktilno-kinestetskog praćenja i kontrole oralne verbalne ekspresije, tj. u uspostavljanju auditivnog, vizuelnog i taktilno-kinestetskog fidbeka. Poteškoće u zadržavanju podsticajne i selektivne pažnje na verbalne simbole kod komunikacije u uslovima buke i glasnog govora, odnosno gubitak kontrole slušaoca, dekodera u aktu verbalne komunikacije. Nerazvijenost, ograničenost i poremećenost automatizovanih procesa pobuđivanja, određivanja i praćenja svih aspekata verbalnih komunikativnih simbola.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kakva je logopatija aferentnog dela INR-A?

A

Poteškoće i ograničenja u obezbeđenju i održavanju auditivne i vizuelne pažnje prouzrokuju logopatiju koja zahvata skoro sve delove sistema sredstava verbalne komunikacije. Logopatija kreće od lakih, artikulativnih problema, do nemogućnosti praćenja i razumevanja verbalne poruke.

o Poremećaj funkcije delova sistema povratne sprege tj. ograničena ili povremeno isključenja auditivna ili vizuelna komponenta fidbeka može da prouzrokuje logopatiju kao i kod prisustva poteškoća i ograničenja u obezbeđenju i održavanju auditivne i vizuelne verbalne pažnje. Problemi u zadržavanju podsticajne i selektivne pažnje na verbalnim simbolima može dovesti do nemogućnosti praćenja i isključenja verbalnog komunikativnog akta. Nerazvijenost, ograničenost i poremećenost automatizovanih procesa pobuđivanja, određivanja i praćenja svih aspekata verbalnih komunikativnih simbola prouzrokuju logopatiju sa različitim oblicima dislalije, disfazije, disleksije i disgrafije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Koji sve delovi ostvaruju funkciju eferentnog dela integratora nižeg reda?

A

Funkciju eferentnog dela integratora nižeg reda ostvaruje:
mali mozak (cerebellum),
bazalne ganglije (ganglion basalis) i
mala govorna hemisfera (nedominantna, tj. nespecijalizovana hemisfera mozga).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Koji su osnovni etiološki faktori patologije male govorne hemisfere?

A

Osnovni etiološki faktori patologije male govorne hemisfere koja prouzrokuje logopatiju su:
traumatizam, vaskularna oboljenja i poremećaji, degenerativna oboljenja, infekcije i neoplazme.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Koji su bazični etiološki faktoei patologije bazalnih ganglija?

A

Bazieni etioloski faktori patologije bazalnih ganglija su:
Parkinsonova bolest, Sydenham-ova horea, Hungtington-ova horea, kongenitalna horea, kongenitalna atetoza, kongenitalna rigidnost, o torziona distonija i Vilson-ova bolest.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Koji su najčešći i karakteristični etiološki faktoei patologije cerebeluma koji prouzrokuju logopatiju.

A

Najčešći i karakteristični etiološki faktori patologije cerebeluma koji prouzrokuju logopatiju su:
traumatizam, cerebralna disgeneza,
cerebralni encefalitis, Friedreich-ova ataksija, kongenitalni poremećaji,
porodična predisponiranost, degeneracije, neoplazme,
metabolički poremećaji, infekcije,
idiopatska cerebralna atrofija,
hipotireoidizam, hemoragije,
alkoholizam i drugo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kakva je simptomatologija patologije manje govorne hemisfere i sa čime je povezana?

A

Simptomatologija patologije manje govorne hemisfere, koja je povezana sa traumatizmom, vaskularnom patologijom, degenerativnim bolestima, infekcijama i neoplazmama, treba povezivati sa stepenom i načinom uplitanja korišćenja ponašanja manjeg govornog mozga kao što su emocionalni izrazi, socijalno-gestovni govor i napamet naučeni verbalni govor.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Šta su bazalne ganglije i čemu doprinose?

A

Bazalne ganglije tj. bazalna jezgra su nukleusi ekstrapiramidalnog sistema koji uključuju corpus striatum, supstantia nigra, subtalamički nukleus i crveni nukleus koji doprinose kontroli tona, postavljenosti delova efektornog sistema i njihovim pokretima.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Šta sačinjava cerebelum i šta on radi?

A

Cerebelum sačinjavaju dve hemisfere, leva i desna, spojene crvolikim središnim delom, vermisom. Tri peteljke (pedunculas) malog mozga (viša, srednja niža) spajaju svaku hemisferu sa korespondirajućim moždanim stablom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Sa čime je cerebelum povezan?

