Module 2 - Learning Theories Flashcards

Question

Αυτόματη επαναφορά (ανάκτηση)

Answer 1

* Για να εξαφανιστεί πλήρως μια εξαρτημένη αντίδραση πρέπει να ακολουθήσουν αλλεπάλληλες διαδοχικές αποσβέσεις. * Η απόσβεση μιας αντίδρασης είναι αρκετά δύσκολη, όταν υπάρχει μερική ή σταδιακή ενδυνάμωση. Επίσης σε περιπτώσεις συναισθηματικών αντιδράσεων, αντιστέκο- νται στην απόσβεση και εξαλείφονται πολύ δύσκολα. * Η παιδαγωγική σημασία της απόσβεσης και της αυθόρμητης επαναφοράς της αντίδρασης είναι σπουδαία, γιατί εκπαιδευτικοί και γονείς μπορούν αγνοώντας με συνέπεια μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά του παιδιού, να επιτύχουν την εξάλειψή της, όπως θα δούμε εκτενέστερα και στον Skinner

Answer 2

* Η γενίκευση του εξαρτημένου ερεθίσματος είναι το φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο η εξαρτημένη αντίδραση δεν προκαλείται μόνο από το εξαρτημένο ερέθισμα με το οποίο έχει συνδεθεί αρχικά, αλλά κι από άλλα όμοια με αυτό εξωτερικά ερεθίσματα * Στην περίπτωση του πειράματος με τον σκύλο, ο σκύλος έμαθε να αντιδρά με έκκριση σάλιου όχι μόνο στον συγκεκριμένο ήχο αλλά σε κάθε άλλο παρόμοιο ήχο ή ακόμα και σε παραλλαγές του ήχου * Οι έρευνες του Pavlov αλλά και μεταγενέστερων ερευνητών έδειξαν ότι η γενίκευση των εξαρτημένων ερεθισμάτων είναι πιο μεγάλη και πιο αποτελεσματική όσο τα νέα ερεθίσματα είναι όμοια με το αρχικό εξαρτημένο ερέθισμα

Answer 3

* Η διάκριση είναι διαφοροποίηση των ερεθισμάτων και είναι φαινόμενο ακριβώς το αντίθετο της γενίκευσης. * Στο πείραμα με τον σκύλο, παρουσιάστηκαν ποικίλα ερεθίσματα και κάθε φορά ενισχυόταν με τροφή μόνο ένας ήχος συγκεκριμένης έντασης. Τότε ο σκύλος παρουσίασε την εξαρτημένη αντίδραση μόνο στα ειδικά ερεθίσματα που δέχτηκαν την ενίσχυση. * Ενώ τα άλλα ερεθίσματα που δε δέχτηκαν την αντίδραση εξασθένησαν. Δηλαδή, το ζώο έμαθε να διακρίνει και να επιλέγει τα ερεθίσματα για την εξαρτημένη αντίδραση. * Και τα δύο φαινόμενα αλληλοσυμπληρώνονται και παίζουν σπουδαίο ρόλο στη μεταβίβαση της μάθησης, η οποία κατέχει επίσης βασική θέση στην εκπαιδευτική διαδικασία

Answer 4

* Ο Pavlov παρατήρησε ότι το άτομο ή ο οργανισμός – σε ένα μη ελεγχόμενο ερέθισμα απαντά με μια μη ελεγχόμενη αντίδραση/απάντηση – σε ένα ελεγχόμενο ερέθισμα απαντά με μια ελεγχόμενη αντίδραση/απάντηση, – μπορεί να εξαλείψει με ευκολία αυτό το είδος της συμπεριφοράς (απόσβεση) – μπορεί να επανέλθει σε αυτήν με την ίδια ευκολία (αυτόματη ανάκτηση) – μπορεί να συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο σε παρεμφερή ερεθίσματα (γενίκευση) – μπορεί να ξεχωρίζει τα παρεμφερή ερεθίσματα στο μυαλό του (διάκριση)

Answer 5

* Έγραψε μια εργασία πάνω στη σχέση που υπάρχει μεταξύ της συμπεριφοράς του λευκού ποντικού και της ανάπτυξης του νευρικού συστήματος. * «Η ψυχολογία όπως την βλέπει ο συμπεριφοριστής»: πρότεινε την ιδέα μιας αντικειμενικής μελέτης της συμπεριφοράς * Έβλεπε την ψυχολογία, ως την μελέτη των πράξεων των ανθρώπων με την ικανότητα να προβλέπει και να ελέγχει τις πράξεις αυτές * Θεωρούσε ότι τα παιδιά έχουν τρεις βασικές συναισθηματικές αντιδράσεις: τον φόβο, την οργή και την αγάπη * Εισήγαγε στην Ψυχολογία το πρότυπο της εξαρτημένης αντανακλαστικής μάθησης, * Θεωρείται ο ιδρυτής της νέας ψυχολογικής σχολής, της Ψυχολογίας της Συμπεριφοράς (Behaviorism) * Επηρεάστηκε από τις μελέτες του Pavlov, από τις έρευνες του Thorndike και από την ψυχαναλυτική θεωρία του Freud * Αντιπαρατίθεται στη Δομική Ψυχολογία που επικρατεί στις Η.Π.Α. στις αρχές του 20ου αι. (Κολιάδης, 1991:67). * Υποστήριζε ότι η μέθοδος της ενδοσκόπησης (δηλαδή της αυτοπαρατήρησης) δεν οδηγεί σε αντικειμενικά αλλά σε υποκειμενικά συμπεράσματα * Επισημαίνει ότι το αντικείμενο της νέας Ψυχολογικής Σχολής, της Σχολής του Συμπεριφορισμού, είναι η μελέτη της παρατηρήσιμης και έκδηλης συμπεριφοράς του ανθρώπου με τη βοήθεια κατάλληλων οργάνων και όχι η έρευνα των ενσυνείδητων διεργασιών με τη μέθοδο της ενδοσκόπησης, που υιοθετούσε ως τότε η Δομική Ψυχολογία. * Διαφοροποιείται και στην επιλογή των υποκειμένων προς μελέτη. Ενώ η Δομική Ψυχολογία επέλεγε μόνο ενήλικα άτομα που ήταν σε θέση να περιγράψουν τις ενδοσκοπικές παρατηρήσεις τους και τα εσωτερικά τους βιώματα, απέκλειε άτομα μικρής ηλικίας, επειδή δεν είχαν την ικανότητα αυτή. * Ο Watson, λοιπόν, θεωρεί ότι τόσο τα ζώα όσο και τα μικρά παιδιά προσφέρονται ιδιαίτερα για παρατήρηση της συμπεριφοράς τους, διότι από τη μια πίστευε ότι είναι ευκολότερη η παρατήρησή τους και από την άλλη η μελέτη της συμπεριφοράς τους πίστευε ότι είναι απλούστερη. * Βέβαια, δεν περιορίζει τις μελέτες του στα ζώα και τα παιδιά, αλλά αρχίζει από αυτά και προχωρεί στη μελέτη των ενηλίκων. * Ο Watson εξέδωσε πολλά βιβλία, στα οποία διατυπώνει τις θέσεις του σχετικά με τον συμπεριφορισμό και τις βασικές θεωρητικές θέσεις του για τη μάθηση * Η κύρια συνεισφορά του σε αυτόν έγκειται στην ιδέα για σκόπιμη και συστηματική αλλαγή της συμπεριφοράς. Αυτή ονομάστηκε τροποποίησης της συμπεριφοράς και αποτελεί για τον Watson την ουσία της μάθησης. * Με εξαίρεση τις απλές μορφές συμπεριφοράς, όλες οι υπόλοιπες μορφές συμπεριφοράς είναι μια σειρά από εξαρτημένες αντιδράσεις, η καθεμία από τις οποίες γίνεται ερέθισμα για την επόμενη * Ο Watson πιστεύει ότι όλη η συμπεριφορά του ατόμου είναι αποτέλεσμα μάθησης, ακόμη και οι σκέψεις και τα συναισθήματά του, όπως είναι οι αντιδράσεις-απαντήσεις του ατόμου στα διάφορα φυσικά και εξαρτημένα ερεθίσματα, ανάλογα με τις συνδέσεις που δημιουργούνται κάθε φορά σύμφωνα με το μηχανιστικό σχήμα ερέθισμα- αντίδραση/απάντηση. * Οι σχέσεις ερεθίσματος-απάντησης είναι το πιο πιθανόν να μονιμοποιηθούν, εάν επαναλαμ- βάνουμε πολλές φορές το δεσμό ερέθισμα - απάντηση.

