MEDISYNE DEUR DIE EEUE HEEN Flashcards
INHEEMSE GENESING IN SUID AFRIKA
INHEEMSE GENESERS
Waarna kyk inheemse genesers as hulle na ‘n pasient kyk
Hulle kyk na die gedagtes en gevoelens van die pasient
Hoe behandel inheemse genesers pasiente
Met kruimedisyne en kry ook soms hulp van die geesteswereld
Hoe kommunikeer die inheemse genesers
Met voorvaders
Hoe word die inheemse genesers ook beskou
As waarseers
Hoe word die inheemse geneseers ook genoem
Izangom of Amagqirha
Waarvoor gebruik inheemse genesers inheemse medisyne
Om siektes gesond te maak en om hulle teen onheil te beskerm
SOORTE INHEEMSE GENESERS
SANGOMAS
Watter inheemse genesers is die belangrikste
Sangomas
Waar kry die Sangomas hulle naam
van die Zoelo woord izangoma
Watter geslag is meeste Sangomas
Hulle is meestal vroue
Wat bepaal Sangomas
Hulle bepaal waarom pasiente siek en bekommer is en dra voorvader boodskappe oor
INYANGAS
Watter kennis het Inyangas
Hulle het deeglike kennis van verskillende plante en die gebruike daarvan
Watter geslag is die meeste Inyangas
Mans
MEDISINALE PLANTE
Wat is die oudste vorm van medisyne
gebruik van medisinale plante
Noem die bekende voorbeelde van medisinale plante
laventel
Aalwyne
Tiemie
OPLEIDING AS TRADISIONELE GENESERS
Hoe weet ‘n persoon of hy ‘n tradisionele genesers is
Hulle word gebore met ‘n gawe om te genees
Hulle voorwaders speel ‘n belangrike rol
Hulle droom en weet dat hulle ‘n geneser moet word
Wat moet gebeur as ‘n tradisionele geneser ‘n geesteversteuring het
Hy of sy moet eers genees word van sy siekte
Wat moet die student doen voordat hy ‘n tradisionele geneser kan word
Eers saam met die parktiserende geneser werk wat hulle al die tegnieke en kennis van die plantmedisyne leer
WESTERSE WETENSKAPLIKE MEDIESE ONTDEKKINGS
WAT IS MEDIESE WETENSKAP
Wat beteken mediese wetenskap
Dit is om die liggaam te genees van siektes
Deur wie is mediese wetenskap ontwikkel
Deur die Grieke wat dit weer van die Egiptenare geleer het
Wie was Hippocrates
Bekende Griekse dokter
Na wat het Hippocrates gesoek
Na fisiese verduidelings van siektes
Wanneer het die hedendaagse mediese wetenskap begin
Gedurende die Renaissance
Hoe word Westerse dokters opgelei
Hulle word deeglik opgelei in die wetenskap en ook hoe om tegnologie toe te pas om siektes te genees
hoe word Westerse dokters opgelei
Hulle word deeglik opgelei in die wetenskap en ook hoe om tegnologie toe te pas om siektes te genees
DIE STRYD TEEN INFEKSIE EN SIEKTES (AANSTEEKLKE SIEKTES)
WIE HET EERSTE BESEF DAT SEKERE SIEKTES AANSTEEKLIK IS
DIE EGIPTENARE EN DIE GRIEKE
INENTING TEEN POKKE
Watter siekte was uters aansteeklik in 1700-1799
Pokke
Wat was die simptome van iemand wat pokke gehad het
Hulle het ‘n hoe koors gehad en hul ligggaam is bedek met sere en waterblase
Dit kon versprei na die brein en longe wat dood kon versoorsaak
Wat het ‘n persoon wat pokke gehad het wat oorleef het gehad
Lelike littekens
EDWARD JENNER
Wat het Dr Edward Jenner opgemerk van pokke
Hy het opgemerk dat die meisiess wat koeie melk nooit pokke gekry het nie
Watter eksperiment het Jenner met die pokke gedoen
Hy het die etter van ‘n koei se seer geneem en aan ‘n wond op ‘n gesonde seun se arm gesemeer
Die seun het effens siek gevoel, maar was gou weer gesond
Verduidelik hoe Jenner die eerste veilige inenting toegepas het
Hy het regte pokke etter in ‘n nuwe sny van die gesonde seun gesmeer
Die seun het nie siek geword nie en het nie pokke gekry nie
Wie het Edwsard Jenner se metode genoem
inenting
Hoekom het Edward Jenner se inenting gewerk
