Lesson 3: Ang Pagsasalita Flashcards

1
Q

Ang agham ng wika na
tumatalakay sa kung paano
nagsasalita ang isang tao

A

PONETIKA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Maaring sa pamamagitan ng pag-aaral at paglalarawan sa mga sangkap ng pananalita na ginagamit sa pagbigkas ng mga tunog.

A

ARTICULATORY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Maaring sa pamamagitan ng pag-aaral at paglalarawan samga naririnig na alon ng mga tunog.

A

AUDITORY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Maari rin naming sa pamamagitan ng paglalarawan
sa mga alon ng tunog na nilikha sa pagsasalita.

A

ACOUSTICS PHONETICS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Salik upang makapagsalita ang tao

A

• PINANGGAGALINGAN NG LAKAS O ENERHIYA
• KUMAKATAL NA BAGAY O ARTIKULADOR
• PATUNUGAN O RESONADOR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ang _________________ na nanggagaling sa ating baga ay nagpapakatal ng _______________.

A

HANGING MAY PRESYON AT BABAGTINGANG TINIG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

At kapag kumatal ang babagtingang tinig, ito ay lumilikha ng _____________ na siyang binabago ng ating bibig o guwang ng ilong na ating naririnig sa pamamagitan ng hangin na siyang ______________

A

ALON NG TUNOG AT MIDYUM NG TUNOG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ito ang nag-uugnay sa laringhe at baga. Ang hanging nagbubuhat sa baga ay nagdaraan sa ___________.

A

TRAKYA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Sa dakong itaas
ng trakya ay may isang bagay na binubuo ng mga ____________ .

A

KARTILAGO (CARTILLAGES)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ito ay tinatawag na __________(vocal chords). Dalawang bagting
na elastiko na nakakabit sa gawing gilid ng laringhe mula sa gawing harap
hanggang likod.

A

KWERDAS PANTINIG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ang __________
ang dinaraan ng hangin mula sa mga baga

A

PARINGHE (PHARYNX)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Sa nabubuo ang mga tunog sapagkat narito ang tinatawag na
kwerdas pantinig na siyang nagsisipalag kapag nabigyan ng presyon ng
panlabas na hininga o hangin. Ito ay nakaugnay sa mga baga sa
pamamagitan ng trakya.

A

LARINGHE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Tinatawag na
ang daraanan ng hangin sa pagitan ng dalawang kwerdas ng pantinig.

A

GLOTTIS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ang
glottis ay maaring isarang-isara. Kapag sarado ang glottis, walang ________ dito.

A

HANGING MAKARARAN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Pinakamahalagang katangian ng mga kwerdas na pantinig ay ang pagiging
_________ nito

A

ELASTIKO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Midyum o pahatiran ng mga alon ng tunog

A

HANGIN

17
Q

Nililikha ang mga tunog sa pamamagitan ng pagpasok ng hangin

A

IMPLOSIBO O PAHIGOP

18
Q

Nililikha ang mga tunog sa pamamagitan ng palabas ng hangin

A

EKSPLOSIBO O PABUGA

19
Q

Mahalagang sangkap ng pagsasalita na ang pangunahing tungkulin ay paghinga

A

BAGA

20
Q

Ang dinaraanan ng hangin sa paghinga

A

DAANANG PANTINIG (Vocal Tract)

21
Q

Nakokontrol ng nagsasalita ang _____________________ ng kanyang
tinig

A

PAGTAAS AT PAGBABA, PAGLIIT AT PAGLAKI

22
Q

“Pagkontrol sa Tono ng Tinig”
Ang dalas ng pagpalag ng mga kwerdas pantinig ay
nakokontrol sa
pamamagitan ng ________ ang pag-iiba-iba ng tensyon ng mga ito. Bumababa o kaya’y
lumalaki naman ang
tinig kapag madalang
ang pagpalag ng
ibang kwerdas pantinig.

A

ISANG
NAGSASALITA

23
Q

Apat na bahaging mahalaga sa pagbigkas ng mga tunog.

A

• DILA AT PANGA (sa ibaba)
• NGIPIN AT LABI (sa unahan)
• MATIGAS NA NGALANGALA (sa itaas)
• MALAMBOT NA NGALANGALA (sa likod)

24
Q

Ayon kay _________ang pangunahing tungkulin ng _______ ay sa pagkain at
hindi sa pagsasalita.

A

ALFONSO O. SANTIAGO AT DILA

25
Q

Pangalawang tungkulin lamang dila ang tungkol sa pagsasalita, ang dila
ay __________________________________ sa ngipin o sa ngalangala, naikukukob, naililiyad o naiaarko ayon sa tunog na gustong bigkasin.

A

NAPAPAHABA, NAPAPAIKLI, NAPAPALAPAD, NAPAPAPALAG, NAITUTUKOD

26
Q

Nababago rin ang _____________ sa loob ng bibig dahil sa panga at dila na kapuwa malayang naigagalaw.

A

HUGIS AT LAKI NG ESPASYO

27
Q

“Punto ng Artikulasyon”
Ang ibabang labi at labing itaas at naglalapat. Ginagamit ang labi sa pagbigkas ng mga katinig na /p, b,m,w/.

A

PANLABI

28
Q

“Punto ng Artikulasyon”
Ang dulo ng dila ay dumudikit sa loob o sa likod ng ngiping itaas /t, d,n/.

A

PANGNGIPIN

29
Q

“Punto ng Artikulasyon”
Ang punong galagid ay nilalapatan ng ibabaw ng dulo ng dila /s.l.r/

A

PANGGILAGID

30
Q

“Punto ng Artikulasyon”
Dumidiit sa matigas na bahagi ng ngalangala ang ibabaw na
puno ng dila. /y/

A

PALATAL O PANGALANGALA

31
Q

“Punto ng Artikulasyon”
Ang velum o malambot na bahagi ng ngalangala ay dinidiitan ng ibabaw ng punong dila /k,g,ng/

A

VELAR (Pangalangala)

32
Q

“Punto ng Artikulasyon”
Ang pagitan ng dalawang babagtingang tinig na tinatawag na glottis ay bahagyang nakabukas upang ang hangin sa lalamunan ay makadaan /h/

A

PANLALAMUNAN

33
Q

“Punto ng Artikulasyon”
Ang presyur ng papalabas na hangin o hininga ay nahaharang sa pamamagitan ng pagdidiit ng babagtingang tinig at ang nalilikha ay paimpit o pasutsot na tunog /?/

A

GLOTTAL

34
Q

“Paraan ng Artikulasyon”
Hinaharangan ang daanan ng hangin /p,t,k,/,b,d,g/

A

PASARA

35
Q

“Paraan ng Artikulasyon”
Ang hangin ay lumalabas sa makipot na pagitan ng dila at ng ngalngala o kaya ay ng mga babagtingang tinig lumalabas ang hangin / s,h/

A

PASUTSOT

36
Q

“Paraan ng Artikulasyon”
Dahil sa ang dulo ng dla ay nakadikit sa punong gilagid, sa mga gilid ng dila lumalabas ang hangin /l/

A

PAGILID/ PANGGILAGID

37
Q

“Paraan ng Artikulasyon”
Dahil sa ang dulo ng nakaarkong dila ay pumapalag, ang hangin sa loob ng bibig ay paiba-iba ng direksyon at ito ay nahaharang /r/

A

PAKATAL

38
Q

“Paraan ng Artikulasyon”
Kapag malapatinig ang ponema ang galaw ng labi o dila ay mula sa isang pusisyon patungo sa ibang pusisyon / w, y/

A

MALAPATINIG