A

Postoji i veoma važna povezanost sa vestibularnim mehanizmima i sa jezgrima kranijalnih živaca koji su uključeni u pokret očiju i vrata.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Koju funkciju ima cerebelum?

A

Koordinacija pokreta, održavanje ravnoteže i regulacija tonusa muskulature mehanizama komunikativnog efektornog sistema je u zavisnosti od stanja i funkcije cerebeluma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Prema Mysaku koji su to 12 specifičnih grupacija simptoma koji su vezani za patologiju malog mozga?

A

Prema Mysak-u postoji 12 specifičnih grupacija simptoma, vezanih za patologiju malog mozga:

  1. Nesposobnost koordinacije funkcije jednog mišićnog sistema sa drugim, kao npr. respiratornog sa artikulatornim i sl. (dyssinergy).
  2. Vršenje pokreta bez mere (dysmetria).
  3. Neizvrašavanje pokreta, tj. radnji koji su kao sposobnosti već stečeni (disintegratio).
  4. Poremećaji u izvođenju uzastopnih pokreta (dysdiadochocinesia).
  5. Pojava tremora na kraju ekstremiteta pred ciljem nekog pokreta-intencioni tremor (tremor intentionis).
  6. Pojava grimas lica kod oralne verbalne ekspresije.
  7. Poremećaj držanja tela i hoda.
  8. Nistagmus očiju i glave.
  9. Vertigo.
  10. Glavobolja.
  11. Neurogeni poremećaj funkcije artikulatornog mehanizma (dysarthria).
  12. Propratni problemi jezgra od V do XI kranijalnog nerva.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Koji su osnovni uzrocnici patologije?

A

Osnovni uzročnici patologije su:
kongenitalna oštećenja,
hereditarna oštećenja,
degeneracije,
neoplazme,
infekcije,
vaskularna oboljenja i poremećaji,
metabolički poremećaji,
toksički poremećaji,
endokrini poremećaji i drugi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Do čega dovode kongenitalna ostecenja malog mozga?

A

Kongenitalna oštećenja malog mozga dovode do:
zakašnjenja u razvitku sposobnosti stabilnog držanja i balansiranja glave,
ustajanja, stajanja i hodanja;
tremora ruku,
nedovoljne razvijenosti orofacijalne muskulature,
ustaljenih oblika grimasa,
usporenosti motorike,
usporenog razvitka govora,
nerazgovetne, spazmatičke ili skandirajuće oralne verbalne ekspresije.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kako se manifestuju hereditarna oštećenja prema Fordu?

A

Hereditarna oštećenja se prema Fordu manifestuju kroz četiri oblika cerebelarne ataksije:
1. CA koju karakteriše degeneracija spinocerebelarnih područja i zadnjih kolona moždane vrpce. Karakterišu je problemi hodanja, poteškoće upotrebe ruku (kasnije ataksija ruku) i poremećaji motorike oralnog govora.
2. CA sa spasticitetom i optičkom atrofijom. Karakterišu je ataksija ruku, poremećaj vida i spasticitet donjih ekstremiteta.
3. Degeneracija kore malog mozga na ranom uzrastu. Manifestuje se mentalnom retardacijom, cerebelarnom ataksijom i nistagmusom.
4. Cerebelarna degeneracija koja je progresivna, pa se kasnije manifestuje i to: poremećajem hodanja, ataksijom i tremorom, a kasnije dolazi do generalizovanog rigiditeta mišića kao i do pogoršanja mentalnog stanja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Šta čini neoplazmu malog mozga? (Središnjeg dela i hemisfere)

A

Neoplazme malog mozga:
središnjeg dela – vrtoglavica, nestabilno stajanje, ataksično hodanje i hipotonija muskulature.
hemisfera – nespretnost ipsilateralnog gornjeg ekstremiteta, teturanja prema strani na kojoj je neoplazma, vrtoglavica kod okretanja ili klimanja glavom, nistagmus, hipotonija, široki hod, nenormalno ponašanje glave.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Šta zahvata degeneracija malog mozga?

A

Degeneracija malog mozga zahvata:
cerebelarni korteks – mentalni nedostaci, cerebelarna ataksija i nistagmus.
cerebelo–olivarnu regiju – smetnje u hodu, ataksije i tremori, smetnje u razvitku sposobnosti OVK.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Vaskularna oboljenja i poremećaji, i infekcije malog mozga šta prouzrokuju?

A

Vaskularna oboljenja i poremećaji, i infekcije malog mozga- patološko stanje celokupne motorike, samim tim i motorike na nivou komunikativnog efektornog sistema.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Šta prouzrokuje višestruka skleroza?

