Leki Przewodu Pokarmowego Flashcards

1
Q

Leki Prokinetyczne - Cholinergiczne (2 substancje aktywne)

  • > atonia pooperacyjna przewod. pokarm.
  • > niedrożność porażenna jelit
A
  • Betanechol - atonia

* Neostygmina - niedrożność porażenna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki prokinetyczne - Antagoniści receptorów dopaminowych - D2
• antagonista w przewodzie pokarmowym i w strefie chemoreceptorowej oraz w OUN
•antagonista jedynie w przewodzie pokarmowym
•antagonista w przew pokarm i w strefie chemoreceptorowej

A
  • Metoklopramid
  • Domperidon
  • Itopryd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Częściowy agonista receptorów 5-HT4

Lek prokinetyczny

A

• Tegaserod

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Agoniści receptora 5-HT4 (2)

Leki prokinetyczne

A
  • Cisapryd

* Prukalopryd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Agonista receptora motylinowego

A

•Erytromycyna - starszej generacji antybiotyk makrolidowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Betanechol

A

Atonia pooperacyjna przewodu pokarmowego / pęcherza moczowego
Bardziej odporny na AChE niż metacholina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Neostygmina

A

Niedrożność przewodu pokarmowego, jaskra, miastenia.

Znosi leki zwiotczające mięśnie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Działania niepożądane leków cholinergicznych na przewód pokarmowy

A
  1. Nieskoordynowany skurcz mięśniówki, bez istotnego wpływu na efektywną czynność propulsywną
  2. Zwiększenie wydzielania śliny, gruczołów żołądkowych i trzustki
  3. Biegunki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Receptory, na które oddziaływuje Metoklopramid

A
  • Antagonista receptorów D2 w OUN i w przew pokarm
  • Słaby antagonista receptorów serotoninowych 5-HT3
  • Agonista receptorów 5 HT-4
  • Uwalnia ACh z zakończeń pozazwojowych M1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Metoklopramid - biodostępność i działanie

A

P.o. 30-100%
• jako prokinetyk: Wzrost napięcia i pobudzenie czynności skurczowej mięśni gładkich przewodu pokarmowego: żołądek, dwunastnica, jelito cienkie
Skoordynowane skurcze jelit poprawiające pasaż treści pokarmowej
• jako lek przeciwwymiotny: blokowanie receptorów w strefie chemoreceptorowej i ósrodku wymiotnym
Blokowanie receptorów w przewodzie pokarmowym.
Poprawia łaknienie, ALE! NIE POBUDZA wydzielanie soku żołądkowego i enzymów trzustkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Metoklopramid - wskazania:

A
  • Nudności i wymioty różnego pochodzenia (również pooperacyjne i po cytostatykach)
  • Zaburzenia motoryki różnego pochodzenia
  • Zaburzenia perystaltyki po operacjach na jamie brzusznej
  • Diagnostyka przewodu pokarmowego (do gastroskopii)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Metoklopramid - działania niepożądane:

A

-Niepokój, senność, uczucie zmęczenia
-Zaburzenia pozapiramidowe:
ostre reakcje dystoniczne
nasilenie zespołów parkinsonowskich
późne dyskinezy
-Melkotok, ginekomastia, impotencja
-Zmiana biodostępności leków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Metoklopramid - przeciwwskazania:

A
Krwawienia z przewodu pokarmowego
Ostre choroby w jamie brzusznej
Mechaniczna niedrożność jelit
Perforacje i przetoki żołądkowo-jelitowe
Zaburzenia pozapiramidowe
Jaskra
Nadciśnienie tętnicze
Wiek do 15 lat
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Lek, który zastosujesz w chorobie Parkinsona o działaniu podobnym do Metoklopramidu

A

Domperidon - bloker D2, POZBAWIONY działania ośrodkowego

  • Zwiększa napięcie dolnego zwieracza przełyku
  • Przyspiesza opróżnianie żołądka
  • Nasila motorykę dwunastnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Itopryd - działanie