Wanneer daar ‘n bietjie kieme van ‘n siekte ingeent word vorm die ligggaam teenliggaampies wat die siekte kan beveg
Die verband tussen kieme en siektes
Waardeur word siektes versoorsaak
Deur kieme
Wat is kieme
Mikroorganismes wat te klein is om met die blote oog te sien
Hoe kan mens kieme sien
Mens meot deur ‘n mikroskoop na kieme kyk
LOUIS PASTEUR
Wie was Louis Pasteur
Hy was ‘n Franse wetenskaplike
Waar en wanneer was Louis Pasteur gebore
Frankryk 1822
Wat hetwetenskaplikes geglo oor siektes
Hulle het gedink dat daar deeltjies in die lug ronddryf wat siektes veroorsak en diere en plantmateriaal laat vrot
Waarom het Pasteur wyn bestudeer
Hy wou sien waarom dit sleg geword het
Wat het Pasteur besef maak bakteriee dood
Hitte
Watter wyn word nie sleg nie
Wyn wat in verseelde bottels is
Hoe het Pasteur die Franse nywerheid gered
Deurdat hy ‘n siekte wat al die sywurms in Frankryk vernietig het gekeer het om te versprei
Wat was Pasteur se teorie oor siekte en kieme
Dat alle aansteeklike siektes deur kieme (bakteriee) veroorsaak word
Waarvoor is Pasteur beroemd
Vir die ontdekking van entstof teen hondsolheid
Die proses van Pasteurisasie ontdek vwat ons vandag nog gebruik om te keer dat melk suur word
Wat is hondsdolheid
‘n Dodelike siekte wat kom uit ‘n dol dier se spoeg as hy jou byt
KIEME EN DIE OORSAAK VAN TUBERKULOSE - ROBERT KOCH
Wat word Tuberkulose ook genoem
TB
Wat is Tuberkulose
Dit is ‘n aansteeklike bakteriele siekte wat mense se longe aantas
Wat is die simptome van TB
Pasient hoes baie
ROBERT KOCH
Wie was Robert Koch
Hy was ‘n Duitse mediese dokter wat goeie navorsing gedoen het
Wat het Robert Koch uitgevind
Hy het ‘n manier uitgevind om bakteriee te kleur
Hoekom was dit belangrik om bakteriee te kleur
So kon die bakteriee sigbaar wees onder ‘n mikroskoop en dan kon dit ook maklik gefotografeer word
Wat het Koch met die Tuberkulose bakeriee gedoen
Hy het ‘n persoon met die bakeriee ingespuit en dieselfde persoon later weer met lewendige tuberkulose bakteriee ingespuit, die pasient het nie siek geword nie
DIE EERSTE ANTIBIOTIKA
ALEXANDER FLEMMING
Wie was Alexander Flemming
Hy was ‘n opgeleide mediese dokter wat tydens die Eerste Wereldoorlog as dokter gewerk het
Wanneer het die Eerste Wereldoorlog plaasvind
1914-1918
Watter navorsing het Flemming gedoen na die Eerste Wereldoorlog
Hy het navorsing gedoen en maniere gesoek om kieme wat infeskesies veroorsaak dood te maak
Wanneer het Flemming eksprimente gedoen en baketriee bestudeer wat wonde septies gemaak het
1928
Wat het Flemming in sy labrotorium agtergekom
Hy het ‘n brood in die Laboratorium met ‘n wollerige groen skimmel wat daarop gegroei het
Hy het gesien dat die bakteriee naby die brood dood gegaan het
Wie het saam Alexzander Flemming gewerk om antibiotika te ontwikkel
2 wetenskaplikes, Howard Floray en Ernest Chain
Watter antibiotika het Alexander Flemming ontwikkel
Penicillin
Wanneer het die Amerikaanse regering geld aan maatskappye gegee om Penisillien te produseer
Gedurende 2de Wereldoorlog 1939-1945
ONTDEKKING WAT CHIRURGIE MOONTLIK GEMAAK HET
Wat is Chirurgie
Wannneer die Chirurug (snydokter) ‘n snit in die pasient se liggaam maak sodat die besering herstel kan word of die siek gedeelte verwyder kan word
Die snit word toegewerk en die pasient herstel na die operasie
Die pasient sal dan later die steke laat uithaal
NARKOSE
Wat kry ‘n pasient wanneer hulle geopereer word sodat hulle nie die pyn kan voel nie
Narkose wat die pasient bewusteloos maak (diep slaap)
Waar het moderne narkose begin
By die ontdekking van morfien