A

Višestruka skleroza (sclerosis multiplex) – nerazgovetna, skandirajuća i isprekidana verbalna ekspresija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Šta prouzrokuju metabolički poremećaji malog mozga?

A

Metabolički poremećaji malog mozga hipotireoidizam i toksički poremećaji, naročito usled alkoholizma.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Logopatija metaboličkih poremećaja malog mozga?

A

Logopatija:
1.Diskoordinacija
2.Disintegracija
3.Diskinezija
4.Disritmija
5.Emocionalno motorne smetnje
6.Redukcija ili povećana funkcija malog govornog mozga
7.Redukcija ili povećana neverbalna komunikacija
8.Perzistencija paleovokalnog ponašanja
9.Refleksogeni poremećaji artikulacije
10. Poremećaji sposobnosti programiranja artikulatornih pokreta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Šta podrazumevamo pod integratorom višeg reda?

A

Gledano neuroanatomski, pod integratorom višeg reda podrazumevamo, prema Misaku (Mysak, 1976) ‚‚mozak” centralnih, neuralnih mehanizama koji su specijalizovani, tj. odgovorni za verbalnu komunikativnu funkciju, odnosno za integrativnu verbalnu komunikativnu funkciju koja obuhvata percepciju, razumevanje i formulaciju, uključujući još funkcije elaborcije, interpretacije, pamćenja, donošenja i slanja odgovora na poruku.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Kako razvrstavamo patologiju verbalne komunikacija koja je prouzrokovana promenama stanja i funkcije delova mozga koji su odgovorni za integrativnu komunikaciju?

A

Celokupna patologija verbalne komunikacije, koja je prouzrokovana promenama stanja i funkcije delova mozga, koji su odgovorni za integrativnu komunikativnu funkciju višeg reda razvrstava se u grupacije:
1.Razvojna patologija;
2.Genetska patologija;
3.Neurogena patologija kod dece;
4.Gnosogena patologija kod dece;
5.Psihogena patologija kod dece;
6.Sociogena patologija kod dece;
7.Neurogena patologija kod odraslih;
8.Psihogena patologija kod odraslih.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Za koga je karakteristična razvojna patologija integratora višeg reda?

A

Ovaj vid patologije je karakterističan za logopatiju dece sa normalnim stanjem i procesom psihofizičkog razvitka, izuzev razvitka sposobnosti verbalne komunikacije, ali ona zahvata i neke oblike logopatije propraćene mentalnom retardacijom (Mysak, 1971).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Kakva je etiologija razvojne patologije integratora višeg reda?

A

ETIOLOGIJA – mišljenja su podeljena. Jedni smatraju da su osnovni razlozi sredinske prirode, odsustvo ili neadekvatnost verbalnog stimulisanja. Drugi smatraju da je ova patologija prouzrokovana konstitucionalno ili genetski zasnovanom dezorganizacijom i defektnošću. Klinička praksa je pokazala da su prisutna oba tipa etioloških faktora .

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Kako se manifestuje razvojna patologija integratora višeg reda, kada se javljaju i kakav je opseg manifestacija?

A

Kliničke manifestacije mogu zahvatiti: jezik, govor, glas, čitanje i pisanje.
Javljaju se u pre, para i post lingvalnom, ranom i kasnijem periodu.
Opseg manifestacija se kreće od poremećaja artikulacije do odsustva sposobnosti verbalne ekspresije pri potpuno normalnom stanju razumevanja verbalne poruke.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Logopatija razvojne patologije višeg reda, kako se naziva i šta obuhvata?

A

Ova vrsta logopatije se naziva jednostavna jezička nezrelost (simple language immaturity). Obuhvata:
Paleovokalno ili protokomunikativno stanje:
➢ nerazumljiva, neuredna, mrmljiva artikulacija glasova t,d,n,l,r,s,c,z i dr (lalling);
➢ ehoičan govor pri čemu se glasovi ponavljaju bez značenja i svrhe (echolalia);
➢ nerazumljiv govor usled njegove nepravilnosti (jargon).

34
Q

Kako se manifestuje zaostajanje u početku upotrebe prve reči od 30 do 36 meseca?

