PATOLOGIJA 2 Flashcards
Šta obuhvata patologija integratornog sistema?
Obuhvata patologiju:
-aferentnog tj. ulaznog dela integratora nižeg reda (INR-a),
-eferentnog tj. izlaznog dela integratora nižeg reda (INR-e) i
-integratora višeg reda (IVR)
Kako funkcioniše integratorni sistem?
Integratorni sistem funkcioniše kao celina, ali ipak izdvajamo i prikazujemo patologiju prema njegovim bazičnim, strukturalnim delovima.
Gde je lociran integratornnižeg reda?
Integrator nižeg reda je lociran u aferentnom i eferentnom delu organizma oralne verbalne komunikacije.
Šta u aferentnom delu radi ovaj integrator?
U aferentnom delu ovaj integrator uglavnom obezbeđuje funkciju integracije verboakustičkih, verbovizuelnih i verbokinestetskih impulsa u procesu verbalne komunikacije, uključujući pokrete tela, izraze lica, pokrete ruku, kao i finalne komponente.
Koji delovi integratornog sistema odnosno centralnog nervnog sistema imaju primarnu ulogu u funkciji ovog integratora? (Aferentni integrator)
Delovi integratornog sistema, odnosno centralnog nervnog sistema koji imaju primarnu ulogu u funkciji ovog dela integratornog sistema su:
-brežuljak (colliculus),
-ascedentni retikularni aktivirajući sistem,
-talamički centri.
Koja je bazična etiologija aferentnog dela integratora nižeg reda?
Bazična etiologija:
-kongenitalne afekcije mozga,
-cerebralna paraliza,
-cerebrovaskularna oštećenja
-cerebralneneoplazme,
-encefalitis i raznovidne lezije talamičkih centara.
Kako se manifestuje patologija aferentnog dela INR-A?
Patologija aferentnog dela INR manifestuje se kroz četiri oblika:
Poteškoće i ograničenja u obezbeđenju ili održavanju auditivne i vizelne pažnje za verboakustičke i verbovizuelne komunikativne simbole.
Poteškoće i ograničenja u procesu taktilno-kinestetskog praćenja i kontrole oralne verbalne ekspresije, tj. u uspostavljanju auditivnog, vizuelnog i taktilno-kinestetskog fidbeka. Poteškoće u zadržavanju podsticajne i selektivne pažnje na verbalne simbole kod komunikacije u uslovima buke i glasnog govora, odnosno gubitak kontrole slušaoca, dekodera u aktu verbalne komunikacije. Nerazvijenost, ograničenost i poremećenost automatizovanih procesa pobuđivanja, određivanja i praćenja svih aspekata verbalnih komunikativnih simbola.
Kakva je logopatija aferentnog dela INR-A?
Poteškoće i ograničenja u obezbeđenju i održavanju auditivne i vizuelne pažnje prouzrokuju logopatiju koja zahvata skoro sve delove sistema sredstava verbalne komunikacije. Logopatija kreće od lakih, artikulativnih problema, do nemogućnosti praćenja i razumevanja verbalne poruke.
o Poremećaj funkcije delova sistema povratne sprege tj. ograničena ili povremeno isključenja auditivna ili vizuelna komponenta fidbeka može da prouzrokuje logopatiju kao i kod prisustva poteškoća i ograničenja u obezbeđenju i održavanju auditivne i vizuelne verbalne pažnje. Problemi u zadržavanju podsticajne i selektivne pažnje na verbalnim simbolima može dovesti do nemogućnosti praćenja i isključenja verbalnog komunikativnog akta. Nerazvijenost, ograničenost i poremećenost automatizovanih procesa pobuđivanja, određivanja i praćenja svih aspekata verbalnih komunikativnih simbola prouzrokuju logopatiju sa različitim oblicima dislalije, disfazije, disleksije i disgrafije.
Koji sve delovi ostvaruju funkciju eferentnog dela integratora nižeg reda?
Funkciju eferentnog dela integratora nižeg reda ostvaruje:
mali mozak (cerebellum),
bazalne ganglije (ganglion basalis) i
mala govorna hemisfera (nedominantna, tj. nespecijalizovana hemisfera mozga).
Koji su osnovni etiološki faktori patologije male govorne hemisfere?
Osnovni etiološki faktori patologije male govorne hemisfere koja prouzrokuje logopatiju su:
traumatizam, vaskularna oboljenja i poremećaji, degenerativna oboljenja, infekcije i neoplazme.
Koji su bazični etiološki faktoei patologije bazalnih ganglija?
Bazieni etioloski faktori patologije bazalnih ganglija su:
Parkinsonova bolest, Sydenham-ova horea, Hungtington-ova horea, kongenitalna horea, kongenitalna atetoza, kongenitalna rigidnost, o torziona distonija i Vilson-ova bolest.
