KLAAS ZIJN KAARTJES COPY Flashcards

1
Q

Chloorthalidon

A

Thiaziden - kaliumverliezende diuretica
Hyperthensie en oedemen
Inhibitie van de NaCl reabsorptie in de distale tubulus
Gebruik: bij de maaltijd
Bijwerkingen: hypoNa, hypoK, hypoCa, hypoMg en stijging urinezuur
GM interacties: NSAIDS en RAS remmers
Contra indicaties: ernstige nierinsufficiëntie en actieve jicht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hydrochloorthiazide

A

Thiaziden - kaliumverliezende diuretica
Hyperthensie en oedemen
Inhibitie van de NaCl reabsorptie in de distale tubulus
Gebruik: bij de maaltijd
Bijwerkingen: hypoNa, hypoK, hypoCa, hypoMg en stijging urinezuur
GM interacties: NSAIDS en RAS remmers
Contra indicaties: ernstige nierinsufficiëntie en actieve jicht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Indapamide

A

Thiaziden - kaliumverliezende diuretica
Hyperthensie en oedemen
Inhibitie van de NaCl reabsorptie in de distale tubulus
Gebruik: bij de maaltijd
Bijwerkingen: hypoNa, hypoK, hypoCa, hypoMg en stijging urinezuur
GM interacties: NSAIDS en RAS remmers
Contra indicaties: ernstige nierinsufficiëntie en actieve jicht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Furosemide en torasemide

A

Lis diuretica - kaliumverliezende diuretica
Hartfalen en nierinsufficiëntie met zout- en waterretentie
Inhibitie van de Na/K/Cl carrier in de lis van Henle
Gebruik: nuchter
GM interacties: NSAIDS en RAS remmers
Contra indicaties: voorzichtig bij nierfunctiestoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Bumetanide

A

Lis diuretica - kaliumverliezende diuretica
Hartfalen en nierinsufficiëntie met zout- en waterretentie
Inhibitie van de Na/K/Cl carrier in de lis van Henle
GM interacties: NSAIDS en RAS remmers
Contra indicaties: voorzichtig bij nierfunctiestoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Spironolacton

A

Kaliumsparende diuretica
Hartfalen
Inhibitie van aldosteron
Bijwerkingen: hyperK en endocriene stoornissen (gynaecomastien amenorroe en impotentie)
GM interacties: RAS remmers, trimethoprim, NSAIDs, kalium supplementen, glucosamine
Contra indicaties: voorzichtig bij nierfunctiestoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Eplerenon

A

Kaliumsparende diuretica
Hartfalen
Inhibitie van aldosteron
Bijwerkingen: hyperK en endocriene stoornissen (gynaecomastien amenorroe en impotentie)
GM interacties: RAS remmers, trimethoprim, NSAIDs, kalium supplementen, glucosamine
Contra indicaties: voorzichtig bij nierfunctiestoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Acebutolol, atenolol, betaxolol, bisoprolol, celiprolol, esmolol, metoprolol, nebivolol, carteolol, sotalol, carvedilol, labetalol, propranolol en timolol

A

B1- selectiviteit - B blokker - cardioselectief
Hypertensie, hartfalen, angina pectoris, ritmestoornissen, VKF, secundaire preventie na hartinfact, migraine profylaxe, hyperthyroïde, tremor/podiumvrees, slokdarmvarices en oculaire beta-blokkers
Bijwerkingen: moeheid, sinusale bradycardie, orthostatische hypertensie, koude extremiteiten, verergering vaatspasmen, duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn en darmklachten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

-dipine

A

Dihydropyridines
Calciumkanaal blokkers
Vasodilaterend
Systolische hypertensie en stabiele angina
VKF + snel ventriculair antwoord
Bijwerkingen: hypotensie, gingivale hyperplasie, perifere vasodilatie met hoofdpijn, enkeloedeem, warmteopwellingen en reflectoire tachycardie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Verapamil

A

Calciumkanaal blokkers
Vertraging van de hartfrequentie en geleiding over de AV knoop
Systolische hypertensie en stabiele angina
VKF + snel ventriculair antwoord
Bijwerkingen: hypotensie, gingivale hyperplasie, vermindering van de contractiliteit van het hart en te sterke hartfrequentie daling en obstipatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Diltiazem

A

Calciumkanaal blokkers
Vasodilaterend en vertraging van hartfrequentie
Systolische hypertensie en stabiele angina
VKF + snel ventriculair antwoord
Bijwerkingen: hypotensie, gingivale hyperplasie, vermindering van de contractiliteit van het hart en te sterke hartfrequentie daling en obstipatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