A

Antagonista receptorów dopaminowych D2:
prokinetyk i przeciwwymiotny w strefie chemoreceptorowej
Ma działanie cholinomimetyczne:
Stymuluje uwalnianie Acetylocholiny w splocie trzewnym
Hamuje aktywność acetylocholinoesterazy w m gładk. p. pokarm.
JEST WYSOCE SPECYFICZNY DO GÓRNEGO ODCINKA PRZEWODU POKARM.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Itopryd - Wskazania

A

Leczenie objawów żołądkowo - jelitowych dyspepsji czynnościowej niezwiązanej z chorbą wrzodową: wzdęcie, nadmierna pełność w żołądku, ból i dyskomfort w nadbrzuszu, brak łaknienia, nudności i wymioty.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Lek skuteczny w zespole jelita drażliwego z dominującymi zaparciami, częściowy agonista receptorów 5-HT4

A

Tegaserod

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Cisparyd - działanie

A

Agonista 5-HT4, wzrost uwalniania ACh ze splotów śródściennych
PANPROKINETYK - zwiększa napięcie dolnego zwieracza przełyku i ułatwia opróżnianie żołądka i dwunastnicy, zapobiega refluxom
Nie wpływa na wydzielanie soku żoładkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Cisapryd - wskazania

A

Idiopatyczne lub zw z neuropatią cukrzycową opóźnienia opróżniania żołądka:
Ostre
Ciężkie zaostrzenie przewlekłego
- Gdy inne metody leczenia są nieskuteczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cisapryd + leki hamujące aktywność cytochromu P-450/ sok grejpfrutowy = ?

A

Ciężkie zaburzenie rytmu komór

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Antybiotyk makrolidowy starszej generacji

A

Erytromycyna - agonista receptora motylinowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Leki hamujące motorykę przewodu pokarmowego:

  • Spazmolityki
  • Leki pobudzające receptory opioidowe jelita cienkiego
A

•Spazmolityki:
-papaweryna i jej pochodne - drotaweryna, alweryna
-Leki cholinolityczne
-syntetyczne leki spazmolityczne: mebeweryna, trimebutyna
•Leki pobudzające receptory opioidowe jelita cienkiego: loperamid i difenoksylat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Papaweryna - izocholinowy alkaloid opium

A

Inhibitor fosfodiesterazy -> zw cAMP w komórkach -> rozkurcz mięśniówki gładkiej
Słabo wchłania się z przewodu pokarmowego - podawana w ampułkach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Papaweryna - wskazania:

A
  • 3 kolki (jelitowa, nerkowa, żółciowa)