A

Zaostajanje u početku upotrebe prve reči do 30 i 36 meseca starosti :

potpuna otsutnost oralnog govora kod deteta, funkcionalne prirode, pri čemu ne postoje mentalni ili senzorijalni problemi (alalia),
nesposobnost logičkog verbalnog komuniciranja, mutizam sa mentalnom retardacijom (alogia),
nerazvijenost sposobnosti verbalnog komuniciranja usled moždanih lezija do kojih je došlo u prelingvalnom ili ranom lingvalnom periodu (aphemia).
Dečji govor na starijem uzrastu i produžena faza razvoja govora (pedolalia), Izražavanje čitave rečenice ili ideje jednom reči (holophrasia), besmisleno ponavljanje reči ili fraze (perseveratio)

35
Q

Pod kojim nazivom je poznata genetski uslovljena patologija i koja je njena simptomatologija?

A

Genetski uslovljena patologija verbalne komunikacijeje poznata kao genetska jezička dismaturacija.
SIMPTOMATOLOGIJA:
sporost u savlađivanju reči i fraza;
poteškoće u formiranju reči, preokretanje slogova i gramatička konfizija, poteškoće u pronalaženju reči, omisija ili pogrešna upotreba malih reči; zaobilazan govor
poteškoće u formiranjh rečenice i u organizovanju sekvenci rečenice;
poteškoće u shvatanju značenja reči ili nepravilan izgovor reči; poremećaj ritma i tempa; poremećaji artikulacije i prozodije; poteškoće u savlađivanju čitanja i pisanja.

36
Q

Logopatija genetski uslovljene patologije?

A

LOGOPATIJA:
dyslalia evolutionis,
dysphasia evolutionis,
dysgramatismus,
dyslexia evolutionis,
dysgraphia evolutionis i
tachyphemia.

37
Q

Neurogena patologija kod dece koju decu obuhvata i podela?

A

Obuhvata decu sa problemima CNS i to:
sa oštećenjima,
cerebralnim hendikepom,
ozledama mozga,
perceptualnim hendikepom,
afazoidnu decu,
oligofazičnu decu,
decu sa kongenitalnom afazijom,
cerebralnom disfunkcijom,
minimalnim oštećenjem mozga,
minimalnim moždanim hroničnim sindromom i sa disfunkcijom mozga.

38
Q

Etiologija neurogene patologije dece koliko ima etioloskih faktora i navedi ih

A

Utvrđeno je 6 etioloških faktora:
trauma mozga,
konvulzivna oboljenja i poremećaji,
cirkulatorna oboljenja i poremećaji,
hidrocefalija,
neoplazme,
infekcije i parazitske invazije.

39
Q

Kakva je trauma mozga kod neurogene patologije dece i kako je delimo, opiši podelu?

A

Traume mozga:
➢pre i perinatalno: produženi porođaj, nenormalna prezentacija fetusa, porođaj sa forcepsom, anomaličnost porođajnih kanala, prevelika glava fetusa, prevremeno izdvajanje placente, kompresija pupčane vrpce, prekinut porođaj i dr.
➢ postnatalno: direktne povrede mozga, kontuzije, laceracije i hemoragije

40
Q

Koja oboljenja spadaju u konvulzivna i paroksizmalna oboljenja kod neurogene patologije dece?

A

Konvulzivna i paroksizmalna oboljenja i poremećaji: epilepsije (grand mal, petit mal), i pyenolepsia, necrolepsia, fokalne konvulzije, psihomotorne atake i migrene.

41
Q

Koja oboljenja i poremećaji spadaju u cirkulatorna oboljenja i poremecaje kod neurogene patologije dece?

A

Cirkulatorna oboljenja i poremećaji: različite vaskularne lezije i poremećaji na nivou mozga, hemoragije, krvne diskrazije, leukemija sa neurološkim komplikacijama

42
Q

Šta su hidrocefalije i šta one uzrokuju kod dece sa neurogenom patologijom?

A

Hidrocefalije različitog tipa - ‚‚coctail party syndrome”- kod dece sa spontano nastalom hidrocefalijom dolazi do prevelike govorljivosti bez znanja o čemu govore.

43
Q

Šta spada u neoplazmu kod neurogene patologije dece?

A

Neoplazme : astrocytomas, neuroblastomas, glioblastoma multiforme, ganglioneuromas, kao i tumori u levom frontalno režnju i parietalnom regionu.

44
Q

Kako Ford deli infekcije i parazitske invazije?

A

Infekcije i parazitske invazije Ford deli u 8 grupa:
1.encefalitis,
2.tifusna groznica,
3.abscesi mozga,
4.sudurani abscesi kraniuma,
5.bruceloze,
6.kongenitalni neuro sifilis,
7.cisticerkoze i
8.ehinococe.

45
Q

Kakva je simptomatologija neurogene patologije kod dece i kako se manifestuje?