-pril

A

ACE Inhibitoren
of Sartanen (Angiotensie 2 receptor antagonisten)
Hartfalen, hypertensie, secundaire preventie na acuut MI en nefropathie
Bijwerkingen: hoest, hypotensie, verslechtering van de nierfunctie, hyperkaliëmie, rash, angio-oedeem, smaakstoornissen en gastro-intestinale stoornissen
Contra indicaties: zwangerschap, stenose van de nier en hyperkaliëmie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

ARNI

A

(sacubitril/valsartan)
Complex
Chronisch hartfalen met verminderde ejectiefractie
Bijwerkingen: hoest, hypotensie, verslechtering van de nierfunctie, hyperkaliëmie, rash, angio-oedeem, smaakstoornissen en gastro-intestinale stoornissen
Contra indicaties: zwangerschap, stenose van de nier en hyperkaliëmie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Adenosine

A

Antiaritmica bij supraventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging
Contra indicaties: hartfalen en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Vernakalant

A

Antiaritmica bij supraventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging
Contra indicaties: hartfalen en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Lidocaïne

A

Antiaritmica bij ventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging
Contra indicaties: hartfalen en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Amiodaron

A

Antiaritmica bij supraventriculaire artimiën en ventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging, maagdarmklachten, gevoeligheid van de huid, oogafwijkingen, schildklierafwijkingen, pulmonale toxiciteit en levertoxiciteit
GM interacties: P-gp remmer
Contra indicaties: hartfalen, zwangerschap, borstvoeding en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Disopyramide

A

Antiaritmica bij supraventriculaire artimiën en ventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging
Contra indicaties: hartfalen en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Flecaïnide

A

Antiaritmica bij supraventriculaire artimiën en ventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging
Contra indicaties: hartfalen en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Propafenon

A

Antiaritmica bij supraventriculaire artimiën en ventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging
Contra indicaties: hartfalen en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Sotalol

A

Antiaritmica bij supraventriculaire artimiën en ventriculaire artimiën
Bijwerkingen: nauwe therapeutisch marge, proartimische eigenschappen met risico op een QT verlenging
Contra indicaties: hartfalen en atrioventriculaire geleidingsstoornissen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Isosorbidedinitraat

A

Nitraten
Angina pectoris
Bijwerkingen: hoofdpijn, misselijkheid, blozen/rode huid, orthostatische hypotensie en huidirritatie
GM interacties: antihypertensiva of alcohol, fosfodiësterase type 5 - inhibitoren
Contra indicatie: Hypotensieve en circulatoire shock, Obstructieve cardiomyopathe, aorta- en/of mitralisstenose en toegenomen intracraniële druk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Nitroglycerine

A

Nitraten
Angina pectoris
Bijwerkingen: hoofdpijn, misselijkheid, blozen/rode huid, orthostatische hypotensie en huidirritatie
GM interacties: antihypertensiva of alcohol, fosfodiësterase type 5 - inhibitoren
Contra indicatie: Hypotensieve en circulatoire shock, Obstructieve cardiomyopathe, aorta- en/of mitralisstenose en toegenomen intracraniële druk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Statines

