Osteologia Flashcards
Jakie kości rozwijają się na podłożu mezenchymatycznym?
- kości płaskie czaszki i części twarzoczaszki (kości ciemieniowe, kość czołowa, części łuskowe i bębenkowe kości skroniowych, kości nosowe, łzowe, szczęki, podniebienie, jarzmowe, przeważająca część żuchwy, górna część łuski kości potylicznej, lemiesz)
- części środkowe obojczyków
Jakie kości rozwijają się na podłożu chrzęstnym?
- kość klinowa (bez blaszki przyśrodkowej wyrostka skrzydłowatego)
- kość potyliczna (bez górnej części łuski)
- piramida i część sutkowa kości skroniowej
- części żuchwy (szyty wyrostków dziobiastego i kłykciowego, kąt żuchwy, część zębodołowa)
- małżowina nosowa dolna
- kość gnykowa
- żebra
- końce mostkowy i barkowy obojczyków
- łopatka
- kości kończyny górnej
- mostek
- kręgosłup
- kości miednicy
- kości kończyny dolnej
Jakie wyróżniamy rodzaje kości ze względu na kształt?
- długie
- płaskie
- krótkie
- różnokształtne
- pneumatyczne
Czym charakteryzują się kości długie?
jeden z trzech wymiarów znacznie przeważa nad pozostałymi
Czym charakteryzują się kości płaskie?
wydłużone w dwóch kierunkach, bardzo spłaszczone w trzecim
Czym charakteryzują się kości krótkie?
mniej więcej równo rozwinięte we wszystkich kierunkach
Czym charakteryzują się kości różnokształtne?
to kości, których nie da się zaliczyć do żadnej innej grupy
Czym charakteryzują się kości pneumatyczne?
zawierają przestrzenie wysłane błoną śluzową i wypełnione powietrzem
Przykłady kości pneumatycznych:
- kość czołowa
- kość klinowa
- szczęka
- kość sitowa
Przykłady kości różnokształtnych:
kręgi
Przykłady kości krótkich:
kości nadgarstka
Przykłady kości płaskich:
- łopatka
- mostek
- kość ciemieniowa
Przykłady kości długich:
- kość udowa
- paliczki
- piszczel
- kość ramienna
Ile wynosi przeciętna masa kośćca u człowieka?
u kobiety 10 kg, u mężczyzny 12 kg
Ile wynosi przeciętnie masa szpiku?
2,5 kg
Jakie wyróżniamy rodzaje połączeń kości?
stałe i wolne (ruchome / maziowe / stawy)
Jakie wyróżnamy rodzaje połączeń ścisłych?
- więzozrosty
- chrząstkozrosty
- kościozrosty
Jakie wyróżniamy rodzaje więzozrostów?
- więzozrost włoknisty
- więzozrost sprężysty
- szew
- wklinowanie
Przykład więzozrostu włóknistego:
błona międzykostna przednia ramienia
Przykład więzozrostów sprężystych:
więzadła żółte (międzyłukowate)
Jakie wyróżniamy rodzaje szwów?
- szew głaski / płaski / prosty
- szew łuskowy
- szew płowany / zębaty
Kiedy mówimy o szwie płaskim?
gdy powierzchnie łączących się kości są płaskie
Przykłady szwów płaskich:
szew podniebienny pośrodkowy
Kiedy mówimy o szwie łuskowym?
gdy powierzchnie łączących się kości zachodzą na siebie dachówkowato
Przykłady szwów łuskowych:
połączenie łuski kości skroniowej z kością ciemieniową
Kiedy mówimy o szwie piłowatym?
gdy łączące się kości posiadają naprzemiennie ułożone ząbki i zagłębienia
Przykłady szwów piłowanych:
szew wieńcowy
Jakie wyróżniamy rodzaje chrząstkozrostów?
- chrząstkozrost włóknisty
- chrząstkozrost szklisty
Dlaczego spojenie łonowe nie jest klasycznym chrząstkozrostem?
- czasem występuje jamka
- występują więzadła
- występuje krążek międzyłonowy
- obecne dwie powierzchnie spojeniowe
Jakie wyróżniamy elementy stałe stawów?
- powierzchnie stawowe pokryte chrząstką
- torebkę stawową
- jamę stawową
Co wyróżniamy w torebce stawowej?
błonę włóknistą (zewnętrzną), błonę maziową (wewnętrzną) i maź stawową
Jakie wyróżniamy elementy niestałe stawów?
