Overige letsels - handelingen

Question 1

Vuiltje in het oog (1)

Answer 1

• trek met duim en wijsvinger oogleden uit elkaar
• verwijder vuiltje uit ooglid of wit, vegen naar binnenhoek
• laat anders omhoog en omlaag kijken en probeer opnieuw
• huisarts wanneer niet lukt

Question 2

Onderkoeling (1)

Answer 2

rillen/klappertanden

• bel 112 bij ernstige onderkoeling
• zet SO in warme/beschutte omgeving
• natte kledin guit
• voorzie van deken + hoofd of zeg warme douche nemen, kan ook voor de kachel

Question 3

2e graads/ Gedeeltelijke verbranding huid (1)

Answer 3

rode, licht gezwollen en pijnlijke huid met blaren, ziet er nat uit wanneer blaren kapot zijn

• 112 wanneer grote delen gedeeltelijk verbrand zijn en benauwd, anders huisarts
• doof eventueel vlammen, verwijder kleding en sieraden
• koelen 10 min met lauw zachtstromend water
• dek af met huishoudfolie losjes
• bescherm SO tegen afkoeling
• geen eten of drinken bij uitgebreide verbranding (shock)
• bel 112 na koelen als alleen

Question 4

Bloedneus (1)

Answer 4

• vooroverbuigend zitten
• snuit neus (niet bij schedelletsel)
• knijp neus dicht 10 minuten
• HA als nog niet gestopt na 10 minuten of blijven inslikken bloed

Question 5

Buikpijn/menstruatiepijn (1)

Answer 5

112 bij hevige buikpijn + vegatieve verschijnselen (zweten, misselijk, braken, huidskleur) en toenemende pijn

• HA bij hevige buikpijn langer dan een uur, niet stil kan liggen of aanvallen
• laat in comfortabele houding liggen
• na eten op zij
• kruik

Question 6

Verstuiking (zwachtel) (1)

Answer 6

• wel nog 4 stappen lopen, anders breuk
• verwijder schoen, sokken en sieraden
• houd been hoog 30 minuten
• koel 10-20 minuten , blijf bij SO (kan 4-5x in 24 h)
• stop als het pijn gaat doen
• zwachtel als SO nodig vind (steun geven)
  adviseer huisarts bellen wanneer onmogelijk 4 stappen, zwelling na 5 dagen, erger wordt

Question 7

Tand door lip (1)

Answer 7

• druk paar minuten met duim en wijsvinger steriel kompres tegen de wond
• kijk of tand nog op plek zit / in wond
• als groter dan 1 cm bel huisarts

Question 8

Spierkramp (1)

Answer 8

• minder inspannen
• tegen de richting in duwen (stop als toeneemt)
• masseer als beide niet helpt

Question 9

Open botbreuk (2)

Answer 9

• bel 112, ambulance nodig
• kans op infectie hoog
• help SO liggen
• bij been = houd been vast
• bij arm = instructie om arm ondersteunen
• verwijder sieraden en kleding
• dek steriel af met kompres + kleefpleisters (niet te strak)
• als bloed, druk op weerzijden van de breuk

Question 10

Flauwte zonder wegraking (2)

Answer 10

Bij geen wegraking, pijn op borst, hartkloppingen of hevige buik/rugpijn
- bij kinderen of boven 40, sporten altijd 112
- 112 als je de situatie niet weet en dus bewusteloos is
- normaal binnen een minuut weer bi
als je situatie wel weet en flauwte denkt, niet bellen

• laat SO liggen,
• maak knellende kleding los
• zorg voor frisse lucht
• laat 10 minuten liggen (eventueel met benen omhoog)
• indien nodig opnieuw
• pas eten als volledig alert én niet misselijk

Question 11

Eikenprocessierups (1)

Answer 11

• kleding uit wassen op 60 graden
• strip huid met plakband of kleefpleister
• spoel ogen met lauw water
• verlicht door koelen zalf
  niet krabben meneer

Question 12

Kinderziekten (1)