A

Veoma slična simptomatologiji genetske patologije.
• Manifestuje se kroz tri globalna oblika:
o poremećaji govorne percepcije i govornog shvatanja,
o poremećaji govorne produkcije i formulacije,
o poremećaji verbalnog mišljenja.

46
Q

Kakva je logopatija neurogene patologije kod dece?

A

Usled konvulzivnih oboljenja dolazi do: gluvoće za reči, zaostajanja u razvitku govora, zadržavanja dečjeg govora, tranzijentne motorne afazije i do nesposobnosti za koherentan govor.

47
Q

Kako se izražava poremećenost percepcije i shvatanja jezičkih simbola?

A

Poremećenost percepcije i shvatanja jezičkih simbola izražava se kroz afaziju i disfaziju.

48
Q

Kako se izrazava poremecenost jezicke formulacije i produkcije?

A

Poremećenost jezičke formulacije i produkcije izražava se na više načina:
➢ Deca izražavaju veću potrebu za verbalnom komunikacijom , ali ne znaju mnogo o čemu govore (pseudoeuphasia).
➢ Nedostatak, nepovezanost i nedoslednost značenja i reči, kao i poteškoćama u kombinovanju reči (asyntactismus).
➢ Gramatička konfuznost (agrammatismus).
➢ Zaostajanje u razvoju jezika (tarda linguae).
➢ Poteškoće u formiranju reči (paraphasia).
➢ Poteškoće u iznalaženju reči (anomia).

49
Q

Kako se izražava poremećenost verbalnog mišljenja?

A

Poremećenost verbalnog mišljenja izražava se kroz sledeću logopatiju:

➢ Potreba za češćim ponavljanjem novih reči (aphasia sensoric).
➢ Prljav jezik usled trajne upotrebe nepristojnih i nedoličnih reči (coprolalia).
➢ Izmišljeni jezik, nerazumljiv govor usled omisije, substitucije, distorzije i transpozicije govornih glasova (idioglossia).
➢ Upotreba velikog broja izmišljenih reči (neolalia).
➢ Govorenje nepoznatim i izmišljenim jezikom (glosolalia).

50
Q

Šta je gnosogena patologija?

A

Gnosenogena patologija je stanje zaostalog, sporog i ograničenog razvitka sposobnosti verbalne komunikacije uz afektiranost motornog, perceptualno-konceptualnog i socioemocionalnog razvitka deteta bazirano na mentalnoj retardaciji.

51
Q

Kakva je etiologija gnosogene patologije ?

A

Kod MR: porodične predispozicije, hromozomske anomalije, cerebralne intoksikacije, perinatalna cerebralna trauma, intrakranijalne neoplazme i različiti metabolički poremećaji.

52
Q

Kako se deli etiologija logopedske kliničke prakse u gnosogenoj patologiji?

A

U logopedskoj kliničkoj dijagnostičkoj praksi se deli u dve grupe:

o I grupa (porodične tendencije) – 22 sindroma:
➢ Albriht’s hereditary osteodystrophy
➢ Ataxia telangiectasia (Lous-Bar syndrome)
➢ Bird-headed Dwarf (Virchow-seckel dwarf)
➢ de Lange’s syndrome
➢ Generalized gangliosidosis.
➢ Hyperuricemia (Lesch-Nyhan syndrome)
➢ Laurence-Moon-Biedl syndrome
➢ Familial microcephaly
➢ Hunter‘s syndrome (gargoylism)
➢ Hurler’s syndrome
➢ Sanfilipo’s syndrome
➢ Myotonic dystrophy
—Oculocerebrodental syndrome
➢ Oral-facial digital (OFD) syndrome
➢ Otopalatodigital (OPD) syndrome
➢ Phenylkentonuria
➢ Prader-Wili syndrome
➢ Sjogren-Larsson syndrome
➢ Smith-Lemli-Opitz syndrome
➢ Tuberous solerosis
➢ Wilson’s disease

II grupa (hromozomske anomalije) – 10 sindroma
➢ Klinefelter’s syndrome
➢ Turner’s syndrome (female)
➢ Turner’s syndrome (male)
➢ Triplo-X and tetra-X females (superfemales and meta females)
➢ Downs syndrome (mongolism trisomy 21)
➢ Trisomy syndrome 16-18
➢ Trisomy 22
➢ Cri du chat or cry of the cat syndrome (deletion of part one of the short arms of the 4-5 group)
➢ Deletion 18 (partial deletion of the long arm)
➢ Ring 18

53
Q

Kakva je simptomatologija gnosogene patologije kod dece? (Matves i Morley podela)

A

Matevs (Matthews,J.,1971) je klasifikovao u 3 grupe:
-MR deca, sposobnost verbalne komunikacije razvijaju značajnije kasnije u odnosu na normalnu decu
-kada se govor pojavi frekvencija poremećaja je značajno više u odnosu na opštu populaciju
-ne postoji evidencija da se poremećaji VK ove dece razlikuju odonih kod dece sa MR.
• Morley (Morley,M.E., 1965) – teška MR:
o početak govora veoma zaostaje
o siromaštvo ili odsustvo govora
o shvatanje govora je bolje nego ekspresija.

