Nefrologie Flashcards by Marco v. S

Azotemia =

Er zit veel stikstof in het bloed, doordat ureum niet goed gefilterd wordt.

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Oligurie =

Weinig plassen

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Oorzaken prerenale nierinsufficiëntie:

Hypotensie / hypoperfusie:
- verminderde vochtinname
- extern verlies: braken, diarree, brandwond
- intern verlies: bloeding
- perifere vasodilatatie: septische shock, allergische reactie
Verminderd hartminuutvolume
- hartfalen
- stoornissen in autoregulatie
- preglomerulaire vasoconstrictie: NSAID’s
- postglomulaire vasodilatatie: ACE-remmers
- hepatorenaal syndroom

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Oorzaken renale nierinsufficiëntie:

Vasculair
- (thrombo)embolie / stenose
- trombotische micro-angiopathie
Glomerulonefritis
Tubular / interstitieel
- acute tubules necrose (ATN)
- tubule-interstitiële nefritis (TIN)
- Verzamelbuis: obstructie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Meest voorkomende oorzaken (6) van acute tubules necrose (ATN) in het ziekenhuis:

Ischemisch
Renale vaatocclusie
Neurotoxische medicatie
Pigmentletsel
Kristalletsel
Metabole oorzaken

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Oorzaken postrenale nierinsufficiëntie:

Urethra obstructie
Blaasontledigingsstoornis
- prostaathypertrofie
- neurogenic blaas
(bilaterale) Ureterstenose
- stenen
- retroperitonale massa
- endometriose

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Definitie chronische nierschade:

Indien minstens 3 maanden sprake is van:
- structurele afwijkingen
- óf een verminderde nierfunctie (eGFR) van < 60 m//min/1,73 m2

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Structurele nierafwijkingen (4x) bij chronische nierschade:

Albuminurie
Sedimentsafwijkingen (bv hematurie)
Electrolytenstoornissen
Structurele afwijkingen (bijv. Cystenieren)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Welke 2 metingen worden gebruikt bij het stadieren van chronische nierinuffiecientie?

Welke 4 risicogroepen ontstaan hieruit, en door wie worden deze behandeld?

GFR: G1 (>90, normaal) tot G5 (<15, nierfalen)
Albumiurie: A1 (<30 mg/g, normaal) tot A3 (>300 mg/g, ernstig verhoogd)

Risicogroepen:
- Groen: geen chronische nierschade > HA
- Geel: mild verhoogd risico > HA
- Oranje: matig verhoogd risico > nefroloog
- Rood: sterk verhoogd risico > nefroloog

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Groepen aandoeningen (5x) die kunnen leiden tot chronische nierschade:

Diabetes mellitus
Hypertensie
Atherosclerose (renovasculaire neuropathie)
Stofwisselingsziekten
Structurele afwijkingen: cystenieren, congenitale urologische afwijkingen, syndroom van Alport

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

AKI met castnefropathie als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

bekend met multiple myeloom
discrepantie AKI bij milde dehydratie
proteïnurie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

AKI met cholesterolembolieën als ziektebeeld. Welke diagnostische clue past hierbij?

Paars verkleurde extremiteiten, met name na endovasculaire interventie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

AKI met cryoglobulinemische vasculitits als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

hepatitis C
vasculitis
hematurie
proteïnurie
positieve cryoglobulines

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

AKI met een glomerulaire nierziekte als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

Neurotische syndroom
- hypoalbuminemie
- oedeem
- proteïnurie
- hyperlipidemie

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

AKI met het Hanja-virus als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

Koorts
Spier- en hoofdpijn
Bloedingen
ARDS
Trombopenie
Weinig urine afwijkingen

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

AKI met hemolytisch uremisch syndroom (HUS) / trombocytopenische purpura (TTP) als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

Bloederige diarree
Neurologische stoornissen
Hemolytische anemie
Trombopenie
Fragmentocyten

AKI met leptospirose infectie als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

Conjunctivitis
Icterus
Aseptische meningitis
+ de clues van Hanta-virus: koorts, spie- en hoofdpijn, bloedingen, ARDS, Trombopenie, weinig urineafwijkingen

AKI met nierarteriestenose als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

Flashoedeem
Hypertensie
Hypokaliëmie
Eerder een forse nierfunctie verslechtering na RAAS remmers

AKI met paraproteine-geassocieerde nierziekte als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

M-protein/lichte ketens in serum of urine
bekende hematologische maligniteit

AKI met tubule-interstitiële nefritis als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

huidafwijkingen (rash)
artralgie
eusinofilie
leucocyturie
glucosurie
hypofosfatemie

AKI met vasculitis/glomerulitis (anti-GBM, ANCA-vasculitis, SLE-nefritis) als ziektebeeld. Welke diagnostische clues passen hierbij?

huidafwijkingen (vasculitis, purpura)
longafwijkingen
hemoptoë
(macroscopische) hematurie
proteïnurie

Welke aspecten vraag je uit bij het vermoeden van AKI?

algemene ziekteverschijnselen (koorts malaise, misselijkheid/braken, duizeligheid)
vochtverlies (dorst, braken, diarree, brandwonden) —> deze klachten passen bij dehydratie en dus prerenale oorzaak
oedeem
dyspnoe/hoesten —> past bij overvullling. Alhoewel hoesten, met name met hemoptie, kan duiden op renale oorzaak (vasculitis)
flankpijn, mictieklachten, LUTS-klachten —> passen bij nierstenen/prostaathypertrofie, dus bij postrenale oorzaak
urineafwijkigen: hematurie, proteïnurie, kleur en concentratie
Recent epileptisch insult, train, spierpijn of ischemie ledemaat —> gaat hierbij om de kans op rabomyolyse, en hiermee ATN
recent medicatiehistorie (met name NSAID’s, RAAS-remmers en AB)
recent gebruik van rontgencontrast (ATN)
recente operaties of ingrepen (blaasintrument en catherisaties)
Voorgeschiedenis met cardinal of leverlijden

Waar let je op bij LO bij AKI?

bloeddruk
hydratietoestand (oedemen)
tekenen van vasculitis (rash, lived reticularis)
blaasdemping

Welk AO vraag je aan bij een AKI?