- W nasilonych stanach skurczowych w poł z lekami cholinolitycznymi i przeciwbólowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Papaweryna - działania niepożądane:
- spadek BP - działanie chinidynopodobne na serce: Wydłużenie okresu refrakcji (wydłużenie QT + hamowanie przewodzenia => zaburzenia rytmu - nudności - zaparcia - utrata łaknienia
26
Papaweryna - przeciwwskazania:
- Blok przedsionkowo-komorowy III stopnia, inne poważne zaburzenia rytmu serca - Jaskra - Dławica piersiowa - Niskie ciśnienie tętnicze, niewydolność serca
27
Drotaweryna - syntetyczny lek spazmolityczny
Inhibitor fosfodiesterazy PDE-4 Dobrze wchłania się po podaniu doustnym, jest również podawana pozajelitowo Działa szybciej i dłużej od papaweryny
28
Drotaweryna - wskazania
- Kolki różnego pochodzenia - Stany skurczowe dróg rodnych (bolesne miesiączki) - Pomocniczo w chorobie wrzodowej
29
Alweryna - syntetyczna pochodna izocholinowa
- hamuje napływ Ca2+ do m. gładkiej - działa spazmolitycznie silniej od papaweryny - nie działa cholinolitycznie - objawowe leczenie stanów skurczowych mięśni gładkich
30
Atropina - cholinolityk
•Atropinum Sulfuricum - r-r do wstrzyknięć Domięśniowo 0,5-1mg Wskz: Stany spastyczne przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowodów Diagnostyka radiologiczna
31
Atropina - Bellapan
Tabletki, 0,25mg - Stany spastyczne przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowodów - Stany, w których konieczne jest zmniejszenie wydzielania śliny i wydzieliny oskrzelowej - Nadmierna potliwość
32
Butylobromek skopolaminy
- Silny spazmolityk działający wyłącznie obwodowo Wskz: - Stany skurczowe przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych - Bolesne miesiączkowanie - Diagnostyka przewodu pokarmowego
33
Oksyfenonium - Syntetyczny cholinolityk
Obwodowo - blokuje receptory muskarynowe (atropina silniej) i nikotynowe Działanie: rozkurczowe, zmniejsza wydzielanie gruczołów i zmniejsza napięcie oraz czynność jelit Ma podobne wskazania do NO-SPA
34
Syntetyczny spazmolityk: Mebeweryna
- silnie działa, podobnie do papaweryny - działa na mięśnie przewodu pokarmowego: spadek przepuszczalności dla jonów sodu, spadek wypływu jonów potasu Nie działa cholinolitycznie Wpływa głównie na MIĘŚNIE JELITA GRUBEGO
35
Mebeweryna - Wskazania
- Leczenie objawowe skurczów mięśni gładkich jelit | - Leczenie zaburzeń czynnościowych jelit w przebiegu zespołu jelita wrażliwego
36
Syntetyczny spazmolityk: Trimebutyna
Nieselektywny agonista obwodowych receptorów enkefalinergicznych (u, delta, kappa) - uwalnia motylinę - moduluje uwalnianie VIP, gastryny i glukagonu
37
Trimebutyna - działanie
Na motoryke zalezne od stanu czynnosciowego: - Prokinetycznie w atonii i hipomotoryce - zmniejszenie napięcia ścian jelita i działanie spazmolityczne na mięśnie o wzmożonej pobudliwości ruchowej - > Regulacja perystaltyki na całej długości przewodu pokarmowego
38
Syntetyczny cholinolityk niedostępny w Polsce
Pirenzepina (silniejsza od atropiny)
39
Trimebutyna - wskazania:
-> Zespół jelita nadpobudliwego (drażliwego) -> bóle brzucha, stany skurczowe jelit, biegunki i/lub zaparcia, wzdęcia -> Dyskineza dróg żółciowych -> Choroba refluksowa -> Pooperacyjna atonia jelit MOŻNA STOSOWAĆ U DZIECI I NIEMOWLĄT
40
Loperamid - nieośrodkowy lek opioidowy
-> Wiąże sie z receptorami opioidowymi w ścianie jelita: hamuje uwal ACh i prostaglandyn, zmniejsza perystaltykę przewodu pokarmowego, ⬆️ napięcie zwieracza odbytu -> nie działa na OUN Wskz: objawowe leczenie ostrej i przewlekłej biegunki różnego pochodenia