Koji su najčešći i karakteristični etiološki faktoei patologije cerebeluma koji prouzrokuju logopatiju.
Najčešći i karakteristični etiološki faktori patologije cerebeluma koji prouzrokuju logopatiju su:
traumatizam, cerebralna disgeneza,
cerebralni encefalitis, Friedreich-ova ataksija, kongenitalni poremećaji,
porodična predisponiranost, degeneracije, neoplazme,
metabolički poremećaji, infekcije,
idiopatska cerebralna atrofija,
hipotireoidizam, hemoragije,
alkoholizam i drugo.
Kakva je simptomatologija patologije manje govorne hemisfere i sa čime je povezana?
Simptomatologija patologije manje govorne hemisfere, koja je povezana sa traumatizmom, vaskularnom patologijom, degenerativnim bolestima, infekcijama i neoplazmama, treba povezivati sa stepenom i načinom uplitanja korišćenja ponašanja manjeg govornog mozga kao što su emocionalni izrazi, socijalno-gestovni govor i napamet naučeni verbalni govor.
Šta su bazalne ganglije i čemu doprinose?
Bazalne ganglije tj. bazalna jezgra su nukleusi ekstrapiramidalnog sistema koji uključuju corpus striatum, supstantia nigra, subtalamički nukleus i crveni nukleus koji doprinose kontroli tona, postavljenosti delova efektornog sistema i njihovim pokretima.
Šta sačinjava cerebelum i šta on radi?
Cerebelum sačinjavaju dve hemisfere, leva i desna, spojene crvolikim središnim delom, vermisom. Tri peteljke (pedunculas) malog mozga (viša, srednja niža) spajaju svaku hemisferu sa korespondirajućim moždanim stablom.
Sa čime je cerebelum povezan?
Postoji i veoma važna povezanost sa vestibularnim mehanizmima i sa jezgrima kranijalnih živaca koji su uključeni u pokret očiju i vrata.
Koju funkciju ima cerebelum?
Koordinacija pokreta, održavanje ravnoteže i regulacija tonusa muskulature mehanizama komunikativnog efektornog sistema je u zavisnosti od stanja i funkcije cerebeluma.
Prema Mysaku koji su to 12 specifičnih grupacija simptoma koji su vezani za patologiju malog mozga?
Prema Mysak-u postoji 12 specifičnih grupacija simptoma, vezanih za patologiju malog mozga:
- Nesposobnost koordinacije funkcije jednog mišićnog sistema sa drugim, kao npr. respiratornog sa artikulatornim i sl. (dyssinergy).
- Vršenje pokreta bez mere (dysmetria).
- Neizvrašavanje pokreta, tj. radnji koji su kao sposobnosti već stečeni (disintegratio).
- Poremećaji u izvođenju uzastopnih pokreta (dysdiadochocinesia).
- Pojava tremora na kraju ekstremiteta pred ciljem nekog pokreta-intencioni tremor (tremor intentionis).
- Pojava grimas lica kod oralne verbalne ekspresije.
- Poremećaj držanja tela i hoda.
- Nistagmus očiju i glave.
- Vertigo.
- Glavobolja.
- Neurogeni poremećaj funkcije artikulatornog mehanizma (dysarthria).
- Propratni problemi jezgra od V do XI kranijalnog nerva.
Koji su osnovni uzrocnici patologije?
Osnovni uzročnici patologije su:
kongenitalna oštećenja,
hereditarna oštećenja,
degeneracije,
neoplazme,
infekcije,
vaskularna oboljenja i poremećaji,
metabolički poremećaji,
toksički poremećaji,
endokrini poremećaji i drugi.
Do čega dovode kongenitalna ostecenja malog mozga?
Kongenitalna oštećenja malog mozga dovode do:
zakašnjenja u razvitku sposobnosti stabilnog držanja i balansiranja glave,
ustajanja, stajanja i hodanja;
tremora ruku,
nedovoljne razvijenosti orofacijalne muskulature,
ustaljenih oblika grimasa,
usporenosti motorike,
usporenog razvitka govora,
nerazgovetne, spazmatičke ili skandirajuće oralne verbalne ekspresije.
Kako se manifestuju hereditarna oštećenja prema Fordu?
Hereditarna oštećenja se prema Fordu manifestuju kroz četiri oblika cerebelarne ataksije:
1. CA koju karakteriše degeneracija spinocerebelarnih područja i zadnjih kolona moždane vrpce. Karakterišu je problemi hodanja, poteškoće upotrebe ruku (kasnije ataksija ruku) i poremećaji motorike oralnog govora.
2. CA sa spasticitetom i optičkom atrofijom. Karakterišu je ataksija ruku, poremećaj vida i spasticitet donjih ekstremiteta.
3. Degeneracija kore malog mozga na ranom uzrastu. Manifestuje se mentalnom retardacijom, cerebelarnom ataksijom i nistagmusom.