Answer 12

bel huisarts als

• erg zieke indruk, steeds zieker wordend
• benauwd, snel of anders ademt
• suf wordt of gaat kreunen
• mond bijna niet open krijgt
• niet kan drinken of slikken
• opvallend kwijlt

adviseer huisarts bellen bij

• lusteloosheid, bleekheid, dikke oogleden ne roze plas
• dikke rode gewrichten en koorts
• onrustig bewegingen

zwangere vrouw adviseer wanneer in contact met kind met kinderziektes

Question 13

Wrijvingsblaar dicht (2)

Answer 13

maak alleen kapot indien hinderlijk of blaardak gaat sheuren
niet bij diabeten of bloedingstoornissen

• was handen / handschoenen
• spoel blaar schoon met water of ontsmettingsmiddel
• prik blaar door boven en onder
• druk leeg en vang op met gaasje
• dek af met wondpleister of steriel niet-klevend kompres (vast met kleefpleister) (zorg niet schuiven)
• berg naald veilig op
• was handen

Question 14

Splinterverwonding (1)

Answer 14

• pak met pincet eruit

- als niet lukt dan huisarts ( ook bij rits of vishaak)

Question 15

Spierletsel/spierscheuring (1)

Answer 15

onderscheid
spierscheur = niet meer sporten/lopen, geen kracht in spier, verdikking pees
- bel gelijk huisarts bij zweepslag
- minder inspannen
- koelen 10-20 min
- niet stretchen als pijn

spierkramp = minder erg
koelen en stretchen

Question 16

Oppervlakkige verbranding huid (1)

Answer 16

huisarts als zwelling, blaren, ziekteklachten (koude rillingen, misselijk, braken, hoofdpijn, hartkloppen)

• kunnen het zelf behandelen
• uit zon blijven, koelen, goed drinken

Question 17

Tekenbeet (1)

Answer 17

• verwijder met unit (GEEN alcohol)
• ontsmet wondje
• adviseer bel huisarts wanneer langer dan 24 uur, klachten na beet
  noteer datum

Question 18

Ontwrichting (1)

Answer 18

bel 112 bij been, heup, bekken, bleke/blauwe huid, hevige pijn
bel huisarts bij arm
- overleg over vervoer 
- beweeg zo min mogelijk
- verwijder sieraden
- laat SO fijne houding aannemen

Question 19

Bijtende stof in oog (2)

Answer 19

• ernstig = 112, anders huisarts
• zet veiligheidsbril op / handschoenen
• borstel poeders weg
• verwijder kleding met stof
• spoel oog 15 minuten
  
  • leg SO neer, houd oog open, probeer chemische stof te vermijden
  • spoel iets boven oog met lauw water
• vervoer naar huisarts zittend (eventueel afdekken)

Question 20

Zeedierensteek (1)

Answer 20

bel 112 bij overgevoeligheid, storing in bewustzijn of ademhaling
- schraap netelcellen weg
- bij pijn 20-30 min in water tot pijn zakt (warmte net verdragen)
- anders coldpack of spoelen zeewater (GEEN azijn of zoetwate)
- HA wanneer pijn niet zakt, hevige reacite,
NIET met zand wrijven

Question 21

Rugpijn (1)

Answer 21

112 na ongeval, hevige rugpijn, ziekteverschijnselen

• adviseer bewegen en warmte kompres bij lage rugpijn (paracetamol)
• HA als paracetamol niet werkt, aanhoudende en bellemerende pijn, minder kracht been, doof gevoel

Question 22

3e graads/ Volledige verbranding huid (2)

Answer 22

• 112 bij meer dan 9% en benauwdheid
• anders huisarts
• doof vlammen
• verwijder kleding (eventueel onder douche) / knip kleding weg
• verwijder sieraden
• koel 10 minuten
• dek af met huishoudfolie of losjes met verband
• bescherm tegen afkoeling door deken (alleen wond)

Question 23

Kleine snijwond (1)

Answer 23

• spoel af onder kraan (anders huid ontsmettingsmiddel)
• dep droog met washandje
• ontsmet rondom wond en dek af met steriel niet verklevend verband (ruim bedekken)
• schaafwonden alleen als onder kleding of irriteert, anders niet (vaseline)
• wijkende randen = hecthstrips

adviseer huisarts bellen als slecht geneest, rode streep of zwelling van lymfeknopen ziet, pus uit wond komt of koorts/vermoeidheid optreed