A

HMG-CoA reductase inhibitors
Medicamenteuze aanpak van lipidenstoornissen in het kader van de preventie hart- en vaatziekten
Bijwerkingen: Spiertoxiciteit, rhabdomyolyse, nierfalen, incidentie van type 2 diabetes, kankerrisico en hoofdpijn en maag-darmlast
Gm interacties: Statines, fibraten, ezetimibe en CYP en P-gp substraat
Contra indicaties: nierinsufficiëntie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Rode gist preparaten
Behandeling hypercholesterolemie - monacolines = lovastatine Niet in combinatie met statines Geen vervanging van medicamenteuze aanpak
26
Alirocumab
PCSK9-inhibitor Primaire hypercholesterolemie of gemengde dyslipidemie, cardiovasculaire preventie Bijweringen: reacties thv injectieplaats, lichte verhoging van infectierisico, griepachtige verschijnselen en spierpijn
27
Evolocumab
PCSK9-inhibitor Primaire hypercholesterolemie of gemengde dyslipidemie, cardiovasculaire preventie Bijweringen: reacties thv injectieplaats, lichte verhoging van infectierisico, griepachtige verschijnselen en spierpijn
28
Acetylsalicylzuur
Antiaggregantia, analgetisch, antipyretisch en anti-inflammatoir Acetylering van cyclo-oxygenase in de trombocyt -> remming tromboxaan A2 Secundaire preventie: stabiele angor, AMI, TIA of iCVA, perfieer vaatlijden, vroegere coronaire of perifere angioplastie of revascularisatiechirurgie Gebruik: max 4g/dag Bijwerkingen: risico op bloedingen (vooral GI), overgevoeligheidsreacties, Reye-syndroom (kinderen), maag en nier toxiciteit GM interacties: NSAIDs, SSRIs en corticosteroiden
29
Clopidogrel
Antiaggregantia - P2Y 12 - receptorantagonisten; Thiënopyridines Verhindering ADP aan receptor Secundaire preventie: stabiele angor, AMI, TIA of iCVA, perfieer vaatlijden, vroegere coronaire of perifere angioplastie of revascularisatiechirurgie Bijwerkingen: risico op bloedingen en hematologische toxiciteit GM interacties: NSAIDs, produrg via CYP2C19
30
Prasugrel
Antiaggregantia - P2Y 12 - receptorantagonisten; Thiënopyridines Verhindering ADP aan receptor Secundaire preventie: stabiele angor, AMI, TIA of iCVA, perfieer vaatlijden, vroegere coronaire of perifere angioplastie of revascularisatiechirurgie Bijwerkingen: risico op bloedingen en hematologische toxiciteit GM interacties: NSAIDs
31
Ticlopidine
Antiaggregantia - P2Y 12 - receptorantagonisten; Thiënopyridines Verhindering ADP aan receptor Secundaire preventie: stabiele angor, AMI, TIA of iCVA, perfieer vaatlijden, vroegere coronaire of perifere angioplastie of revascularisatiechirurgie Bijwerkingen: risico op bloedingen en hematologische toxiciteit GM interacties: NSAIDs
32
Cangrelor
Antiaggregantia - P2Y 12 - receptorantagonisten reversibel Verhindering ADP aan receptor Secundaire preventie: stabiele angor, AMI, TIA of iCVA, perfieer vaatlijden, vroegere coronaire of perifere angioplastie of revascularisatiechirurgie Bijwerkingen: risico op bloedingen GM interacties: NSAIDs
33
Ticagrelor
Antiaggregantia - P2Y 12 - receptorantagonisten reversibel Verhindering ADP aan receptor Secundaire preventie: stabiele angor, AMI, TIA of iCVA, perfieer vaatlijden, vroegere coronaire of derifere angioplastie of revascularisatiechirurgie Bijwerkingen: risico op bloedingen GM interacties: NSAIDs, CYP3A4 substraat en P-gp remmer
34
Dipyridamol
Antiaggregantia Relling fosfodiësterase met verhoging cAMP en cGMP in de trombocyt en een remming van de ADP heropname Secundaire preventie: stabiele angor, AMI, TIA of iCVA, perfieer vaatlijden, vroegere coronaire of perifere angioplastie of revascularisatiechirurgie Bijwerkingen: risico op bloedingen, Gi klachten, hoofdpijn en hypotensie GM interacties: NSAIDs
35
Acenocoumarol
Orale anticoagulantia - vitamine K-antagonisten Remming productie stollingsfactoren Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen Gm interacties: NSAIDs, CYP2C9 substraten
36
Fenprocoumon
Orale anticoagulantia - vitamine K-antagonisten Remming productie stollingsfactoren Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen Gm interacties: NSAIDs, CYP2C9 substraten
37
Warfarine
Orale anticoagulantia - vitamine K-antagonisten Remming productie stollingsfactoren Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen Gm interacties: NSAIDs, CYP2C9 substraten
