Nowotwory ogólnie Flashcards

1
Q

Dysplazja charakteryzuje się:

A

zaburzeniem różnicowania komórek

zaburzeniem architektury

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Dysplastyczne komórki charakteryzują się:

A

Plemorfizm
Hiperchromazja jąder
Wzrost stosunku jądrowo cytoplazmatycznego
Częstsze figury mitotyczne (często w złym miejscu)
Anarchia architekturalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czy zmiany dysplastyczne małego i średniego stopnia, które nie obejmują całej grubości nabłonka mogą być odwracalne?

A

Tak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Anaplazja to:

A

Pojęcie określające prawie całkowitą utratę cech morfologicznych charakterystycznych dla dojrzałej tkanki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Cechy komórek anaplastycznych:

A

Pleomorfizm
Hiperchromazja
Wzrost stosunku jądrowo cytoplazmatycznego
Wzrost częstości mitoz (częściej też pojawiają się nieprawidłowe)
Obecne tylko w nowotworach złośliwych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Charakterystyka nowotworów niezłośliwych:

A
Utworzony z tkanek zróżnicowanych i dojrzałych
Dobrze ograniczony
Często otorbiony,
Rośnie rozprężająco, 
Nie daje przerzutów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Nowotwory łagodne pochodzenia nabłonkowego to:

A
Gruczolak (adenoma)
Brodawczak (papilloma)
Torbielak (cystoma)
Torbielakogruczolak (cystoadenoma)
Torbielakogruczolak brodawkowaty (cystoadenoma papillare)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Gruczolak: podstawowe info

A

Nowotwór łagodny utworzony przez dysplastyczny nabłonek gruczołowy
Nie musi przypominać gruczołu
W 90% w jelicie grubym, rzadziej w żołądku i jelicie cienkim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Brodawczak: podstawowe info

A

Łagodny nowotwór nabłonkowy

Tworzy mikro lub makroskopowo widoczne palczaste lub brodawkowate wypustki uwypuklające się ponad powierzchnię nabłonka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Torbielak: podstawowe info

A

Zawiera patologiczne jamy, czyli torbiele

Jeśli torbiel jest wyścielona nabłonkiem to jest to torbiel prawdziwa, jeśli to nie rzekoma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Torbielakogruczolak: podstawowe info

A

Cechuje się rozrostami gruczolakowatymi z torbielami
Torbiele mogą zawierać treść surowiczą lub śluzowatą
Często dotyczy trzustki i jajnika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Torbielakogruczolak brodawkowaty to:

A

Łagodny guz nabłonkowy w którym układ brodawkowaty wrasta do przestrzeni torbielowatej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Nowotwory łagodne pochodzenia mezynchymalnego to:

A
Włókniak (fibroma)
Mięśniak gładkokomórkowy (leiomyoma)
Chrzęstniak (chondroma)
Kostniak (osteoma)
Naczyniak (haemanginoma)
Tłuszczak (lipoma)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Twardziel (rhinoscleroma) to:

A

Twardy jak chrząstka naciek zapalny
Może być rozlany lub ograniczony
Umiejscowiona jest przy naturalnych ujściach górnych dróg oddechowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Odpryskowiak (choristoma) to:

A

Nienowotworowy guz będący zaburzeniem rozwojowym

Polega na obecności prawidłowej tkanki w złym (ektopowym) miejscu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hamartoma to:

A

Guz o charakterze nienowotworowym

Zbudowany z dojrzałych komórek normalnie występujących w danym narządzie, ale chaotycznie rozmieszczonych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Charakterystyczna cecha raka płaskonabłonkowego kolczystokomórkowego to:

A

Pojawienie się pereł rakowych czyli zrogowaciałych struktur mikroskopowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rak podstawnokomórkowy charakteryzuje się

A

palisadowym układem komórek na obwodzie gniazd rakowych

miejscowa złośliwość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Nabłoniak limfatyczny (guz Schminckego) zazwyczaj dotyczy