Answer 6

* Ένας μαθητής στην προσπάθειά του να λύσει ένα πρόβλημα κάνει πολλές ενέργειες, έως ότου βρει τη σωστή απάντηση * Οι μη επιτυχημένες τείνουν να μην επαναλαμβάνονται, με τελικό αποτέλεσμα την αύξηση των επιτυχών απαντήσεων, έως ότου δημιουργηθεί ένας σωστός δεσμός ερεθίσματος-απάντησης * Ο Watson έδωσε μεγάλη έμφαση στην εξάσκηση και στην επανάληψη, καθώς και στη μελέτη των φυσιολογικών αντιδράσεων. Επεξεργάστηκε το μαθησιακό μοντέλο της κλασικής εξαρτημένης- αντανακλαστικής μάθησης. * Με το μοντέλο αυτό μπορούν να ερμηνευτούν απλές και κατώτερες μορφές της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Answer 7

* Από πειράματα που έκανε σε νεογέννητα παιδιά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μόνο οι συγκινησιακές αντιδράσεις φόβου, οργής και αγάπης είναι κληρονομικές και μπορούν να εκδηλωθούν πολύ νωρίς με έναν απότομο και οξύ κρότο (φόβος), την ανάσχεση των κινήσεων του σώματος (οργή) και το ψηλάφισμα των γεννητικών οργάνων (αγάπη, αντίστοιχα). * Κύρια ασχολία του, θα λέγαμε ότι ήταν η εκμάθηση και η απομάθηση συναισθηματικών αντιδράσεων και ειδικότερα των φοβικών αντιδράσεων, σε πειράματα που έκανε με τον μικρό Albert.

Answer 8

* συνέβαλε στην αντικειμενοποίηση των μεθόδων της ψυχολογίας * τόνισε την επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων στην ανθρώπινη εξέλιξη * επεξεργάστηκε το μαθησιακό μοντέλο της κλασικής εξαρτημένης μάθησης * Οι «αυστηρές αντιλήψεις του Watson για τη μηχανιστική και αυτοματική ερμηνεία της συμπεριφοράς, οδήγησαν στη δημιουργία του άκρατου συμπεριφορισμού, τις αδυναμίες του οποίου προσπάθησαν να ξεπεράσουν οι μεταγενέστεροι συμπεριφοριστές, όπως ο Skinner, ο Hull, ο Tolman κ.ά.» (Κολιάδης, 1991:82). * Ο Skinner διαφοροποιείται διατυπώνοντας την άποψη ότι όλη η συμπεριφορά κυβερνάται από τις συνέπειές της, δηλ. από το τι συμβαίνει μετά από μια ενέργεια, τονίζοντας ότι η πιο σημαντική συνέπεια μιας απάντησης- συμπεριφοράς είναι η ενίσχυση (reinforcement)

Answer 9

* Ο νόμος της συχνότητας και του πρόσφατου και η αρχή της υποκατάστασης * Ο νόμος της γενίκευσης του ερεθίσματος * Ο νόμος της απομάθησης συναισθηματικών αντιδράσεων

Answer 10

* Όσο πιο πρόσφατο είναι ένα ερέθισμα και όσο πιο πολλές φορές επαναληφθεί προκαλώντας την ίδια αντίδραση, τόσο καλύτερες προϋποθέσεις υπάρχουν και αυξάνεται η πιθανότητα να επαναληφθεί η αντίδραση, δηλ. να πραγματοποιηθεί η μάθηση * Ένα ουδέτερο ερέθισμα, αν συνδεθεί συνειρμικά με ένα φυσικό ερέθισμα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προκαλέσει την ίδια αντίδραση που προκαλεί και το φυσικό ερέθισμα. Για να πάρει όμως το ουδέτερο ερέθισμα τη θέση του φυσικού ερεθίσματος, δηλαδή να γίνει υποκατάσταση απαιτείται κάποια μορφή ενδυνάμωσης του δεσμού (ενίσχυση).

Answer 11

* Όταν η εξαρτημένη αντίδραση δεν προκαλείται μόνο από το εξαρτημένο ερέθισμα με το οποίο έχει συνδεθεί, αλλά και από άλλα παρόμοια με αυτό, εξαρτημένα ερεθίσματα.

Answer 12

* Η απομάθηση δηλ. η εξάλειψη συναισθηματικών αντιδράσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με την απόσβεση είτε με την αντι-εξάρτηση . * Με την απόσβεση δεν ενισχύεται η σύνδεση του φυσικού και του ουδέτερου ερεθίσματος και με την πάροδο του χρόνου η σύζευξη χαλαρώνει και εξαφανίζεται. * Με την αντι-εξάρτηση το υποκείμενο μαθαίνει να αντιδρά με καινούριο τρόπο στο υποκατάστατο ερέθισμα, όπου το υποκατάστατο ερέθισμα που προξενεί το φόβο, συνδέεται με ένα θετικό ερέθισμα και προκαλεί θετική αντίδραση.

