Les 2 - wetenschappelijke methode Flashcards
Definieer de wetenschappelijke methode
Definitie:
= Manier om kennis te vergaren waarbij specifieke vragen geformuleerd worden en er vervolgens systematisch naar antwoorden gezocht wordt
=> Combineert verschillende elementen van de niet-wetenschappelijke methoden
=> Tracht door combinatie de beperkingen van individuele methoden te vermijden
Wat is het doel van de wetenschappelijke methode?
Doel : zo accuraat mogelijke antwoorden bekomen
Benoem de 5 stappen van de wetenschappelijke methode.
Stap1: observatie
Stap 2: Hypothese vormen
Stap 3: Predicties vormen
Stap 4: Predicties evalueren aan de hand van empirische methode
Stap 5: Weerlegging/ondersteuning/ herspecifiëring van predictie
Bespreek Stap 1 van de wetenschappelijke methode: OBSERVATIE
= OBSERVATIE van gedrag of andere fenomenen
→ Trekt je aandacht, roept vragen op
→ Vaak informeel, natuurlijk, niet gepland, niet systematisch
→ Kan dus Direct of indirect zijn.
Voorb: Stephens, Atkins & Kingston (2009) merkten op dat ze vloeken telkens ze pijn ervaren
Vaak worden de observaties gegeneraliseerd
trekken)
inductieve conclusie: vloeken is een gebruikelijke, bijna universele, reactie op pijn
Bespreek Stap 2 van de wetenschappelijke methode: HYPOTHESE vormen
Observatie leidt tot een identificatie van geassocieerde variabelen.
Variabelen
= karakteristieken of condities die variëren binnen en/of tussen verschillende personen (e.g., leeftijd, gezondheidstoestand, persoonlijkheid, intelligentie, etc.)
Je observaties kunnen beïnvloed worden door verschillende variabelen en deze kunnen de observatie (deels) verklaren
Voorb: de geobserveerde relatie tussen pijn en vloeken kan beïnvloed worden door verschillende andere variabelen (acute versus chronische pijn, alleen of in aanwezigheid van anderen, persoonlijkheid, etc.)
- Selecteer één van de mogelijke verklaringen voor de observatie die je gaat evalueren in een wetenschappelijke studie = HYPOTHESE
- Hypothese: Bevat een beschrijving/verklaring van een relatie tussen variabelen
- Andere mogelijke verklaringen worden niet ontkend, maar (voorlopig) niet opgenomen
- Geen definitieve verklaring, maar een mogelijke, voorlopige verklaring die getest en kritisch geëvalueerd moet worden
- Voorb: vloeken is een gebruikelijke reactie op pijn omdat het vloeken de ervaring van pijn wijzigt en de ervaren intensiteit van de pijn vermindert
Bespreek Stap 3 van de wetenschappelijke methode: PREDICTIES VORMEN (vermeld toetsbaar en deductie en geef voorbeeld vloeken)
=> Ontstaat wanneer hypothese toegepast wordt op een specifieke, observeerbare situatie
Eén hypothese kan aanleiding geven tot verschillende predicties
Elke predictie verwijst naar een specifieke situatie/gebeurtenis die kan gemeten en geobserveerd worden
1) Predicties moeten TOETSBAAR zijn: het moet mogelijk zijn om de predictie te ondersteunen of weerleggen obv observaties
2) We vormen predicties op basis van deductie: op basis van een algemene stelling bereiken we conclusies over specifieke voorbeelden
Deductie is een logisch proces (rationele methode)
Voorbeeld:
Hypothese voorb: vloeken is een gebruikelijke reactie op pijn omdat het vloeken de ervaring van pijn wijzigt en de ervaren intensiteit van de pijn vermindert
- Predictie 1: participanten zouden minder responsief moeten zijn voor pijn wanneer ze vloeken dan wanneer ze niet vloeken
- Predictie 2: participanten zouden een verhoogde pijntolerantie moeten hebben wanneer ze vloeken dan wanneer ze niet vloeken
Leg het verschil uit tussen inductie en deductie
Bespreek stap 4 van de wetenschappelijke methode: Predicties evalueren aan de hand van empirische methode
EVALUEER de predictie obv systematische, geplande observatie (empirische methode)
Hier vindt het eigenlijke onderzoek of dataverzameling plaats
Doel = eerlijke en niet-gebiaste test van de onderzoekshypothese door te observeren of de predictie correct is, los van subjectieve interpretatie en verwachtingen
Voorb: participanten moesten een hand in ijskoud water onderdompelen en er werd gemeten hoe lang ze dit konden volhouden (pijn tolerantie). In één conditie herhaalden de participanten een vloekwoord en in de andere conditie herhaalden ze een neutraal woord
Bespreek stap 5 van de wetenschappelijke methode: WEERLEGGING/ONDERSTEUNING/HERSPECIFIERING van de hypothese
=> Gebruik de observaties om de hypothese te ONDERSTEUNEN, WEERLEGGEN of HERSPECIFIËREN
Vergelijk observaties met predicties gebaseerd op hypothese
Terug naar STAP 2: hypothesevorming
Voorb: sommige participanten vertoonden inderdaad een langere pijn tolerantie wanneer ze vloekten, maar sommigen vertoonden dit niet
🡪 andere variabelen moeten in rekening gebracht worden (persoonlijkheid, neiging tot vloeken, etc.)
leg uit: De wetenschappelijke methode is een circulair proces
Observatie 🡺hypothese 🡺predictie
🡺 nieuwe observatie
🡺 aangepaste hypothese
🡺 etc.