Question 24

Oorpijn (1)

Answer 24

luchtdruk verandering –> klaren/snoepje/kauwgom

ontsteking

• paracetamol
• op warm kussen verzacht de pijn
• adviseer HA bellen als langer dan 3 dagen, voorwerp

insect
- druppel water of zoutoplossing in oor

Question 25

Vergiftiging via de huid (2)

Answer 25

• ernstig = 112, anders huisarts
• zet veiligheidsbril op / handschoenen
• borstel poeders weg!!!!!!
• verwijder kleding met stof
• zet onder nooddouche, trek schoenen uit
• verwijder sieraden
• spoel huid 45 minuten
• vervoer naar huisarts zittend (eventueel afdekken)

Question 26

Hittestuwing / Oververhitting (2)

Answer 26

warme rode huid OF bleke klamme huid
hoofdpijn/misselijk/moe/slap

• 112 als suf of verward
• breng naar koele plek
• overtollige kleding uit
• voeten in water
• koel drinken (sportdrank) als niet suf
• als duizelig laat liggen, koel warme plekken
• huisarts wanneer misselijk blijft of niet kan drinken / niet opknapt

Question 27

Voorwerp in neus (1)

Answer 27

houd niet verstopte neusgat dicht en adem uit door je neus

Question 28

Insectenbeet/steek (1)

Answer 28

112 als overgevoelige reactie, in mond of keel
- verwijder angel bij
- verwijder eventueel ringen
- leg koud/nat kompres op plek teen jeuk 10 minuten of zalf
bel huisarts
- jonge kinderen meerdere keer, vlak bij oog, erge opzwelling, allergische reactie, rode strepen

Question 29

Chemische vergiftiging (2)

Answer 29

bel 112 wanneer benauwd, niet-alert of bewusteloos, ook knoopcelbatterij

• geen mon-op-mond bij gevaarlijke stoffen
• ga na om welke stof het gaat, handel volgens aanwijzingen
• na inslikken, bel huisarts, ook bij kinderen die medicijnen/drugs, anders gedragen, bewust ingeslikt
• volge instructies HA
• bij branderig gevoel mond, spoelen met water en uitspugen

Question 30

blaren (1)

Answer 30

open blaar = afdekken
dichte blaren = dichthouden
wrijvingsblaar = open prikken als hinderlijk
- was handen / handschoenen
- spoel blaar schoon met water of ontsmettingsmiddel
- prik blaar door boven en onder
- druk leeg en vang op met gaasje
- dek af met wondpleister of steriel niet-klevend kompres (vast met kleefpleister) (zorg niet schuiven)
- berg naald veilig op
- was handen

Question 31

Snijwond pols zwachtelen (2)

Answer 31

• indien vuil spoelen

- dek steriel af + zwachtelen

Question 32

Bevriezingswond

Answer 32

112 als 2e/3e graads

• warm op (als het niet weer bevriest) 20-30 minuten met warm water
• laat blaren heel en dek steriel af, vingers en tenen apart

Question 33

Uitgeslagen tand

Answer 33

beltandarts binnen 60-90 minuten behandeling

• laat SO mond spoelen met water
• laat loszittende tand zitten, plaats losse tand terug
  
  • pak vast aan kroon, stop in melk of laat schoonlikken
  • plaats terug, op zakdoek bijten (anders in huishoudfolie of melk)
  • veeg gezicht en mond schoon

Question 34

ziekteklachten

Answer 34

bel 112 als
- erg ziek, suf wordt, benauwd, anders ademt, moeite met ademen, geen 5 woorden achter elkaar kan zeggen, onrustig is, puntvormige rode of blauwe vlekken heeft

bel HA
- ophoesten bloederig slijm, sufheid en verward, niet binnen kunnen houden drinken, hik als uren duurt, onverwachte klachten zwangerschap

adviseer HA bellen als
- benauwd, griepachtige verschijnselen na besmetting dieren, ziekte binnen 4 weken buitenland, heersende infectieziekte, steeds zieker wordt, keelpijn en koorts langer dan 3 dagen, iemand vaak hik heeft

Question 35

Hittekramp

Answer 35

• minder inspannen
• koelen 10-20 minuten
• algemeen koelen
• spier tegen kramprichting