Middeleeuwen

Question 1

Longitudinaalbouw

Answer 1

De inrichting van een gebouw met de focus in de lengte of in het verlengde. Meestal rechthoekig van aard

Question 2

Centraalbouw

Answer 2

De inrichting van een gebouw sterk op het midden gericht, in de plattegrond is dat duidelijk waarneembaar. Het bouwwerk dat symmetrisch rond een (meestal denkbeeldige) verticale as is gebouwd en dat hierdoor verticaliteit als hoofdkenmerk heeft

Question 3

Basilica, basilicale kerk

Answer 3

1. in de Romeinse architectuur een grote zaal, omgeven door colonnades, voor
   bijeenkomsten en rechtspraak
2. in de vroegchristelijke en latere perioden een driebeukige kerk, waarvan het
   middenschip met de lichtbeuk boven de daken van de zijbeuken uitsteekt

Question 4

Apsis

Answer 4

Halfronde of veelhoekige uitbouw van een (kerk)gebouw, met name als beëindiging van het koor of van een kapel, die aan de binnenkant van een gebouw zichtbaar is als een inspringing en aan de buitenkant als een uitstulping. > APSIDIOOL: Kleine apsis,
vaak als uitbouw (apsis- of straalkapel) van een grotere apsis of kooromgang

Question 5

Middenbeuk/ middenschip

Answer 5

Een langgerekte ruimte tussen twee rijen kolommen in een kruiskerk, middeleeuwse hal, markthal, boerderij of boerenschuur. Een beuk bestaat uit meerdere aan elkaar geschakelde traveeën

Question 6

Zijbeuk

Answer 6

In de christelijke kerk een ruimte die evenwijdig loopt aan het middenschip, ook wel de (midden)beuk. Net als het middenschip en de eventuele dwarsbeuken is de middenbeuk een langgerekte ruimte tussen twee rijen kolommen die uit meerdere aan elkaar geschakelde traveeën bestaat

Question 7

Lichtbeuk

Answer 7

Bovenste vensterpartij in het middenschip of transept van een kerkgebouw, boven de dakaanzet van de zijbeuken gelegen

Question 8

Transept/ dwarsbeuk/ dwarsschip

Answer 8

De plattegrond van een gotische kerk heeft altijd de vorm van een kruis. Dit kruis bestaat uit een lange ruimte (het schip, vóór het xxx), met aan het verste einde het koor, achter het xxxx, waar zich het hoofdaltaar bevindt en dat meestal naar het oosten is gericht. Het xxx staat dus haaks op het schip en is meestal noord-zuid georiënteerd. Het bestaat uit drie delen: de beide zijarmen en de kruising. Aan het uiteinde van de beide armen bevindt zich de xxxsluiting

Question 9

Hallenkerk

Answer 9

Gotisch kerktype, waarbij midden- en zijbeuk even hoog zijn.

Question 10

Baptisterium

Answer 10

Doopkapel - een afgezonderd deel van een kerk waarin de doopvont (ook wel piscina) staat

Question 11

Mausoleum

Answer 11

Grafkapel - oorspronkelijk een vrijstaand, monumentaal gebouw waarin het lichaam of de as van een overleden persoon, veelal een heerser, werd bewaard

Question 12

Martyrium

Answer 12

Een bouwwerk met daarin het graf van een, meestal, christelijke martelaar of heilige

Question 13

Straalkapel/ kranskapel

Answer 13

Een van de kapellen die in een krans rond de apsis van een kerkgebouw zijn gegroepeerd.

Question 14

Kooromgang/ ambulatorium/ deambulatorium

Answer 14

Kooromgang: wandelgang om de apsis heen die de koorzijbeuken van een kerkgebouw met elkaar verbindt.

