PAGBASA Flashcards
Proseso ng ppagsasaayos, pagkuha, at pag-unawa ng anumang uri ng impormasyon o ideya na kinakatawan ng salita o simbolo na kailangang tignan at suriin upang maunawaan.
Pagbasa
Ang pagbasa ay isang —————————-
Psycholinguistic guessing game
Proseso ng pagbasa
- Persepsyon
- Komprehensyon
- Reaksyon
- Integrasyon
Kakayahang kilalanin ang mga simbolong nakalimbag at bigkasin nang wasto ng mga salita
Persepsyon
Kakayahang unawain ang kabuuan ng nilalaman ng teksto
Komprehensyon
pagkakaroon ng panghuhusga at pangwawari sa tekstong binasa
Reaksyon
pag-uugnay ng mga kaalamang nabasa sa sarili niyang buhay
Integrasyon
Mga teorya sa pagbasa
- Teoryang itaas-pababa
- Teoryang ibaba-pataas
- Teoryang integrasyon
- Teoryang iskema
Ang ibig sabihin ng teoryang ito ay ang pag-unawa ay batay sa kabuuang kahulugan ng teksto
Teoryang itaas-pababa
Ang pag-unawa ng isang bagay ay nag-uumpisa sa teksto (reading text) at napupuntya sa utak ng mambabasa matapos maproseso sa tulong ng mata at utak o isipan
Teoryang ibaba-pataas
Nagkakaroon ng epektibong pag-unawa sa teksto kapag ginagamit ng isang mababasa ang kaalaman niya sa estruktura ng wika at sa bokabularyo kasabay ang paggamit ng dating kaalaman (shema) aty mga pananaw
Teoryang integrasyon
Ang tekstong nabubuo sa isipan ng mambabasa ang sentrong iniikutan ng pang-unawa at hindi ang teksto mismo
Teoryang iskema
May kabagalan ang pagbabasa nito at paulit-ulit. Ginagawa ito upang matandaan ang mahahalagang pangyayari at upang maunawaan ang binabasa.
Pagbabasa para sa pag-aaral
Tinatawag ding “Masikhay o Masinsinang Pagbabasa”. Ginagamit sa maiikling teksto upang makakuha ng mga tiyak na im pormasyon.
Intensibong Pagbabasa
Tinatawag ding “Masaklaw na Pagbabasa”. Ginagamit upang makakuha ng pangkalahatang pang-unawa sa mahahabang teksto.
Ekstensibong Pagbasa
Nagbibigay ng mensahe o damdamin ng sinuman sa paraang pasulat o nakaimbag
Teksto
Ay babasahing nagtataglay ng mahahalagang detalye sa isang bagay, tao, lugar o pangyayari.
Teksto
Anumang uri ng bagay na maaaring basahin
Teksto
Ibat ibang uri ng teksto
- Tekstong Akademik
- Tekstong Propesyonal
*Mga babasahing ginagamit sa pag-aaral ng iba’t-ibang disiplina tulad ng Sosyolohiya,Ekonomiks, Antroplohiya, Edukasyon, Matematika,Humanidades, Sining, Komunikasyon at iba pa.
*Dapat bigyan ng pokus ang mga sumusunod na larangan ng akademik tulad ng: register ng wika, glosari sa iba’t ibang larangan ng akademik, mekaniks ng wika at ayon sa tema, istruktura at istilo ng pagkakasulat.
TEKSTONG AKADEMIK
Ito ay mga isinulat ng mga taong may kahusayan at kasanayan sa isang larangan na naglalayong mabasa at mapag-aralan ng iba ang mga impormasyong nakalahad dito.
TEKSTONG PROPESYONAL
Bahaging nangangailangan nang maayos at mapagganyak na simulain
Panimula: Paksa at Tesis
Ang bahaging ito ang pinakamahalagang bahagi. Ang istruktura at order ang pinakakalansay ng isang teksto
Katawan: Istruktura, Nilalaman at Order
Ito ang panghuling bahagi ng teksto. Tulad ng panimula, kailangan din itong makatawag ng pansin sapagkat ang pangunahing layunin nito ay ang pag-iwan ng isa o ilang mahahalagang kakintalan sa mga mambabasa.
Wakas: Paglalagom at Kongklusyon
Ito ay tinatawag ding “ekspositor”. Layon nitong magpaliwanag at magbigay ng impormasyon.
Tekstong Impormatibo
Mga halimbawa ng Tekstong Impormatibo
Bibliograpiya
Diksyunaryo
Encyclopedia
Almanac
Papel-Pananaliksik
Katangian ng tekstong impormatibo
1.MALINAW
2.TIYAK
3.MAY PAGKAKAUGNAY O COHERENCE
4.DIIN O EMPHASIS
Ang tekstong impormatibo ay may ilang tiyak na paksa?
Isa
Naglalaman ito ng impormasyong ginagamitan ng mga salitang pantukoy sa katangian ng isang tao, bagay, hayop, lugar, o pangyayari.