Wat zijn de drie belangrijke principes van de wetenschappelijke methode
1) Wetenschap is empirisch
2) Wetenschap is openbaar
3) Wetenschap is objectief
Leg uit: Wetenschap is empirisch
Wetenschap is empirisch:
- We zoeken antwoorden obv gestructureerde en systematische observaties
- Observaties zijn zo gestructureerd dat ze duidelijke ondersteuning of weerleging van de hypothese bieden
Observaties zijn systematisch in de zin dat ze uitgevoerd worden in een set van condities zodat we onze vraag accuraat kunnen beantwoorden
Leg uit: Wetenschap is openbaar
=> de observaties zijn beschikbaar voor de evaluaties van anderen (e.g., andere wetenschappers)
- Anderen moeten exact hetzelfde stap-voor-stap proces kunnen herhalen = replicatie
Verzekert verifieerbaarheid van observaties - Hoe? Publicaties in wetenschappelijke tijdschriften, presentaties op wetenschappelijke congressen, open data (zie later)
Peer review - Vergt een gedetailleerde beschrijving van de methode (cf. master thesis)
- Laat toe om observaties te repliceren en zo bevindingen te bevestigen (of weerleggen)
Leg uit: Wetenschap is objectief (vermeld ‘blinde procedures’)
- De overtuigingen en biases van de onderzoeker mogen geen invloed hebben op de resultaten van de studie
- Geloof in een bepaalde theorie, verwachtingen over het resultaat van een studie moeten vermeden worden.
Soms gebruiken we daarom blinde procedures, waarbij de onderzoekers die de observaties verzamelen blind zijn voor de details van de studie
Bespreek wetenschap vs pseudo wetenschap
Pseudowetenschappen…
- Ontbreken empirische evidentie (e.g., astrologie, aromatherapie)
- Hebben geen toetsbare en weerlegbare hypotheses (evidentie tegen de theorie wordt genegeerd)
- Zijn gebaseerd op subjectief bewijs (“handpicking” van succesverhalen)
- Stagneert, blijft onveranderd door de jaren heen
- Zijn niet gegrond in voorafgaand onderzoek
Wat is de empirische cyclus?
= onderzoeksproces , manier waarop de wetenschappelijke methode toegepast wordt om een interessante vraag te beantwoorden
Hoe?
=> Van algemeen idee tot dataverzameling tot interpretatie van resultaten
- Kent verschillende stappen waarbij je als onderzoeker bij elke stap beslissingen moet nemen
Opgelet: Elke beslissing heeft voor- en nadelen!
Wat zijn de 10 stappen van de empirische cyclus?
STAP 1
Onderzoeks-idee ontwikkelen
STAP 2
Hypothese vormen
STAP 3
Variabelen bepalen
STAP 4
Participanten uitkiezen
STAP 5
Onderzoeks-strategie bepalen
STAP 6
Onderzoeks-design bepalen
STAP 7
Data-verzameling
STAP 8
Data-analyse
STAP 9
Rapporteren
STAP 10
Herevalueer onderzoeksidee en hypothese
Bespreek Stap 1: Onderzoeksidee ontwikkelen
Ontwikkelen van een onderzoeksidee, een interessante vraag
Selecteren van een algemeen thema (e.g., angst, pijn, aandacht, geheugen, management stijlen, etc.)
Review van de wetenschappelijke literatuur
Vertrek van intrinsieke interesse!
Dit algemeen startpunt zal verder evolueren tijdens het raadplegen van literatuur tot een specifieke onderzoeksvraag
Tijdens dit proces zal je ook kennis verwerven omtrent de variabelen die binnen dit thema onderzocht worden en hoe ze gerelateerd zijn aan elkaar
Bespreek STAP 2: Hypothese vormen
Op basis van jouw onderzoeksvraag en de relevante wetenschappelijke literatuur (onderbouwd!) een hypothese vormen
=> Geeft een voorlopig antwoord op de onderzoeksvraag
Bespreek STAP3: variabelen bepalen
Bepaal hoe je jouw variabelen zal definiëren en meten
zodat je ze kan meten adhv empirische observatie
Kan gebaseerd zijn op wetenschappelijke literatuur
Voorb: hoe gaan we pijnintensiteit definiëren en meten (e.g., pijntolerantie gebruiken door te meten hoe lang participanten hun hand in ijskoud water kunnen houden)? Wat is intense pijn en milde pijn? Hoe gaan we vloeken meten? Etc.