- więzadła stawowe
- obrąbki stawowe
- krążki stawowe
- łąkotki stawowe
- fałdy maziowe
- kosmki maziowe
- kaletki maziowe
- trzeszczki
Czym są więzadła stawowe?
silne pasma łącznotkankowe będące zgrubieniami błony włóknistej torebki stawowej
Czym są obrąbki stawowe?
przedłużenie panewki stawowej w postaci całkowitego lub częściowego pierścienia, zbudowane z chrząstki włóknistej
Czym są krążki stawowe?
twory chrząstki włóknistej, zrośnięte na obwodzie z warstwą włóknistą torebki stawowej, które dzielą jame stawową na dwie komory
Czym są łąkotki stawowe?
są podobne do krążków stawowych, które nie tworzą całkowitych przedziałów jamy stawowej
Czym są kaletki maziowe?
uchyłkami błony maziowej na zewnątrz jamy stawowej
Czym są trzeszczki?
elementami kostnymi lub chrzęstnymi włączonymi w ścięgna mięśni
Jaką funkcję pełnią trzeszczki?
zmieniają kierunek działania siły mięśnia
Jaką funkcję pełnią kaletki maziowe?
ułatwiają ślizganie się ścięgien czy mięśni
Jaką funkcję pełnią kosmki maziowe?
powiększają wewnętrzną powierzchnię produkcyjną błony maziowej
Jaką funkcję pełnią fałdy maziowe?
wypełniają martwą przestrzeń stawu
Jaką funkcję pełnią łąkotki stawowe?
dopasowują nieregularne powierzchnie stawowe, służą za przesuwalne powierzchnie stawowe
Jaką funkcję pełnią obrąbki stawowe?
powiększają i pogłębiają panewkę, służą jako ochrona przed uderzeniami główki
Jaką funkcję pełnią więzadła?
wzmacniają torebkę stawową, przytrzymują elementy stawu w prawidłowym położeniu, zabezpieczają kierunek ruchu w stawie, przeciwdziałają oddalaniu się końców stawowych od siebie
Jakie wyróżniamy stawy jednoosiowe?
- staw zawiasowy
- staw obrotowy
Przykład stawu zawiasowego:
stawy międzypaliczkowe i staw ramienno-łokciowy
Przykład stawu obrotowego:
staw promieniowo-łokciowy bliższy
Jakie wyróżniamy stawy dwuosiowe?
- staw śrubowy
- staw elipsoidalny / kłykciowy
- staw siodełkowy
Przykład stawu śrubowego:
staw dolny głowy
Przykładu stawu elipsoidalnego:
staw promienno-nadgarstkowy
Przykład stawu siodełkowego:
staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
Jakie wyrózniamy stawy wieloosiowe?
- staw kulisty wolny
- staw kulisty panewkowy
- staw płaski
Przykład stawu kulistego wolnego:
staw ramienny
Przykład stawu kulistego panewkowego:
staw biodrowy
Przykład stawu płaskiego:
staw krzyżowo-biodrowy
Z ilu kręgów składa się kręgosłup?
z 33-34 kręgów
Jakie wyróżniamy odcinki kręgosłupa i jak je oznaczamy?
- szyjny C1-C7
- piersiowy Th1-Th12
- lędźwiowy L1-L5
- krzyżowy S1-S5
- guziczny Co1-Co4/5
Co to są kręgi rzekome?
kręgi odcinka guzicznego i krzyżowego, które u dorosłego tworzą kość krzyżową i guziczną
Jakie wyróżniamy wyrostki kręgów?
- nieparzysty wyrostek kolczysty
- parzyste wyrostki poprzeczne
- parzyste wyrostki stawowe górne
- parzyste wyrostki stawowe dolne
Czym charakteryzują się kręgi odcinka szyjnego kręgosłupa?
- mały rozmiar
- trójkątny otwór kręgowy
- niezbyt długi, płaski, rozdwojony wyrostek kolczysty ustawiony niemal poziomo
- wyrostki stawowe ustawione pod kątem 45 stopni do płaszczyzny poziomej
- wyrostki poprzeczne przebite przez otwór wyrostka poprzecznego
- niski trzon z hakami trzonu kręgu
Guzek przedni którego kręgu jest szczególnie wydatny i jaką nosi nazwę?
kręgu C6 i nosi nazwę guzka tętnicy szyjnej
Czym są oddzielone od siebie guzki przednie i tylne kręgów szyjnych?
bruzdą nerwu rdzeniowego
Czym charakteryzuje się kręg szczytowy?