Tekstong Naglalarawan.
Mayaman ito sa mga salitang _______ o ______ ang mga tekstong deskriptibo. Nakatutulong kasi ito sa malinaw na pagtukoy sa mga katangian
Pang-uri o Pang-abay
Ito ay naglalayong magbigay ng paglalarawang detalyado at gumagamit ng mga eksaktong salita sa pagbibigay ng katangian
Deskripsyong Teknikal
Ito naman ay uri ng paglalarawan sa pamamagitan ng pagbibigay ng impormasyong pangkalahatan at maraming tao o bagay ang nagtataglay ng ganoong katangian
Deskripsyong Karaniwan
Ito ay pagbibigay ng paglalarawan sa pamamagitan ng pansariling pananaw, opinyon, o saloobin sa isang tao. Ito ay karaniwang iba sa kaniyang kapuwa at hindi itinuturing na lubhang totoo dahil ito subhetibong pananaw lamang.
Deskripsyong Impresyonistiko
Mga layunin at kahalagahan ng tekstong deskriptibo
- Ito ay may isang malinaw at pangunahing impresyon.
- Ito ay maaaring maging subhetibo o obhetibo
- Ito ay espesipiko at maglaman ng kongkreting detalye.
Naglalayong makapangumbinsi o manghikayat sa tagapakinig, manonood, o mambabasa. Bukod dito, ito rin ay nagbibigay ng opinyon ng may akda o nagsa-salita upang mahikayat ang madla.
Tekstong persuweysib
Ang tono ng tekstong pursuweysib ay ________
subhetibo
Elemento ng panghihikayat:
Paggamit ng kredibilidad o imahen para makapanghikayat
Ethos
Elemento ng panghihikayat:
Paggamit ng emosyon ng mambabasa
Pathos
Elemento ng panghihikayat:
Paggamit ng lohika at impormasyon
Logos
Mga instrumento ng tekstong persuwesib
Name Calling
Glittering Generalities
Transfer
Testimonial
Plain Folks
Bandwagon
Ay ang pagsasabi ng masama tungkol sa isang tao, bagay o ideya para maipakitang mas maganda ang sinusuportahan mo at para mailayo ang mga tao sa ideya ng kalaban
Name calling
Ito ay ang pangungumbinsi sa pamamagitan ng magaganda, nakakasilaw at mga mabubulaklak na salita o pahayag
Glittering Generalities
Ito ay paglilipat ng kasikatan ng isang personalidad sa hindi kilalang tao o produkto
Transfer
Ito ang propaganda device kung saan tuwirang eneendorso o pino-promote ng isang tao ang kanyang tao o produkto
Testimonial
Ang uri ng panghihikayat na ito ay gumagamit ng mga ordinaryong tao para ipakita at makuha ang tiwala ng madla na katulad din nila.
Plain Folks
Hinihikayat ang mga tao sa pamamagitan ng pagpapaniwala sa mga ito na ang masa ay tumatangkilik at gumagamit na ng kanilang produkto o serbisyo
Bandwagon
Pagsasalaysay o pagkukuwento ng nga pangyayari tungkol sa isang tao o mga tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o tagpuan na may maayos na pagkasunod sunod mula simula hanggang katapusan.
Tekstong Naratibo
Lahat ng tekstong naratibo ay mayroong elemento na ito. Ang dami o bilang nito ay umaayos lamang sa pangangailangan.
Tauhan
Nagsasalaysay ng pagkakakilala o paglalarawan sa pagkatao ng tauhan
Ekspositori
Ang nagbubunyag sa karakter dahil sa kanyang kilos o pagpapahayag.
