Kw1.1 Die chemie van die lewe Flashcards

1
Q

Gee definisie van volgende?
* Atoom

A
  • kleinste eenheid van materie(lewend en nie-lewend)
  • wat aan n chemiese reaksie kan deelneem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q
  • Molekule
A

Molekule:
* twee of meer atome
* wat chemies met mekaar verbind is

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q
  • n Organiese Verbinding
A

Organiese verbinding:
* chemiese verbindings wat die element koolstof© besit
* en deur lewende organismes vervaardig word bv.koolhidrate, proteiene, lipiede

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q
  1. Chemiese verbindings kan in 2 groepe verdeel word. Noem hulle?
A
  1. Organiese en Anorganiese verbindings
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q
  1. Gee 3 voorbeelde van organiese stowwe
A
  1. Water, Suurstof, NatriumChloried
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q
  1. Verduidelik die struktuur van water?
A
  1. Belangrikste anorganiese verbinding wat nodig is vir lewe.
  • Is n verbinding wat uit molekules opgebou is.
  • Elke molekuul bestaan uit 2 atome waterstof
  • Een atoom van element suurstof.
  • 2:1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q
  1. Wat is belangrike funksies van water?
A
  1. Oplosmiddel
    * Vervoer voedingstowwe
    * Waar chemiese reaksies plaasvind
    * Beheer tempratuur
    * Reguleer liggaamstempratuur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q
  1. Wat is die funksie van mineraalsoute?
A
  1. Anorganiese stof wat deur lewende organismes benodig en ge-
    absorbeer word.
    * Plante se wortels absorber mineraalsoute uit grond
    * Mense en diere kry dit uit voedsel
    * Noodsaaklik vir chemiese aktiwiteit in lewende organismes.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q
  1. Minerale kan in 2 groepe verdeel word? Gee voorbeelde van elk
A

6.1 Makro-elemente (benodig in groot hoeveelhede)
* Kalsium (Ca)
* Natrium (Na)
* Kalium (K)
* Fosfor (P)
6.2 Mikro-elemente
* Yster (fe)
* Jodium (I)
* Stikstof (N)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q
  1. Wat is die funksie van bemestingstowwe?
A
  1. Oorbewerkte grond se minerale soute raak uitgeput en moet voortdurend aangevul word om noodsaaklike minerale soute te voorsien.
    * Kunsmis bevat
    =N - stikstof
    =K – kaliu
    = P – fosfate
    * Te veel kunsmis is sleg vir die grond.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q
  1. Noem en bespreek die probleem wat ontstaan wanneer kunsmis deur uitlogin in riviere en damme beland
A
  1. Veroorsaak drastiese toename in groei van varswater alge wat die sonlig blokkeer van fototsinterende plante wat dan doodgaan.
    * Dooie organismes onbind en het suurstof nodig vir ontbinding wat dan die suurstofinhoud van water uitput.
    * Groot hoeveelhede vir en ander waterorganismes sterf a.g.v suurstof te kort.
    * Noem hierdie verskynsel Eutrofikasie.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q
  1. Uit watter elemente bestaan organiese stowwe.
A
  1. Koolstof © - Waterstof (H) - Suurstof (O)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q
  1. Noem 5 tipes organiese bindings.
A
  1. Koolhidrate
    Lipiedes
    Proteiene
    Vitamines
    Nukliensure
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q
  1. Waaruit bestaan koolhidrate
A
  1. Koolstof © - Waterstof (H) - Suurstof (O)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q
  1. Waarvoor word koolhidrate gebruik
A
  1. Energie te stoor – Stysel in plantselle
    - Glikogeen in diereselle
    * Energie te verskaf deur selrespirasie
    * Gee struktuur en beskerming deur selwand in plantselle
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q
  1. Koolhidrate word in 3 groepe verdeel. Noem groep met aantal sakkariede teenwoordig.
A

13.1 Monosakkariede – Een sakkaried
13.2 Disakkariede – twee sakkariede
13.3 Polisakkariede – baie monosakkariede

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q
  1. Uit watter 3 elemente bestaan lipiede?
A
  1. . Koolstof © - Waterstof (H) - Suurstof (O)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q
  1. Noem 2 soorte lipiede met voorbeelde van hierdie vette?
A

15.1 Versadigde vette Dierevette,
* Vaste stowwe
* Enkelverbindings tussen atome
* Bv. Varkvet en botter
15.2 Onversadigte vette Plante en vis
* Vloeistowwe
* Dubbelbindings
* Bv. Olyfolie, lewertraan, sonneblomolie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

. Funksies van lipiede?