38
Apixaban
Orale anticoagulantia - DOAC Remming factor Xa Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen GM interacties: LMWH, VKA, P-gp substraten en CYP3A4 substraten Contra indicaties: mechanische kunsthartklep en mitralisklepstenose en ernstige nier insufficiëntie
39
Dabigatran
Orale anticoagulantia - DOAC Remming trombine Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen GM interacties: LMWH, VKA, P-gp substraten Contra indicaties: mechanische kunsthartklep en mitralisklepstenose en ernstige nier insufficiëntie
40
Adoxaban
Orale anticoagulantia - DOAC Remming factor Xa Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen GM interacties: LMWH, VKA, P-gp substraten Contra indicaties: mechanische kunsthartklep en mitralisklepstenose en ernstige nier insufficiëntie
41
Rivaroxaban
Orale anticoagulantia - DOAC Remming factor Xa Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen GM interacties: LMWH, VKA, P-gp substraten en CYP3A4 substraten Contra indicaties: mechanische kunsthartklep en mitralisklepstenose en ernstige nier insufficiëntie
42
Heparines
Parenterale anticoagulantia Activatie antitrombine -> inactivatie factor Xa Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen
43
Fondaparinux
Parenterale anticoagulantia Rode trombus: DVT, VKF, longembool, CVA Bijwerkingen: risico op bloedingen
44
Digoxine
Hartfalen en VKF Bijwerkingen: nauwe therapeutische marge, nausea, diarree, GI-klachten, ritme en geleidingsstoornissen met verhoogd risico op hypokaliëmie, neurologische verschijnselen en visusstoornissen GM interacties: P-gp substraten Contra indicaties: ernstige nierinsuffieciëntie
45
Omeprazole, esomeprazole of pantoprazole
PPI Irreversibele binding op de proton pompen Bijwerkingen: nausea, diarree, hoofdpijn, huiderupties, verhoogd risico op osteoporotische fracturen, verhoogd risico op infecties, verhoogd risico op vitamine B12 tekort Gm interacties: CYP2C19 substratie (soms inhibitor), indien BB afhankelijk is van de pH (-conazol)
46
-salazine
Aminosalicylaten Prodrug voor 5-ASA Onstekingsremmend, IBD Bijwerkingen: misselijkheid, maagklachten en overgevoeligheidsreacties, oligospermie
47
Misoprostol
Prostaglandine Maagbescherming
48
Antiacida
Symptoom bestrijding bij milde reflux Bijwerkingen: obstipatie, diarree en nier insufficiëntie
49
Domperidon
Gastroprokinetica QT verlengend geneesmiddel! contra indicatie: kinderen jonger dan twaalf
50
Metoclopramide
Gastroprokinetica Bij volwassenen voor nausea en braken Bijwerkingen: ongewenste neurologische effecten, ongewenste cardiale effecten en weinig bewijs van effect
51
ORS preparaten
Diarree - rehydratatie Wanneer: veel vochtverlies, langer dan 8 dagen diarree of 4 dagen braken, kinderen jonger dan 2 jaar, bejaarden ouders dan 70 jaar
52
Loperamide
Opiaatderivaat Diarree Bijwerkingen: obstipatie, ileus (lethargie, ileus, ademhalingsdepressie en urine retentie bij kind) Contra indicaties: jonger dan 6 jaar, bloed/slijm in stoelgang, hoge koorts, zwangerschap, lactatie, niet bij AB geassocieerde diarree
53
Tasectan
Diarree Oorzaak diarree te omkapselen en afvoeren
54
Racecadotril
Secretieremmers Diarree
55
Zwelmiddel
Obstipatie Houden water vast en zwellen Bijwerkingen: abdominale last en flatulentie bij begin van de behandeling, darmobstructie Contra indicatie: ouderen
56
Lactulose, lactitol en sorbitol
Obstipatie Osmotische laxatieve Bijwerkingen: flatulentie, darmkrampen, dehydratatie en elektrolyten stoornissen
57
PEG/macrogol
Obstipatie Osmotische laxatieve Snellere werking
58
Anorganische zouten
Obstipatie Osmotische laxatieve Bijwerkingen: dehydratatie, elektrolyten stoornissen en fosfaat nefropathie
59
Vloeibare paraffine
Obstipatie Verweekt en vergemakkelt Bijwerkingen: mindere resorptie van vetoplosbare GM bij langdurig gebruik, risico op lioïdpneumonie Contra indicatie: niet bij ouderen in zelfzorg
60
Bisacodyl
(ook sennosiden) Contact laxatieve Constipatie Chemische prikkeling gladde spieren in de darmwand Bijwerkingen: darmkrampen, diarree (dehydratatie), elektrolyten stoornis, Senna/sennosiden (bruin verkleurde urine) en letsel thv de myenterische plexus
61
Zinksulfaat vaselinecrème
Aambeien
62
Salbutamol
