Nowotwory ogólnie Flashcards
Dysplazja charakteryzuje się:
zaburzeniem różnicowania komórek
zaburzeniem architektury
Dysplastyczne komórki charakteryzują się:
Plemorfizm
Hiperchromazja jąder
Wzrost stosunku jądrowo cytoplazmatycznego
Częstsze figury mitotyczne (często w złym miejscu)
Anarchia architekturalna
Czy zmiany dysplastyczne małego i średniego stopnia, które nie obejmują całej grubości nabłonka mogą być odwracalne?
Tak
Anaplazja to:
Pojęcie określające prawie całkowitą utratę cech morfologicznych charakterystycznych dla dojrzałej tkanki
Cechy komórek anaplastycznych:
Pleomorfizm
Hiperchromazja
Wzrost stosunku jądrowo cytoplazmatycznego
Wzrost częstości mitoz (częściej też pojawiają się nieprawidłowe)
Obecne tylko w nowotworach złośliwych
Charakterystyka nowotworów niezłośliwych:
Utworzony z tkanek zróżnicowanych i dojrzałych Dobrze ograniczony Często otorbiony, Rośnie rozprężająco, Nie daje przerzutów
Nowotwory łagodne pochodzenia nabłonkowego to:
Gruczolak (adenoma) Brodawczak (papilloma) Torbielak (cystoma) Torbielakogruczolak (cystoadenoma) Torbielakogruczolak brodawkowaty (cystoadenoma papillare)
Gruczolak: podstawowe info
Nowotwór łagodny utworzony przez dysplastyczny nabłonek gruczołowy
Nie musi przypominać gruczołu
W 90% w jelicie grubym, rzadziej w żołądku i jelicie cienkim
Brodawczak: podstawowe info
Łagodny nowotwór nabłonkowy
Tworzy mikro lub makroskopowo widoczne palczaste lub brodawkowate wypustki uwypuklające się ponad powierzchnię nabłonka
Torbielak: podstawowe info
Zawiera patologiczne jamy, czyli torbiele
Jeśli torbiel jest wyścielona nabłonkiem to jest to torbiel prawdziwa, jeśli to nie rzekoma
Torbielakogruczolak: podstawowe info
Cechuje się rozrostami gruczolakowatymi z torbielami
Torbiele mogą zawierać treść surowiczą lub śluzowatą
Często dotyczy trzustki i jajnika
Torbielakogruczolak brodawkowaty to:
Łagodny guz nabłonkowy w którym układ brodawkowaty wrasta do przestrzeni torbielowatej
Nowotwory łagodne pochodzenia mezynchymalnego to:
Włókniak (fibroma) Mięśniak gładkokomórkowy (leiomyoma) Chrzęstniak (chondroma) Kostniak (osteoma) Naczyniak (haemanginoma) Tłuszczak (lipoma)
Twardziel (rhinoscleroma) to:
Twardy jak chrząstka naciek zapalny
Może być rozlany lub ograniczony
Umiejscowiona jest przy naturalnych ujściach górnych dróg oddechowych
Odpryskowiak (choristoma) to:
Nienowotworowy guz będący zaburzeniem rozwojowym
Polega na obecności prawidłowej tkanki w złym (ektopowym) miejscu
Hamartoma to:
Guz o charakterze nienowotworowym
Zbudowany z dojrzałych komórek normalnie występujących w danym narządzie, ale chaotycznie rozmieszczonych
Charakterystyczna cecha raka płaskonabłonkowego kolczystokomórkowego to:
Pojawienie się pereł rakowych czyli zrogowaciałych struktur mikroskopowych
Rak podstawnokomórkowy charakteryzuje się
palisadowym układem komórek na obwodzie gniazd rakowych
miejscowa złośliwość
Nabłoniak limfatyczny (guz Schminckego) zazwyczaj dotyczy
Migdałków
Gruczolakoraki ze względu na budowę dzieli się na:
Cewkowe
Brodawkowe
Gruczolakoraki ze względu na stopień dojrzałości dzieli się na:
Gruczolakorak- struktury gruczołowe dobrze widoczne
Torbielakogruczolak - struktury gruczołowe widoczne w postaci torbieli
Rak gruczołowopochodny - struktury gruczołowe są zaznaczone
Rak lity - układ gruczołów nieczytelny
Gruczolakoraki ze względu na wydzielanie śluzu dzieli się na:
Gruczolak śluzotwórczy - wydzielanie śluzu do światła gruczołów
Gruczolak śluzowatokomórkowy - tworzenie śluzu w obrębie komórek
Gruczolakorak galaretowaty - tworzenie śluzu z wydalaniem go do podścieliska
Podział gruczolakoraków ze względu na wydzielane substancje:
Gruczolakorak surowiczy
Gruczolakorak śluzowy
Podział gruczolakoraków ze względu na kształt komórki:
Gruczolakorak wałeczkowatokomórkowy
Gruczolakorak sześciennokomórkowy
Podział gruczolakoraków ze względu na desmoplazję:
Gruczolakorak twardy (ze znaczną przewagą podścieliska) Gruczolakorak miękki (przewaga rozplemu)
Rak urotelialny: podstawowe info
Powstaje w drogach moczowych (kielichy nerkowe, miedniczki, moczowody, pęcherz moczowy)
Rośnie w postaci brodaweczkowatych wypustek, początkowo te wypustki wszczepiają się w inne obszary drug moczowych
Mięsak to:
Złośliwy nowotwór wywodzący się z tkanek pochodzenia mezynchymalnego
Rodzaje mięsaków:
Tłuszczakomięsak (liposarcoma)
Włókniakomięsak (fibrosarcoma)
Chrzęstniakomięsak (chondrosarcoma)
Kostniakomięsak (osteosarcoma)
Mięsak naczyniowy (haemanginosarcoma)
Mięsakomięsak gładkokomórkow (leiomyosarcoma)
Mięsakomięsak prążkowanokmórkowy (rhabdomyosarcoma)
Zmiana przednowotworowa to:
Lokalna zmiana morfologiczna z dysplazją
Guczolak komkowy (adenoma villosum) - zmiana przednowotworowa będąca podłożem dla:
Gruczolakoraka jelita grubego
Czy leukoplakia to zmiana przednowotworowa?
