kolokwium 1 Flashcards
Ośrodek termoregulacji znajduje się w
podwzgórzu
Normalna temperatura =
37°
Wahania dobowe w zakresie =
0,3-0,6°
Co odpowiada za przestawienie ośrodka termoregulacji na wyższą termperaturę?
PGE2
Przyczyny gorączki
zakażenia – najczęstsza przyczyna (wirusy, grzyby, pasożyty, bakterie)
nowotwory
schorzenia układu immunologicznego (kolagenozy, choroba Hashimoto, choroba Addisona,
myastenia gravis, gorączka reumatyczna, przełom hemolityczny, AIDS)
schorzenia układu endokrynologicznego (thyrotoxicosis, guz chromochłonny, przełom
nadnerczowy)
inne schorzenia (na skutek rozpadu komórek, gorączka symulowana, gorączka okresowa
dziedziczna)
Objawy gorączki:
1) dreszcze
2) poty
3) zmiany psychiczne (głównie u dzieci i starców)
4) drgawki (występują u dzieci <5 lat, także u chorych na padaczkę)
5) opryszczka wargowa
Fazy gorączki:
1) wzrostu – bilans cieplny dodatni
2) trwania – bilans cieplny zrównoważony
3) zejścia – bilans cieplny ujemny
Cechy pozytywne gorączki:
1) zmiana temperatury na niekorzystną dla drobnoustrojów chorobotwórczych
2) ograniczenie drobnoustrojom dostępu do Fe, Cu, Zn
3) zmiany w układzie immunologicznym (np wzrost produkcji przeciwciał i białek ostrej fazy)
Cechy negatywne gorączki:
1) wyczerpanie organizmu ze względu na nasilone przemiany metaboliczne
2) majaczenia gorączkowe
3) utrata świadomości (przy gorączce >42°)
4) odwodnienie
5) nieodwracalna denaturacja białek
6) ujemny bilans azotowy (wynika z 5)
7) białkomocz gorączkowy
8) hipokapnia (wynika z hiperwentylacji)
Powstawanie gorączki
Pirogeny egzogenne pobudzają mastocyty, makrofagi, fibroblasty do produkcji pirogenów endogennych które przestawiają podwzgórze na wyższy poziom
temperatury za pośrednictwem PGE1 i PGE2.
Mechanizm blokowania gorączki
Leki przeciwgorączkowe mogą działać poprzez blokowanie produkcji PGE1 i PGE2. Salicylany blokują
COX. Sterydy blokują fosfolipazę A2
Hipertermia
Podniesiona temperatura bez przestawienia ośrodka termoregulacji na wyższy poziom.
Hipertermii nie można leczyć lekami obniżającymi temperaturę!
Przyczyny hipertermii
wysoka temperatura otoczenia wysiłek fizyczny choroby CSN guz nowotworowy nadczynność tarczycy dystonia wegetatywna niektóre leki
Hipotermia
Stan obniżonej temperatury ciała poniżej 35° C spowodowany przewagą utraty nad wytwarzaniem
ciepła.
Hipotermia - podział
1) łagodna 35-32°C
2) średnia 32-28°C
3) ciężka <28°C
Hipotermia - fazy
1) pobudzenia – działają mechanizmy kompensacyjne
2) zmniejszonej reaktywności
3) letargu – śmierć pozorna
Przyczyny śmierci w hipotermii
migotanie komór
asystole = ustanie czynności elektrycznej serca
hipoksja (upośledzenie dysocjacji oksyHb)
Oparzenie =
miejscowe uszkodzenie skóry i leżących pod nią tkanek
Choroba pooparzeniowa =
zaburzenie funkcji organizmu wskutek oparzenia
Podział oparzeń wg przyczyny
termiczne
nie-termiczne (chemiczne, elektryczne, popromienne)
Podział oparzeń wg głębokości
I - rumień; zachowane czucie bólu
II (powierzchowne) - pęcherze o wilgotnym, różowym podłużu; zachowane czucie bólu; zaczerwienienie i pęcherze
II (głębokie) - może przypominać oparzenie III stopnia ale powierzchnia jest czerwona lub różowa
III - brak czucia bólu; skóra martwa
Okresy choroby oparzeniowej
a. wstrząs oparzeniowy (1 -3 dni)
b. okres kataboliczny (1 -2 tygodni)
c. okres anaboliczny (3-4 tygodni)
d. zdrowienie lub rozwój niewydolności wielonarządowej
Patofizjologia oparzenia - powikłania
- wstrząs hipowolemiczny – leczenie polega na wlewach dożylnych płynów w tempie szybszym niż utrata z łożyska naczyniowego (max 30l/24h) - ONN – ostra niewydolność nerek, poprzez zatkanie kłębuszków mioglobiną i hemoglobiną - obrzęk mózgu - obrzęk płuc - owrzodzenia ostre przewodu pokarmowego - zakażenia
