Leki Przewodu Pokarmowego Flashcards

1
Q

Leki Prokinetyczne - Cholinergiczne (2 substancje aktywne)

  • > atonia pooperacyjna przewod. pokarm.
  • > niedrożność porażenna jelit
A
  • Betanechol - atonia

* Neostygmina - niedrożność porażenna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki prokinetyczne - Antagoniści receptorów dopaminowych - D2
• antagonista w przewodzie pokarmowym i w strefie chemoreceptorowej oraz w OUN
•antagonista jedynie w przewodzie pokarmowym
•antagonista w przew pokarm i w strefie chemoreceptorowej

A
  • Metoklopramid
  • Domperidon
  • Itopryd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Częściowy agonista receptorów 5-HT4

Lek prokinetyczny

A

• Tegaserod

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Agoniści receptora 5-HT4 (2)

Leki prokinetyczne

A
  • Cisapryd

* Prukalopryd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Agonista receptora motylinowego

A

•Erytromycyna - starszej generacji antybiotyk makrolidowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Betanechol

A

Atonia pooperacyjna przewodu pokarmowego / pęcherza moczowego
Bardziej odporny na AChE niż metacholina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Neostygmina

A

Niedrożność przewodu pokarmowego, jaskra, miastenia.

Znosi leki zwiotczające mięśnie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Działania niepożądane leków cholinergicznych na przewód pokarmowy

A
  1. Nieskoordynowany skurcz mięśniówki, bez istotnego wpływu na efektywną czynność propulsywną
  2. Zwiększenie wydzielania śliny, gruczołów żołądkowych i trzustki
  3. Biegunki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Receptory, na które oddziaływuje Metoklopramid

A
  • Antagonista receptorów D2 w OUN i w przew pokarm
  • Słaby antagonista receptorów serotoninowych 5-HT3
  • Agonista receptorów 5 HT-4
  • Uwalnia ACh z zakończeń pozazwojowych M1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Metoklopramid - biodostępność i działanie

A

P.o. 30-100%
• jako prokinetyk: Wzrost napięcia i pobudzenie czynności skurczowej mięśni gładkich przewodu pokarmowego: żołądek, dwunastnica, jelito cienkie
Skoordynowane skurcze jelit poprawiające pasaż treści pokarmowej
• jako lek przeciwwymiotny: blokowanie receptorów w strefie chemoreceptorowej i ósrodku wymiotnym
Blokowanie receptorów w przewodzie pokarmowym.
Poprawia łaknienie, ALE! NIE POBUDZA wydzielanie soku żołądkowego i enzymów trzustkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Metoklopramid - wskazania:

A
  • Nudności i wymioty różnego pochodzenia (również pooperacyjne i po cytostatykach)
  • Zaburzenia motoryki różnego pochodzenia
  • Zaburzenia perystaltyki po operacjach na jamie brzusznej
  • Diagnostyka przewodu pokarmowego (do gastroskopii)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Metoklopramid - działania niepożądane:

A

-Niepokój, senność, uczucie zmęczenia
-Zaburzenia pozapiramidowe:
ostre reakcje dystoniczne
nasilenie zespołów parkinsonowskich
późne dyskinezy
-Melkotok, ginekomastia, impotencja
-Zmiana biodostępności leków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Metoklopramid - przeciwwskazania:

A
Krwawienia z przewodu pokarmowego
Ostre choroby w jamie brzusznej
Mechaniczna niedrożność jelit
Perforacje i przetoki żołądkowo-jelitowe
Zaburzenia pozapiramidowe
Jaskra
Nadciśnienie tętnicze
Wiek do 15 lat
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Lek, który zastosujesz w chorobie Parkinsona o działaniu podobnym do Metoklopramidu

A

Domperidon - bloker D2, POZBAWIONY działania ośrodkowego

  • Zwiększa napięcie dolnego zwieracza przełyku
  • Przyspiesza opróżnianie żołądka
  • Nasila motorykę dwunastnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Itopryd - działanie

