Nederlandse Republiek; Stadsbouw in de 17e eeuw Flashcards
Hoe zien we de groei van steden (stedenbouw) in de 17e eeuw terug in de kunsten?
Stadsgezichten werden een populair genre.
Vaak kregen de werken de naam van de stad en werden er meerdere varianten van gemaakt.
Stadsbouwmeesters lieten zichzelf portretteren. En ook andere mensen in de bouw waren werden er rijk van en lieten zichzelf portretteren.
Leg het begrip stedelijke trots uit, gebruik in je antwoord de pronkkaarten.
De nieuwe verworven macht en rijkdom (Amsterdam) zorgde voor een gevoel van stedelijk trots dat men wilde uitdrukken in gebouwen en de stad.
Zo probeerde men de stad zo goed mogelijk te representeren in de literatuur en kunst.
Werd de stad constant verbeterd.
Ook werden er pronkkaarten vervaardigd om te laten zien hoe goed en mooi de stad in elkaar zat. Deze bevatten dan ook allerlei versieringen.
Wat hield Simon Stevin’s model voor de klassieke schoonheid van de stad in?
De stad moest gebaseerd zijn op symmetrie en logica.
Oftewel een orde in het stadsaanzicht.
Zijn model speelde een belangrijke rol in de ideeën over stadsbouw.
Wat waren de redenen voor stadsuitbreiding en op welke twee manieren kon de stad worden uitgebreid?
De voornaamste redenen waren; huisvesting, stimuleren van de economie, mensen die op zoek waren naar een baan en beter bestaan trokken naar de stad.
Binnenterrein van de stad volbouwen; voormalige weilanden of leegstaande kloosterterreinen > herbestemming grond
Buiten de stadsmuren; dit was erg duur, en het grote risico’s omtrent te grote of te kleine oppervlaktebebouwing.
Men stuurde enorm aan op de uitbreidingen n=met regelgeving en orde.
Op welke manier vond de stadsuitbreiding in Utrecht plaats?
- Stadsuitbreiding tegelijk met aanleg 3 grachten
- Aanleg en ruimte voor luxe wijk
- Orde en symmetrie volgen
o Regelgeving was vernieuwend
o Aanzien van de stad sturen
Op welke manier veranderde Amsterdam door de stadsuitbreiding?
- Uitbreiding veranderde Amst in een moderne stad
- 30.000 > 100.000 inwoners
- Voorstad met opslag en havenarbeiders; Binnen de muren brengen
Vergroten van de stad op grote schaal (4x)
Wat hielt de derde uitleg (wetskant Amsterdam) in?
Buurten met bepaalde doelgroepen > dit zorgde voor een kwaliteitsverschil in de bouw tussen buurten.
Ook werden de buurten duidelijk gescheiden
> strenge regelgeving voor de bebouwing van de grachtengordel
> geen kleine steegjes achter grote huizen voor de armen
Welke problemen ontstonden rondom de aanleg van het Luxe woonmilieu aan de Amsterdamse grachtengordel?
Men had problemen met het verkrijgen van de percelen
Veel bedrijven gingen zich vestigen aan de grachtengordel.
> Woonideaal werd belemmerd door geluid en geuren van de bedrijven
Wat leerde men van de problemen met de 3de uitleg en hoe deden ze dit anders in de 4de uitleg?
Alle grond werd in een keer opgekocht en uitgegeven om de controle over wat er gebouwd werd en wie er kwam wonen te vergroten. Zo werd alles direct uitgevoerd zoals dat op de tekentafel bedacht was.
In de 4de uitleg bevatte de aanleg van achterstraten en koetshuizen/opslag
Wat is het verschil in hoe Otteheym en Rutte schrijven over deze stadsbouw?
Ottenheym > esthetische vormgeving (volgens de regels classicisme) orde regelmaat en symmetrie
- Paleizen van het burgerdom (stadhuis als koningshuis vd burger)
Rutte > praktische benadering van materialen enzo
Abrahamse stelt dat er 3 motieven zijn voor de schoonheidsleer van 17e eeuwse bouw. Wat waren deze?
- Tot cieraet
- Tot dienst
- Tot profijt
Schoonheidsleer is ook praktisch en efficiënt
o Dus ideaal en functioneel
De status van architectuur en de architect veranderde ook in deze periode, op welke manier?
- Waardige architectuur; sier vergroten
- Stedelijke bouwbedrijven
o Onder gezag van de stad
o Onderhouden en bouwen stad
Stadsbouwmeester lieten zich ook portretteren
Architectuur (ontwerpen) werd zelfstandig beroep
o Jacob van kampen (stadhuis Amsterdam)
Het stadhuis van Antwerpen
o Belangrijkste handelsstad; stadhuis status benadrukken
o Gevel benadrukken door rivalerende gevel (reliëf)
o Klassieke siermotieven (pilasters, kapitelen, albulisken, fronton)
Triomfbogen
Veel navolging in de rest van Nederland (Leiden)
- Nieuwe architectonische vormen
o Van gotiek naar renaissance en classicisme
o Ornamenten en klassieke vormentaal
- Rijk decoratieprogramma
Het stadhuis van Amsterdam
- Besloten nieuw stadhuis
o Oude was in verval geraakt
o Statusdingetje
o Brandde daarna ook af - Verbetering stedenbouwkundige situatie
o Oude stadhuis was omsloten door woningen
o Nieuwe stadhuis meer ruimte, niet omsloten
o Direct aan het plein
Verschil vormentaal: Amst; hollands classicisme en Antw; renaissance - Iconografie; verbeeld Amsterdamse wereldse, rijke en machtige positie; centrum van de wereld
Het stadhuis van Gouda
- Vrijstaande ligging op kruispunt infrastructuur
- Hoogte gebouwen geeft aanzien
