OUN-1+2 Flashcards
komora boczna
ventriculus lateralis; lateral ventricle
otwór międzykomorowy (Monroe)
foramen interventriculare; interventricular foramen
komora trzecia
ventriculus tertius; third ventricle
wodociąg mózgu (Sylwiusza)
aquaeductus cerebri; cerebral aqueduct
komora czwarta
ventriculus quartus; fourth ventricle
otwór boczny (Lushki)
apertura lateralis ventriculi quarti; lateral aperture of fourth ventricle
otwór pośrodkowy (Magendiego)
apertura mediana ventriculi quarti; median aperture of fourth ventricle
kanał środkowy
canalis centralis; central canal
splot naczyniówkowy
plexus choroidei; choroid plexus
(część środkowa i róg dolny komory bocznej, komora trzecia i komora czwarta)
części komory bocznej
róg przedni
część środkowa
róg dolny
róg tylny
zachyłki komory trzeciej
zachyłek trójkątny
zachyłek wzrokowy
zachyłek lejka
zachyłek szyszynkowy
zachyłek nadszyszynkowy
zachyłki komory czwartej
zachyłek boczny (recessus lateralis; lateral recess)
zachyłek wierzchu, inaczej wierzch (recessus fastigii, fastigium; fastigii recess, fastigium)
Centralny System Nerwowy - CSN, inaczej Ośrodkowy Układ Nerwowy - OUN (systema nervosum centrale; central nervous system) składa się z:
Rdzeń kręgowy (medulla spinalis, spinal cord)
Mózgowie (encephalon; brain)
Mózgowie (encephalon; brain) składa się z:
Pień mózgu (truncus cerebri; brainstem)
Móżdżek (cerebellum; cerebellum)
Kresomózgowie, Mózg (telencephalon, cerebrum; endbrain, cerebrum)
Pień mózgu (truncus cerebri; brainstem) składa się z:
Rdzeniomózgowie, Rdzeń przedłużony, Opuszka (myelencephalon, medulla oblongata, bulbus; myelencephalon; medulla oblongata; bulb)
Most (pons; pons)
Śródmózgowie (mesencephalon; mesencephalon, midbrain)
Międzymózgowie (diensephalon; diencephalon)
Kresomózgowie, Mózg (telencephalon, cerebrum; endbrain, cerebrum) składa się z:
Kresomózgowie nieparzyste, Kresomózgowie środkowe (telencephalon impar, telencephalon medium; telencephalon impar, telencephalon medium)
Półkule mózgu (hemisphaeria cerebr; cerebral hemispheres)
Ośrodkowy Układ Nerwowy powstaje z:
Tyłomózgowie (rhombencephalon)
Śródmózgowie (mesencephalon)
Przodomózgowie (prosencephalon)
Tyłomózgowie (rhombencephalon) wytwarza:
Rdzeniomózgowie (myelencephalon) [powstaje z niego rdzeń przedłużony]
Tyłomózgowie wtórne (metencephalon) [powstaje z niego móżdżek i most]
Śródmózgowie (mesencephalon) wytwarza:
Śródmózgowie (mesencephalon) [całe śródmózgowie]
Przodomózgowie (prosencephalon) wytwarza:
Międzymózgowie (diencephalon) [całe międzymózgowie]
Kresomózgowie (telencephalon) [kresomózgowie środkowe i półkule mózgu]
rdzeń kręgowy
medulla spinalis; spinal cord
stożek rdzeniowy, stożek końcowy
conus medullaris, conus medullaris; conus terminalis, conus terminale
nić końcowa, nić rdzeniowa
filum terminale, filum spinale; terminal filum, spinal filum
zgrubienie szyjne
intumescentia cervicalis; cervical enlargement
zgrubienie lędźwiowe
intumescentia lumbalis; lumbal enlargement
krzywizna szyjna
flexura cervicalis; cervical flexure
krzywizna piersiowa
flexura thoracica; thoracic flexure
szczelina pośrodkowa przednia
fissura mediana anterior; anterior median fissure
korzenie brzuszne
radices ventrales; ventral roots
korzenie grzbietowe
radices dorsales; dorsal roots
bruzda boczna przednia
sulcus lateralis anterior; anterior lateral sulcus
sznur przedni
funiculus anterior; anterior funiculus
bruzda pośrodkowa tylna
sulcus medianus posterior; posterior median sulcus
przegroda pośrodkowa tylna
septum medianum posterius; posterior median septum
bruzda boczna tylna
sulcus lateralis posterior; posterior lateral sulcus
sznur tylny
funiculus posterior; posterior funiculus
bruzda pośrednia tylna
sulcus intermedius posterior; posterior intermediate sulcus
pęczek smukły
fasciculus gracilis; fasciculus gracilis
pęczek klinowaty
fasciculus cuneatus; fasciculus cuneatus
sznur boczny
funiculus lateralis; lateral funiculus
nerwy rdzeniowe
nn. spinales; spinal nn.