- nie posiada trzonu
- nie posiada wyrostka kolczystego
- zamiast wyrostków stawowych posiada powierzchnie (dołki) stawowe górne i dolne
- na wyrostku poprzecznym nie posiada guzków
Jak brzmi łacińska nazwa pierwszego kręgu szyjnego?
atlas
Cechy charakterystyczne kręgu obrotowego:
- z górnej powierzchni trzonu wystaje ząb
- zamiast wyrostków stawowych górnych obecne powierzchnie stawowe górne
- brak guzków na wyrostku poprzecznym
Jak brzmi łacińska nazwa kręgu obrotowego?
axis
Cechy charakterystyczne siódmego kręgu szyjnego:
- znacznie większy trzon, czasem zawierający powierzchnię stawową dla pierwszego żebra
- długi, niepodzielony wyrostek kolczysty
- długie wyrostki poprzeczne ze znacznie mniejszym otworem wyrostków poprzecznych
Czym charakteryzują się kręgi piersiowe?
- trzony kręgów są klinowate (niższe z przodu niż z tyłu)
- na bocznych powierzchniach trzonów występują dołki żebrowe
- okrągły otwór kręgowy
Czym charakteryzują się kręgi lędźwiowe?
- największe spośród kręgów
- masywne trzony o kształcie nerkowatym
- obecne wyrostki żebrowe
- zamiast wyrostków poprzecznych obecne wyrostki dodatkowe
- obecne wyrostki suteczkowate
- otwory kręgowe trójkątne (czasem owalne)
Kiedy zrasta się kość krzyżowa?
ok. 20-25 roku życia
Jakie wyróżniamy rodzaje połączeń kręgosłupa?
długie i krótkie
Czym charakteryzują się połączenia krótkie kręgosłupa?
zespalają ze sobą sąsiednie kręgi
Czym charakteryzują się połączenia długie kręgosłupa?
łączą ze sobą więcej niż dwa kręgi
Jakie wyróżniamy rodzaje połączeń długich kręgosłupa?
- więzadło podłużne tylne
- więzadło podłużne przednie
- więzadło nadkolcowe
- więzadło karkowe
Co łączą połączenia krótkie kręgosłupa i jaką noszą nazwę?
- wyrostki stawowe - połączenia międzykręgowe
- łuki kręgów - więzadła żółte
- wyrostki poprzeczne - więzadła międzypoprzeczne
- wyrostki kolczyste - wyrostki międzykolczyste
- trzony kręgów - krążki międzykręgowe
Co stanowi główkę w stawie górnym głowy?
powierzchnia stawowa kłykcia kości potylicznej
Co stanowi panewkę w stawie górnym głowy?
dołek stawowy górny kręgu szczytowego
Gdzie przyczepia się torebka stawowa w połączeniach kręgosłupa z czaszką?
do brzegów powierzchni stawowych
Jakie ruchy wykonujemy w stawie górnym głowy?
potakiwania
Jakie więzadła występują w stawie górnym głowy?
- błona szczytowo-potyliczna przednia
- błona szczytowo-potyliczna tylna
Z jakich stawów zbudowany jest staw dolny głowy?
z dwóch nieparzystych do przodu i do tyłu od zęba kręgu obrotowego i parzystych stawów szczytowo-obrotowych bocznych
Co stanowi główkę w stawie szczytowo-obrotowym bocznym?
powierzchnia stawowa kręgu obrotowego
Co stanowi panewkę w stawie szczytowo-obrotowym bocznym?
dołek stawowy dolny kręgu szczytowego
Co stanowi panewkę w stawie szczytowo-obrotowym pośrodkowym przednim?
dołek zęba
Co stanowi główkę w stawie szczytowo-obrotowym pośrodkowym przednim?
powierzchnia stawowa przednia zębu kręgu obrotowego
Co stanowi panewkę w stawie szczytowo-obrotowym pośrodkowym tylnym?
powierzchnia stawowa więzadła poprzecznego kręgu szczytowego
Co stanowi główkę w stawie szczytowo-obrotowym pośrodkowym tylnym?
powierzchnia stawowa tylna zęba
Jakie ruchy wykonujemy w stawie dolnym głowy?
przeczenia
Jakie więzadła występują w stawie dolnym głowy?
