other terms in in m5 Flashcards
ay tumutukoy sa kita na kailangan upang matustusan ang mga pangangailangan ng pamilyamg may limang kasapi
poverty line
Ito ay itinatakda ng pamahalaan upang mabatid kung ilang porsiyento ng pamilyang Pilipino ang namumuhay sa kahirapan at ito ay ipinakikita ng
poverty incidence
ay nagpapakita ng porsiyento ng mga Pilipino na hindi makatugon sa pangangailangan tulad ng pagkain dahil sa mababang kita na tinatanggap
poverty incidence
” 4Ps
Pantawid Pamilyang Pilipino Program.
Uri ng Pamantayan ng Pamumuhay (klasipikasyon ng Standard of Living):
Pamantayan ng karalitaan(Poverty Standard), Pamantayan ng Pagkabuhay(Bare Living Standard), Pamantayan ng Kalusugan at Disenteng Pamumuhay( Health and Decency Standard), Pamantayan ng Maginhawang Pamumuhay(Comfort Standard), Pamantayan ng Karangyaan(Luxury Standard )
Nabibilang dito ang mga taong walang kakayahang matustusan ang kanilang mga pangunahing pangangailangan.Sila ay umaasa na lamang sa limos o donasyon na ibinibigay mula sa iba’t ibang institusyon upang matugunan ang kanilang pangangailangan sa araw-araw.Itinuturing ang mga taong ito na dukha.Ang mga pulubi,inabandonang mga bata at matatanda,at mga taong grasa ay kabilang sa klasipikasyong ito.
Pamantayan ng karalitaan(Poverty Standard)
Ang kinikita ng mga tao na kabilang sa pamantayang ito ay sapat lamang upang matugunan ang kanilang pangunahing pangangailangan tulad ng pagkain,damit at tirahan.Lubhang napakahirap ang pagtugon sa mga pangangailangan ng mga tao na kabilang dito.Sinasabing’” isang kahig,isang tuka”ang kanilang pamumuhay.
Pamantayan ng Pagkabuhay(Bare Living Standard)
May sapat na kitang tinatanggap ang mga taong kabilang dito upang magkaroon ng kakayahang makapamili ng mga uri ng produkto na nais gamitin.Sa ganitong pamantayan,Masasabi na ang tao ay namumuhay ng may dignidad at nasusunod nila ang mga bagay na kanilang magustuha
Pamantayan ng Kalusugan at Disenteng Pamumuhay( Health and Decency Standard)
Komportable ang pamumuhay ng mga tao na kabilang dito.Labis ang kanilang kitang tinatanggap para matugunan ang kanilang pangangailangan at kagustuhan.Kaya may kakayahan sila na mag-impok ng malaking bahagi ng kanilang kita.Hindi sila nangangamba at nag-aalala kung paano matutugunan ang dumaraming pangangailangan at kagustuhan.Ibig sabihin,”secure at worry free” ang kanilang pamumuhay.
Pamantayan ng Maginhawang Pamumuhay(Comfort Standard)
Dito nabibilang ang pamumuhay ng mga tinatawag na” rich and famous”na tao.Ngunit,maliit na porsiyento ng mga mamamayang Pilipino ang kabilang sa pamantayang ito.Walang limitasyon ang dami ng produkto na maaari nilang bilhin upang matugunan ang kanilang mga pangangailangan.Hindi rin hadlang ang presyo upang limitahan ang kanilang pagkonsumo.
Pamantayan ng Karangyaan(Luxury Standard )
mga taong bumibili at gumagamit ng mga produkto at serbisyo upang matugunan ang kanilang pangangailangan at magtamo ng kasiyahan.
konsumer o mamimili
Mga Katangian ng Matalinong Mamimili:
1.Mapanuri, Makatwiran, May Alternatibo, Hindi nagpa-panic buying, Hindi nagpapadala sa anunsiyo, Hindi nagpapadaya, Sumusunod sa badget
panahon kung hanggang kailan pwedeng ikonsulmo ang produkto
expiration date
Bago bilhin ang isang produkto, matiyagang sinusuri ang lahat ng bahagi ng produktong bibilhin.tinitingnan ang presyo,sangkap,timbang,pagkakagawa(,expiration date ang panahon kung hanggang kailan pwedeng ikonsulmo ang produkto )kung may pagkakataon pa,inihahambing ang mga produkto sa isa’t isa upang makapagdesisyon ng mas mabuti at mapili ang produktong sulit sa ibabayad.
Mapanuri
Mahalaga ang bawat sentimo ng ating pera,kaya sinisiguro ng bawat mamimili na kapaki-pakinabang ang mga binibiling produkto.Masusing tinitingnan ang kalidad at presyo ng bawat produkto dahil sa limitado ang budget sa pamimili.Iniisip din ang kasiyahan na matatamo sa pagpili at pagbili ng produkto.