Answer 13

* Νεοσυμπεριφορισμός – Guthrie – Hull – Skinner

Answer 14

* Ο Hull έκανε την προπτυχιακή του έρευνα στον πανεπιστήμιο του Michigan (1913) και έλαβε το Ph. D. του από το πανεπιστήμιο του Wisconsin το 1918. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας στο Ινστιτούτο Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Yale * Μεγάλη επιρροή στις σκέψεις του Hull άσκησαν οι έρευνες του Pavlov, του Darwin, του Thorndike και του Tolman. * Τον ενδιέφερε η ύπνωση * Θεωρία περί μείωσης της επιθυμίας * Ο δεσμός της επιθυμίας με τον στόχο της επιθυμίας είναι ένα είδος ενίσχυσης (ενισχυτική θεωρία μάθησης)

Answer 15

* Είναι ένας από τους σημαντικότερους συμπεριφοριστές θεωρητικούς της μάθησης * Προσπάθησε να συνθέσει μια ενιαία και περιεκτική θεωρία γα τη μάθηση, η οποία να στηρίζεται στα πλεονεκτήματα των προκατόχων θεωρητικών και ταυτόχρονα να αποφεύγει πολλά από τα αδύνατά τους σημεία * Υποστηρίζει ότι η σύνδεση των ερεθισμάτων δεν συνδέεται άμεσα και ευθέως με τις αντιδράσεις, αλλά ότι μεσολαβεί ο οργανισμός (ενδιάμεσες μεταβλητές ). * Μια πλήρης συμπεριφορά ξεκινά με ένα ερέθισμα και στη συνέχεια οι διαδικασίες του οργανισμού επιδρούν και διαμορφώνουν την αντίδραση με την οποία ολοκληρώνεται η συμπεριφορά

Answer 16

* Οι ορμές ή βιολογικά κίνητρα * Η παρώθηση ή απλώς κίνητρα * Η δύναμη της συνήθειας

Answer 17

* Δημιουργούν ανάγκες, η ικανοποίηση των οποίων λειτουργεί ως πρωταρχική ενίσχυση και ωθούν τον οργανισμό να απαντήσει. * Διακρίνονται σε εγγενείς ή αλλιώς πρωτογενείς και σε δευτερογενείς ) (Pervin& O.Gohn, 1999:433-446) – Οι εγγενείς ή πρωτογενείς αναφέρονται σε ένα εγγενές εσωτερικό ερέθισμα που ενεργοποιεί τη συμπεριφορά (ενόρμηση πόνου ή πείνας) – Οι δευτερογενείς είναι ένα επίκτητο εσωτερικό ερέθισμα, αποτέλεσμα της σύνδεσης με την ικανοποίηση των πρωτογενών ορμών που ενεργοποιεί τη συμπεριφορά (άγχος ή φόβος)

Answer 18

Συνήθως προκαλούνται από εξωτερικά αίτια (π.χ. αμοιβή)

Answer 19

* Προκύπτει από τη χρονική συνάφεια μεταξύ ερεθίσματος- απάντησης και η οποία αποκτά την ισχύ της από την ικανοποίηση βιολογικών κινήτρων * Η διαμόρφωση της συνήθειας εξαρτάται από την ενίσχυση και αυτό σημαίνει ότι ισχυροποιείται ανάλογα με το πόσες φορές θα ενισχυθεί * Οι συνήθειες οργανώνονται σε ιεραρχικά συστήματα ανάλογα με την ένταση των συνηθειών και οι πιο ενισχυμένες συνήθειες βρίσκονται υψηλότερα στην ιεραρχία. Αυτά τα συστήματα είναι υπεύθυνα για τις αντιδράσεις του οργανισμού απέναντι σε ένα ερέθισμα.

Answer 20

* Δυναμικό αντίδρασης = Ορμή x Κίνητρα x Συνήθεια x Ένταση ερεθίσματος * Εάν κάποιο στοιχείο ισούται με 0, τότε και το όλο αποτέλεσμα θα είναι μηδενικό. * Εάν κάποιο ερέθισμα προκαλέσει αλλαγή της ομοιόστασης του οργανισμού (προκληθεί, π.χ., πείνα, ένταση, πόνος κλπ), τότε ο οργανισμός θα αντιδράσει. * Εάν η αντίδραση αυτή ικανοποιήσει τις ανάγκες και συντελέσει στην επαναφορά της ομοιόστασης, η ενίσχυση είναι τόσο σημαντική που οδηγεί στην επανάληψη της συμπεριφοράς και στη δημιουργία συνήθειας. * Το δυναμικό αντίδρασης δεν είναι μια σταθερά, αλλά ποικίλλει ανάλογα με τη στιγμή και τις συνθήκες. Για τον λόγο αυτό, το είδος και η ισχύς της αντίδρασης ποικίλλουν

Answer 21

* Υποστήριξε την ύπαρξη λανθάνουσας μάθησης, σύμφωνα με την οποία ο οργανισμός μαθαίνει κάτι, αλλά δεν εκδηλώνει τη μαθημένη συμπεριφορά. Φαίνεται να μαθαίνει χωρίς καμία σκοπιμότητα. * Έδινε έμφαση στη μείωση της ορμής (δηλαδή της ικανοποίησης των αναγκών) χαρακτηρίζοντάς την ως τη μόνη και ουσιαστική αιτία μάθησης, κρίθηκε από τους μεταγενέστερους (Spence, Hebb, Dollard, Miller κ.ά.) μονομερής και ανεπαρκής, γιατί θεώρησαν ότι ούτε τα βιολογικά κίνητρα αλλά ούτε και η ενίσχυση είναι αναγκαία για να δημιουργηθούν συνήθειες, αφού μια δυνατή συνήθεια μπορεί από μόνη της να προκαλέσει μια αντίδραση.

Answer 22

* Η εξάρτηση ερεθίσματος-απάντησης στη θεωρία του Hull ονομάζεται ενίσχυση με υποβάθμιση του παρορμητικού ερεθίσματος * Ο Hull επεσήμανε την εξάρτηση ως τη βασική μαθησιακή διαδικασία, συγχρόνως όμως προσπάθησε να αναπτύξει ένα σύνθετο σύστημα ορισμών, αξιωμάτων και θεωρημάτων, για να συνδέσει την απλή εξάρτηση με πιο σύνθετες μορφές μάθησης (Bigge, 1999:139)

Answer 23

* Η ενίσχυση είναι απαραίτητη, για να υπάρξουν απαντήσεις * Ο οργανισμός πρέπει να ανακαλύψει τα ερεθίσματα και τις απαντήσεις, ώστε να εξασφαλιστεί η εξαρτημένη αντίδραση * Πρέπει να δοθεί μια απάντηση, για να υπάρξει εξαρτημένη αντίδραση * Υπάρχει εξαρτημένη αντίδραση μόνο όταν η ενίσχυση ικανοποιεί μια ανάγκη

Answer 24

* Η ιεραρχία των δυνάμεων συνήθειας: Για ένα δεδομένο ερέθισμα ένας οργανισμός μπορεί να αντιδράσει με διαφορετικούς τρόπους. Η πιθανότητα εμφάνισης μιας συγκεκριμένης απάντησης μπορεί να μεταβληθεί από την επιβράβευση και από άλλες μεταβλητές, όπως για παράδειγμα την απαγόρευση. * Προφορική μάθηση: θεωρούσε ότι η μάθηση συντελείται μέσα από τη βιολογική προσαρμογή του οργανισμού προς το περιβάλλον του με τρόπο που να προάγει την επιβίωση (Bigge, 1999:140). * Μεγάλη έμφαση στα κίνητρα, στις καταστάσεις έντασης και στις ανάγκες του οργανισμού

Answer 25

* Κάθε ζωντανός οργανισμός για να αντιμετωπίσει μια κατάσταση αναπτύσσει μια συμπεριφορά, που με την πρώτη ματιά δεν απαντά άμεσα σε ένα ερέθισμα του περιβάλλοντος, όπως συμβαίνει στην κλασική εξαρτημένη μάθηση * Η απάντηση του οργανισμού πηγάζει περισσότερο σε εσωτερικές διεργασίες του οργανισμού, οι οποίες αλλάζουν το μαθησιακό περιβάλλον του προσφέροντάς του θετικά (π.χ. ικανοποίηση μιας ανάγκης, αμοιβή) ή αρνητικά στοιχεία (π.χ. στέρηση ικανοποίησης μιας ανάγκης, τιμωρία κ.λπ.)