A

Antagonista receptorów dopaminowych D2:
prokinetyk i przeciwwymiotny w strefie chemoreceptorowej
Ma działanie cholinomimetyczne:
Stymuluje uwalnianie Acetylocholiny w splocie trzewnym
Hamuje aktywność acetylocholinoesterazy w m gładk. p. pokarm.
JEST WYSOCE SPECYFICZNY DO GÓRNEGO ODCINKA PRZEWODU POKARM.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Itopryd - Wskazania

A

Leczenie objawów żołądkowo - jelitowych dyspepsji czynnościowej niezwiązanej z chorbą wrzodową: wzdęcie, nadmierna pełność w żołądku, ból i dyskomfort w nadbrzuszu, brak łaknienia, nudności i wymioty.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Lek skuteczny w zespole jelita drażliwego z dominującymi zaparciami, częściowy agonista receptorów 5-HT4

A

Tegaserod

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Cisparyd - działanie

A

Agonista 5-HT4, wzrost uwalniania ACh ze splotów śródściennych
PANPROKINETYK - zwiększa napięcie dolnego zwieracza przełyku i ułatwia opróżnianie żołądka i dwunastnicy, zapobiega refluxom
Nie wpływa na wydzielanie soku żoładkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Cisapryd - wskazania

A

Idiopatyczne lub zw z neuropatią cukrzycową opóźnienia opróżniania żołądka:
Ostre
Ciężkie zaostrzenie przewlekłego
- Gdy inne metody leczenia są nieskuteczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cisapryd + leki hamujące aktywność cytochromu P-450/ sok grejpfrutowy = ?

A

Ciężkie zaburzenie rytmu komór

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Antybiotyk makrolidowy starszej generacji

A

Erytromycyna - agonista receptora motylinowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Leki hamujące motorykę przewodu pokarmowego:

  • Spazmolityki
  • Leki pobudzające receptory opioidowe jelita cienkiego
A

•Spazmolityki:
-papaweryna i jej pochodne - drotaweryna, alweryna
-Leki cholinolityczne
-syntetyczne leki spazmolityczne: mebeweryna, trimebutyna
•Leki pobudzające receptory opioidowe jelita cienkiego: loperamid i difenoksylat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Papaweryna - izocholinowy alkaloid opium

A

Inhibitor fosfodiesterazy -> zw cAMP w komórkach -> rozkurcz mięśniówki gładkiej
Słabo wchłania się z przewodu pokarmowego - podawana w ampułkach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Papaweryna - wskazania:

A
  • 3 kolki (jelitowa, nerkowa, żółciowa)

- W nasilonych stanach skurczowych w poł z lekami cholinolitycznymi i przeciwbólowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Papaweryna - działania niepożądane:

A
  • spadek BP
  • działanie chinidynopodobne na serce:
    Wydłużenie okresu refrakcji (wydłużenie QT + hamowanie przewodzenia => zaburzenia rytmu
  • nudności
  • zaparcia
  • utrata łaknienia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Papaweryna - przeciwwskazania:

A
  • Blok przedsionkowo-komorowy III stopnia, inne poważne zaburzenia rytmu serca
  • Jaskra
  • Dławica piersiowa
  • Niskie ciśnienie tętnicze, niewydolność serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Drotaweryna - syntetyczny lek spazmolityczny

A

Inhibitor fosfodiesterazy PDE-4
Dobrze wchłania się po podaniu doustnym, jest również podawana pozajelitowo
Działa szybciej i dłużej od papaweryny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Drotaweryna - wskazania

A
  • Kolki różnego pochodzenia
  • Stany skurczowe dróg rodnych (bolesne miesiączki)
  • Pomocniczo w chorobie wrzodowej
29
Q

Alweryna - syntetyczna pochodna izocholinowa

A
  • hamuje napływ Ca2+ do m. gładkiej
  • działa spazmolitycznie silniej od papaweryny
  • nie działa cholinolitycznie
  • objawowe leczenie stanów skurczowych mięśni gładkich
30
Q

Atropina - cholinolityk

A

•Atropinum Sulfuricum - r-r do wstrzyknięć
Domięśniowo 0,5-1mg
Wskz: Stany spastyczne przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowodów
Diagnostyka radiologiczna