Patofizjologia oparzenia - odpowiedź krążenia
- mediatory działają na serce = inotropizm ujemny
- hipowolemia = utrata przez skórę 20 razy więcej wody
- wzrost przepuszczalności naczyń
- centralizacja krążenia
- zaburzenia pracy nerek
Patofizjologia oparzenia - komórkowe zmiany
martwica skrzepowa, fazy
pierwsza: koagulacji – zatrzymanie krążenia, martwica
druga: zastoju – zwolnienie przepływu
trzecia: przekrwienia – odczyn zapalny na zewnątrz od oparzenia
Zapalenie
Reakcja obronna organizmu, która ma na celu lokalizację patogenu, zniszczenie i naprawę tkanki
(występuje w tkankach unaczynionych i żywych jako „objaw życia”)
Zapalenie pojawia się w odpowiedzi na działanie zewnątrz i wewnątrzpochodnych czynników
1) fizycznych: urazy mechaniczne, ciała obce, niewłaściwa temperatura, prąd elektryczny,
promieniowanie, ciśnienie atmosferyczne
2) chemiczne: kwasy, sole, zasady
3) biologiczne: wszelkie mikroorganizmy i ich toksyny
4) immunologiczne: antygeny, przeciwciała, kompleksy immunologiczne
5) martwica tkanki: rozległe oparzenia, odmrożenia, jady owadów, stopa cukrzycowa
Neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) - charakterystka
a. t ½ = kilka-kilkanaście godzin, po spełnieniu funkcji ulegają apoptozie
b. we krwi, gdy aktywowane przez cytokiny to w tkankach
c. główne komórki wczesnej fazy zapalenia
d. reagują szybko
e. mają zdolność do:
adhezji do śródbłonka
migracji z krążenia do tkanek
chemotaksji
destrukcji pochłoniętego materiału
degranulacji
produkcji mediatorów zapalenia
syntezy NO
Eozynofile (granulocyty kwasochłonne) - charakterystyka
a. w tkankach narażonych na kontakt ze środowiskiem zewnętrznym, skóra, błony śluzowe dróg oddechowych i przewodu pokarmowego
b. w chorobach pasożytniczych i alergicznych
c. mają zdolność do:
niszczenia obcych białek
neutralizacji antygenów wielokomórkowych (np. pasożyty), których nie można fagocytować
degranulacji
fagocytozy w niewielkim stopniu
działanie przeciwzapalne
Mastocyty (komórki tuczne)
a. w tkance łącznej wzdłuż naczyń i nerwów, plus tam gdzie eozynofile
mp 2
b. na powierzchni IgE związane przez receptor FcεRI
c. w chorobach pasożytniczych, bakteryjnych, alergii typu I
d. aktywowane degranulują (wszystkie jednocześnie) i uwalniają:
histamina, heparyna
czynniki chemotaktyczne dla neutrofili i eozynofili
PG, LT, PAF
cytokiny (IL4, TNFα)
proteazy (trypaza i chymaza)
Limfocyty
a. we krwi
b. typ B – przekształca się w plazmocyty i bierze udział w odpowiedzi humoralnej
plazmocyty – wydzielają przeciwciała, pobierają antygen i prezentują go limfocytom Th na powierzchni w kompleksie z MHCII, po zakończeniu
odpowiedzi immunologicznej ulegają apoptozie
c. typ T – bierze udział w odpowiedzi komórkowej
d. wszystkie wydzielają cytokiny – limfokiny, regulatory odpowiedzi immunologicznej
Płytki krwi
a. we krwi
b. funkcja:
w krzepnięciu krwi
fibrynoliza i skurcz naczyń krwionośnych w uszkodzeniu
w zapaleniu uwalniają histaminę, serotoninę, TXA2
Monocyty
a. we krwi, zdolne do przechodzenia poza naczynia
makrofagi – forma monocytów w tkance łącznej, która opuściła naczynie,
mogą być wędrujące i osiadłe, pełnią funkcje:
- fagocytozy
- syntezy czynników tj. cytokin, chemokin, RFT, RFA
- są głównymi komórkami w zapaleniu przewlekłym
b. fagocytują resztki obumarłych tkanek i bakterii
c. produkują interferon
Funkcje i cechy mediatorów zapalenia
1) skurcz i rozszerzanie naczyń krwionośnych (regulacja średnicy)
2) zwiększenie przepuszczalności naczyń
3) aktywacja komórek zapalenia
4) chemotaksja
5) cytotoksyczność
6) uszkodzenie i degradacja tkanki
7) wywoływanie bólu i gorączki
Mediatory zapalenia mogą mieć pochodzenie
1) osoczowe - są one nieaktywne w osoczu i potrzebują działania specyficznych i
niespecyficznych aktywatorów.