zwój rdzeniowy
ganglion spinale; spinal ganglion
ogon koński
cauda equina; cauda equina
część szyjna (rdzenia kręgowego) (C1-C8)
pars cervicalis; cervical part
część piersiowa (rdzenia kręgowego) (Th1-Th12)
pars thoracica; thoracic part
część lędźwiowa (rdzenia kręgowego) (L1-L5)
pars lumbalis; lumbar part
część krzyżowa (rdzenia kręgowego) (S1-S5 + Co1)
pars sacralis; sacral part
kanał środkowy
canalis centralis; central canal
istota szara
substantia grisea; gray matter
róg przedni
cornu anterius; anterior horn
róg tylny
cornu posterius; posterior horn
istota szara pośrednia środkowa
substantia grisea intermedia centralis; central intermediate gray matter
stota szara pośrednia boczna
stota szara pośrednia boczna
słup przedni
columna anterior; anterior column
słup tylny
columna posterior; posterior column
słup boczny
columna lateralis; lateral column
istota biała
substantia alba; white matter
spoidło białe
commissura alba; white commissure
komora końcowa
ventriculus terminalis; terminal ventricle
Punkty wyjścia nerwów rdzeniowych
nerwy rdzeniowe neuromerów wychodzą od C1 do C7 ponad odpowiadającym mu kręgiem rdzenia kręgowego, C8 wychodzi ponad kręgiem Th1, a neuromery Th1 i kolejne poniżej swoich kręgów
Koniec rdzenia kręgowego
L1/L2
Koniec stożka opony twardej
S2/S3
Koniec nici końcowej
Co1
opona twarda rdzenia kręgowego
dura mater spinalis; spinal dura mater
blaszka zewnętrzna (opony twardej)
lamina externa; external lamina
blaszka wewnętrzna (opony twardej)
lamina interna; internal lamina
przestrzeń/jama nadtwardówkowa
cavum epidurale; epidural space
stożek opony twardej
conus durae matris; dural cone
nić końcowa zewnętrzna (opony twardej)
filum terminale externum; external terminal filum
pochewka korzeniowa
vagina radicularis; radicular sheath
przegroda międzykorzeniowa
septum interradicualre; interradicular septum
opona twarda mózgowia
dura mater encephali; cerebral dura mater
zatoki opony twardej
sinus durae matris; dura mater sinuses
sierp mózgu
falx cerebri; cerebral falx
namiot móżdżku
tentorium cerebelli; cerebellar tentorium
wcięcie namiotu
incisura tentorii; tentorial notch
sierp móżdżku
falx cerebelli; cerebellar falx
przepona siodła
diaphragma sellae; sellar diaphragm
przestrzeń/jama podtwardówkowa
cavum subdurale; subdural space
opona pajęcza, pajęczynówka rdzenia kręgowego
arachnoidea spinalis; spinal arachnoid
przestrzeń/jama podpajęczynówkowa
cavum subarachnoideale; subarachnoid space
opona pajęcza, pajęczynówka mózgowia
arachnoidea encephali; cerebral arachnoid
zbiornik móżdżkowo-rdzeniowy
cisterna cerebellomedularis; cerebellomedullar cistern
zbiornik podstawny
cisterna basalis; basal cistern
ziarnistości pajęczynówki (Pacciniego)
granulationes arachnoideales; arachnoid granulations
opona miękka (opona miękka + opona pajęcza)
leptomeninx; leptomeninx
opona miękka rdzenia kręgowego
pia mater spinalis; spinal pia mater
nić końcowa wewnętrzna (opony miękkiej)
ilum terminale internum; internal terminal filum
więzadło ząbkowane
ligamentum denticulatum; denticulate ligament