41
Difenoksylat
Podobnie jak loperamid, Należy do środków odurzających, występuje w postaci preparatu z atropiną - Reasec, atropina zapobiega przed uzależnieniem
42
Simetikon (Gastrosil, Espumisan)
Zmniejsza napięcie powierzchniowe na granicy fazy płynnej i gazowej w przewodzie pokarmowym, powodując pękanie pęcherzyków gazu - Nie wchłania się z przewodu pokarmowego i nie ulega metabolizmowi Wskz: Nadmierne gromadzenie gazów w przewodzie pokarmowym, przygotowanie do badan diagnostycznych p pokarm.
43
Środki przeczyszczające - rodzaje
``` Środki przeczyszczające fizyczne: - osmotyczne śr. przecz. - masowe śr. przecz. - leki rozluźniające (zmiękczające) - środki poślizgowe Środki przeczyszczające chemiczne: - środki drażniące miejscowo błonę śluzową jelita ```
44
Środki przeczyszczające - wskazania:
- Stany, w których niewskazane jest używanie tłoczni brzusznej - chr ukł krążenia (próba Valsalvy), przepukliny, - chorzy leżący - przygotowanie do badań diagnostycznych i zabiegów operacyjnych na jamie brzusznej - Kuracje przeciwrobacze - Zaparcia przy długotrwałym stosowaniu opiatów - Zatrucia doustne
45
Sytuacje, gdy można zastosować środki przeczyszczające przy uporczywych zaparciach:
- tylko jeśli eliminacja możliwych czynników zaparcia jest nieskuteczna (dieta, otyłość, brak wysiłku fizycznego - po wykluczeniu chorób jamy brzusznej
46
Osmotyczne środki przeczyszczające - podział
- > Hipertoniczne roztwory soli mineralnych - > Laktuloza (mniam mniam mikrobki to lubią) - > Polietylenoglikole
47
Solne środki przeczyszczające:
Słabo wchłanialne z przewodu pokarmowego: - siarczan magnezowy (sól gorzka) - siarczan sodowy (sól glauberska) - kwaśny fosforan sodowy
48
Solne środki przeczyszczające - właściwości:
- Dobre i szeroko stosowane - wypróżnienie po 1-2h - nie drażnią błony śluzowej przewodu pokarmowego - działają żółciotwórczo i żółciopędnie - mechanizm ich działania (osmotyczny) nie poddaje się regulacji!!!! NIE STOSOWAĆ U OSÓB Z DYSFUNKCJĄ NEREK
49
Laktuloza - właściwości
- syntetyczny dwucukier nieulegający trawieniu i wchłanianiu z przewodu pokarmowego - rozkładana w jelicie grubym przez bakterie sacharolityczne do kwasu mlekowego i octowego ⬆️ ciś osmotycznego w świetle jelita -> zatrzymanie wody w świetle jelita i przeczyszczenie po 2-3 dniach od zastosowania - Hamuje rozwój bakterii proteolitycznych i hamuhe wchłanianie amoniaku - leczenie i profilaktyka encefalopatii wątrobowej
50
Laktuloza - zastosowanie:
- Zaparcia nawykowe - Encefalopatia wątrobowa - Profilaktyka i leczenie zaparć towarzyszących przewlekłemu stosowaniu leków
51
Polietylenoglikole (makrogole)
- Polimery tlenku etylenu - Aktywne osmotycznie - Wiążą wodę i nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego Zastosowanie: zabiegi diagnostyczne i badania typu kolonoskopia oraz w objawowym leczeniu zaparć
52
Leki działające miejscowo
Doodbytnicze: - czopki, płyny do lewatyw Glicerol w postaci czopków - krótkotrwałe leczenie zaparć Fosforany w postaci wlewek doodbytniczych
53
Masowe środki przeczyszczające (np. otręby żytnie, agar, metyloceluloza i karboksyceluloza) - właściwości
- Duże cząsteczki - polisacharydy - Nie ulegają trawieniu w przewodzie pokarmowym - Efekt widoczny po kilku dniach stosowania - Stosowane do leczenia zaparć nawykowych - Nie drażnią błony śluzowej - Utrudniają wchłanianie pokarmów - Wymagają odpowiedniej ilości wody
54
Środki rozluźniające (zmiękczające)