Short acting beta2 agonist Astma (nood)/COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (nervositeit, slapeloosheid, hoofdpijn, tremoren, tachycardie), hypokaliëmie Gm interacties: niet-selectieve beta blokkers
63
Fenoterol
Short acting beta2 agonist Astma (nood)/COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (nervositeit, slapeloosheid, hoofdpijn, tremoren, tachycardie), hypokaliëmie Gm interacties: niet-selectieve beta blokkers
64
Formoterol
Long acting beta2 agonist Ernstige astma (geen monotherapie) /COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (nervositeit, slapeloosheid, hoofdpijn, tremoren, tachycardie), hypokaliëmie Gm interacties: niet-selectieve beta blokkers
65
Salmeterol
Long acting beta2 agonist Ernstige astma (geen monotherapie) /COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (nervositeit, slapeloosheid, hoofdpijn, tremoren, tachycardie), hypokaliëmie Gm interacties: niet-selectieve beta blokkers
66
Indacaterol
Long acting beta2 agonist Ernstige astma (geen monotherapie) /COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (nervositeit, slapeloosheid, hoofdpijn, tremoren, tachycardie), hypokaliëmie Gm interacties: niet-selectieve beta blokkers
67
Budesonide
Inhalatie corticosteroïd Milde astma (onderhoud) /COPD (onderhoud) Bijwerkingen: indien slechte mondhygiëne schimmel, systemische ongewenste effecten, bijnierschorsinsufficiëntie bij kinderen, heesheid en verhoogd risico op pneumonie
68
Fluticason propionaat/furoaat
Inhalatie corticosteroïd Milde astma (onderhoud) /COPD (onderhoud) Bijwerkingen: indien slechte mondhygiëne schimmel, systemische ongewenste effecten, bijnierschorsinsufficiëntie bij kinderen, heesheid en verhoogd risico op pneumonie
69
Beclometason
Inhalatie corticosteroïd Milde astma (onderhoud) /COPD (onderhoud) Bijwerkingen: indien slechte mondhygiëne schimmel, systemische ongewenste effecten, bijnierschorsinsufficiëntie bij kinderen, heesheid en verhoogd risico op pneumonie
70
Ipratropium
Short-acting muscarine antagonisten COPD (nood) Bijwerkingen: systemische effecten (monddroogte, hartkloppingen, obstipatie, moeilijke mictie en urineretentie)
71
Tiotropium
Long-acting muscarine antagonisten COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (monddroogte, hartkloppingen, obstipatie, moeilijke mictie en urineretentie)
72
Glycopyrronium
Long-acting muscarine antagonisten COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (monddroogte, hartkloppingen, obstipatie, moeilijke mictie en urineretentie)
73
Umeclidinium
Long-acting muscarine antagonisten COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (monddroogte, hartkloppingen, obstipatie, moeilijke mictie en urineretentie)
74
Aclidinium
Long-acting muscarine antagonisten COPD (onderhoud) Bijwerkingen: systemische effecten (monddroogte, hartkloppingen, obstipatie, moeilijke mictie en urineretentie)
75
Omalizumab
Monoklonale antilichamen voor IgE Astma
76
Mepolizumab
Monoklonale antilichamen voor IL-5/IL5R Astma
77
Benralizumab
Monoklonale antilichamen voor IL-5/IL5R Astma
78
Montelukast
Leukotriëenantagonisten Astma
79
Theofylline
Xanthine derivaat Astma Bijwerkingen: diarree, hoofdpijn, agitatie, tremor, rusteloosheid, slapeloosheid, snelle of onregelmatige hartslag, hartkloppingen, verlaagde bloeddruk, hyperglykemie, hyperurikemie, hyperkaliëmie, polyurie, stijging van de calciumconcentratie en van de creatinineconcentratie en elektrolytstoornissen. GM interacties: substraat CYP enzymen Contra indicaties: recent myocardinfarct, acute tachy-aritmie
80
Metformine
Antidiabeticum Bevorderen van de insuline werking Bijwerkingen: nausea, braken, melkzuuracidose en deficiëntie vitamine B12 en foliumzuur Contra indicaties: zwangerschap, gevaar voor melkzuuracidose (nier-, cardiale, respiratoire of hepatische insufficiëntie, dehydratatie en alcoholgebruik)
81
Insuline SC (aspart, glulisine, lispro, insuline, isofaan, glargine, detemir, degludec en combinatiepreparaten)
Antidiabeticum Bijwerkingen: gewichtstoename, hypoglykemie, lipodystrofie, circulerende antilichamen en allergische huidreacties
82
-glutide/ Exenatide / Lixisenatide
Incretinemimetica Antidiabeticum GLP1-analogen Bijwekringen: GI stoornissen Contra indicatie: ernstige nierinsufficiêntie, diabetische gastroparese en zwangerschap/borstvoeding Interacties: insuline, Hypoglykemiërende Sulfamiden en vertraging maaglediging