Dramatiko
Maaring magbago
ang karakter ng tauhan mula simula
hanggang dulo
Tauhang bilog
Hindi nagbabago
ang karakter ng tauhan simula
hanggang dulo
Tauhang Lapad
Hindi lamang tumutukoy sa lugar kung
saan naganap ang pangyayari sa
akda kundi gayundin sa panahon
(oras, petsa, taon) at sa damdaming
umiiral sa kapaligiran nang maganap
ang mga pangyayari tulad ng
Tagpuan at panahon
Maayos na daloy o pagkasunod sunod ng pangyayari sa mga tekstong naratibo upang magbigyang linaw ang temang
taglay ng akda
Banghay
Tinatawag din na “flashback”. Mga
pangyayari naganap sa nakalipas
Analepsis
Tinatawag din na “flashforward”. Mga
pangyayari na magaganap pa lng sa hinaharap
Prolepsis
Puwang o patlang sa pagkasunod sunod ng mga pangyayari na nagpapakitang may bahagi sa pagsasalaysay na tinanggal o hindi isinama
Ellipsis
central na ideya
kung saan umiikot ang pangyayari
sa tekstong naratibo
Paksa o Tema
Paggamit ng direktang
paguusap ng mga tauhan
Dialogo
pagbibigay ng
clue kung ano ang puwedeng takbo
ng kwento
Foreshadowing
Biglang pagbabago sa takbo ng kwento na hindi inaasahan ng mambabasa
Plot Twist
Pag alis ng bahagi upang magisip ang mga mambabasa
Ellipsis
Pinalalabas na
patay ang tauhan ngunit mabubuhay
rin sa dulo
Comic book death
Baliktad, nagsisimula sa wakas patungo sa
simula ang takbo ng kwento
Reverse Chronology
Nagsisimula sa gitna
ang takbo ng kwento sa pamamagitan ng flashback
In Media Res
“God from the
machine” pagbabago sa problema
ng kwento na tila ba walang
solusyon ngunit nareresolba dahil sa
di inaasahang tauhan o bagay o
pangyayari na di naman nabanggit
sa simula ng kwento
Deus ex machine
Komplikasyon o problema sa kwento. Nagsisilbing batayan ng pagbabago sa disposisyon sa loob ng kwento
Tunggalian
Resulta ng
komplikasyon o problema sa kwento
Resolusyon
Isang uri ng teksto na ang pangunahing layunin ay makapaglahad ng katuwiran. Sa tekstong ito, ang manunulat ay kailangang maipagtanggol ang kaniyang posisyon sa paksa o isyung pinag-uusapan
Tekstong Argumentatibo
Elemento ng pangangatwiran
- Proposisyon
- Argumento
Dapat ipasa ang Divorce bill upang
mabawasan ang karahasan laban sa
kababaihan.
Ito ay halimbawa ng:
Proposisyon
Naniniwala ako rito sapagkat mas
mapapadali ang contact tracing kung
pansamantalang ila-lockdown ang
barangay na may kaso ng Covid-19
Ito ay halimbawa ng:
Argumento
Hindi ito nararapat sapagkat kailangan ding isaalang-alang ang pangangailangan ng buong barangay. Saan sila bibili ng pangunahing pangangailangan kung bawal silang lumabas?
Ito ay halimbawa ng:
Argumento
Mas epektibo sa pagkatuto ng mga
mag-aaral ang multilingual education
kaysa sa bilingual education.
Ito ay halimbawa ng:
Proposisyon
Ang isang mahusay na tekstong argumentatibo ay:
Maikli o Mahaba?
Maikli
Isang uri ng teksto na nagbibigay ng
impormasyon kung paano isagawa
ang isang bagay o gawain. Sa
tekstong ito, pinapakita ang mga
impormasyon sa “Chronological” na
paraan o mayroong sinusunod na
pagkakasunod-sunod.
Tekstong Prosidyural
Pinaka-karaniwang uri ng Tekstong Prosidyural. Ito ay nagbibigay ng panuto sa mambabasa kung paano magluto. Sa paraan ng pagluluto, kailangan ay malinaw ang pagkakagawa ng mga pangungusap at maaring ito ay magpakita rin ng mga larawan.
Paraan ng Pagluluto (Recipe)
Ito ay naggagabay sa mga mambabasa kung paano maisagawa o likhain ang isang bagay
Pagbibigay ng Panuto
(Instructions)
Nagbibigay sa mga
manlalaro ng gabay na dapat nilang sundin.
Panuntunan ng mga Laro (Rules
for Games)
Nagbibigay ng kaalaman kung paano gamitin, paganahin at patakbuhin ang isang bagay. Karaniwang nakikita sa mga bagay na may kuryente tulad ng computers, machines, at
appliances.
Manwal
Sa mga _____, tumutuklas tayo ng mga bagay na hindi pa natin alam. Karaniwang nagsasagawa ng ____ sa siyensya kaya naman kailangang maisulat ito sa madaling intindihin na wika para matiyak ang kaligtasan ng magsasagawa ng gawain.
Mga Eksperimento
Mahalagang magbigay tayo ng malinaw na direksyon para makarating sa nais na destinasyon ang ating ginagabayan
Pagbibigay ng Direksyon
APAT NA PANGUNAHING BAHAGI NG
TEKSTONG PROSIDYURAL
- Layunin
- Sangkap o Kagamitan
- Hakbang (Steps) / Metodo (Method)
- Konklusyon / Ebalwasyon
Ang nais mong maisagawa pagkatapos ng gawain. Tinutukoy rin nito ang dapat maging resulta ng susunding prosidyur. Ang layunin ay laging sumasagot sa tanong na “PAANO”
Layunin
Dito pumapasok ang mga kagamitan dapat gamitin para maisakatuparan ang gawain. Sa recipe, kailangan mong ilista ang lahat ng sangkap upang maihanda ng
mambabasa ang kanilang
ilalahok sa iluluto.
Sangkap o Kagamitan
Ang serye o pagkakasunod -
sunod ng prosidyur.
Hakbang (Steps) / Metodo (Method)
Sa tekstong prosidyural, ang ___ ay nagbibigay ng gabay sa mga mambabasa kung sa paanong paraan nila maisasakatuparang mabuti ang isang prosidyur.
Konklusyon / Ebalwasyon