A
  1. Reserwe energiebron – energie te stoor
    * Beskerm organe teen skok en beweging
    * Bron van water
    * Verskaf struktuur deur fosfolipiede en selmembraan
    * Voedingstowwe te absorber
    * Isolering te verskaf
    * Waterdigting – krutien beskerm teen vogverlied.
20
Q
  1. Funksie van cholesterol
A
  1. Een van die lipiede wat deur liggaam gemaak word om gesond te bly.
    * 75% v liggaam se cholesterol deur liggaam self geproduseer
    * 25% deur voedsel ingeneem
21
Q
  1. Wat doen cholesterol?
A
  1. Verteer vette
    Vervaardig hormone en Vit D
    Slegs in diereproduksie aangetref.
22
Q
  1. Definieer aterosklerose?
A
  1. Hoe vlakke van cholesterol in die bloed veroorsaak vetaanpaksels in slagare wat dit vernou.
    * Hierdie vernouing staan bekend as aterosklerose en bloedplaatjies pak hier saam
    * Om n bloedklont te vorm.
23
Q

20 Wat is die rol van cholesterol in `n hartaanval?

A
  1. Indien n kroonslagaar blokkeer word deur n bloedklont wat a.g.v. aterosklerose gevorm is.
    * Ontvang die hartspierweefsel nie suurstof nie en kan nie funksioneer nie
    * Gee aanleiding tot n hartaanval
24
Q
  1. Noem twee soorte cholesterol en beskryf hulle
A

21.1 Lae digtheid – lipoproteien
* Slegte cholesterol
* Baie LDL veroorsaak plaak wat opbou in slagare
21.2 Hoe digtheid – lipoproteien
* Goeie cholesterol
* Vertraag opbou van plaak in slagare

25
Q
  1. Uit watter elkement bestaan n proteien?
A
  1. Koolstof © - Waterstof (H) - Suurstof (O) – Stikstof (N)
26
Q
  1. Uit hoeveel verskillende soorte aminosure bestaan n proteien?
A
  1. 20
27
Q
  1. Wat noem mens die binding wat tussen 2 aminosure gevorm word?
A
  1. Peptiedbindings
28
Q
  1. Hoe word Proteiene geklassifiseer?
A
  1. Deur hoeveelheid aminosure wat proteien bevat.
29
Q
  1. Wat is aminosure?
A
  1. Monomere van proteiene
30
Q
  1. Wat is polimere?
A
  1. Reuse molekul opgebou uit baie monomere.
31
Q
  1. Noem en beskryf verskillende soort peptiedbindings?
A
  1. 1 Aminosure – 1 molekule
    29.2 Dipeptiede – 2 aminosure
    29.3 Polipeptied -10 tot 50 aminosure verbindings
    29.4 Proteiene – 50 of meer aminosure verbind.
32
Q
  1. Funksie van proteiene?
A

30.1 Stoor potensiele energie
30.2 Bron van aminosure
30.3 Verskaf struktuur en steun
30.4 Vervoer stowwe oor selmemebraan
30.5 Koordineer chemiese stowwe as hormone
30.6 Verstel metaboliese reaksies as ensieme.
30.7 Laat beweging toe.

33
Q
  1. Wat noem mens dit as proteien sy vorm verloor?
A
  1. Denatureer
34
Q
  1. Wanneer verloor proteien sy vorm?
A
  1. As aminosuurketting uitmekaar val of hervorm?
35
Q
  1. Wat laat proteiene sy vorm verloor?
A

33.1 Tydens hoe temp.
33.2 Uiterste suur omstandighede
33.3 Hoe sout konsentrasie

36
Q
  1. Definisie van ensieme?
A
  1. Proteiene wat chemiese reaksies binne-in lewende selle versnel.
37
Q
  1. Uit watter elemente bestaan ensieme
A
  1. Koolstof © - Waterstof (H) - Suurstof (O) – Stikstof (N)
38
Q
  1. Wat is die eienskappe van ensieme?
A

36.1 Kan tydelik van vorm verander tydense reaksie.
36.2 Word nie opgebruik of vernietig tydens chemiese reaksies nie.
36.3 Werk op sekere substraat.
36.4 Breek molekules op of kan dit afbreek.

39
Q
  1. Funksie van ensieme?
A

37.1 Voer opbou en afbreek reaksies uit
37.2 Beheer spesifieke reaksies uit a.g.v hul vorm en struktuur.
37.3 Ensieme kan as katalisator optree.

40
Q
  1. Wat gebeur met ensieme as temperatuur laag is?
A
  1. Min energue, geen ensiem werking
41
Q
  1. Hoe reageer ensieme wanneer temperature styg?
A
  1. Ensieme sal denatureer.(vorm verander)
42
Q
  1. Wat is funskies van vitamiene as organiese verbindings?
A
  1. Help om metaboliese reaksies te beheer en
    Is deel van n gesonde dieet.
43
Q
  1. Wat is n proteien?
A

42.1 Proteien is n organiese molekule
42.2 Bestaan uit sminosure
42.3 Vorm die struktuur van n organisme
42.4 Gespesialiseers om ensieme en hormone te vorm.

44
Q
  1. Wat is n ensiem?
A

43.1 `n Ensiem is n aangepaste proteien
43.2 wat met metaboliese reaksies help

45
Q
  1. Ensiem kan op n Kataboliese reaksie werk, wat beteken Katabolies?
A

44.1 Kataboliese reaksies is metaboliese reaksies wat verbindings afbreek
44.2 om kleiner verbindings op te bou.
44.3 bygestaan deur ensieme en hormone

46
Q
  1. Ensiem kan op n Anaboliese reaksie werk, wat beteken Anabolies?
A

45.1 Ananboliese reaksies is metaboliese reaksies wat groter verbindings
45.2 uit kleiner verbindings opbou
45.3 bygestaan deur ensieme en hormone

47
Q
A