83
-gliflozine
Gliflozines Antidiabeticum SGLT2 - inhibitoren Bijwerkingen: GI stoornissen, candida-vulvovaginitis, polyurie, risico ketoacidose bij hypovolemie en vermindering van de nierfunctie Contra indicaties: nierinsufficiëntie
84
Gli-
Hypoglykemiërende Sulfamiden Antidiabeticum Bevorderen residuele insulinesecretie Bijwerkingen: hypoglykemie, gewichtstoename, GI effecten, huid- en mucosa-afwijkingen, fotosensibilisatie, cholestatische icterus en hematologische afwijkingen Contra indicaties: Type 1, zwangerschap/borstvoeding, nier insufficiëntie en ernstig leverfalen Interacties: B blokkers en substraat CYP 2C9
85
-glinide
Gliniden Antidiabeticum Bevorderen residuele insulinesecretie Bijwerkingen: hypoglykemie, voorbijgaande visusstoornissen, GI stoornissen en matige verhoging van de leverenzymen Contra indicaties: Type 1, zwangerschap/borstvoeding en ernstig leverfalen
86
-glitazon
Glitazonen Antidiabeticum Vermindering insuline resistentie Bijwerkingen: hypoglykemie, gewichtstoename, GI effecten, Water en zout retentie met mogelijk hartfalen als gevolg, vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid, botfracturen, leverstoornissen, maculair oedeem en lichte verhoging blaaskanker mogelijk Contra indicaties: Leverinsufficiëntie, zwangerschap/borstvoeding, hartfalen en samen met insuline gebruiken
87
-gliptine
Gliptines Antidiabeticum DPP-4-inhibitoren Bijwerkingen: hypoglykemie, GI effecten en leverstoornissen Contra indicaties: Type 1, zwangerschap/borstvoeding en ernstig leverfalen
88
Acarbose
Antidiabeticum Inhibitie van de alfa glucosidasen Bijwekringen: GI klachten Contra indicatie: Zwangerschap/borstvoeding en darmlijden
89
gli-
Hypoglycemiërende sulfamiden Sulfonylurea Antidiabeticum Bijwerkingen: gewichtstoename en hypoglykemie Gm interectie: B blokker, azoolmycotica, sulfonamiden
90
Levothyroxine
Hypothyreoïde Thyreomimetica Werking: kan even op zicht laten wachten, nuchter Bijwerkingen: bij optimale dosis --> geen GM interacties: complexerende verbindingen (OTC!), enzyminductoren GM interacties: kans op versterkte antistolling Contra indicaties: angina pectoris en hartfalen, DM
91
Thiamazol/propylthiouracil
+ (betablokker/levothyroxine) Hyperthyreoïde Thyreostatica Bijwerkingen: koorts en infectie melden aan arts GM interacties: kans op verminderde antistolling Contra indicaties: DM
92
Cortison
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en levende vaccins
93
Hydrocortison
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en levende vaccins
94
Prednisolon
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire, jicht en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en levende vaccins
95
Methylprednisolon
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire, jicht en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en levende vaccins
96
Triamcinolon
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en levende vaccins
97
Dexamethason
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en levende vaccins
98
Betamethason
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en levende vaccins
99
Budesonide
Glucocorticoïden Bijnierinsufficiëntie, anti-inflammatoire en immunosuppresive werking Gebruik: langdruig --> geleidelijk afbouwen, 's morgens Bijwerkingen: zout- en waterretentie, syndroom van cushing Aan patiënt: euforie, opgejaagdheid, slapeloosheid, oedeem en stijging suikerspiegel GM interacties: systemische NSAIDs, laaggedosserd aspirine, sterke CYP3A4 induceerders en inhibitoren en levende vaccins
100
Ethinylestradiol
Anticonceptie, cyclusstoornissenn dysmenorroe, uitstellen menstruatie en acne Bijwerkingen: hoofdpijn, pijnlijke congestie van de borsten, spotting, stemmingsveranderingen, GI stoornissen, acne, menstruatie minder hevig, oedeem, water- en zoutretentie met gewichtstoename, libidoveranderingen, arteriële trombo-embolie GM interacties: enzyminductoren, lamotrigine
101
Ethinylestradiol + levonorgestrel