Answer 26

* Γεννήθηκε το 1904 στην Pennsylvania * Πήρε το μάστερ στην ψυχολογία το 1930 και το ντοκτορά του το 1931 από το πανεπιστήμιο του Harvard * Παρέμεινε στο Harvard όπου και έκανε τις έρευνές του έως το 1936 * Ήταν πολύ δραστήριος άνθρωπος, διεξάγοντας έρευνες, επιβλέποντας εκατοντάδες υποψήφιους διδάκτορες και γράφοντας πολλά βιβλία * Το 1990, ο Skinner πέθανε από λευχαιμία κατορθώνοντας να γίνει ίσως ο πιο γνωστός ψυχολόγος, μετά από τον Sigmund Freud

Answer 27

* Θεωρείται σήμερα ως ο πιο σημαντικός και φημισμένος εκφραστής του συμπεριφορισμού * Το όνομά του είναι ταυτόσημο με τη συμπεριφοριστική σχολή, που με τη μεθοδολογία της κυριαρχεί στην ψυχολογική έρευνα μέχρι και σήμερα, σε παγκόσμιο επίπεδο (Κολιάδης, 1991) * Πιστεύει ότι όλη η συμπεριφορά κυβερνάται από τις συνέπειές της, δηλ. από το επακόλουθο μιας ενέργειας * Η πιο σημαντική συνέπεια μιας απάντησης-συμπεριφοράς είναι η ενίσχυση, δηλαδή κάθε ερέθισμα που ενδυναμώνει ή διατηρεί αυτή τη συμπεριφορά

Answer 28

* Ο Skinner δέχθηκε το μοντέλο της κλασικής υποκατάστασης που δημιουργήθηκε από τον Pavlov και αναπτύχθηκε από τους Watson και Guthrie και συνδύασε στις πειραματικές του διαδικασίες, με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, από τη μια την κλασική υποκατάσταση του Pavlov και από την άλλη τον νόμο του αποτελέσματος του Thorndike * Παρόλο, όμως, που δέχθηκε το μοντέλο της κλασικής υποκατάστασης που δημιουργήθηκε από τον Pavlov και αναπτύχθηκε από τους Watson και Guthrie, πίστευε πως αυτού του είδους η υποκατάσταση επεξηγούσε μόνο ένα μικρό τμήμα της ανθρώπινης και ζωικής συμπεριφοράς, αφού οι περισσότερες αντιδράσεις των ανθρώπων δεν προέρχονται από οφθαλμοφανή ερεθίσματα

Answer 29

* Ο Skinner δέχθηκε το μοντέλο της κλασικής υποκατάστασης που δημιουργήθηκε από τον Pavlov και αναπτύχθηκε από τους Watson και Guthrie και συνδύασε στις πειραματικές του διαδικασίες, με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, από τη μια την κλασική υποκατάσταση του Pavlov και από την άλλη τον νόμο του αποτελέσματος του Thorndike * Παρόλο, όμως, που δέχθηκε το μοντέλο της κλασικής υποκατάστασης που δημιουργήθηκε από τον Pavlov και αναπτύχθηκε από τους Watson και Guthrie, πίστευε πως αυτού του είδους η υποκατάσταση επεξηγούσε μόνο ένα μικρό τμήμα της ανθρώπινης και ζωικής συμπεριφοράς, αφού οι περισσότερες αντιδράσεις των ανθρώπων δεν προέρχονται από οφθαλμοφανή ερεθίσματα

Answer 30

* Η έννοια της ενίσχυσης είχε ήδη προταθεί από τον Thorndike, και ο Skinner ανέπτυξε την ιδέα αυτή ακόμα περισσότερο. * Δεν περιμένει να παρουσιάσει το πειραματόζωο την επιθυμητή απάντηση-συμπεριφορά, για να την ανταμείψει, αλλά επινοεί το «κλουβί» του Skinner (Skinner’s box), στο οποίο και η παραμικρή κίνηση- αντίδραση και αλλαγή της συμπεριφοράς του ζώου αμείβεται προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Με αυτό τον τρόπο η συμπεριφορά ενός οργανισμού αναλύεται, ελέγχεται και οδηγείται προς την επιθυμητή συμπεριφορά.

Answer 31

* Υπήρχε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον για ζώα, όπως τα ποντίκια, το οποίο του έδινε τη δυνατότητα παρατήρησης. Εκεί, θετικά ερεθίσματα (θετικοί ενισχυτές) όπως η τροφή, το φως ή ο ήχος «ενίσχυαν» μια συμπεριφορά όπως είναι η πίεση μίας μπάρας, σε αντίθεση με αρνητικά ερεθίσματα (αρνητικοί ενισχυτές) όπως π.χ. τα ηλεκτροσόκ. – Φωτισμός – Υποδοχή τροφής – Μοχλός – Ηλεκτρική σχ

Answer 32

* Συντελεστική υποκατάσταση: «η συμπεριφορά ακολουθείται από κάποια συνέπεια και η φύση αυτής της συνέπειας μετατρέπει την τάση του οργανισμού να επαναλάβει αυτή τη συμπεριφορά στο μέλλον». Ο οργανισμός μπορεί να ανταποκριθεί «αυτόματα», χωρίς, δηλαδή, την ανάγκη εξωτερικού ερεθίσματος. * Ο οργανισμός, καθώς διεκπεραιώνει τις καθημερινές του δραστηριότητες, επενεργεί στο περιβάλλον, έρχεται σε επαφή με ένα ειδικό ερέθισμα, που αποκαλείται ενισχυτικό ερέθισμα ή απλώς ενισχυτής. * Αυτό το ειδικό ερέθισμα έχει την ικανότητα να αυξάνει τη συμπεριφορά που εκδηλώνεται ακριβώς πριν από τον ενισχυτή.

Answer 33

* Με την ανάλυση και την περιγραφή της συμπεριφοράς, δίνεται η δυνατότητα να ερμηνεύει και πιο σύνθετες μορφές συμπεριφοράς * Ο Skinner ασχολήθηκε με τη διερεύνηση της έκδηλης συμπεριφοράς του οργανισμού, που είναι παρατηρήσιμη και μετρήσιμη * Ως μεθοδολογία του χρησιμοποιεί την επαγωγική- ερευνητική μεθοδολογία (δηλαδή την άμεση παρατήρηση, τη συλλογή, την επισήμανση, την ταξινόμηση, τη σύγκριση και τον έλεγχο των δεδομένων της συστηματικής παρατήρησης και την εξαγωγή αρχών και νόμων που διέπουν την παρατηρήσιμη συμπεριφορά)

Answer 34

* Οι θεωρίες του Skinner (1957), βασίστηκαν σε πειράματα που έκανε σε ζώα. Διέκρινε δύο μορφές συμπεριφοράς, κατά συνέπεια αναγνωρίζει δύο είδη μάθησης: την αντανακλαστική, κατά την οποία ο οργανισμός αντιδρά στο περιβάλλον και τη συντελεστική, η οποία θεωρείται ως ενεργή και αποτελεσματική, γιατί ο οργανισμός δρα στο περιβάλλον. * Με βάση τη θεωρία αυτή, τόσο η αντανακλαστική όσο και η συντελεστική συμπεριφορά μπορούν να αποκτηθούν και να τροποποιηθούν με τη μάθηση σε ελεγχόμενο περιβάλλον, υπό ελεγχόμενες καθορισμένες συνθήκες και με την εφαρμογή θετικής ή αρνητικής ανάδρασης