2) komórkowe – produkowane i uwalniane (po produkcji lub z ziarnistości) przez neutrofile,
mastocyty, monocyty, makrofagi i płytki krwi
Mediatory pochodzenia osoczowego:
a. układ dopełniacza – szereg białek (C1 -C9) aktywowanych na drodze kaskad.
b. układ kininowy – stanowią go prekalikreina, kininogen, czynnik XII (Hagemana). Reguluje
narządowy przepływ krwi, kontroluje zapalenie.
c. układ krzepnięcia i fibrynolizy – jest aktywowany nie przez zapalenie samo w sobie, a niejako przy okazji, przez część czynników je wywołujących. Także reguluje przepływ krwi i kontroluje zapalenie.
Mediatory pochodzenia komórkowego:
a. aminy biogenne
b. cytokiny
c. lipidowe
d. tlenek azotu NO
e. neuropeptydy – pełnią też rolę neurotransmiterów
Patogeneza zapalenia - Ostry proces zapalny obejmuje
1) zmiany naczyniowe – pierwsza reakcja na rozwijające się zapalenie
2) odpowiedź ze strony krwinek białych, migracja do ogniska zapalenia
3) uwalnianie mediatorów
Niszczenie mikroorganizmów w zapaleniu
Większość mikroorganizmów niszczona jest na drodze fagocytozy, czasem ułatwionej przez
opsonizację. Fagosomy niszczone są na drodze mechanizmów tlenowych i beztlenowych.
Niszczenie mikroorganizmów w zapaleniu - Mechanizmy zależne od tlenu
powstawanie RFT – wybuch tlenowy
powstawanie RFA (Reaktywne Formy Azotu) – powstaje dzięki działaniu eNOS,
macNOS
Niszczenie mikroorganizmów w zapaleniu - Mechanizmy niezależne od tlenu
działanie enzymów proteolitycznych, peptydów i białek o
działaniu cytotoksycznym (np. białko BPI, defenzyny, lizozym, katepsyna G)
Patofizjologiczny podział zapaleń
1) Zapalenie ostre – charakteryzuje się nagłym początkiem, trwa krótko, od kilku minut do
kilku dni, możliwe pełne wyzdrowienie. Podstawowe komórki to neutrofile.
2) Zapalenie podostre
3) Zapalenie przewlekłe – może trwać dnie, a nawet lata, powstać z zapalenia ostrego, lub być
przewlekłym od początku. Powstaje w wyniku długotrwałej ekspozycji na szkodliwe
czynniki. Z objawów pojawiają się dolor, functio laesa, tumor. Główne komórki to
makrofagi.
Kontrola głodu krótkoterminowa
krótkoterminowa kontrola przyjmowania pokarmów, zależna od ilości i składu
pokarmu, jego wchłaniania i uczucia sytości;
sytość wywołuje rozciąganie żołądka,
drażnienie śluzówki jelita przez kwasy tłuszczowe, insulina i cholecystokinina
poprzez obniżenie stężenie NPY.
Kontrola głodu długoterminowa
długoterminowa kontrola zależna jest od ilości tkanki tłuszczowej i wydatków
energetycznych, a działa poprzez wydzielanie leptyny obniżającej stężenie NPY.
Spalanie tkanki tłuszczowej stymulują hormony tarczycy, glikokortykoidy i aminy
katecholowe; w tej regulacji uczestniczy leptyna
typy otyłości
- hipertroficzna (powiększenie komórek) lub hiperplastyczna (namnożenie,
niemożliwe po wieku niemowlęcym) - trzewna (jest bardziej insulinooporna i bardziej wrażliwa na katecholaminy) lub
obwodowa; rozwój chorób uzależniony jest przede wszystkim od otyłości trzewnej - egzogenna (za dużo pokarmu) lub endogenna
otyłość jakie BMI?
BMI>30kg/m2
regulacja głodu i sytości pochodzi od jakich neuropeptydów podwzgórzowych?
głód - NPY
sytość - POMC
hormony przewodu pokarmowego regulujące ośrodek głodu i sytości
grelina - pobudza ośrodek głodu
peptyd YY i cholecystokininia - hamują ośrodek głodu
Stwardnienie tętnic
ogólne określenie chorób powodujących zgrubienie i utratę podatności tętnicy,
najważniejsza to miażdżyca
Miażdżyca
przewlekły proces zapalny zajmujący przede wszystkim tętnice średniego i
dużego kalibru, charakteryzujący się zgrubieniem POD błoną wewnętrzną,
które wpukla się do światła tętnicy i może blokować przepływ krwi.