A

Migdałków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Gruczolakoraki ze względu na budowę dzieli się na:

A

Cewkowe

Brodawkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Gruczolakoraki ze względu na stopień dojrzałości dzieli się na:

A

Gruczolakorak- struktury gruczołowe dobrze widoczne
Torbielakogruczolak - struktury gruczołowe widoczne w postaci torbieli
Rak gruczołowopochodny - struktury gruczołowe są zaznaczone
Rak lity - układ gruczołów nieczytelny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Gruczolakoraki ze względu na wydzielanie śluzu dzieli się na:

A

Gruczolak śluzotwórczy - wydzielanie śluzu do światła gruczołów
Gruczolak śluzowatokomórkowy - tworzenie śluzu w obrębie komórek
Gruczolakorak galaretowaty - tworzenie śluzu z wydalaniem go do podścieliska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Podział gruczolakoraków ze względu na wydzielane substancje:

A

Gruczolakorak surowiczy

Gruczolakorak śluzowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Podział gruczolakoraków ze względu na kształt komórki:

A

Gruczolakorak wałeczkowatokomórkowy

Gruczolakorak sześciennokomórkowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Podział gruczolakoraków ze względu na desmoplazję:
``` Gruczolakorak twardy (ze znaczną przewagą podścieliska) Gruczolakorak miękki (przewaga rozplemu) ```
26
Rak urotelialny: podstawowe info
Powstaje w drogach moczowych (kielichy nerkowe, miedniczki, moczowody, pęcherz moczowy) Rośnie w postaci brodaweczkowatych wypustek, początkowo te wypustki wszczepiają się w inne obszary drug moczowych
27
Mięsak to:
Złośliwy nowotwór wywodzący się z tkanek pochodzenia mezynchymalnego
28
Rodzaje mięsaków:
Tłuszczakomięsak (liposarcoma) Włókniakomięsak (fibrosarcoma) Chrzęstniakomięsak (chondrosarcoma) Kostniakomięsak (osteosarcoma) Mięsak naczyniowy (haemanginosarcoma) Mięsakomięsak gładkokomórkow (leiomyosarcoma) Mięsakomięsak prążkowanokmórkowy (rhabdomyosarcoma)
29
Zmiana przednowotworowa to:
Lokalna zmiana morfologiczna z dysplazją
30
Guczolak komkowy (adenoma villosum) - zmiana przednowotworowa będąca podłożem dla:
Gruczolakoraka jelita grubego
31
Czy leukoplakia to zmiana przednowotworowa?
Tak
32
Hyperplasia atypical w przewodach sutka to podłoże dla:
raka śródprzewodowego
33
Hyperplasia adenomatosa atypica endometrii to podłoże dla:
Gruczolakoraka trzonu macicy
34
Ceratosis solaris cutis to podłoże dla:
raka skóry
35
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) zwiększa ryzyko:
Gruczolakoraka jelita grubego
36
Xeroderma pigmentosum zwiększa ryzyko:
Raka skóry
37
Marskość wątroby (cirrhosis hepatosa) zwiększa ryzyko:
Raka wątrobowokomórkomórkowego (carcinoma hepatocellulare)
38
Niedokrwistość złośliwa (anaemia perniciosa) zwiększa ryzyko:
Raka żołądka
39
Rak z mikroinwazją w odniesieniu do raka płaskonabłonkowego szyjki macicy lub sromu oznacza:
Rak naciekający podścielisko na głębokość 3mm
40
Charakterystyka raka przedinwazyjnego