31
Q

Atropina - Bellapan

A

Tabletki, 0,25mg

  • Stany spastyczne przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowodów
  • Stany, w których konieczne jest zmniejszenie wydzielania śliny i wydzieliny oskrzelowej
  • Nadmierna potliwość
32
Q

Butylobromek skopolaminy

A
  • Silny spazmolityk działający wyłącznie obwodowo
    Wskz:
  • Stany skurczowe przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych
  • Bolesne miesiączkowanie
  • Diagnostyka przewodu pokarmowego
33
Q

Oksyfenonium - Syntetyczny cholinolityk

A

Obwodowo - blokuje receptory muskarynowe (atropina silniej) i nikotynowe
Działanie: rozkurczowe, zmniejsza wydzielanie gruczołów i zmniejsza napięcie oraz czynność jelit
Ma podobne wskazania do NO-SPA

34
Q

Syntetyczny spazmolityk: Mebeweryna

A
  • silnie działa, podobnie do papaweryny
  • działa na mięśnie przewodu pokarmowego: spadek przepuszczalności dla jonów sodu, spadek wypływu jonów potasu
    Nie działa cholinolitycznie
    Wpływa głównie na MIĘŚNIE JELITA GRUBEGO
35
Q

Mebeweryna - Wskazania

A
  • Leczenie objawowe skurczów mięśni gładkich jelit

- Leczenie zaburzeń czynnościowych jelit w przebiegu zespołu jelita wrażliwego

36
Q

Syntetyczny spazmolityk: Trimebutyna

A

Nieselektywny agonista obwodowych receptorów enkefalinergicznych (u, delta, kappa)

  • uwalnia motylinę
  • moduluje uwalnianie VIP, gastryny i glukagonu
37
Q

Trimebutyna - działanie

A

Na motoryke zalezne od stanu czynnosciowego:

  • Prokinetycznie w atonii i hipomotoryce
  • zmniejszenie napięcia ścian jelita i działanie spazmolityczne na mięśnie o wzmożonej pobudliwości ruchowej
  • > Regulacja perystaltyki na całej długości przewodu pokarmowego
38
Q

Syntetyczny cholinolityk niedostępny w Polsce

A

Pirenzepina (silniejsza od atropiny)

39
Q

Trimebutyna - wskazania:

A

-> Zespół jelita nadpobudliwego (drażliwego)
-> bóle brzucha, stany skurczowe jelit, biegunki i/lub zaparcia, wzdęcia
-> Dyskineza dróg żółciowych
-> Choroba refluksowa
-> Pooperacyjna atonia jelit
MOŻNA STOSOWAĆ U DZIECI I NIEMOWLĄT

40
Q

Loperamid - nieośrodkowy lek opioidowy

A

-> Wiąże sie z receptorami opioidowymi w ścianie jelita: hamuje uwal ACh i prostaglandyn, zmniejsza perystaltykę przewodu pokarmowego, ⬆️ napięcie zwieracza odbytu
-> nie działa na OUN
Wskz: objawowe leczenie ostrej i przewlekłej biegunki różnego pochodenia

41
Q

Difenoksylat

A

Podobnie jak loperamid,
Należy do środków odurzających, występuje w postaci preparatu z atropiną - Reasec, atropina zapobiega przed uzależnieniem

42
Q

Simetikon (Gastrosil, Espumisan)

A

Zmniejsza napięcie powierzchniowe na granicy fazy płynnej i gazowej w przewodzie pokarmowym, powodując pękanie pęcherzyków gazu
- Nie wchłania się z przewodu pokarmowego i nie ulega metabolizmowi
Wskz: Nadmierne gromadzenie gazów w przewodzie pokarmowym, przygotowanie do badan diagnostycznych p pokarm.