- więzadło krzyżowe kręgu szczytowego
- więzadło wierzchołka zęba
- więzadła skrzydłowate
- błona pokrywająca
Co zawierają otwory krzyżowe przednie (miedniczne) kości krzyżowej?
gałęzie przednie nerwów rdzeniowych krzyżowych i gałęzie rdzeniowe naczyń krzyżowych bocznych
Co zawierają otwory krzyżowe tylne (grzbietowe) kości krzyżowej?
gałęzie tylne nerwów rdzeniowych krzyżowych
Co to jest lordoza?
fizjologiczna krzywizna kręgosłupa, skierowana wypukłością do przodu
Co to jest kifoza?
fizjologiczna krzywizna kręgosłupa skierowana wypukłością do tyłu
W których odcinkach kręgosłupa wyróżniamy lordozy?
szyjnym i lędźwiowym
W których odcinkach kręgosłupa wyróżniamy kifozy?
piersiowym i krzyżowym
Jakim rodzajem stawu jest staw ramienny?
kulisty wolny
Co tworzy główkę stawową w stawie ramiennym?
powierzchnia stawowa głowy kości ramiennej
Co stanowi panewkę stawową w stawie ramiennym?
obrąbek stawowy przyczepiony do brzegów wydrążenia stawowego
Jakie wyróżniamy więzadła stawu ramiennego?
- więzadło kruczo-ramienne
- więzadło obrąbkowo-ramienne górne, środkowe i dolne
Gdzie się przyczepia błona włóknista torebki stawowej stawu ramiennego?
do szyjki anatomicznej kości ramiennej i do zewnętrznego brzegu obrąbka stawowego
Gdzie jest przerwany przyczep torebki stawowej stawu ramiennego?
powyżej bruzdy międzyguzkowej
Dlaczego przyczep torebki stawowej stawu ramiennego powyżej bruzdy międzyguzkowej jest przerwany?
ponieważ do wewnątrz stawu przechodzi ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia
Przez co jest wzmocniona torebka stawu ramiennego?
przez więzadła czynne = ścięgna mięśni przebiegające w pobliżu stawu, łączące się z torebką włóknistą
Co tworzy stożek rotatorów ramienia?
mięsień nadgrzebieniowy, podgrzebieniowy, podłopatkowy i obły mniejszy
Jakie stawy wchodzą w skład stawu łokciowego?
- staw ramienno-łokciowy
- staw ramienno-promieniowy
- staw promieniowo-łokciowy bliższy
Co jest główką w stawie ramienno-łokciowym?
bloczek kości ramiennej
Co jest panewką w stawie ramienno-łokciowym?
wcięcie bloczkowe kości łokciowej
Jakim typem stawu jest staw ramienno-łokciowy?
staw zawiasowy
Jakim typem stawu jest staw ramienno-promieniowy?
staw kulisty wolny
Co jest główką w stawie ramienno-promieniowym?
główka kości ramiennej
Co jest panewką w stawie ramienno-promieniowym?
dołek głowy kości promieniowej
Jakim typem stawu jest staw promieniowo-łokciowy bliższy?
staw obrotowy
Co jest główką w stawie promieniowo-łokciowym bliższym?
obwód stawowy głowy kości promieniowej
Co jest panewką w stawie promieniowo-łokciowym bliższym?
wcięcie promieniowe kości łokciowej i powierzchnia stawowa więzadła pierścieniowatego kości promieniowej
Jakie więzadła występują w stawie łokciowym?
- więzadło poboczne promieniowe
- więzadło poboczne łokciowe
- więzadło pierścieniowate kości promieniowej
- więzadło czworokątne
Jakim typem stawu jest staw biodrowy?
kulisty panewkowy
Co jest główką w stawie biodrowym?
powierzchnia stawowa głowy kości udowej
Co jest panewką w stawie biodrowym?
powierzchnia księżycowata panewki kości miedniczej i obrąbek panewkowy
Jakie więzadła występują w stawie biodrowym?
- więzadło biodrowo-udowe
- więzadło kulszowo-udowe
- więzadło łonowo-udowe
Jakim typem stawu jest staw kolanowy?
zawiasowy zmodyfikowany
Co stanowi główkę w stawie kolanowym?
powierzchnie stawowe kłykci kości udowej i powierzchnia stawowa rzepki
Co stawowi panewkę w stawie kolanowym?
powierzchnie stawowe górne kłykci piszczeli (pogłębione przez łąkotki stawowe) i powierzchnia rzepkowa kości udowej
Jakie wyróżniamy dwa typy więzadeł stawu kolanowego?
zewnątrzstawowe i wewnątrzstawowe
Jakie wyróżniamy więzadła zewnątrzstawowe stawu kolanowego?
- więzadło rzepki
- troczki rzepki
- więzadło poboczne piszczelowe
- więzadło poboczne strzałkowe
- więzadło podkolanowe skośne
- więzadło podkolanowe łukowate
- więzadło przednio-boczne
Jakie wyróżniamy więzadła wewnątrzstawowe stawu kolanowego?
- więzadło krzyżowe przednie
- więzadło krzyżowe tylne
- więzadło łąkotkowo-udowe przednie i tylne
- więzadło poprzeczne kolana