54
Q

Kakva je logopatija dece sa gnosogenom patologijom?

A

LOGOPATIJA

Ima četiri distinktivna obeležja:
1.Zaostajanje u početku verbomotornog ponašanja. Pojava prve reči kasni za 30-60 meseci.
2.Variabilnost uverbalnom ponašanju
3.Verbalna perseveracija i upotreba stereotipnih fraza
4.Pseudo mucanje koje se tretmanom može u potpunosti sanirati.
5.Svi slučajevi se dijagnostikuju sa retardatio linguaes, ali se daju specifikumi ili dopunska tekstualna obrazloženja.

55
Q

Zašto se javlja psihogena patologija kod dece?

A

Psihogena patologija VK se javlja kao simptom i kao posledica određenih oblika dečje psihopatologije.

56
Q

Koji su najkarakteristicniji etioloski faktori kod psihogene patologije kod dece?

A

Najkarakterističniji etiološki faktori su:
-dečja šizofrenija
-dečji autizam i
-simbiotske psihoze

57
Q

Kakva je logopatija psihogene patologije kod dece?

A

Tri globalna oblika logopatije karakterišu ovu logopatiju
1.Poremećaji percepcije i shvatanja
2.Poremećaji formulacije i produkcije
3.Poremećaji verbalnog mišljenja

58
Q

Šta podrazumevamo pod sociogenom patologijom kod dece?

A

Pod sociogenom patologijom VK podrazumevamostanje usporenosti ili zaostalosti u razvitku sposobnosti VK usled okolinskih faktora.

59
Q

Prema Misaku koja su primarna cetiri etioloska faktora sociogene patologije kod dece?

A

Prema Misaku (Mysak E., 1971) postoje četiri primarna etiološka faktora ove patologije:
-nedostatak stimulacije,
-neodgovarajuće stimulacije,
-redukcija motivacije za komunikaciju i neadekvatno nagrađivanje deteta za govor.
• Nekada se kao faktor nabraja i rođenje brata ili sestre,incident, šok ili roditeljska reakcija.

60
Q

Kakva je simptomatologija sociogene patologije kod dece?

A

Skoro se podudara sa elementima simptomatologije drugih etioloških faktora, pa usled toga izdvajanje, identifikovanje, dijagnostikovanje logopatije sociogenog porekla zahteva solidno poznavanje logopedske klinike.

61
Q

Šta zahvata logopatija sociogene patologije kod dece?

A

Zahvata jezik, govor i glas i kreće se od imitativnih disfonija i dislalija, do poremećenosti jezika, tj. do lake gramatičke i sintaksičke nezrelosti.

62
Q

Kako se klasifikuje neurogena patologija kod odraslih?

A

Globalno se klasifikuje na perifernu i centralnu, ali se ovde razmatra samo neurogena patologija VK centralne prirode.

63
Q

Koji su najvažniji etiološki faktori neurogene patologije kod odraslih?

A

ETIOLOGIJA
Najvažnijim etiološkim faktorima se smatraju:
traumatizam,
vaskularna oboljenja i poremećaji,
degenerativna oboljenja,
infekcije,
neoplazme.

64
Q

Kakva je simptomatologija neurogene patologija kod odraslih

A

SIMPTOMATOLOGIJA
Klasifikuje se na simptomatologiju:
poremećenosti percepcije i razumevanja govora,
poremećenosti formulacije i produkcije govora,
poremećenosti verbalnog mišljenja.

65
Q

Kakva je logopatija neurogene patologije kod odraslih?

A

LOGOPATIJA

Poremećaji percepcije i razumevanja govora:
Poteškoće u razumevanju, najpre kompleksnih, a zatim prostih pojmova,
Poteškoće u praćenju i razumevanju brzog i bučnog govora,
Problemi u razumevanju govora, sa sačuvanom sposobnošću oralno verbalnog izražavanja
Različiti afazični sindromi uključujući i verboakustičke manifestacije

66
Q

Poremećaj formulacije i produkcije kako se manifestuje?