Answer 35

* Η εκμάθηση της λέξης γάλα: Ξεκινά από τη διαπίστωση ότι η θέα του γάλατος προκαλεί ευχάριστες αντιδράσεις σε ένα πεινασμένο παιδί (όπως ευχαρίστηση, χαμόγελο, έκκριση σάλιου, προσπάθειες να πιάσει το ποτήρι με το γάλα κ.λπ.). Το παιδί, επομένως, μαθαίνει τη λέξη γάλα όταν στο άκουσμα της την κατανοεί και αντιδρά με τον ίδιο τρόπο όπως στη θέα του γάλατος. Σύμφωνα με τη θεωρία του συμπεριφορισμού, η μάθηση αυτή μπορεί να επιτευχθεί με το σχηματισμό μιας συνεξάρτησης ανάμεσα στο άσχετο ακουστικό ερέθισμα της λέξης γάλα και στις ευχάριστες αντανακλαστικές αντιδράσεις του παιδιού.

Answer 36

* Για να πραγματοποιηθεί αυτή, θα πρέπει κάθε φορά που η μητέρα παρουσιάζει το γάλα (=ανεξάρτητο ερέθισμα) να εκφωνεί τη λέξη γάλα (εξαρτημένο ερέθισμα), οπότε το παιδί θα αντιδρά με τον ίδιο φυσιολογικό τρόπο, δηλαδή τις ευχάριστες ανακλαστικές αντιδράσεις. Όταν αυτό επαναληφθεί πολλές φορές, τότε σχηματίζεται η επιδιωκόμενη συνεξάρτηση του ακουστικού ερεθίσματος (της λέξης γάλα, που στην προκειμένη περίπτωση αποκαλείται εξαρτημένο ερέθισμα) και των ανακλαστικών αντιδράσεων (που τώρα ονομάζονται εξαρτημένες αντιδράσεις). Έτσι, η ακουστική παράσταση της λέξης υποκαθιστά την οπτική παράσταση

Answer 37

* Η εκμάθηση της λέξης μπάλα: Για να μάθει το παιδί να την προφέρει σωστά, θα πρέπει κάθε φορά που αρθρώνει ένα ακουστικό σύνολο το οποίο ακουστικά μοιάζει με τη λέξη μπάλα, να δέχεται τη γλωσσική ενίσχυση του γονέα, ο οποίος θα πρέπει να του απευθύνει το λόγο με προτάσεις του τύπου: Θέλεις την μπάλα; Αυτή είναι μια όμορφη μπάλα κ.λπ. Με αυτό τον τρόπο η αυθόρμητη γλωσσική αντίδραση (ανεξάρτητη αντίδραση) ενισχύεται και διαμορφώνεται κατάλληλα, έως τη στιγμή που η γλωσσική αντίδραση «μπα» αρθρωθεί ορθά ως «μπαλα» προσδιορίζοντας το συγκεκριμένο αντικείμενο. * Ο τρόπος αυτός βασίζεται στη συντελεστική υποκατάσταση.

Answer 38

* Σύμφωνα με τη θεωρία του Skinner, υπάρχει ενεργητική συμμετοχή του οργανισμού και το άτομο μαθαίνει νέες συμπεριφορές από τις συνέπειες που έχει η συμπεριφορά του. Όταν το περιβάλλον αντιδρά με ενίσχυση, η συμπεριφορά επαναλαμβάνεται, ενώ σε αντίθετη περίπτωση διαφορετικά, δεν επαναλαμβάνεται. Η ενίσχυση, κατά τον Skinner, πρέπει να είναι άμεση.

Answer 39

* Κεντρική θέση κατέχει η έννοια της συνάφειας της συμπεριφοράς με τις συνέπειές της. * Εκφράζει την αυξημένη πιθανότητα εξάρτησης των γεγονότων του περιβάλλοντος από μια ορισμένη συμπεριφορά του ατόμου ή γενικά του οργανισμού. * Τα είδη της συντελεστικής μάθησης (ή αλλιώς οι συνέπειες μιας αντίδρασης) είναι πέντε: – η θετική ενίσχυση – η αρνητική ενίσχυση – η άμεση τιμωρία – η έμμεση τιμωρία και – η απόσβεση

Answer 40

* Αυξάνει την πιθανότητα να εμφανιστεί μία συμπεριφορά (Kazdin, 2001) * Ο μαθητής απαντά σωστά και επικροτείται από τον εκπαιδευτικό

Answer 41

* Αυξάνει την πιθανότητα να εμφανιστεί μία συμπεριφορά. Ο μαθητής δεν κάνει τις εργασίες του, η δασκάλα τον απειλεί με μικρό βαθμό, ο μαθητής βάζει τα κλάματα, η δασκάλα τον παρηγορεί και αποσύρει την ποινή. Ο μαθητής, στο μέλλον, θα χρησιμοποιεί τα δάκρυα για να αποφύγει παρόμοιες ενοχλητικές καταστάσεις.

Answer 42

* Η προσθήκη ενός δυσάρεστου συναισθήματος, μειώνει την πιθανότητα μιας αντίδρασης. Ο μαθητής λέει μια «άσχημη» λέξη, ο δάσκαλος τον τιμωρεί, οπότε δεν το επαναλαμβάνει.

Answer 43

* Ο μαθητής λέει μια «άσχημη» λέξη, ο δάσκαλος του στερεί το διάλειμμα (διακοπή ευχάριστης κατάστασης), οπότε δεν το επαναλαμβάνει.

Answer 44

* Έλλειψη ενίσχυσης ή ακόμα και τιμωρίας. Η μαθήτρια συμμετέχει, η δασκάλα ούτε την επιβραβεύει, ούτε την τιμωρεί. Η μαθήτρια αποθαρρύνεται και δε συμμετέχει ξανά.

Answer 45

* Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης - Σχολή Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας (Ανθρωπιστικό Κίνημα) – TOLMAN

Answer 46

* Δίνουν έμφαση στις διαδικασίες σκέψης και μάθησης, δηλαδή στους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι αποκτούν, οργανώνουν, αποθηκεύουν και χρησιμοποιούν πληροφορίες * Έχουν τις ρίζες τους στη Μορφολογική Ψυχολογία (Gestalt), θεμελιωτές της οποίας είναι οι Γερμανοί ψυχολόγοι (σχολή του Βερολίνου) Wertheimer, Koffka, Kohler με την ενορατική/διορατική μάθηση. Αναπτύχθηκαν στη Γερμανία στις αρχές του 1900 και κατά τη δεκαετία του 1920, μεταφέρθηκαν στην Αμερική. Με τα χρόνια οι μορφολογικοί ψυχολόγοι περιέγραψαν αρχές που εξηγούν τον τρόπο οργάνωσης των αισθήσεών μας σε αντιλήψεις (Myers, 2008). * Οφείλουν πολλά τόσο στη γνωστική θεωρία του πεδίου του Lewin, όσο και στην εμπρόθετη-σκόπιμη μάθηση και τους νοητικούς χάρτες, θεωρία του Tolman * Οι οπαδοί της μορφολογικής ψυχολογίας αντιπαρατίθενται στην αποσπασματική και μηχανιστική θεώρηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς των συμπεριφοριστικών θεωριών

Answer 47

* Οι εκπρόσωποι της Μορφολογικής Ψυχολογίας ασκούν κριτική στους συμπεριφοριστές ότι εξαρτώνται υπερβολικά από εμφανείς συμπεριφορές για να εξηγήσουν τη μάθηση. * Προτείνουν την αναζήτηση στα πρότυπα αντί για τα μεμονωμένα γεγονότα (Lilienfeld et al., 2010). * Οι μορφολογικές απόψεις για τη μάθηση ενσωματώθηκαν σε αυτό που έχει ονομαστεί γνωστικές θεωρίες .