Hou rekening met je participanten (STAP 4)
Wanneer kan je de hypothese vertalen in predicties?
Eens de variabelen gedefinieerd zijn: hypothese vertalen in predictie(s) (STAP 3)
Bespreek STAP 4: Participanten uitkiezen
Identificeer de participanten (deelnemers) voor de studie
Wie? In- en exclusie (effect op generaliseerbaarheid)
Hoeveel? Sample size (N) berekening, power
Hoe/waar recruteren?
Ethisch omgaan met participanten!
Bespreek STAP 5: Onderzoekstrategie bepalen
- Defineer onderzoekstrategie
- Wat bepaalt de onderzoekstrategie?
Selecteer een onderzoeksstrategie
= algemene aanpak om je hypothese te evalueren
Vb Experiment, survey, case study, etc.
Bepaald door:
Het type vraag: verschillende vragen vergen soms verschillende onderzoeksstrategieën
Voorb: leidt vloeken tot een hogere pijntolerantie VS leidt vloeken tot een subjectieve vermindering van pijn
Noot: altijd rekening houden met ethiek en andere beperkingen (e.g., beschikbare apparatuur)
Bespreek STAP 6: Onderzoeksdesign
= specifieke methodes en procedures
voorbeeld:
- Welke condities ga je nodig hebben?
- Observatie op 1 moment of herhaaldelijk?
- Binnen-groep of tussen-groep design? Etc.
Bespreek STAP 7: Data-verzameling
Voer de studie uit: dataverzameling:
- In groep of individueel?
- In welke omgeving?
Bespreek STAP 8: Data analyse
Evalueer de data obv statistische methodes (zie vakken statistiek)
Bespreek STAP 9: Rapporteren
Rapporteer de resultaten: openbaar!
Wetenschappelijk artikel, maar ook data bijvoorbeeld openbaar delen
=> studie wordt deel van de “general knowledge base” en anderen kunnen de procedure repliceren of weerleggen (psychologie: APA style)
Bespreek STAP 10: Herevalueer onderzoeksidee en hypothese
Verfijn of herformuleer je onderzoeksidee
- Onderzoek genereert vaak meer vragen dan dat het beantwoordt
eIndien hypothese wordt bevestigd:
Onderzoek de grenzen van het resultaat
=> Geldt dit nog steeds voor een andere doelgroep?
=> Geldt dit nog steeds als ik een bijkomende variabele in het design opneem?
=> Verfijn de originele onderzoeksvraag: Wat veroorzaakt mijn resultaat? Wat is het onderliggende mechanisme?
=> Waarom ipv Wat
Indien hypothese weerlegd (“negatieve resultaten”)
premissen bijstellen
Wat zijn de 4 elementen van een goede hypothese?
- Logisch
- toetsbaar
- weerlegbaar
- positief
Leg uit adhv een voorbeeld:
Een goede hypothese is logisch
Hypothese
=> moet een logische conclusie zijn van een logisch argument
Die argumenten zijn de premissen
Bijvoorbeeld:
Premisse 1)
Academisch succes wordt sterk gewaardeerd en gerespecteerd in de gemeenschap door ouders en leerkrachten
Premisse 2) Gewaardeerd en gerespecteerd worden door anderen draagt bij tot sterker gevoel van eigenwaarde
Logische conclusie: (= hypothese)
=> Hogere niveaus van academisch succes zullen gerelateerd zijn aan sterker gevoel van eigenwaarde
Leg uit: Een goede hypothese is toetsbaar
- Alle variabelen, gebeurtenissen en individuen betrokken in een hypothese moeten geobserveerd en gemeten kunnen worden
- Geen hypotheses over imaginaire of hypothetische situaties
- Het gaat om echte situaties, echte gebeurtenissen, echte individuen
Leg uit: Een goede hypothese is weerlegbaar
- Het moet mogelijk zijn om onderzoeksresultaten te bekomen die omgekeerd zijn aan de hypothese
Falsifieerbaar
Hypothesen waarvan het onmogelijk is om aan te tonen dat ze foutief zijn, zijn niet geschikt voor de wetenschappelijke methode
- Oppassen met waardeoordelen, morele of religieuze zaken, hypothetische situaties
TOCH kunnen ook deze thema’s onderzocht worden, zolang er een toetsbare en weerlegbare hypothese wordt geformuleerd
Leg uit: Een goede hypothese is positief
De hypothese is “positief” geformuleerd
=> Bevat een stelling over het bestaan/aanwezigheid van iets (e.g., het bestaan van een relatie, een verschil, een effect)
Maak dus geen hypotheses over de afwezigheid van iets (geen relatie, geen verschil, geen effect)
🡪 Dit is immers niet toetsbaar!