Wzrost komórek o cechach nowotworu złośliwego jest ograniczony do obszaru nabłonka Te komórki są mało zróżnicowane, o różnych kształtach, ułożone bezładnie, o hiperchromatycznych jądrach Nie daje przerzutów
41
Neoplazja wewnątrznabłonkowa to:
dysplazja+rak przedinwazyjny | Zmiany cytologiczne i architektoniczne nabłonka z których w różnym odsetku może rozwinąć się postać inwazyjna raka
42
Raki przerzutują z reguły drogą limfatycznych, wyjątkiem są raki:
Nerki Stercza Rak pęcherzykowy tarczycy Rak gruczołowy płuc
43
Mięsaki przerzutują głównie poprzez
Krew
44
Rak nerki przerzutuje do:
Płuc 55% | Kości 33%
45
Rak stercza przerzutuje do:
Węzły chłonne miednicy małej 70% Kości 70% Płuca 45%
46
Rak sutka przerzutuje:
Głównie węzły chłonne | Płuca, kości (kręgi), wątroba
47
Rak szyjki macicicy przerzutuje:
Węzły chłonne głównie | Płuca, kości
48
Czerniak złośliwy przerzutuje:
Okoliczne węzły chłonne | Wątroba, płuca, przewód pokarmowy
49
Złośliwy nowotwór wywodzący się z osłonek nerwów obwodowych (MPNST) przerzutuje:
Płuca
50
Mięsak Ewinga przerzutuje:
Płuca, opłucna
51
Guz Wilmsa przerzutuje:
Płuca, wątroba
52
Do przerzutów drogą płynu mózgowo-rdzeniowego dochodzi przy:
Retinoblastomie, Medulloblastomie | Nie ma wtedy przerzutów na obwód
53
Do przerzutów przez wszczepianie się do jamy otrzewnej dochodzi w:
Guz jajnika Rak trzustki Rak żołądka
54
Cechy makroskopowe nowotworów łagodnych
Brak naciekania naczyń, podścieliska i okolicznych tkanek Brak przerzutów Zazwyczaj powolny wzrost Otorebkowanie przez torebkę z pozostałej tkanki łącznej lub wyraźne odgraniczenie przy braku torebki Mała heterogenność na poziomie morfologicznym Niewielka angiogeneza Brak wznów miejscowych, nawrotów
55
Cechy makroskopowe nowotworów złośliwych
``` Naciekają i niszczą sąsiednie tkanki Dają przerzuty Naciekają naczynia Źle odgraniczone Duża angiogeneza Duża heterogennosć pod względem morfologicznym Wznowy miejscowe Szybki wzrost ```
56
Co odróżnia naciek nowotworowy od nacieku zapalnego? | Jakie są typy nacieku nowotworowego?
``` Naciek nowotworowy zabija komórki tkanek naciekanych, a naciek zapalny nie. Typy nacieku: Wieloogniskowy (rak sutka) Drobnoogniskowy Rozproszony (rak żołądka) ```
57
Przerzuty drogą krwionośną najczęściej lądują w:
Wątrobie | Płucach
58
Czy zdolność do tworzenia wszczepów jest wyłączną zdolnością nowotworów złośliwych?
Nie
59
Guzy przerzutowe charakteryzują się:
Liczne, okrągłe, dobrze odgraniczone, różnej wielkości, miękkie, niewielka ilość podścieliska łącznotkankowego
60
Cyto i histologiczne cechy złośliwości:
Wzrost stosunku jądrowo-cytoplazmatycznego Polimorfizm wielkości, kształtu i zabarwienia jąder i komórek Hiperchromazja jąder Heterochromazja jąder (nierównomierne rozmieszczenie cytoplazmy) Nieregularny kształt, wielkość i zabarwienie centromeró (grud chromatyny jądrowej) Nieregularny obrys jąder Błona jądrowa nieregularnie pogrubiała Duże jąderka o nieregularnym kształcie Patologiczne mitozy (wielobiegunowe metafazy o kształcie X Y H, nieprawidłowe ułożenie chromosomów) Anarchia architektoniczna Naciekanie nowotworowe podścieliska