43
Q

Środki przeczyszczające - rodzaje

A
Środki przeczyszczające fizyczne: 
- osmotyczne śr. przecz.
- masowe śr. przecz.
- leki rozluźniające (zmiękczające)
- środki poślizgowe
Środki przeczyszczające chemiczne:
- środki drażniące miejscowo błonę śluzową jelita
44
Q

Środki przeczyszczające - wskazania:

A
  • Stany, w których niewskazane jest używanie tłoczni brzusznej - chr ukł krążenia (próba Valsalvy), przepukliny,
  • chorzy leżący
  • przygotowanie do badań diagnostycznych i zabiegów operacyjnych na jamie brzusznej
  • Kuracje przeciwrobacze
  • Zaparcia przy długotrwałym stosowaniu opiatów
  • Zatrucia doustne
45
Q

Sytuacje, gdy można zastosować środki przeczyszczające przy uporczywych zaparciach:

A
  • tylko jeśli eliminacja możliwych czynników zaparcia jest nieskuteczna (dieta, otyłość, brak wysiłku fizycznego
  • po wykluczeniu chorób jamy brzusznej
46
Q

Osmotyczne środki przeczyszczające - podział

A
  • > Hipertoniczne roztwory soli mineralnych
  • > Laktuloza (mniam mniam mikrobki to lubią)
  • > Polietylenoglikole
47
Q

Solne środki przeczyszczające:

A

Słabo wchłanialne z przewodu pokarmowego:

  • siarczan magnezowy (sól gorzka)
  • siarczan sodowy (sól glauberska)
  • kwaśny fosforan sodowy
48
Q

Solne środki przeczyszczające - właściwości:

A
  • Dobre i szeroko stosowane
  • wypróżnienie po 1-2h
  • nie drażnią błony śluzowej przewodu pokarmowego
  • działają żółciotwórczo i żółciopędnie
  • mechanizm ich działania (osmotyczny) nie poddaje się regulacji!!!!
    NIE STOSOWAĆ U OSÓB Z DYSFUNKCJĄ NEREK
49
Q

Laktuloza - właściwości

A
  • syntetyczny dwucukier nieulegający trawieniu i wchłanianiu z przewodu pokarmowego
  • rozkładana w jelicie grubym przez bakterie sacharolityczne do kwasu mlekowego i octowego
    ⬆️ ciś osmotycznego w świetle jelita -> zatrzymanie wody w świetle jelita i przeczyszczenie po 2-3 dniach od zastosowania
  • Hamuje rozwój bakterii proteolitycznych i hamuhe wchłanianie amoniaku - leczenie i profilaktyka encefalopatii wątrobowej
50
Q

Laktuloza - zastosowanie:

A
  • Zaparcia nawykowe
  • Encefalopatia wątrobowa
  • Profilaktyka i leczenie zaparć towarzyszących przewlekłemu stosowaniu leków
51
Q

Polietylenoglikole (makrogole)

A
  • Polimery tlenku etylenu
  • Aktywne osmotycznie
  • Wiążą wodę i nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego
    Zastosowanie: zabiegi diagnostyczne i badania typu kolonoskopia oraz w objawowym leczeniu zaparć
52
Q

Leki działające miejscowo

A

Doodbytnicze:
- czopki, płyny do lewatyw
Glicerol w postaci czopków - krótkotrwałe leczenie zaparć
Fosforany w postaci wlewek doodbytniczych

53
Q

Masowe środki przeczyszczające (np. otręby żytnie, agar, metyloceluloza i karboksyceluloza) - właściwości

A
  • Duże cząsteczki - polisacharydy
  • Nie ulegają trawieniu w przewodzie pokarmowym
  • Efekt widoczny po kilku dniach stosowania
  • Stosowane do leczenia zaparć nawykowych
  • Nie drażnią błony śluzowej
  • Utrudniają wchłanianie pokarmów
  • Wymagają odpowiedniej ilości wody
54
Q

Środki rozluźniające (zmiękczające)

A

• Dokusan Sodowy
Obniża napięcie powierzchniowe, ułatwiając przenikanie wody do mas kałowych i zwiększając objętość treści pokarmowej jelita
- Moze powodowac nadmierne nasilenie perystaltyki i biegunki

55
Q

Środki poślizgowe

A

• Parafina ciekła

  • gęsta, oleista, bezzapachowa i bezsmakowa
  • tworzy otoczkę wokół bł śluzowej przewodu pokarmowego, rozmiękcza masy kałowe, !!hamuje wchłanianie wody!!!
  • Działanie po kilkunastu godzinach
  • Może powodować nawykowe zaparcia atoniczne
56
Q