Anticonceptie, cyclusstoornissenn dysmenorroe, uitstellen menstruatie en acne Bijwerkingen: hoofdpijn, pijnlijke congestie van de borsten, spotting, stemmingsveranderingen, GI stoornissen, acne, menstruatie minder hevig, oedeem, water- en zoutretentie met gewichtstoename, libidoveranderingen, arteriële trombo-embolie GM interacties: enzyminductoren, lamotrigine
102
Ethinylestradiol + desogestrel/gestodeen
Anticonceptie, cyclusstoornissenn dysmenorroe, uitstellen menstruatie en acne Bijwerkingen: hoofdpijn, pijnlijke congestie van de borsten, spotting, stemmingsveranderingen, GI stoornissen, acne, menstruatie minder hevig, oedeem, water- en zoutretentie met gewichtstoename, libidoveranderingen, arteriële trombo-embolie GM interacties: enzyminductoren, lamotrigine
103
Progestagenen
Anticonceptie, noodanticonceptie, IVF, mastopathie, endometriose en menstruatieklachten Keuze bij verhoogd risico van veneuze trombose Bijwerkingen: spotting (hoofdpijn, misselijkheid en buikpijn, oedeem = zelden) GM interacties: enzyminductoren
104
Oestrogenen
Menopauzale klachten Bijwerkingen: langdurig --> osteoporose, risico borstkanker, endometriumhyperplasie en risico endometriumcarcinoom GM interacties: enzyminductoren, lamotrigine
105
Tibolon
Menopauzale klachten HST Contra indicaties: hartfalen, borstkanker en veneuze trombo-embolie
106
Prasteron
Menopauzale klachten HST Contra indicaties: hartfalen, borstkanker en veneuze trombo-embolie
107
Levonorgestrel
Morning after pil Max 72u na onbeschermde seks Bijwerkingen: misselijkeheid, vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn, pijnlijke borsten, tussentijds bloedverlies en timing maandstonden GM interacties: enzyminductoren
108
Ulipristal
Morning after pil Binnen de 5 dagen na onbeschermde seks Bijwerkingen: misselijkheid, vermoeidheid, duizeligheid, hoofdpijn, pijnlijke borsten, tussentijds bloedverlies en timing maandstonden GM interacties: enzyminductoren, progestagenen Contra indicaties: borstvoeding
109
Oxibutinine
Anticholinergica Overactieve blaas Bijwerkingen: sedatie, constipatie, monddroogte en ritmestoornissen
110
Mirabegron
Anticholinergica (B3-receptoragonist) Overactieve blaas Bijwerkingen: sedatie, constipatie, monddroogte en ritmestoornissen
111
Duloxetine
SNRI antidepressivum Inspanningsincontinentie Bijwerkingen: nausea, buikpijn, slaperigheid, rebound bij stop, bloedingen en serotonerg S GM interacties: serotoninerge middelen, anti-aggregantia
112
-osine
Alfablokkers Benigne prostaathypertrofie Antihypertensiva Bijwerkingen: duizeligheid, moeheid, ejaculatiestoornissen, floppy iris syndroom GM interacties: anti-hypertensiva, nitraten, PDE 5 inhibitoren Contra indicaties: orthostatisme en hartfalen
113
-steride
5-alfa-reductase-inhibitoren Remming omzetting testosterone tot dihydrotestosterone Benigne prostaathypertrofie Bijwerkingen: erectiële disfunctie, verminderd libido, ejaculatie problemen, pijnlijke borsten, borstvergroting en huiduitslag
114
Metronidazole
Vaginose
115
Clindamycine (-mycine)
Vaginose (antibacterieel)
116
Tinidazole
Vaginose
117
-conazol
Schimmelinfectie Candida vaginitis
118
fluconazol/itraconazol
Candida vaginitis
119
Metronidazol (Imidazole)
Trichomonas en andere SOA
120
-afil
Fosfodieësterase type 5 inhibitoren Impotentie Vasodilatie bij sexuele prikkeling Bijwerkingen: hypotensie, hoofdpijn, duizeligheid, flushes, dyspepsia Contra indicaties: hypotensie, recent CVA/MI, nitraten, ernstige NI & LI Interacties: nitraten/molsidomine, antihypertensiva, alpha 1 inhibitoren, substraat CYP3A4
121
Desmopressine
Vasopressine analoog Bedplassen Bijwerkingen: hoofdpijn, hypernatriëmie, GI last
122
Nitrofurantoine
Acute cystitis, recidiverende cystitis Bijwerkingen: GI klachten
123
Trimetoprim
Acute cystitis
124
Fosfomycine
Acute cystitis
125
-floxacine
Fluorochinolones Acute cystitis, acute pylelonefritis
126
Pivmecillinam
Acute cystitis
127
Cef-
Cefalosporines Recidiverende cystitis, acute pylelonefritis
128
Paracetamol
Pijn, analgetisch, antipyretisch, artrose en chronische pijnen Gebruik: risico volwassen (10 g) max 4 g/dag, risico kinderen (150 mg/kg) max 60 mg/kg/dag Bijwerkingen: mineur tenzij intoxicatie GM interacties: vit K antagonisten
129
Ibuprofen (dexketoprofen, ketoprofen, naproxen en oxaprozine)