przegroda tylna (Schwalbe’a)
septum posterius; posterior septum
opona miękka mózgowia
pia mater encephali; cerebral pia mater
przegroda szyjna pośrednia
septum cervicale intermedium; intermediate cervical septum
opona twarda - unaczynienie
unaczyniona przez gał. rdzeniowe od poszczególnych tętnic szyi i tułowia wchodzące przez otworu międzykręgowe, oraz tętnice rdzeniowe od tętnic kręgowych; w mózgowiu unaczynienie pochodzi od tętnic oponowych przedniej, środkowej i tylnej od tętnicy szyjnej wewnętrznej i zewnętrznej; krew żylna odpływa do splotów żylnych kręgowych wewnętrznych i zatok mózgowia
opona twarda - unerwienie
unerwiona przez gał. wsteczne (oponowe) nerwów rdzeniowych, przechodzące do kanału kręgowego tworząc gał. wstępującą i zstępującą, które łączą się tworząc splot oponowy przedni i tylny; w mózgowiu unerwienie od nerwów V, X, XII oraz rdzeniowych
opona pajęcza - unaczynienie i unerwienie
nieunaczyniona i nieunerwiona
opona miękka - unaczynienie i unerwienie
silnie unaczyniona i unerwiona (współczulnie i przywspółczulnie przez gałązki biegnące wraz z naczyniami)
rozmieszczenie komórek i włókien nerwowych
- substantia alba - włókna nerwowe (białe od osłonki mielinowej)
- substantia grisea - przeważają ciała komórek
rodzaje dróg nerwowych
- drogi kojarzeniowe (asocjacyjne) - łącznik między drogami wstępującymi i zstępującymi
*drogi spoidłowe (komisuralne) - łączą ośrodki lewe i prawe mózgowia lub rdzenia kręgowego (np. spoidło wielkie)
drogi rzutowe (projekcyjne): - drogi wstępujące - z niższych pięter ośrodkowego układu nerwowego do wyższych, tzw. drogi czuciowe
- drogi zstępujące - z wyższych do niższych pięter, tzw. drogi ruchowe
Kiedy i jak powstaje układ nerwowy człowieka?
w połowie 3. tygodnia, z ektodermy
proces ten to neurulacja (neurulatio), a zarodek nazywany jest neurulą (neurula)
Rozwój neuroektodermy
- powstanie płytki nerwowej (lamina neuralis) oraz dołka pierwotnego (fovea primitiva) z więzła pierwotnego (nodus primitivus)
- z kanału nerwowo-jelitowego (canalis neurentericus) dołka pierwotnego powstaje tylny otwór kanału nerwowego (neuroporus post. s. caudalis)
- płytka nerwowa wydłuża się - wczesny okres wynienki nerwowej:
- powstają fałdy nerwowe (plicae neurales) z środkowej części płytki
- grzebienie nerwowe (cristae neurales) to grzbiety fałdów, tworzą głęboką rynienkę nerwową (sulcus neuralis) - grzebienie nerwowe zbliżają się do siebie, zrastają się przekształcają rynienkę w cewę nerwową (tubus neuralis), a światło cewy w canalis neuralis
- Powstają otwór nerwowy przedni i tylny (neuroporus ant. et post.), które zarastają kolejno w 26 i 28 dniu rozwoju
- z komórek grzebienia powstają zwoje nerwowe (ganglia craniospinalia)
Zgrubienia w rdzeniu kręgowym
zgrubienie szyjne (intumescentia cervicalis) i zgrubienie lędźwiowe (intumescentia lumbalis)
Krzywizny rdzenia kręgowego
flexura cervicalis, flexura thoracica
Jakie nerwy łączą się z rdzeniem kręgowym?
31 par n. rdzeniowych (nn. spinales): 8 nn. cervicales, 12 nn. thoracici, 5 nn. lumbales, 5 nn. sacrales, 1 n. coccygeus