• Dokusan Sodowy Obniża napięcie powierzchniowe, ułatwiając przenikanie wody do mas kałowych i zwiększając objętość treści pokarmowej jelita - Moze powodowac nadmierne nasilenie perystaltyki i biegunki
55
Środki poślizgowe
• Parafina ciekła - gęsta, oleista, bezzapachowa i bezsmakowa - tworzy otoczkę wokół bł śluzowej przewodu pokarmowego, rozmiękcza masy kałowe, !!hamuje wchłanianie wody!!! - Działanie po kilkunastu godzinach - Może powodować nawykowe zaparcia atoniczne
56
Środki drażniące błonę śluzową jelita cienkiego
• olej rycynowy - gęsta, oleista ciecz o charakterystycznym smaku i zapachu, - po podaniu doustnym ulega w jelicie cienkim wraz z żółcią i sokiem trzustkowym zmydleniu i drażni przez to błonę śluzową: upłynniona treść i wzmożone wydzielanie + ⬆️ perystaltyki jelita cienkiego 4-6h po podaniu
57
Środki drażniące błonę śluzową jelita grubego
• glikozydy antrachinonowe - podawanie doustne, ⬆️ perystaltyki i PRZEKRWIENIE - działanie kilkanaście godzin po podaniu - owoce i kora szakłaku MOŻE POWODOWAĆ PORONIENIA
58
Środki drażniące błonę śluzową jelita grubego (lek)
• Bisakodyl - Drażnienie błony śluzowej jelit i pobudzenie zakończeń nerwowych, - utrudnia wchłanianie elektrolitów Działanie 20-45 min
59
•Lubiproston
-> selektywny aktywator kanałów chlorkowych - sekrecja chlorków i wody do światła jelita, gromadzenie płynu i rozpulchnianie mas kałowych, ⬆️ pasaż w okrężnicy Efekt po 4 tygodniach, perystaltyke pobudza po 1-2 dniu od 1 dawki Wskz: chroniczne zaparcia idiopatyczne, zespół jelita drażliwego (zaparcia), zaparcia spowodowane opiatami
60
Podskórnie podawany lek, w leczeniu zaparć wywołanych opioidami, niewielce zdolny do przenikania przez barierę krew mózg
• Metylnaltrekson
61
Leki przeciwbiegunkowe - rodzaje
``` - Leki przeciwzapalne: środki osłaniające, środki ściągające. - Leki hamujące motorykę przewodu pokarmowego - Leki działające przyczynowo ```
62
Środki osłaniające
->Proszki adsorbcyjne - Adsorbują wydzielinę zapalną, bakterie, toksyny - Izolują błonę śluzową od drażniącej treści pokarmowej, działają przeciwzapalnie • węgiel aktywowany, diosmektyt (Smecta) -> Śluzy roślinne i substancje koloidalne Podobnie jak proszki, ale na górny odcinek przewodu pokarmowego
63
Środki ściągające
- warstwa ściętych ochronnych białek śluzu, - działają przeciwbólowo, zmniejszają wysięk zapalny, częściowo bakteriobójczo - hamują perystaltykę i wydzielanie soków trawiennych i wchłanianie pokarmów
64
Środki ściągające - przykłady:
* Tanina w połączeniu z żelatyną * Sole bizmutu * sole wapniowe - zapierająco, przeciwzapalnie, zobojętniająco
65
Leki działające przyczynowo na biegunkę
* chlorchinaldin * furazolidon * nifuroksazyd * antybiotyki: kolistyna, ampicylina
66
Leki wpływające na wydzielanie żółci - wskazania
- Bakteryjne zakażenia dróg żółciowych - kamica żółciowa - przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg poch bakteryjnego - dyskinezy pęcherzyka - badania diagnostyczne
67
Lek żółciopędny
• Hymekromon - silne działanie spazmolityczne - drogi żółciowe, zwieracz Oddiego - słabe działanie żółciotwórcze Wskz: Stany skurczowe dróg żółciowych, czynnościowe zaburzenia z niepowikłaną kamicą żółciową, stany po operacji pęcherzyka i dróg żółciowych, brak łaknienia, zaparcia i nudności zw z małym wydzielaniem żółci
68
Preparaty złożone stosowane w zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki (mukowiscydoza, przewlekłe zapalenie, resekcja, zwężenie przewodu trzustkowego)
•Kreon, Combizym, Neo-pankreatyna, Lipancrea