Makatwiran
Ang kakulangan ng supply ng produkto ay nararanasan sa pamilihan,kaya minsan ang dating binibili produkto ay hindi mabibili.May mga panahon na walang sapat na pera ang mamimili upang bilhin ang produktong dati nang binibili o kaya ay nagbago na ang kalidad ng produktong dati ng binibili.Sa ganitong sitwasyon ang matalinong mamimili ay kailangang marunong humanap ng alternatibong produkto na makatutugon din sa pangangailangan.Tulad halimbawa,kung ang dating binibiling isda sa pamilihan ay kulang ang supply sa pamilihan ay hahanap ka ng kapalit nito.
May Alternatibo
Ang matalinong mamimili ay hindi nababagabag sa artipisyal na kakulangan ng mga produkto sa pamilihan.Alam niya ang ganitong sitwasyon ay pansamantala lamang na umiiral .
Hindi nagpa-panic buying
Ang pag-eendorso ng produkto ng mga artista ay hindi nakapagpapabago sa pagkonsumo ng isang matalinong konsyumer.Ang kalidad ng produkto ang tinitingnan at hindi ang paraan ng anunsyo na ginamit.
Hindi nagpapadala sa anunsiyo
Ang matalinong mamimili ay laging alerto,aktibo, mapagmasid at handang labanan ang mga maling gawain ng mga negosyant at nagtitinda lalo na sa pgsusukli at paggamit ng timbangan.
Hindi nagpapadaya
Bumibili ang mamimili ng ayon sa kanyang kakayahan,kaya gustong-gusto nila ang pagkakaroon ng mga sale,buy-one,take-one promo,at hanggang maaari ay iniiwasan ng mamimili ang magutang upang ipambili ng mga produktong hindi kailangan.
Sumusunod sa badget
Mga Tips para sa isang matalinong pamimili:
Gumawa ng listahan ng iyong bibilhin., Suriin ang kondisyon ng gamit o produkto bago bilhin, Iwasan ang pagbili ng mga gamit na second hand, Piliin ang wastong panahon ng pagbili., Piliin kung saan mura ang bilihin,matitibay at magaganda ang pagkakayari., Magtanung- tanong ng halaga at piliin kung saan ang pinakamura at maganda ang kalidad ng produkto at ng makatipid ka.
Makatutulong ito sa iyo upang makatipid sa oras at makaiwas sa pagbili ng produkto na di mo kailangan.
Gumawa ng listahan ng iyong bibilhin
Sa ganitong paraan makaiiwas ka na bumili ng sira at depektibong produkto.Hindi maaaksaya ang iyong pera.
Suriin ang kondisyon ng gamit o produkto bago bilhin.
Baka mas malaki pa ang gastusin mo sa pagpapakumpuni nito dahil ang produktong ito ay karaniwang wala ng warranty.
wasan ang pagbili ng mga gamit na second hand.
Ang mga prutas at gulay na nasa panahon ay tiyak na mas mura.
- Piliin kung saan
Piliin ang wastong panahon ng pagbili.
tanong ng halaga at piliin kung saan ang pinakamura at maganda ang kalidad ng produkto at ng makatipid ka.
Magtanung
Mga Tungkulin ng Mamimili:
Kritikal na Kamalayan, .Aksyon, Pagtangkilik sa sariling produkto, .Pangangalaga sa Kapaligiran, .Pagkakaisa
Responsibilidad na maging alerto at magtanggol hinggil sa gamit,presyo at kalidad ng mga produkto at serbisyong ating bininbili at ginagamit.
.Kritikal na Kamalayan
Responsibilidad ng mamimili ang pagkilos at pagbabantay sa pagpapatupad ng tamang presyo na itinakda ng pamahalaan.Ang pagtatakda ng tamang presyo ay isinasagawa para sa kapakanan ng mga mamimili,kaya dapat nilang i-monitor
Ang pagsasagawa ng ganitong aksiyon ay pagbibigay –alam sa mga mapagsamantalang negosyante na ang mamimili ay handang labanan ang katiwalian at gampanan ang kanilang tungkulin.
Aksyon
Mas binibigyang prayoridad ang pagbili ng mga lokal na produkto upang isulong ang pambansang ekonomiya.Ang lokal na produksyon at industriya ay sisigla kapag ang mga mamimili ay tatangkilikin ang sariling produkto.At,makatutulong pa upang magkaroon ng hanapbuhay ang mga manggagawa.
Pagtangkilik sa sariling produkto
Alam natin kung gaano kahalaga ang mga likas na yaman,Ito ang pinagkukunan ng mga hilaw na materyales na kailangan sa produksyon .Ang pangangalaga sa mga ito ay nasa ating mga kamay bilang mamimili Ang pagpapanatili ng kalinisan sa ating mga pamilihan,kantina, at pasyalan ay ating pananagutan.
Pangangalaga sa Kapaligiran
May responsibilidad tayo na magsama-sama,magtulungan at magkaisa upang maging matatag sa pakikipaglaban ng ating karapatan.