Środki drażniące błonę śluzową jelita cienkiego

A

• olej rycynowy - gęsta, oleista ciecz o charakterystycznym smaku i zapachu,
- po podaniu doustnym ulega w jelicie cienkim wraz z żółcią i sokiem trzustkowym zmydleniu i drażni przez to błonę śluzową: upłynniona treść i wzmożone wydzielanie + ⬆️ perystaltyki jelita cienkiego
4-6h po podaniu

57
Q

Środki drażniące błonę śluzową jelita grubego

A

• glikozydy antrachinonowe - podawanie doustne, ⬆️ perystaltyki i PRZEKRWIENIE
- działanie kilkanaście godzin po podaniu
- owoce i kora szakłaku
MOŻE POWODOWAĆ PORONIENIA

58
Q

Środki drażniące błonę śluzową jelita grubego (lek)

A

• Bisakodyl
- Drażnienie błony śluzowej jelit i pobudzenie zakończeń nerwowych,
- utrudnia wchłanianie elektrolitów
Działanie 20-45 min

59
Q

•Lubiproston

A

-> selektywny aktywator kanałów chlorkowych - sekrecja chlorków i wody do światła jelita, gromadzenie płynu i rozpulchnianie mas kałowych, ⬆️ pasaż w okrężnicy
Efekt po 4 tygodniach, perystaltyke pobudza po 1-2 dniu od 1 dawki
Wskz: chroniczne zaparcia idiopatyczne, zespół jelita drażliwego (zaparcia), zaparcia spowodowane opiatami

60
Q

Podskórnie podawany lek, w leczeniu zaparć wywołanych opioidami, niewielce zdolny do przenikania przez barierę krew mózg

A

• Metylnaltrekson

61
Q

Leki przeciwbiegunkowe - rodzaje

A
- Leki przeciwzapalne:
środki osłaniające,
środki ściągające.
- Leki hamujące motorykę przewodu pokarmowego
- Leki działające przyczynowo
62
Q

Środki osłaniające

A

->Proszki adsorbcyjne
- Adsorbują wydzielinę zapalną, bakterie, toksyny
- Izolują błonę śluzową od drażniącej treści pokarmowej, działają przeciwzapalnie
• węgiel aktywowany, diosmektyt (Smecta)
-> Śluzy roślinne i substancje koloidalne
Podobnie jak proszki, ale na górny odcinek przewodu pokarmowego

63
Q

Środki ściągające

A
  • warstwa ściętych ochronnych białek śluzu,
  • działają przeciwbólowo, zmniejszają wysięk zapalny, częściowo bakteriobójczo
  • hamują perystaltykę i wydzielanie soków trawiennych i wchłanianie pokarmów
64
Q

Środki ściągające - przykłady:

A
  • Tanina w połączeniu z żelatyną
  • Sole bizmutu
  • sole wapniowe - zapierająco, przeciwzapalnie, zobojętniająco
65
Q

Leki działające przyczynowo na biegunkę

A
  • chlorchinaldin
  • furazolidon
  • nifuroksazyd
  • antybiotyki: kolistyna, ampicylina
66
Q

Leki wpływające na wydzielanie żółci - wskazania

A
  • Bakteryjne zakażenia dróg żółciowych
  • kamica żółciowa
  • przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg poch bakteryjnego
  • dyskinezy pęcherzyka
  • badania diagnostyczne
67
Q

Lek żółciopędny

A

• Hymekromon
- silne działanie spazmolityczne - drogi żółciowe, zwieracz Oddiego
- słabe działanie żółciotwórcze
Wskz: Stany skurczowe dróg żółciowych, czynnościowe zaburzenia z niepowikłaną kamicą żółciową, stany po operacji pęcherzyka i dróg żółciowych, brak łaknienia, zaparcia i nudności zw z małym wydzielaniem żółci

68
Q

Preparaty złożone stosowane w zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie, resekcja, zwężenie przewodu trzustkowego)

A

•Kreon, Combizym, Neo-pankreatyna, Lipancrea