4. Cerebelarna degeneracija koja je progresivna, pa se kasnije manifestuje i to: poremećajem hodanja, ataksijom i tremorom, a kasnije dolazi do generalizovanog rigiditeta mišića kao i do pogoršanja mentalnog stanja.
Šta čini neoplazmu malog mozga? (Središnjeg dela i hemisfere)
Neoplazme malog mozga:
središnjeg dela – vrtoglavica, nestabilno stajanje, ataksično hodanje i hipotonija muskulature.
hemisfera – nespretnost ipsilateralnog gornjeg ekstremiteta, teturanja prema strani na kojoj je neoplazma, vrtoglavica kod okretanja ili klimanja glavom, nistagmus, hipotonija, široki hod, nenormalno ponašanje glave.
Šta zahvata degeneracija malog mozga?
Degeneracija malog mozga zahvata:
cerebelarni korteks – mentalni nedostaci, cerebelarna ataksija i nistagmus.
cerebelo–olivarnu regiju – smetnje u hodu, ataksije i tremori, smetnje u razvitku sposobnosti OVK.
Vaskularna oboljenja i poremećaji, i infekcije malog mozga šta prouzrokuju?
Vaskularna oboljenja i poremećaji, i infekcije malog mozga- patološko stanje celokupne motorike, samim tim i motorike na nivou komunikativnog efektornog sistema.
Šta prouzrokuje višestruka skleroza?
Višestruka skleroza (sclerosis multiplex) – nerazgovetna, skandirajuća i isprekidana verbalna ekspresija
Šta prouzrokuju metabolički poremećaji malog mozga?
Metabolički poremećaji malog mozga hipotireoidizam i toksički poremećaji, naročito usled alkoholizma.
Logopatija metaboličkih poremećaja malog mozga?
Logopatija:
1.Diskoordinacija
2.Disintegracija
3.Diskinezija
4.Disritmija
5.Emocionalno motorne smetnje
6.Redukcija ili povećana funkcija malog govornog mozga
7.Redukcija ili povećana neverbalna komunikacija
8.Perzistencija paleovokalnog ponašanja
9.Refleksogeni poremećaji artikulacije
10. Poremećaji sposobnosti programiranja artikulatornih pokreta.
Šta podrazumevamo pod integratorom višeg reda?
Gledano neuroanatomski, pod integratorom višeg reda podrazumevamo, prema Misaku (Mysak, 1976) ‚‚mozak” centralnih, neuralnih mehanizama koji su specijalizovani, tj. odgovorni za verbalnu komunikativnu funkciju, odnosno za integrativnu verbalnu komunikativnu funkciju koja obuhvata percepciju, razumevanje i formulaciju, uključujući još funkcije elaborcije, interpretacije, pamćenja, donošenja i slanja odgovora na poruku.
Kako razvrstavamo patologiju verbalne komunikacija koja je prouzrokovana promenama stanja i funkcije delova mozga koji su odgovorni za integrativnu komunikaciju?
Celokupna patologija verbalne komunikacije, koja je prouzrokovana promenama stanja i funkcije delova mozga, koji su odgovorni za integrativnu komunikativnu funkciju višeg reda razvrstava se u grupacije:
1.Razvojna patologija;
2.Genetska patologija;
3.Neurogena patologija kod dece;
4.Gnosogena patologija kod dece;
5.Psihogena patologija kod dece;
6.Sociogena patologija kod dece;
7.Neurogena patologija kod odraslih;
8.Psihogena patologija kod odraslih.
Za koga je karakteristična razvojna patologija integratora višeg reda?
Ovaj vid patologije je karakterističan za logopatiju dece sa normalnim stanjem i procesom psihofizičkog razvitka, izuzev razvitka sposobnosti verbalne komunikacije, ali ona zahvata i neke oblike logopatije propraćene mentalnom retardacijom (Mysak, 1971).
Kakva je etiologija razvojne patologije integratora višeg reda?
ETIOLOGIJA – mišljenja su podeljena. Jedni smatraju da su osnovni razlozi sredinske prirode, odsustvo ili neadekvatnost verbalnog stimulisanja. Drugi smatraju da je ova patologija prouzrokovana konstitucionalno ili genetski zasnovanom dezorganizacijom i defektnošću. Klinička praksa je pokazala da su prisutna oba tipa etioloških faktora .
Kako se manifestuje razvojna patologija integratora višeg reda, kada se javljaju i kakav je opseg manifestacija?
Kliničke manifestacije mogu zahvatiti: jezik, govor, glas, čitanje i pisanje.
Javljaju se u pre, para i post lingvalnom, ranom i kasnijem periodu.
Opseg manifestacija se kreće od poremećaja artikulacije do odsustva sposobnosti verbalne ekspresije pri potpuno normalnom stanju razumevanja verbalne poruke.