Answer 48

* Οι γνωστικές θεωρίες μάθησης βασίζονται σε δύο υποθέσεις: – το σύστημα μνήμης είναι μια ενεργά οργανωμένη επεξεργασία της πληροφορίας – η προηγούμενη γνώση παίζει έναν σημαντικό ρόλο στη μάθηση

Answer 49

* Βλέπουν τη μάθηση ως μια εσωτερική νοητική διαδικασία, συμπεριλαμβάνοντας τη διαίσθηση, την επεξεργασία της πληροφορίας, τη μνήμη και την αντίληψη, όπου ο δάσκαλος εστιάζει στην οικοδόμηση της ευφυΐας και της γνωστικής ανάπτυξης (Smith, 2011) * Προέκυψαν ως αποτέλεσμα προβληματισμού και κριτικής προς τις Θεωρίες της Συμπεριφοράς * Παραγνωρίζουν ό,τι συμβαίνει μέσα στον νου του ατόμου που μαθαίνει

Answer 50

* Όλες οι προσπάθειες στρέφονται στην ερμηνεία των εσωτερικών διαδικασιών γνωστικής ανάπτυξης και μάθησης * Εστιάζουν στο «πώς» τελικά ο μαθητής μαθαίνει * Κάθε μαθησιακό γεγονός είναι ένα δυναμικό σύστημα, που αποτελείται από απλούστερα ή σχετιζόμενα δυναμικά συστήματα (Πόρποδας, 1996) * Σημαντικό ρόλο παίζει η δομή και η λειτουργία του γνωστικού συστήματος, σε αντίθεση με τις συμπεριφοριστικές που εστιάζουν στην παρατηρούμενη εξωτερική συμπεριφορά. (Μπασέτας 2002:189-191, Κόμης 2004: 83).

Answer 51

* Εντάσσονται πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις * Συμφωνούν ότι η επιστήμη δεν είναι δυνατό να βρει λύσεις στα ανθρώπινα προβλήματα χωρίς τη διαμεσολάβηση της αξιολογικής και πολιτικής κριτικής. […] * Στο κέντρο της αντίληψης αυτής υπάρχουν πάντα η σχετικότητα, η πολυσημία, η ολικότητα και επιλεκτικότητα της αντίληψης των φαινομένων και της εμπειρίας και ο τελολογικός χαρακτήρας […] (Ράπτης, Ράπτη 2007:86). * Το επιστημολογικό παράδειγμα είναι ο εποικοδομισμός, ο οποίος εκκινώντας από τους προσωκρατικούς και τους σοφιστές εκφράστηκε τον 18ο αιώνα από τον Vico (1725: «γνωρίζω κάτι σημαίνει δομώ κάτι») και τον Kant (Κριτική του καθαρού λόγου, 1781: «ο ανθρώπινος νους είναι ένα ενεργητικό όργανο, το οποίο συλλαμβάνει, μορφοποιεί και μετασχηματίζει το πλήθος των αισθημάτων και των εμπειριών σε μια οργανωμένη ενότητα σκέψης»)

Answer 52

* Εντάσσονται στα πλαίσια του εποικοδομισμού, συναντούμε αυτές του Piaget, του Bruner και του Papert και το μοντέλο της επεξεργασίας πληροφοριών. * Δίνουν έμφαση στις γνωστικές δομές και στις εσωτερικές νοητικές διεργασίες του ατόμου, σύμφωνα με τις οποίες το άτομο αντιλαμβάνεται, κατανοεί τις σχέσεις των πραγμάτων και γεγονότων, οικοδομεί νέες γνώσεις, σκέπτεται και αντιδρά στις διάφορες καταστάσεις (Κολιάδης, 1997) * Το άτομο που μαθαίνει διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη μάθηση. Η ενεργητική στάση του ατόμου στη μάθηση, σημαίνει ότι ο άνθρωπος συμμετέχει στην αλλαγή του περιβάλλοντος και ελέγχει τις αμοιβές και τις ποινές που παίρνει από αυτό (Πόρποδας, 1996)

Answer 53

* Θεωρία του σχήματος (schema theory) * Κωδικοποίηση και χαρτογράφηση (encoding and information mapping) * Διανοητικά πρότυπα (mental models) * Ανάπτυξη της εμπειρίας (development of expertise) * Επεξεργασία πληροφορίας (information processing) - Χειρισμός συμβόλου (symbol manipulation) - Οικοδόμηση Γνώσης (knowledge construction)

Answer 54

* Το σχήμα είναι μια οργανωμένη δομή που υπάρχει στη μνήμη * Αποτελείται από έννοιες που δομούνται σε δίκτυα με διασυνδεδεμένους κόμβους, μέσω συνδέσμων * Η μάθηση επέρχεται καθώς τα σχήματα αλλάζουν, προσαρμοζόμενα σε νέες πληροφορίες του περιβάλλοντος, που αφομοιώνονται σ’ αυτά με διορθώσεις/τροποποιήσεις και με τη δημιουργία νέων σχημάτων

Answer 55

* Αναφέρεται στον τρόπο καταγραφής και οργάνωσης των πληροφοριών στη μνήμη μέσω σχημάτων * Επίσης, αναφέρεται στη διασύνδεσή τους με νέες εισερχόμενες πληροφορίες

Answer 56

* Εσωτερικό διανοητικό κατασκεύασμα παρόμοιο με το σχήμα * Είναι πιο ευρύ στη σύλληψη

Answer 57

* Η γνώση που αναπαρίσταται με τα σχήματα ή τα διανοητικά πρότυπα αλλάζει, καθώς ο άνθρωπος εργάζεται, με την πάροδο του χρόνου * Γίνεται πιο προσιτή και αποτελεσματική, χωρίς συνειδητή προσπάθεια * Η δομή της γίνεται πιο σταθερή * Η ανάκλησή της γίνεται πιο απλή, σχεδόν αυτόματα, χωρίς τη συνειδητή προσοχή μας

Answer 58

* Αναφέρονται στον τρόπο δράσης των γνωστικών διαδικασιών, στις διανοητικές αναπαραστάσεις, οι οποίες μεταβάλλονται με τον χρόνο μέσα από αλλαγές στη γνώση του ανθρώπου για το περιβάλλον του, οι οποίες αποκαλούνται μάθηση * Οι γνωστικές διαδικασίες διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: – στην επεξεργασία πληροφοριών, – στον χειρισμό συμβόλων και – στην οικοδόμηση της γνώσης