Pagkakaisa
Iba’t ibang Uri ng Karapatan ng mga Mamimili:
.Karapatan na Magkaroon ng Pangunahing pangangailangan, Karapatan sa Pagpili, Karapatan sa Tamang Impormasyon, Karapatan sa Maayos at Malinis na Kapaligiran, Karapatan na Magkaroon ng Edukasyon bilang Konsyumer, .Karapatan na Magtamo ng Kaligtasan, Karapatang Magtatag ng Organisasyon
Ang pagkakaroon ng sapat na supply ng mga produkto,maayos na serbisyo at makatarungang presyo ay dapat siguraduhin upang matamo ng mga mamimili ang kasiyahan at matugunan ang kanilang mga pangangailangan,
.Karapatan na Magkaroon ng Pangunahing pangangailangan,
Bilhin ang mga produkto na tutugon sa pangangailangan at magbibigay ng lubos na kasiyahan sapagkat may kalayaan ang mga mamimili na pumili ng gusto niyang produkto.Sabi nga ay ‘The customer is always right”Ang patakaran na “No retun,no exchange”ay hindi na ipinatutupad para sa kapakanan ng mamimili.
Karapatan sa Pagpili
Ang pag-aanunsyo ay makatutulong upang magkaroon ng impormasyon ang mga mamimili ukol sa produkto.isa na dapat malaman ng mga mamimili ay ang impormasyon ukol sa produktong ipinagbibili.Ang pag –alam ng mga sangkap ng produkto,presyo at expiration date ay karapatan ng mga mamimili.
Karapatan sa Tamang Impormasyon,
Responsibilidad ng mga may-ari ng mga tindahan,kantina, pagawaan, at pamilihan na laging malinis,maayos at kaaya-aya ang kapaligiaran para sa kaligtasan ng mga mamimili sa mga iba’t ibang uri ng sakit.
Karapatan sa Maayos at Malinis na Kapaligiran,
Ang mga binibiling pagkain ay dapat ligtas sa mga epekto ng Food and Mouth Disease(FMD),cyanide,red tide at ibang sakit ng mga hayop at mga pagkaing- dagat.Ang mga produkto ay dapat ligtas sa mapaminsalang kemikal.Dapat ipaalam sa publiko ang ganitong sitwasyon upang maiwasan ang pinsala sa mga mamimili.
.Karapatan na Magtamo ng Kaligtasan
Ang mga mamimili ay dapat bigyan ng pagkakataon na dumalo sa mga seminar,pagpupulong,at pagsasanay para maging matalinong mamimili.
Karapatan na Magkaroon ng Edukasyon bilang Konsyumer,
Ang pagkakaroon ng pagtatatag ng samahan ng mga mamimili ay mahalaga upang may mangalaga at magbigay ng proteksyon sa mga mamimili kung sila ay naging biktima ng pang-aabuso at pagsasamantala ng mga negosyante.
Karapatang Magtatag ng Organisasyon
Mga Ahensya at Pribadong Sektor ng Pamahalaan na Tumutulong sa mga Mamimili:
Kagawaran ng Kalakalan at Industriya.( Department of Trade And Industry, Kagawaran ng Edukasyon( Department of Education, .Kagawaran ng Enerhiya ( Department of Energy, Kagawaran ng Kalusugan ( Department of Health), .Lokal na Munisipyo ( Lungsod ng Maynila ,Pilipinas), .Kagawaran ng Agrikultura ( Department of Agriculture), Print and Broadcasting Companies. ( People’s Television,
Tumatanggap ng reklamo sa anumang uri ng panlilinlang,pang-aabuso at katiwalian na ginawa ng mga negosyante.
.Kagawaran ng Kalakalan at Industriya.( Department of Trade And Industry
Ang ahensya na nakapokus sa pagbibigay ng tamang impormasyon at edukasyon sa mga mamimili upang malaman ang kanilang karapatan at responsibilidad.
.Kagawaran ng Edukasyon( Department of Education
Ang depektibong gas tank at LPG,sobrang taas ng na presyo ng LPG,at iba pang pang-aabuso ng mga gas dealers ay dapat isuplong sa nasabing ahensya upang maimbestigahan at maaksyunan
Kagawaran ng Enerhiya ( Department of Energy)
Sa tulong ng Bureau of Foods and Drugs ( BFAD),ang ahensya ang tumatanggap ng mga reklamo tungkol sa expired na gamot at pagkain,pekeng kosmetiko, at maling etiketa ng pagkain.
Kagawaran ng Kalusugan ( Department of Health)
Tumatanggap ng mga reklamo ng mga mamimili ulkol sa madayang timbangan,pagbebenta ng double dead na karne at panloloko ng mga nagtitinda.Binubuo rin ito ng mga grupo na nagmomonitor ng presyo ng mga produkto at serbisyo.
Lokal na Munisipyo ( Lungsod ng Maynila ,Pilipinas)
Pagrereklamo sa mga nagtitinda ng mga gulay at prutas na kontaminado ng mga nakalalasong kemikal.
Kagawaran ng Agrikultura ( Department of Agriculture
Para iparating ang lahat ng uri ng reklamo na hindi inaaksyunan ng kinauukulan.
Print and Broadcasting Companies. ( People’s Television
direktang ipinagbibili sa mga mamimili upang matugunan ang kanilang pangangailangan
consumer goods
ginagamit upang makalikha pa ng iba pang produkto
producer’s goods
