LUMAD Flashcards
weavers of peace
-napapakita sa tradisyonal na tela na “Hinabol”
Higaonon
T’nalak ang tawag sa tanyag na telang likha ng mga T’Boli na gawa sa abaka. batay sa kanilang paniniwala, ito ay regalo mula kay
Fu Dalu, Diyosa ng abacá
Sa mga Manobo, may sariling wika sila na tinatawag na Manobo language na isa
sa mga wikan
Austronesian
naniniwala ang Ubo sa maraming diyos na pinamumunuan ng isang sentral na
pigura
Diwata
naninirahan sa kabundukan ng Cordillera
Sugut sa Mindanao.
MANGUWANGAN
nangangahulugang “mga tao ng buhay na bundok.”
-“higa”(buhay),
”goan”(bundok),
”onon”(tao)
Higaonon
Nagmula sa terminong “bago” at “obo”
Bagobo
nagmula sa salit “bla” na ang ibig sabihin ay bahay at
“an” na ang ibig sabihin ay “tao” na nangangahulugang “mga taong nakatira sa
pamamahay”
Blaan
Mula sa wikang Bisaya na nangangahulugang
“native” o “indigenous”.
Lumad
Limang Subgroup ng Mandaya
Mansaka
Manwaga
Pagsupan
Managusan
Divavaogan
Ang lahat ay ginawa at pagmamay-ari ni Magbabaya (God) na ang salitang ugat na “baya” ay nangangahulugang
“walang pinagmulan at walangkatapusan”
karaniwang nakatira sa malalawak na lupain ng Buluan Lake patungong timog ng
Sarangani Bay.
Blaan
isang Manobo sub-tribe na naninirahan sa mas liblib na kabundukan ng Southwest
Cotabato sa lugar na kilala bilang Datal Tabayong, gayundin sa, mas timog Davao del Sur
Ubo
Hango ang pangalang Mansaka sa mga salitang “man” na ang ibig sabihin ay “una” at “saka” na ibig sabihin ay “akyat”.
Mansaka
Ito ang sinasabing “the first people to ascend to the mountain or go upstream” o mga unang taong umakyat sa bundok
Mansaka
ay tumutukoy sa mga taong nanirahan sa “ulo” o pinagmulan ng tubig (ulo sa tubig) na karaniwang pinanggagalingan ng mga ilog at sapa, ngunit ang pangalan ay nalalapat din sa mga kabilang sa grupo na nakatira sa kabundukan.
Tagakaulo
ay nanggaling sa salitang “Tiru” na nangangahulugang, “lugar kung saan nagsimula, ipinanganak, at nakatira” ang salitang “ray” naman na galing sa salitang “daya” na nangangahulugang “sa mataas na bahagi ng isang batis o ilog.”
Tiruray
ay matatagpuan sa Agusan Del Sur. Ito rin ang pangalawang pinakamalaking grupo sa lugar. Ang kanilang pangalan ay literal na nangangahulugang mga taong bundok at pagkatapos ay naninirahan sila sa kagubatan ng Agusan Del Sur.
Banwaon
ay kinikilala bilang isa sa pinakakinatatakutang subgroups ng mga Manobo, sapagkat kilala sila sa pakikipagdigma kasama ang Mandaya, at ang Mangguwangan
Dibabawon
ay kilala sa pagsasagawa ng etnoreligion, na isang uri ng relihiyon na malalim ang ugat sa pagkakakilanlang etniko ng mga tao
MANGUWANGAN
ay pangunahing matatagpuan sa mga lalawigan ng
Davao Oriental, Compostela Valley, at ilang bahagi ng Davao del Norte, lahat sa isla ng Mindanao.
Mandaya
ay isang katutubong grupo sa Zamboanga peninsula area, partikular na naninirahan sa bulubunduking lugar ng Zamboanga del Sur at Misamis Occidental, Mindanao Island, Pilipinas
Subanen
ay isang grupo ng mga tao na naninirahan sa
Timog Mindanao sa Pilipinas
Manobo
ay isang etnikong grupo na matatagpuan sa RehiyonXI, partikular sa mga probinsya ng Davao del Norte at Compostela Valley.
Mansaka
ay isa sa mga lumad na matatagpuan sa Mindanao, sila ay nakatira sa lalawigan ng South Cotabato
at ilang parte ng sarangani.
T’boli
ay ang tawag sa bahay ng mga T’Boli na may dalawang palapag.
Gunu Bunguri
Ang wikang sinasalita ng mga Bagobo ay
Tagabawa
Ang pangalang Tboli ay nag mula sa salitang tau, ibig
sabihin ay “_______________________” kaya nangangahulugang “mga taong naninirahan sa mga burol.”
mga tao,
“ at bilil o “burol” o “munting bundok,”
Ang mga T’Boli ay mga _____- isang
paniniwala na nagsasabing mayroong puwersang hindi materyal na nagpapakilos sa kapaligiran.
animist
Ang mga Subanon ay nagsasalita ng mga wikang
Subanon
Ang mga Blaan ay kilala rin sa pagkakaroon ng “________” na ang ibig
sabihin ay magandang kalooban, kabutihan, o alaala
magandang nawáh
15 etnolingguwistikong katutubo (LUMAD)
a Subanen, B’laan, Mandaya, Higaonan, Banwaon, Talaandig, Ubo, Manobo, T’boli, Tiruray, Bagobo, Tagakaolo, Dibabawon, Manguangan at Mansaka.
- ay isa sa grupo ng mga katutubo sa Bukidnon na nagpapatuloy pa rin sa pagsasagawa ng kanilang kultura, kaugalian ta paniniwala.
- “Peacemakers”
Talaandig