Urineonderzoek
- stick
- kwantitatief onderzoek

Echo van de nieren
- grootte in cm
- hydronefrose
- Schors-merg-differentiatie

Gericht bloedonderzoek:
- antistoffen
- CK
- M-proteine
- Uraat
- LDH
- Etc.

Tot welke problemen leiden stoornissen van de nierfunctie?

1. Uitscheiding van afvalstoffen - uremie - jicht - hyperkaliemie - hyperfosfatemie 2. Volumeregulatie - Overvulling, door het niet goed functioneren van het RAAS-systeem en de baroreceptoren 3. Osmoregulatie - d.m.v. ADH en aquaporines. - problemen leiden tot electrolytstoornissen - proteïnurie (in geval van neurotisch syndroom) 4. Zuur-base evenwicht - HCO3- wordt normaal gereabsorbeerd via koolzuuranhydrase in de proximale tubulus - H+ wordt normaal gesecreteerd via intercalaire cellen van de verzamelbuis

Welke 4 hormonen maakt de nier aan en tot welke probleem kan dit leiden bij stoornissen van de nierfunctie?

Erytropoëtine - renale anemie Renine - bloeddruk Vitamine D - hypocalciemie - hyperparathyreodie (renale osteomalacia) Prostaglandines - verstoring autoregulatie perfussiedruk nier

Hoe ziet de behandeling van chronische nierschade eruit?

- behandelen onderliggende ziekte - vermijden van nefrotoxische medicatie, zoals NSAIDs, ARB, ACE-remmers en evt diuretica - liever geen contrast - bloeddruk behandeling en zoutbeperkt dieet - hyperkalemie behandeling (dieet, kaliumbinders) - dyslipidemie (dieet, medicatie) - hyperfosfatemie (dieet, fosfaatbinders) - anemie (ijzer, epo) - acidosis (natriumcarbonaat)

Behandeling van AKI verloopt via het ABCDE, omdat dit vaak een acuut noodgeval is waarbij directe actie is vereist om herstel mogelijk te maken en overlijden aan complicaties te voorkomen. Wat wordt verstaan onder deze ABCDE?

A: is er nog diurese? - indien ja: overvulling (en eventuele ernstige hyperkaliemie) bestrijden met diuretica - indien nee (diuretica resistente overvulling): andere maatregelen, zoals dialyse of eventueel introspectieve bij pat met hartfalen B: is er een acute dialyse indicatie? - Diuretica resistente overvulling - Afwijkende electrolyten, met name hyperkaliemie met ECG afwijkingen (K > 8-9 mol/l), zelden bij hyperfosfatemie bij kans op fosfaat nefropathie (tumorlysis) - ernstige acidose (niet corrigeerbaar middels bicarbonaat wegens overvulling) - ernstige intoxicaties (vooral bij medicijnen die renaal geklaard worden , nauwelijks eiwitgehalten zijn en permeabel zijn door het dialyse filter) - uremische (bloederige) pericarditis Bij indicaties: denk aan of pat hemodynamisch stabiel is en schakel direct nefroloog in. C: kan er sprake zijn van een (anti-GBM) glomerulonefritis? - Deze diagnose vereist directe diagnostiek (anti-GBM titers) én behandeling met plasmaferese, anders treedt onherstelbare schade op. D: medicatie controle en aanpassing aan sterk afgenomen GFR (denk aan digoxine, diverse AB, LMWH) E: adequate (na)zorg op ingezet beleid via nefroloog of internist (van vitale parameters, urineproductie en bloedonderzoek).

Het onderscheid maken tussen AKI en chronische nierschade kan lastig zijn. Wat past bij chronische nierschade?

- kleine nieren op een echo - anemie, niet anders te verklaren dan door EPO tekor/resistentie - een combinatie van hypocalciemie, hyperfosfatemie en een verhooogd parathyreoid hormoon - langer bestaande urineafwijkingen - veranderingen te opzichten van oude nierfunctiewaarden

Wanneer verwijst een HA een risicopatient bij de jaarlijkse meting van GFR en albuminurie naar de nefroloog?

- verdenking nierziekte - snelle nierfunctie achteruitgang ( >5 ml/min/jaar) - GFR < 30 - proteïnurie

Wat zijn risicofactoren voor AK die specifiek zijn voor klinische patiënten?

- acuut ziek zijn/ hoge koorts - acute interventies (chirurgisch, geneesmiddelen) - diarree - rontgencontrast - verwijderen blaaskatheter Kan op nierschade kan verkleind worden door de risicofactoren te onderkennen en hierop een beleid te maken (vochtbeleid, aanpassing medicatie dosering)