Answer 59

* Οι μεγαλύτεροι από τους ερευνητές των οποίων το έργο είναι συνδεδεμένο με τις Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης είναι οι (Παναγιωτακόπουλος, κ.ά., 2003): – C.M. Reigeluth, – M. D. Merill, – R.C. Shank, – R. Gagne, – L. Briggs, – W. Wagner – R.E. Mayer

Answer 60

* Είναι γνωστός για την ανάπτυξη της «θεωρίας σημάτων» και της «κρυφής μάθησης». * Εισήγαγε ένα πλήθος καινούργιων εννοιών και λεξιλογίου στον τομέα της ψυχολογίας της μάθησης. * Το 1912 μελέτησε με τον υποστηρικτή της θεωρίας Gestalt, τον Koffka. * Εργάστηκε στενά με τους σπουδαστές του σε ένα δυναμικό διαδραστικό περιβάλλον και ομολόγησε πως έλαβε πολλές από τις ιδέες του από αυτούς. * Πέθανε το 1959 σε ηλικία 73 χρονών.

Answer 61

* Θεωρείται η γέφυρα μεταξύ του συμπεριφορισμού και της γνωστικής θεωρίας * Ξεκίνησε ως συμπεριφοριστής αλλά ξεκίνησαν να τον ενδιαφέρουν και οι θεωρίες Gestalt του Kurt Lewin, και ενσωμάτωσε κάποιες έννοιες της Μορφολογικής Ψυχολογίας στην έρευνά του * Ανέπτυξε μια απέχθεια για τον συμπεριφορισμό του Watson * Πίστευε πως οι άνθρωποι κάνουν περισσότερα από το να αντιδρούν σε ερεθίσματα και πως δρουν βασιζόμενοι σε πεποιθήσεις, τάσεις, μεταβαλλόμενες συνθήκες, και προσπαθούν να εκπληρώσουν κάποιους στόχους * Έκρινε την θεωρία ερεθίσματος-απόκρισης απαράδεκτη, επειδή η ενίσχυση δεν ήταν απαραίτητη για την πρόκληση της μάθησης * Θεωρούσε τη συμπεριφορά ολιστική, σκόπιμη και συνειδητή * Η συμπεριφορά δεν είναι η αντίδραση σε ένα ερέθισμα, αλλά η συνείδηση που αντεπεξέρχεται σε ένα συνδυασμό ερεθισμάτων

Answer 62

* Οι έρευνες γύρω από τις γνωστικές δομές αναπτύχθηκαν και από τον Tolman, με τις μελέτες του για την εμπρόθετη-σκόπιμη μάθηση και τους νοητικούς χάρτες. * Εισάγει και ενσωματώνει στο συμπεριφοριστικό πρότυπο έννοιες, όπως οι γνώσεις, οι σκέψεις, οι σκοποί, η οργάνωση, οι προθέσεις, κ.ά., έννοιες που σχετίζονται με τα λειτουργικά στοιχεία των νοητικών διεργασιών της ανθρώπινης σκέψης (Κολιάδης, 1997:84). * Ξεκινώντας από συνειρμικές διαδικασίες ο Tolman ανέπτυξε μια θεωρία της οποίας το κέντρο αποτελεί η κατεύθυνση προς έναν σκοπό, γι’ αυτό και η θεωρία του ονομάζεται ψυχολογία του σκοπού και η αναφερόμενη από αυτόν μάθηση σκόπιμη μάθηση (Φράγκος, 1977:292).

Answer 63

* Τη θεωρία του την ονομάζει αργότερα «σήμα-μορφή-θεωρία» ή «θεωρία της προσδοκίας». * Στις συνδέσεις δηλαδή, ερέθισμα-απάντηση των συνειρμικών ψυχολόγων αντιτάσσει την προσδοκία του αναμενόμενου αποτελέσματος. * Tο άτομο μαθαίνει σήματα, που περιέχουν σημασιολογικά μηνύματα, προσδοκίες, υποθέσεις, εσωτερικές αναπαραστάσεις του επιδιωκόμενου σκοπού, αναμενόμενες αμοιβές κ.ά. (Κολιάδης, 1997:85). * Kάθε συμπεριφορά αποσκοπεί στην επίτευξη κάποιου σκοπού. * Μάθηση είναι η αλλαγή της συμπεριφοράς για την επίτευξη ενός σκοπού ή μάθηση είναι η «αναγνώριση των εκπεμπόμενων σημάτων και η συσχέτισή τους με τους επιδιωκόμενους εκείνη τη στιγμή σκοπούς» (Φράγκος, 1977:293).

Answer 64

* Ένας οργανισμός μαθαίνει μέσω της επιδίωξης σημάτων προς κάποιο σκοπό, δηλαδή η μάθηση επιτυγχάνεται μέσω σκόπιμης συμπεριφοράς. * Υπάρχουν τρία τμήματα στη μάθηση, τα οποία λειτουργούν μαζί σαν gestalt. – «το σημαντικό» ή αλλιώς ο σκοπός της συμπεριφοράς – «το σήμα» δηλαδή το έναυσμα της δράσης και – «οι σχέσεις μέσου-αποτελέσματος» οι οποίες είναι εσωτερικές διαδικασίες και σχέσεις * Πίστευε πως τα ερεθίσματα στα οποία επιτρέπεται η είσοδος, δεν συνδέονται με απλούς διακόπτες «ένας με έναν» με τις εξερχόμενες αποκρίσεις, αλλά πως τα εισερχόμενα ερεθίσματα υπόκεινται επεξεργασία στο κεντρικό δωμάτιο ελέγχου του μυαλού, δημιουργώντας έναν γνωστικής φύσης χάρτη του περιβάλλοντος.

Answer 65

* Μέσω αυτού του χάρτη, ο οποίος υποδεικνύει μονοπάτια και περιβαλλοντικές σχέσεις, καθορίζονται οι αποκρίσεις, αν υπάρχουν, που θα παραχθούν (με αυτό το σκεπτικό, η μάθηση είναι μοναδική για τον καθένα) * Ο Tolman, έτσι, δημιούργησε την έννοια του «γνωστικού χάρτη», μια εσωτερική αντιληπτική αναπαράσταση εξωτερικών χαρακτηριστικών του περιβάλλοντος * Οι γνωστικοί νοητικοί χάρτες είναι «χάρτες» του χώρου δράσης * Αποτελούν μια εσωτερική απεικόνιση μέσα στον εγκέφαλο που βοηθά τον οργανισμό να προσανατολιστεί στον χώρο, να τον οργανώσει και να τον διερευνήσει 22

Answer 66

* Σε ένα από τα πιο διάσημα πειράματά του, μια ομάδα ποντικιών τοποθετήθηκε σε τυχαίες αρχικές θέσεις σε ένα λαβύρινθο αλλά η τροφή ήταν πάντα στην ίδια τοποθεσία * Για μια άλλη ομάδα ποντικιών, η τροφή τοποθετούνταν σε διαφορετικές τοποθεσίες, η έλευση στις οποίες όμως πάντα απαιτούσε το ίδιο σχέδιο στροφών από την αρχική τους θέση * Η ομάδα που είχε την τροφή πάντα στην ίδια θέση είχε περισσότερη αποτελεσματικότητα από την άλλη ομάδα, υποδεικνύοντας ότι είχαν μάθει την τοποθεσία αντί για την συγκεκριμένη ακολουθία στροφών