Tak
Hyperplasia atypical w przewodach sutka to podłoże dla:
raka śródprzewodowego
Hyperplasia adenomatosa atypica endometrii to podłoże dla:
Gruczolakoraka trzonu macicy
Ceratosis solaris cutis to podłoże dla:
raka skóry
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) zwiększa ryzyko:
Gruczolakoraka jelita grubego
Xeroderma pigmentosum zwiększa ryzyko:
Raka skóry
Marskość wątroby (cirrhosis hepatosa) zwiększa ryzyko:
Raka wątrobowokomórkomórkowego (carcinoma hepatocellulare)
Niedokrwistość złośliwa (anaemia perniciosa) zwiększa ryzyko:
Raka żołądka
Rak z mikroinwazją w odniesieniu do raka płaskonabłonkowego szyjki macicy lub sromu oznacza:
Rak naciekający podścielisko na głębokość 3mm
Charakterystyka raka przedinwazyjnego
Wzrost komórek o cechach nowotworu złośliwego jest ograniczony do obszaru nabłonka
Te komórki są mało zróżnicowane, o różnych kształtach, ułożone bezładnie, o hiperchromatycznych jądrach
Nie daje przerzutów
Neoplazja wewnątrznabłonkowa to:
dysplazja+rak przedinwazyjny
Zmiany cytologiczne i architektoniczne nabłonka z których w różnym odsetku może rozwinąć się postać inwazyjna raka
Raki przerzutują z reguły drogą limfatycznych, wyjątkiem są raki:
Nerki
Stercza
Rak pęcherzykowy tarczycy
Rak gruczołowy płuc
Mięsaki przerzutują głównie poprzez
Krew
Rak nerki przerzutuje do:
Płuc 55%
Kości 33%
Rak stercza przerzutuje do:
Węzły chłonne miednicy małej 70%
Kości 70%
Płuca 45%
Rak sutka przerzutuje:
Głównie węzły chłonne
Płuca, kości (kręgi), wątroba
Rak szyjki macicicy przerzutuje:
Węzły chłonne głównie
Płuca, kości
Czerniak złośliwy przerzutuje:
Okoliczne węzły chłonne
Wątroba, płuca, przewód pokarmowy
Złośliwy nowotwór wywodzący się z osłonek nerwów obwodowych (MPNST) przerzutuje:
Płuca
Mięsak Ewinga przerzutuje:
Płuca, opłucna
Guz Wilmsa przerzutuje:
Płuca, wątroba
Do przerzutów drogą płynu mózgowo-rdzeniowego dochodzi przy:
Retinoblastomie, Medulloblastomie
Nie ma wtedy przerzutów na obwód
Do przerzutów przez wszczepianie się do jamy otrzewnej dochodzi w:
Guz jajnika
Rak trzustki
Rak żołądka
Cechy makroskopowe nowotworów łagodnych
Brak naciekania naczyń, podścieliska i okolicznych tkanek
Brak przerzutów
Zazwyczaj powolny wzrost
Otorebkowanie przez torebkę z pozostałej tkanki łącznej lub wyraźne odgraniczenie przy braku torebki
Mała heterogenność na poziomie morfologicznym
Niewielka angiogeneza
Brak wznów miejscowych, nawrotów
Cechy makroskopowe nowotworów złośliwych
Naciekają i niszczą sąsiednie tkanki Dają przerzuty Naciekają naczynia Źle odgraniczone Duża angiogeneza Duża heterogennosć pod względem morfologicznym Wznowy miejscowe Szybki wzrost
Co odróżnia naciek nowotworowy od nacieku zapalnego?
Jakie są typy nacieku nowotworowego?
Naciek nowotworowy zabija komórki tkanek naciekanych, a naciek zapalny nie. Typy nacieku: Wieloogniskowy (rak sutka) Drobnoogniskowy Rozproszony (rak żołądka)