LED Izvori I Svetiljke

Question 1

Kada je započela komercijalna upotreba LED čipova i u kojoj boji?

Answer 1

1968. Crvene boje.

Question 2

Koje su boje sve postojale?

Answer 2

Žuti, zeleni i plavi

Question 3

Prvi LED izvor bele svetlosti?

Answer 3

Konstruisao Japanac Šuđi Nakamura 1993.
Za to dobio Nobelovu nagradu 2014.

Question 4

LED izvori?

Answer 4

Light Emitting Diode

-zasnovani su na poluprovodničkoj tehnologiji
-izrađuju se kao čipovi crvene, žute (boje ćilibara), zelene i plave boje
-konstruisan je i LED izvor bele boje (veoma dobre reprodukcije boja) i to u varijantama hladne, neutralne i toplo bele boje

Question 5

Dioda?

Answer 5

Kristal koji se sastoji od poluprovodnog materijala p-tipa i poluprovodnog materijala n-tipa koji imaju zajedničku površinu naziva se dioda

Question 6

Plastična kapsula?

Answer 6

•Poluprovodni p-n spoj (dioda, LED čip) uvek se postavlja u plastičnu kapsulu, čime se obrazuje LED paket
•Plastična kapsula može da bude difuzna, kada obezbeđuje emisiju svetlosti u svim pravcima, a može da bude i providna, kada se usmeravanje svetlosti vrši uz pomoć sočiva koje okružuje kapsulu.

Question 7

Proterktor svetijke?

Answer 7

Da bi se obezbedila zaštita svetiljke od prodora prašine i vode, osim sekundarne optike (sočiva) izvodi se i tzv. tercijarna optika, odnosno protektor izrađen od stakla ili providne plastike otporne na ultraljubičasto zračenje

Question 8

Kako je dobijena bela LED boja?

Answer 8

Kombinacijom tri čipa crvene, zelene i plave boje (RGB)

Question 9

Svetlosna iskoristivost LED paketa

Answer 9

U poslednje tri decenije povećala se sa 5 lm/W na preko 250 lm/W (u laboratorijskim uslovima)

Question 10

Korisna iskoristljivost komercijalno raspoloživih LED paketa bele boje?

Answer 10

U spoljnom osvetljenju -
oko 160 lm/W
U unutrašnjem osvetljenju - do 120 lm/W, važi za neutralnu belu boju

Question 11

Kako LED osvetljenje predaje okolini proizvedenu količinu toplote?

Answer 11

Pošto diode ne emituju infracrveno (toplotno) zračenje, proizvedena količina toplote može da se preda okolini samo provođenjem (kondukcijom) ili strujanjem okolnog fluida (konvekcijom)

Question 12

U kojim slučajevima su LED izvori svetlosti idealno rešenje?

Answer 12

U instalacijama sa češćim uključenjima (isključenjima) i promenama svetlosnog fluksa svetiljki

Question 13

Kako se vrši promena svetlosnog intenziteta RGB LED svetiljki, bez promene boje svetlosti?

Answer 13

Tako što se svetlosni fluks svakog LED paketa smanji za isti procenat. Različitim redukcijama svetlosnog fluksa LED čipova crvene, zelene i plave boje (RGB) moguće je postići beskonačno mnogo različitih boja svetlosti RGB LED svetiljki.

Question 14

Štetna strana LED osvetljenja?

Answer 14

Preveliko izlaganje oka svetlosti sa izrazitom komponentom plave boje izaziva fotohemijske lezije, koje nastaju usled interakcije “plave svetlosti” sa ćelijama pigmenta epitelijuma (dela žute mrlje). Rezultat tih interakcija je proizvodnja velikih količina toksičnih slobodnih radikala, koji uništavaju ćelije žute mrlje koja je odgovorna za centralno viđenje. Ovakvi negativni efekti su mnogo verovatniji kod dece, jer su kod njih oba zaštitna mehanizma koje poseduje oko odrasle osobe značajno slabija: očno sočivo deteta, koje još uvek nije dobilo žutu nijansu, ne uspeva da apsorbuje zračenje u oblasti plave boje, a ni žuta mrlja ne poseduje dovoljno pigmenta za apsorpciju plave svetlosti.

Question 15

Drugi negativni efekat plave boje?

Answer 15

Svetlost plave boje čije su talasne dužine blizu 480 nm negativno utiče na čovekov biološki sat - produžava stanje budnosti.

Question 16

Prednosti LED izvora obezbeđuju nove primene?

Answer 16

1. LED izvori kao deo nameštaja
2. Potpuna sloboda u kreiranju svetiljki novih oblika
3. Mogućnosti promene boje ambijenta

Question 17

Na kojim poboljšanjima LED tehnologije se trenutno radi?

Answer 17

1. Na daljem povećanju svetlosne iskoristivosti izvora
2. Na poboljšanju spektra u cilju postizanja bolje boje svetlosti i reprodukcije boja
3. Na boljem hlađenju svetiljki sa LED izvorima (generisana toplota se ne odaje zračenjem)

Question 18

OLED izvori svetlosti (Organic LED)

Answer 18

• Tanak luminiscentni film organskog poluprovodnog jedinjenja ili polimera, smešten između dve elektrode (od kojih je najmanje jedna providna), koje su priključene na jednosmerni izvor niskog napona
• Površinski (difuzni) izvor svetlosti proizvoljnog oblika
• Za OLED bele svetlosti je
ŋ <= 70 lm/W
• Nedostaci: difuzna svetlost i kratak vek trajanja

Question 19

Stepen iskorišćenja svetiljke?

Answer 19

Odnos između svetlosnog fluksa svetiljke i ukupnog svetlosnog fluksa svih izvora svetlosti koji se u njoj nalaze

Question 20

Koji delovi svetiljke utiču na raspodelu svetlosnog fluksa:

Answer 20

1. Reflektori
2. Refraktori
3. Difuzori
4. Štitnici
5. Sočiva

Question 21

Štitnici?

Answer 21

1. Zaštitna mreža
2. Zaslon
3. Raster
4. Tuba

Question 22

Stepen mehaničle zaštite svetiljki?

Answer 22

IP XY

X - zaštita od prodora čvrstih čestica
Y - zaštita od prodora vode
X = 0-6
Y = 0-8