A

Poremećaj formulacije i produkcije govora:
o Iznenadno zahvatanje govora ili iznenadna pojava poteškoća u korektnom govoru karakterišu oblik motorne afazije.
o Nesposobnost formiranja rečenice usled iznenadnih konvulzija.
o Progresivne neuropatologije uvek su propraćene degenerativnim govornim simptomima (I i II faza Alzheimer-ove bolesti i kod Pick-ove bolesti).
oVerbomotorna patologija manifestuje se kroz više oblika logopatije.

67
Q

Kako se manifestuju poremecaji verbalnog misljenja?

A

Poremećaji verbalnog mišljenja:

o Stanje oblika verbalnog lišavanja i odbijanja – prouzrokovano oštećenjima ili ograničenjima fizičkog kapaciteta mozga.
o Stanje gubitka verbalnog pamćenja – prouzrokovano različitim organskim stanjima.
o Stanje hipomaničkog govora – nastaje kod upotrebe amfetaminske terapije.
o Stanje reduciranosti spontanog govora – nastaje kod pacijenata sa tumorima.
o Stanje verbalnog deliriuma – nastaje kod slučajeva sa hroničnim alkoholizmom, posle teških povreda mozga, febrilnih groznica i senilnosti.

68
Q

Šta je psihogena patologija kod odraslih?

A

To su logopatije u domenu jezika koje može propratiti emocionalne poremećaje.

69
Q

Kakva je etiologija psihogene patologije kod dece?

A

ETIOLOGIJA

• Četiri osnovna etiološka faktora:
o šizofrenija,
o manično-depresivne psihoze,
o histerija i
o opsesivno ponašanje.

70
Q

Kakva je simptomatologija psihogene patologije kod odraslih?

A

Najkarakterističniji etiološki faktori su:
Šizofrenija, autizam i simbiotske psihoze

71
Q

Koji mehanizmi sačinjavaju efektorni komunikativni sistem?

A

Efektorni komunikativni sistem sačinjavaju četiri mehanizma:
-respiratirni,
-fonatorni,
-rezonatorni i
-artikulatorni.

72
Q

Koja je funkcija efektoronog komunikativnog mehanizmi?

A

Osnovna funkcija sistema u celini sastoji se u stvaranju vazdušne struje, kraciji i modifikaciji laringealnog tona i stvaranju eksolaringealnih glasova.

73
Q

Kakva je etiologija patologije efektornog komunikativnog sistema?

A

Respiratorni mehanizam: bolesti i poremećaji pluća, anomalije skeleta, bolesti i anomalije mišića.

• Fonatorni mehanizam: opšta morbidna stanja, specifična morbidna stanja, neoplazme različitih vidova i različita neuropatologija.

• Artikulatorni mehanizam: opšte kongenitalne anomalije, posebne kongenitalne anomalije, anomalije zuba, dentalne malokluzije, anomalije maksile i/ili mandibule, anomalije jezika, usana i različita neuropatologija.

74
Q

Kakva je simptomatologija efektornog komunikativnog sistema?

A

Respiratorni mehanizam:
o Oboljenja i poremećaji pluća manifestuju se kroz infraglotičnu stenozu, kompresiju traheje kod trauma i proširenja tiroidee i larinksa.
o Anomalije skeleta afektiraju govorno i pevano disanje.
o Bolesti i anomalije mišića manifestuju se kroz nedostatke i mišićnu distrofiju.

• Fonatorni mehanizam:
o Opšta morbidna stanja dovode do zamora ili slabljenja, miotoničke distrofije, opšte slabosti i zamora mišića.
o Specifična stanja se manifestuju kroz neoplazme, strukturalne anomalije ili laringealne malformacije, paralize i pareze.

• Rezonatorni mehanizam:
o Opšte i specifične kongenitalne anomalije se manifestuju kroz rascepe usana, tvrdog i mekog nepca, promene veličine, oblika i položaja mandibule, hipoplaziju tvrdog i mekog nepca i raznu neuropatologiju

• Artikulatorni mehanizam:
Opšte kongenitalne anomalije – rascep usana, tvrdog i mekog nepca, usko i visoko tvrdo nepce, dentalne anomalije, hipoplazija maksile, kratak i tanak vrat, širok i sedlast nos, koštani defekti (zubala), visoka i niska postavljenost maksile, mandibularna retrakcija, uski jezik, širok jezik, mali, veliki jezik, odsustvo jezika, hipotrofija jezika, podjezična sraslina, neoplazme, abnormalno male ili velike usne, restrikcija pokreta usana, gubitak usana usled trauma.

75
Q

Kakva je logopatija patologija efektornog komunikativnog mehanizma?