Question 15

Vieringtoren/ kruisingtoren

Answer 15

Een kerktoren midden op de kruising van een kerk. kunnen gemaakt zijn van steen, maar vaak is dit te zwaar voor de kruispijlers. Daarom worden ze ook vaak van hout gemaakt, vaak beschermd met een loden bekleding

Question 16

Tongewelf

Answer 16

Eenvoudig gewelf, meestal halfcirkelvormig in doorsnede. Aaneenschakeling van gewelfbogen. Continue belasting van de drager. Maakt openingen in de wand moeilijker dan bvb. bij kruisgewelf of kruisribgewelf waar de krachten (naar de hoeken) worden afgeleid

Question 17

Kruisgewelf

Answer 17

Gewelf dat ontstaat uit twee tongewelven (nr. 2) die elkaar loodrecht doorsnijden

Question 18

Kruisribgewelf

Answer 18

Gewelf met vierhoekige of vierkante plattegrond, waarvan de gewelfkappen steunen
op een stelsel van diagonale, dwars- en langsribben. Deze gewelfvorm is de basis van de gotische bouwwijze. Hierbij wordt eerst het rib-skelet gebouwd, waarna de oppervlakte tussen de ribben wordt opgevuld. De ribben zijn het dragende element en leiden de druk meestal af naar pijlers, of via luchtbogen naar steunberen.

Question 19

Vierdelig, zesdelig kruisribgewelf

Answer 19

Tussen de beide gordelbogen een raam aangebracht, Twee smalle hoge ramen zijn aangebracht

Question 20

Formeel (steunconstructie)

Answer 20

Veelal houten, ondersteuningscontractie bij het metselen van een boog of geweld dat ervoor zorgt dat de boot of het gewelf de gewenste vorm krijgt. Wanneer de specie gezet is wordt het verwijderd.

Question 21

Rondboog

Answer 21

Een boog die een halve cirkel beschrijft

Question 22

Spitsboog

Answer 22

Een boog waarvan de vorm wordt bepaald door twee symmetrische cirkeldelen die elkaar in de top snijden

Question 23

Luchtboog

Answer 23

Stenen schoorconstructie, meestal in de vorm van een halve boog. De luchtboog dient om uitwendig de zijdelingse druk van gewelven en kapconstructie van de middenbeuk op te vangen en over te brengen naar de steunberen terzijde van de zijbeuken.

Question 24

Steunbeer

Answer 24

Contrefort, massieve schoor- of schraagpijler die het muurwerk versterkt en de zijwaartse druk van een gewelf naar beneden afleidt.

Question 25

Pinakel

Answer 25

Slanke beëindiging in de vorm van een spits torentje. Vaak voorkomend in de Gotiek als decoratie of als extra balast op steunberen.

Question 26

Timpaan

Answer 26

Boogveld boven een deuropening, met name in de Romaanse en gotische bouwkunst.

Question 27

Triforium

Answer 27

Smalle, doorlopende en van een arcade voorziene gang in een kerkgebouw, gelegen in
het muurvlak tussen de scheibogen of tribune en de lichtbeuk.

Question 28

Tribune (galerij)

Answer 28

1. apsis van een basilica
2. verdieping met open galerij (op tekening galerij) boven de zijbeuk van een kerk

Question 29

Bundelpijler

Answer 29

Een samengestelde pijler of zuil, versierd met halfzuilen, colonnetten of schalken, waardoor de pijler een bloemvormige gelobde doorsnede heeft. xxx werden onder andere toegepast in gotische kerken, waarbij ze de bogen uit verschillende richtingen ondersteunden

Question 30

Scheibogen

Answer 30

Een van de bogen die in een kerk met middenschip en de zijbeuken van elkaar scheiden.

Question 31

Arcade

Answer 31

1. reeks bogen op zuilen of pijlers, bv tussen middenschip en zijbeuken in een kerk
2. reeks bogen met daarachter gelegen overdekte galerij

Question 32

Travee

Answer 32

Afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten in de lengterichting van het gebouw (bijvoorbeeld zuilen), gebruikt als maat om de ruimte in te delen