Wat het die dokters in die 1840 gebruik voordat narkose ontdek is
Chloroformgas
VERMY INFEKSIES
Waarom is baie mense steeds dood na ‘n operasie
Omdat hulle wonde septies geraak het
Wat beteken septies
Die wond is besmet met bakteriee
Wie het in 1865 besluit dat kieme die oorsaak is van wondinfeksies waaraan mense doodgaan
Die snydokter John Lister
Hoekom het meer mense operasies oorleef nadat Lister aan sindelikheid aandag gegee het
Dokters het hulle hande begin was as hulle pasiente ondersoek het
Hulle het antiseptiese middels wat kieme doodmaak gebruik om oppervalktes skoon te maak
Hulle het instrumente gesteriliseer (in kookwater skoon gemaak)
BLOEDOORTAPPINGS
Wat is bloedoortappings
Die proses om ‘n gesonde persoon se bloed in die psient se liggaam te plaas
Hoeveel bloed het ‘n volwasse persoon in sy liggaam
ongeveer 5liter
Wanneer is daar ontdek dat daar vier verskillende bloedgroepe is
1900
Noem die 4 bloedgroepe wat in die 1900 ontdek is
A
B
AB
O
Wanneer is stowwe ontdek om te keer dat bloed stol
1914-1918
Wanneer het die eerste bloedbank geopen
1936
Wat is ‘n bloedbank
Plek waar mense kan bloed skenk om te bere om te gebruik vir ander pasiente
x strale
Wie ws Wilhem Rontgen
Duitse wetenskaplike
Wat het Wilhem Rontgen 1895 toevallig ontdek
XStrale
Watter eksperiment het Wilhem Rontgen gedoen toe hy X strale ontdek het
Hy het ‘n eksperiment met elektrisiteit en ‘n spesiale tipe ligmasjien gedoen en ‘n foto van sy vingers geneem
Hy het besef dat die ligstraal deur swart papier kan skyn en noem dit toe xtrale
Hoekom wad die xstrale ‘n groot hulp vir chirurgie
Dokters kon gebreekte bene en harde gewasse sien
Hoekom word xstrale van die bors vandag geneem
Om vas te stel of ‘n pasient TB het
HARTCHIRURIGIE - CHRISTIAAN BARNARD EN DIE WERELD SE EERSTE HARTOORPLANTING
Hoekom het Dr Christiaan Barnard in 1967 wereldberoemd geword
Hy en ‘n span dokters het in die Groote Schuur-hospitaal in Kaapstad die eerste hartoorplanting gedoen
Watter spesiale masjien het dr Christiaan Barnard gebruik gedurende die hartoorplanting operasie
‘n Spesiale hart-long masjien wat die hart en longe se werk oor neem
Wie was die eerste persoon wat ‘n hartoorplaning gekry het
Louis Washansky
Wie se hart het Louis Washansky gekry
‘n Gesonde jong vrou wat in ‘n motorongeluk in Kaapstand gesterf het se hart
Wie het toestemming gegee dat die jong dame se hart gebruik kon word vir die eerste hartoorplanting
Haar pa het toestemming gegee
Waaraan is Louis Washansky 18 dae na die hartoorplanting oorlede
Longinfeksie
Hoekom was die hartoorplanting suksesvolg
die hart het alreeds 18dae goed gewerk
SKAKELS TUSSEN HILISTIESE EN WESTERSE VORM VAN GENESING
Wat is Holistiese genesing
Om die hele persoon eerder as net sekere dele van die liggaam te behandel of te genees
Wat is tradisionele genesing
Tradisionele of inheemse genesing is dikwels meer hilisties as Westerse genesing\Hulle behandel ook alles wat in jou lewe gebeur wat tot jou siekte aanleiding kan gee
Wat gebruik baie westerse maatskappy vandag in die vervaardiging van medikasie
Hulle gebruik inheemse plante
Wat besef Westerse dokters vandag oor genesing
Dat die mens se gevoelens en emosies ‘n groot rol in die genesingstydperk speel
Van wattter genesingsmetodes maak die meeste mense in SA gebruik
Van die tradisionele genesingsmetodes
Noem ‘n paar tradisionele genesingsmetodes wat mense vandag gebruik
Akupunktuurpraktisyns
Chiropraktisyns
Sielkindiges
Homeopatie
Wat word tradisionle genesing in Westerse lande genoem
Alternatiewe genesing