Zmienione naczy nia mająmniejszą podatność i tętno rozchodzi się w nich szybciej.
Czynniki ryzyka miażdżycy
nadciśnienie tętnicze wysoki LDL, niski HDL palenie papierosów cukrzyca otyłość i hipertrójglicerydemia płeć męska rodzinne predyspozycje płeć żeńska po menopauzie biomarkery – homocysteina, lipoproteina, białko C-reaktywne, markery zapalenia, infekcje, wirus opryszczki
Patogeneza miażdżycy (hipoteza przewlekłego stanu zapalnego
- uszkodzenie śródbłonka (pierwsza faza, śródbłonek uwalnia czynniki wzrostu)
- wzrost LDL
- gromadzenie leukocytów
- powstawanie komórek piankowych
- migracja komórek mięśni gładkich
powstawanie komórek piankowych (jak powstają i co powodują?)
powstawanie komórek piankowatych – przekształcone monocyty, które pochłaniają
lipoproteiny, receptor dla LDL jest zastąpiony przez receptory z grupy zmiataczy
wolnych rodników, komórki nabierają piankowatego wyglądu; są źródłem
prozapalnych cytokin przyspieszających wzrost blaszki, ponieważ nie mają
możliwości opuszczenia naczynia
etapy wzrostu płytki miażdżycowej
- smuga tłuszczowa – komórki piankowate
- blaszka włóknista – komórki mm. gładkich błony wewnętrznej otoczone przez tkankę
łączną i zewnątrz- i wewnątrzkomórkowe lipidy - blaszka miażdżycowa – nagromadzenie lipidów wk i zk, komórek mięśni gładkich,
tkanki łącznej i GAG; tutaj światło tętnicy ulega zwężeniu - płytki miażdżycowe – zmiany miażdżycowe w wewnętrznej błonie tętnic,
najbardziej narażone są nn. wieńcowe, aorta brzuszna i tętnice kończyn dolnych
Powikłania rozwoju blaszki miażdżycowej
zwapnienie pęknięcie lub owrzodzenie, uwalniane czynniki prozakrzepowe krwawienie do blaszki embolizacja osłabienie ściany naczynia
Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego
Stan, w którym serce jako pompa nie może dostarczyć wystarczającego dopływu krwi do tkanek, nawet przy podwyższonym ciśnieniu napełniania lewej komory.
Może być z niską lub normalną/wysoką CO
Niewydolność krążenia - etiologia
schorzenia aparatu zastawkowego, naczyń wieńcowych, układu bodźcotwórczo-przewodzącego, wady wrodzone zaburzenia rytmu
Mechanizmy kompensacyjne Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego
- prawo Franka Starlinga
- Przerost lewej komory
- rezerwa sercowa
- układ sympatyczny
- centralizacja krążenia
- rozkurcz łożyska mięśni szkleletowych
- pobudzenie RAA
- uwalnianie ADH
- peptydy natriuretyczne (ANP i BNP)
prawo Franka Starlinga
wzrost objętości końcoworozkurczowej EDV wywołuje wzrost siły
skurczu serca (oczywiście do pewnych granic), w niewydolności serce pracuje przy
maksymalnym wypełnieniu, a wyrzut sercowy jest niski co powoduje duszność i zmęczenie
==> zwiększone ciśnienie w lewym sercu może przenosić się na naczynia płucne i
powodować obrzęk płuc
w skrócie:
“siła skurczu m. sercowego jest wprost proporcjonalna do długości początkowej jego włókien”
Układ RAA, uwalnianie reniny stymulowane jest przez:
spadek ciśnienia tętniczego perfuzyjnego nerek
spadek stężenia soli we krwi docierającej do plamki gęstej
pobudzenie receptorów β2 w aparacie przykłębuszkowym
wzrost poziomu angiotensyny powoduje:
wzrost ciśnienia krwi
wzrost objętości wewnątrznaczyniowej ==> Ang pobudza ośrodek pragnienia w
podwzgórzu i pobudza wydzielanie aldosteronu
Rodzaje niewydolności serca
1) Skurczowa
2) Rozkurczowa
3) Lewokomorowa
4) Prawokomorowa
Leczenie niewydolności serca
1) redukcja obciążenia serca – zmniejszenie aktywności fizycznej
2) dieta – zmniejszenie spożycia soli i wody
3) zmniejszenie obciążenia wstępnego – diuretyki
4) zmniejszenie obciążenia następczego – leki naczynio-rozszerzające
5) zwiększenie kurczliwości – inhibitory fosfodiesterazy, preparaty naparstnicy, aminy
sympatykomimetyczne