A

LOGOPATIJA

Kod infraglotalne patologije manifestuje se disfonija.
o Svi oblici anomalija i deformacija, tj. oštećenja mišića skeleta i vezivnih tkiva prouzrokuju poremećaje govornog i pevanog disanja koji se odražavaju na celokupnu oralnu ekspresiju.

• Fonatorni mehanizam:
o Opšta stanja prouzrokuju slab glas, tj. promene u odnosu na trajanje, visinu i stabilnost.
o Hipernazalnost nastaje kao posledica kod jače izraženih miastemija.
oSvi oblici strukturalnih anomalija izazivaju različite vidove vokalne disfunkcije uključujući i afoniju.

76
Q

Koji su osnovni oblici poremecaja glasa koji se nazivaju fonopatijama?

A

oOsnovni oblici poremećenosti glasa koje se nazivaju fonopatijama su:

➢ visok glas
➢ nizak glas (baryphonia),
➢ jak, tj. glasan i napet glas (megaphonia),
➢ slab glas (phonasthenia),
➢ dahav glas (pneumophonia),
➢ hrapav glas (trachyphonia),
➢ intermintentan glas,
➢ odsustvo glasa (aphonia) koja može biti somatogenog, neurogenog i psihogenog porekla.

77
Q

Kakva je logopatija rezontarnog mehanizma patologije efektornog mehanizma?

A

Rezonatorni mehanizam:
-Različiti oblici promena u nazalnoj komponenti akustičke strukture glasa.
-Mogu se kretati od lakih naglašavanja nazalne komponente do patološke nazalizacije.

78
Q

Sa kojim vrstama patoloske nazalizacije se srecemo u logopedskoj praksi?

A

o U logopedskoj (fonopedskoj) kliničkoj praksi srećemo sledeće vrste patološke nazalizacije:

➢ povećana nazalnost (hypernasalis) ima nekoliko oblika:
● otvorena nazalnost (rhinolalia aperta),
● pozitivna nazalnost,
● pojačana nazalna komponenta (rhinophonia),
● nazalni govor,
● nazalni jezik (rhinoglossia).
➢ smanjena – snižena nazalnost (hiponasalis) ima nekoliko oblika:
● negativna nazalnost,
● zatvorena nazalnost (rhinolalia clausa),
● zubna nazalnost (stomatolalia),
● denazaliziran govor i
● kombinovana hiponazalnost.

79
Q

Koji sve oblici nazalnosti postoje i navedi njihove podele?

A

asimilaciona nazalnost ima dva oblika:
● anticipativna nazalnost, tj. nazalizacija vokala koji prethode nazalnim konsonantima i
● retenciona nazalnost, tj. nazalizacija vokala koji slede nazalne konsonante.

➢ kombinovana povećana-smanjena nazalnost (hyper-hyponasalis combinata)
poziciona smanjena nazalnost – postoje dva oblika:
● zadnja nazalnost (hiponasalis posterior),
● prednja nazalnost (hiponasalis anterior).

80
Q

Koji su to artikulatorni mehanizmi?

A

Artikulatorni mehanizam:
o Labialna dislalia (dyslalia labialis) – prouzrokovana patologijom usana – izražava se kod artikulacije bilabijalnih i labiodentalnih konsonanata.

oDento-okluzivna dislalia (dislalia dento-oclusivus):
➢ sigmatizam (sigmatismus) – različiti oblici šuštanja pri izgovoru određenih vidova konsonanata i konsonantskih grupa:

● sigmatismus interdentalis,
● sigmatismus lateralis,
● sigmatismus palatalis,
● sigmatismus stridens,
● sigmatismus labiodentalis,
● sigmatismus edentulos,
● sigmatismus prosthetica.

➢ betacizam (betacismus) – odnosi se na poteškoće u artikulaciji bilabijalnih glasova p,b,m,

➢ tetacizam (tetacismus) – odnosi se na poteškoće u artikulaciji glasova t,d,

➢ distorzija (distorsio) – odnosi se na dentogenu oštećenost glasova f,v

➢ rotacizam – lambdacizam (rhotacismus – lambdacismus) – poteškoće ili nepravilnosti izgovora glasova r,l,

➢ palatalne dislalije (dislalia palatalis) – kod palatalnih deformacija i rascepa i to kod artikulacije lingvo-alveolarnih, lingvo-palatalnih i lingvo-avelarnih glasova.

➢ lingvalna dislalia (dislalia lingualis) – prouzrokovana raznim anomalijama i deformacijama jezika – izražava se kod artikulacije glasova l,r.