61
Czy komórki neoplazji wewnątrznabłonkowej mają dostęp do podścieliska?
Nie, są tylko w nabłonku, a od podścieliska oddziela je błona podstawna nabłonka
62
Gdzie można wykryć zmiany nowotworowe neoplazji wewnątrznabłonkowej?
W szyjce macicy
63
Do czego oprócz szyjki macic, sutka, stercza,pęcherza moczowego można użyć pojęcia neoplazji wewnątrznabłonkowej?
Do zmian w nabłonku gruczołowym w żołądku lub jelicie grubym
64
Rodzaje neoplazji wewnątrznabłonkowej w sutku:
Rak śródprzewodowy w którym nabłonek z cechami neoplazji rozrasta się wewnątrz przewodów sutka nie przekraczając błony podstawnej Rak zrazikowy przedinwazyjny w którym nabłonek z cechami neoplazji rozrasta się wewnątrz zrazika nie przekraczając błony podstawnej
65
Charakterystyka nowotworów miejscowo złośliwych:
To np. takie nowotwory które mają pewne cechy złośliwości ale nie dają przerzutów Mają cechy histologiczne nowotworu łagodnego, często dają nawroty ale bez przerzutów Naciekają i niszczą podłoże
66
Przykłady nowotworów miejscowo złośliwych
Rak podstawnokomórkowy skóry Glejak złośliwy mózgu Guz mieszany ślinianek Włókniaki powięziowe
67
CAE, antygen karcinoembronalny to marker:
``` Raka jelita grubego Wątroby Trzustki Żołądka Płuca Sutka ```
68
AFP, alfa fetoproteina to marker:
Rak z komórek wątrobowych | Rak pęcherzyka zarodkowego i inne nienasieniakowe guzy jąder
69
Gonadotropina kosmówkowa to marker:
Kosmówczak | Nienasieniakowe guzy jąder
70
Enolaza swoista dla neuronów NSE to marker:
Rak drobnokomórkowy płuca, neuroblastoma
71
Markery raka prostaty to:
PSAP kwaśna fosfataza prostatowa | PSA antygen swoisty dla prostaty
72
Kalcytonina to marker:
Rak rdzeniasty tarczycy
73
Katecholaminy to marker:
Guz chromochłonny
74
Immunoglobuliny to marker dla:
Szpiczak mnogi
75
CA-15-3 to marker:
Rak sutka | Rak jajnika
76
Ca-125 to marker:
rak jajnika
77
Transferaza nukleotydów terminalnych TdT to marker:
Białaczek
78
Przeciwciała przeciw P53 AbP53 to marker dla:
Rak jelita grubego i inne
79
Nitrozaminy wywołują:
raka wątroby
80
Aflatoksyny spożywane z pokarmem wywołują:
raka wątroby
81
Węglowodory aromatycznie powodują:
Raka płuc u palaczy Raka skóry u robotników drogowych Raka moszny u kominiarzy
82
Aminy aromatyczne wywołują:
Rak pęcherza moczowego
83
Arsen powoduje:
Rak wątroby i oskrzeli
84
Azbest powoduje
Rak oskrzeli i międzybłoniaka opłucnej
85
Benzen powoduje
Białaczki
86
Niekiel powoduje
Rak oskrzeli | Rak zatok przynosowych
87
Chlorek winylu powoduje
Rak wątrobokomórkowy
88
Alkohol powoduje:
Rak jamy ustnej, przełyku i krtani
89
Alkilowane cytostatyki powodują
Białaczki
90
Stilbestrol DES powoduje
Gruczolak wątroby | Rak pochwy
91
Oxymetholon powoduje:
raka wątroby
92
Thorotrast (kontrast do analizy roentgenowskiej) powoduje:
naczyniakomięsak
93
Promieniowanie uv powoduje:
Raka płaskonabłonkowy skóry Rak podstawnokomórkowy skóry Czerniak złośliwy skóry
94
Promieniowanie X powoduje:
``` Białaczka (przewlekła białaczka szpikowa) Nowotwory układu limfatycznego Rak tarczycy u dzieci Rak sutka Rak płuc ```
95
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) powoduje
Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy, jamy ustnej, krtani 80% przypadków raka inwazyjnego płaskonabłonkowego i neoplazji śródnabłonkowej szyjki macicy - HPV 16 i 18 Brodawczaki - HPV 1, 2, 4, 7
96
Wirus Epsteina-Bara (EBV) powoduje
Chłoniak Burkitta (postać afrykańska) Rak noso-gardła U osób z immunosupresją chłoniaka z komórek B Niektóre przypadki choroby Hodgkina
97
Wirus HBV powoduje
Raka komórek wątrobowych
98
Wirus herpes mięsaka Kaposiego (KSHV) powoduje
mięsaka Kaposiego
99
Helicobacter pyroli powoduje:
Chłoniak typu B żołądka | rak żołądka
100
Przewlekle transformujące retrowirusy powodują
Chłoniaki | Białaczki
101
Ostro transformujące retrowirusy powodują
Transformacje nowotworowe Mięsaki Cłonnaki Białaczki
102
Retrowirusy transaktywujące to na przykład:
Wirus ludzkiej białaczki (HLTV 1) | HIV 1, HIV 2
103
Retrowirusy transaktywujące powodują
Białaczki | Chłoniaki kom. T
104
Protonkogen to:
Gen obecny w prawidłowej komórce, potencjalnie jego uszkodzenie może wyzwolić proces transformacji nowotworowej
105
Funkcje protonkogenów:
Zawierają informacje dla czynników wzrostowych i ich receptorów Kodują wewnątrzkomórkowe przekaźniki związane z procesami wzrostu i proliferacji Kodują czynniki transkrypcyjne pobudzające proliferację i upośledzające procesy różnicowania komórki Kodują białka regulatorowe cyklu komórkowego, enzymy i czynniki kontrolujące proces apoptozy
106
Zmiany które prowadzą od protonkogenu do onkogenu
Głównie mutacje punktowe Amplifikacje genów Translokacje chromosomowe
107
Translokacja c-mys z chromosomu 8 jest charakterystyczną cechą
Chłoniaka Burkitta
108
U 90% osób chorych na przewlekłą białaczkę szpikową obecny jest:
Chromosom Philadelphia
109
Geny surpresorowe (antyonkogeny) to:
Geny działające hamująco na procesy proliferacji komórkowej lub stabilizująco na procesy utrzymujące stabilność genetyczną komórki
110
Co powoduje mutacja antyonkogenu Rb:
Utrata kontroli nad przebiegiem cyklu komórkowego Siatkówczak Osteosarcoma u dzieci i inne mięsaki tkanek miękkich Rak drobnokomórkowy płuca Rak drobnokomórkowy sutka
111
Mutacja wrodzona jakiego genu jest przyczyną zespołu Li-Fraumeni, jak się dziedziczy i zwiększa ryzyko jakich nowotworów?
``` Antyonkogenu p53 Dziedziczy się autosomalnie dominująco Zwiększa szansę na zachorowanie przed 45 rokiem życia na: Mięsaki tkanek miękkich Osteosarcoma Rak sutka Ostra białaczka Guzy mózgu Rak kory nadnerczy ```
112
Co koduje gen p73
Białko o właściwościach zbliżonych do p53
113
Mutacja antyonkogenu BRCA 1 powoduje
Rak sutka Rak jajnika Rak jelita grubego Rak gruczołu krokowego
114
Mutacja genu BRCA 2 powoduje
``` Rak sutka Rak jajnika Rak pęcherza moczowego Rak gruczołu krokowego Rak sutka u mężczyzn ```
115
Mutacja antyonkogenu APC powoduje:
Gruczolakowatą polipowatość jelita grubego
116
Mutacja antyonkogenu NF 1 powoduje:
``` Jest przyczyną neurofibromatosis 1 i czasem neurofibrosarcoma Zwiększa ryzyko: Guza Wilmsa Przewlekłej białaczki szpikowej Rhabdomyosarcoma Meningioma Phaeochromocytoma ```
117
Mutacja antyonkogenu NF 2 powoduje
``` Przyczyna neurofibromatosis 2 Zwiększa ryzyko: Schwannoma acousticum Oponiaków Glejaków ```
118
Co powoduje mutacja E-kadheryny
Zmniejszoną kohezję międzykomórkową co powoduje: Ułatwioną inwazję i występowanie przerzutów w rakach jelita grubego, przełyku, jajnika, sutka i gruczołu krokowego Zwiększa ryzyko wystąpienia raka żołądka
119
Mutacja genu DCC występuje w:
Karcynogenezie raka jelita grubego
120
Co jest przyczyną choroby Von Hoppel-Lindau i co w niej najczęściej występuje?
Przyczyną jest mutacja w obydwu allelach genu VHL, jedna jest dziedziczna druga na spontanie Występują Naczyniaki krwionośne zarodkowe mózgu naczyniaki siatkówki Rak jasnokomókowy nerki Naczyniaki krwionośne zarodkowe rdzenia kręgowego Guz chromochłonny
121
Co powoduje mutacja WT 1
Sporadyczne postacie guzów Wilmsa
122
Zespół paraneoplazmatyczny to:
Zespół objawów towarzyszący procesowi nowotworowemu wynikając z produkcji hormonów ektopowych lub wydalania produktów przemiany materii komórek nowotworowych Wydalanie tych hormonów nie podlega kontroli sprzężenia zwrotnego, ale też takie hormony zazwyczaj mają małą aktywność
123
ACTH wydzielają raki:
Oskrzeli Wątroby Nerek
124
ADH wydzielają raki:
Rak drobnokomórkowy oskrzeli Rak trzustki Rak prostaty
125
FSH/MSH wydziela
Rak oskrzeli
126
TSH wydziela
Rak oskrzeli Rak jąder Kosmówczak
127
HCG wydziela
Rak oskrzeli Rak jąder Rak piersi
128
Glukagon wydziela:
Rak trzustki Nerki Jelita cieńkiego
129
Insulinę wydzielają
Nowotwory łagodne mezynchymy brzusznej | Rak wątroby, trzustki
130
Gastrynę wydzila
Rak trzustki | Rak jelita cieńkiego
131
Epo wydziela
Rak oskrzeli, wątroby Mięsak macicy Naczyniak płodowy
132
VIP wydziela
Rak trzustki | Zwojak złośliwy
133
PTH wydziela
Rak oskrzeli | Rak jasnokomórkowy nerki
134
Kalcytoninę wydziela:
Rak oskrzeli, tarczycy, piersi
135
Serotoninę wydziela
Rakowiak | Rak jajnika, trzustki
136
Zespół Schwartza-Barttera SIADH powoduje
Produkowanie przez nowotwór związków o charakterze ADH
137
Co najczęściej produkuje peptyd zbliżony strukturalnie do PTH (PTHrP)
Płaskonabłonkowe nowotwory płuc
138
Jakie nowotwory zazwyczaj powodują zespół Cushinga?
Drobnokomórkowe raki płuc
139
Zespół Trousseau (inaczej objaw żylny Trosseau to:
Współistnienie nowotworu i zapalenia żył Nowotwory przewodu pokarmowego produkują tromboplastynę tkankową która powoduje powstawanie zakrzepów Zazwyczaj w raku trzustki i płuc
140
Klasyfikacja TNMG:
Tumor- opisuje wielkosc guza pierwotnego w skali od 1 do 4, im większa liczba tym większy guz Nodes- 1234 kolejne przerzuty do węzłów chłonnych, większa liczba to większa odległość Metastases- przerzuty odległe, albo są albo nie ma Grading- histopatologiczna strefa różnicowania nowotworu, G! to mała liczba komórek niezróżnicowanych, 3 to duża liczba niezróżnicowanych komórek