Answer 67

* Ήταν «κεντρικιστής: Πίστευε πως η μάθηση ήταν μια κυρίαρχη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, σε αντίθεση με τον «περιφερειασμό», την άποψη του συμπεριφορισμού * «Κρυφή μάθηση»: Ορίζεται ως η μάθηση η οποία δεν είναι εμφανής στη συμπεριφορά του μαθητευόμενου την ώρα της μάθησης, αλλά η οποία εκδηλώνεται αργότερα όταν εμφανιστούν τα κατάλληλα κίνητρα και συνθήκες * Η ιδέα της κρυφής μάθησης δεν προέρχεται από τον Tolman, αλλά αυτός ήταν που κυρίως την ανέπτυξε

Answer 68

* Επηρέασε τις έρευνες του Hull ο οποίος υιοθέτησε την ιδέα και την ορολογία αυτή. Στο σύστημα του Tolman υπάρχουν τρεις κατηγορίες μεταβλητών: * Εξαρτημένες (συμπεριφορές ή αντιδράσεις οι οποίες παρατηρούνται ή μετριούνται) * Ανεξάρτητες – Περιβαλλοντικές – Ατομικής διαφοροποίησης * Μεσολαβητικές: είναι υποθετικές κατασκευές, παρά φυσικές παράμετροι (συμπεριφορές ή αντιδράσεις οι οποίες παρατηρούνται ή μετριούνται). Μπορούν να ορισθούν και να μετρηθούν, αλλά όχι να παρατηρηθούν. Έχουν συναρτησιακές σχέσεις με τις εξαρτημένες και τις ανεξάρτητες μεταβλητές και είναι εσωτερικές γνωστικές διαδικασίες

Answer 69

* Σε πειράματα με ζώα εκπαίδευσαν υποκείμενα να μαθαίνουν έναν λαβύρινθο με μια επιθυμητή τροφή σαν ανταμοιβή * Εάν άλλαζαν σε μια λιγότερο επιθυμητή ανταμοιβή, τα ποντίκια εξέφραζαν αηδία * Απέδιδε αυτήν τη συμπεριφορά στην απόκτηση προσμονών ως αντίδραση στα σήματα ή ερεθίσματα μια συγκεκριμένης κατάστασης * Ποτέ δεν όρισε την προσμονή, αν και ήταν ένα πολύ ισχυρό στοιχείο στο σύστημά του

Answer 70

1. Μάθηση με τη δημιουργία καθέξεων ή μάθηση από διέγερση-παρώθηση . Σύμφωνα με τη θεωρία κάθεξη είναι μια επίκτητη σχέση ανάμεσα στο κίνητρο διέγερσης και στο αντικείμενο που το ικανοποιεί. Είναι μια ικανότητα που συγκρατεί το άτομο σταθερά προσηλωμένο στον σκοπό που επιδιώκει. 2. Μάθηση με ισοδύναμα υποκατάστατα. Ορισμένα ερεθίσματα, αν και δεν προέρχονται από τον αντικειμενικό σκοπό που τείνει να πραγματοποιήσει το άτομο, περιλαμβάνουν μερικά χαρακτηριστικά στα οποία το άτομο αντιδρά με τν ίδιο τρόπο που θα αντιδρούσε στον πραγματικό σκοπό. 3. Μάθηση από την προσδοκία πραγματοποίησης του σκοπού στον χώρο , είναι η κεντρική μορφή μάθησης «σήμα-μορφή-προσδοκία», κατά την οποία το άτομο με τη βοήθεια του νοητικού χάρτη ενσωματώνει τα διάφορα πλέγματα ερεθισμάτων, ανακαλύπτει τον χώρο, εντοπίζει τους ενδιάμεσους σκοπούς που οδηγούν στον πραγματικό σκοπό και προετοιμάζει τα επόμενα πλέγματα ερεθισμάτων για τη δημιουργία της προσδοκίας πραγμάτωσης ενός άλλου σκοπού. Είναι το σπουδαιότερο είδος μάθησης, γιατί ενσωματώνει τις βασικές αρχές μάθησης, δηλ. τη μάθηση του χώρου, τη δημιουργία προσδοκιών και τη λανθάνουσα μάθηση 4. Η Μάθηση και μεταβίβασή της σε άλλα πεδία, είναι ιη μορφή στρατηγικής την οποία χρησιμοποιεί το άτομο, για να αντιμετωπίσει διάφορα προβλήματα και η οποία προβαίνει στην αναδόμηση του αντιληπτικού πεδίου. Αυτές οι αρχές είναι έμφυτες ή επίκτητες και βοηθούν στη μεταβίβαση της μάθησης σε άλλες καταστάσεις- προβλήματα σε ένα νέο πεδίο. 5. Η μάθηση με διάκριση αναγκών, αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να διακρίνει μεταξύ διαφορετικών αναγκών και να τροποποιεί ανάλογα τη συμπεριφορά του, για να πετύχει την ικανοποίηση των εκάστοτε αναγκών. 6. Η μάθηση ακολουθίας μυοκινητικών αντιδράσεων , περιλαμβάνει όλες τις νευρομυϊκές ικανότητες με τις οποίες το άτομο πραγματοποιεί τον σκοπό

Answer 71

* Νόμος των κινήτρων: η μάθηση επιταχύνεται μέσω της απόκτησης τελικών επιτυχιών ή της αποφυγής τελικών αποτυχιών. Αυτές είναι που δίνουν νόημα στην εκπαιδευτική δραστηριότητα * Νόμος της έμφασης: η μάθηση αποτελείται από την ανάπτυξη σχεδίων και μορφών (gestalt), δίνοντας έμφαση σε συγκεκριμένες αντιδράσεις για την επίτευξη της τελικής επιτυχίας. Ο οργανισμός δίνει έμφαση σε συγκεκριμένες συμπεριφορές, επειδή προσδίδουν περισσότερη απόλαυση ή καλύτερη πιθανότητα επιβίωσης * Νόμος της διάσπασης: βίαια ερεθίσματα, είτε φυσικά (όπως το ηλεκτροσόκ) είτε συναισθηματικά, που ακολουθούν σωστές ή λανθασμένες αποκρίσεις, τείνουν να διασπούν (ενοχλούν) τη μάθηση

Answer 72

* Η μάθηση είναι πάντα σκόπιμη και καθοδηγούμενη από κάποιο στόχο * Η μάθηση συχνά περιλαμβάνει τη χρήση περιβαλλοντικών παραγόντων για την επίτευξη κάποιου στόχου * Οι οργανισμοί θα επιλέξουν το συντομότερο και ευκολότερο μονοπάτι για την επίτευξη κάποιου στόχου

Answer 73

* Οι εκπρόσωποι της Γνωστικής Ψυχολογίας διατύπωσαν διάφορες αρχές μάθησης, που αναφέρονται σε πολύπλοκες διεργασίες και αλληλοσχετιζόμενες γνωστικές λειτουργίες σχετικά με τη μάθηση και τη συγκράτησή της * Οι θεωρίες τους μοιάζουν με εκείνες της «επεξεργασίας των πληροφοριών»