NSAIDs Pijn, analgetisch, antipyretisch, artrose, acute aanval jicht, RA, SPA, PSa en chronische pijnen Gebruik: 3 x 200-400 mg/dag (pijn en koorts); 2 - 3 x 800 mg/dag (ontsteking) --> volwassenen / 5 mg/kg/dag (koorts); 5-10 mg/kg/dag (pijn); 10 mg/kg/dag (onsteking) --> kind Bijwerkingen: GI toxiciteit, CV risico, niertoxiciteit, vochtretentie, overgevoeligheid en K-sparend GM interacties: lisdiuretica, kaliumsparende GM, RAS remmers, antihypertensiva, antitrombotica en laaggedoseerde aspirine, systemische corticosteroïden, lithium, methotrexaat en SSRI Contra indicatie: zwangerschap, kinderen met dehydratatie, varicella, historiek maagulcus en nierlijden, overgevoeligheid voor NSAID, coronair lijden, antecedenten van astma/urticaria en hartfalen
130
Metamizol
Analgetisch en koortswerend
131
Codeïne
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie Gm interacties: CYP2D6
132
Morfine
Chronische pijnen, laxeermiddel Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, ademhalingdepressie, hyperalgesie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie Contra indicatie: zwangerschap
133
Tramadol
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten, epileptische aanval en euforie
134
Pethidine
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
135
Buprenorfine
Chronische pijnen, substitutie therapie Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
136
Fentanyl
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
137
Hydromorfon
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
138
Methadon
Chronische pijnen, substitutie therapie Opioïd Bijwerkingen: QT verlengingen, nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
139
Oxycodon
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
140
Piritramide
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
141
Tapentadol
Chronische pijnen Opioïd Bijwerkingen: nausea, constipatie, sedatie, orthostatische hypotensie, zweten en euforie
142
Colchicine
Acute aanval jicht Gebruik: zodra aanval opkomt Bijwerking: maag/darm klachten GM interacties: CYP3A4/Pgp substraat en statines Contra indicatie: nierinsufficiëntie
143
Corticosteroïden
Acute aanval jicht, RA, SPA, PSa Anti-inflamatoir
144
Methotrexaat
DMARD Lage dosissen: anti-inflammatoir (RA en PSa) Hoge dosissen: cytostaticum Gebruik: geen direct effect (aandacht TT) Bijwerkingen: GI, nausea, cytopenie, lever, haarverlies, long en immuunweerstand !!!!!! Foliumzuursuppletie (1 mg/dag of 5 a 10 mg/week) GM interactie: cotrimoxazol/trimethoprim
145
Leflunomide
DMARD RA en PSa Bijwerkingen: GI, nausea, cytopenie, lever, haarverlies, long en immuunweerstand
146
Sulfasalazine
DMARD RA en PSa Bijwerkingen: allergie en cytopenie
147
Aceclofenac, diclofenac en ketorolac
Systemische NSAID Pijn, analgetisch, antipyretisch, artrose, acute aanval jicht, RA, SPA, PSa en chronische pijnen Bijwerkingen: GI last en letsels van de GI mucosae, cardiovasculaire last, vochtretentie, bloeddrukverhoging en acute/chronische nierinsufficiëntie GM interacties: lisdiuretica, kaliumsparende GM, RAS remmers, antihypertensiva, antitrombotica en laaggedoseerde aspirine, systemische corticosteroïden, lithium, methotrexaat en SSRI Contra indicatie: zwangerschap, kinderen met dehydratatie, varicella, historiek maagulcus en nierlijden, overgevoeligheid voor NSAID, coronair lijden, antecedenten van astma/urticaria en hartfalen
148
Indomethacine, proglumetacine
Systemische NSAIDPijn, analgetisch, antipyretisch, artrose, acute aanval jicht, RA, SPA, PSa en chronische pijnen Bijwerkingen: GI last en letsels van de GI mucosae, cardiovasculaire last, vochtretentie, bloeddrukverhoging en acute/chronische nierinsufficiëntie GM interacties: lisdiuretica, kaliumsparende GM, RAS remmers, antihypertensiva, antitrombotica en laaggedoseerde aspirine, systemische corticosteroïden, lithium, methotrexaat en SSRI Contra indicatie: zwangerschap, kinderen met dehydratatie, varicella, historiek maagulcus en nierlijden, overgevoeligheid voor NSAID, coronair lijden, antecedenten van astma/urticaria en hartfalen
149
Meloxicam, piroxicam en tenoxicam
Systemische NSAID Pijn, analgetisch, antipyretisch, artrose, acute aanval jicht, RA, SPA, PSa en chronische pijnen Bijwerkingen: GI last en letsels van de GI mucosae, cardiovasculaire last, vochtretentie, bloeddrukverhoging en acute/chronische nierinsufficiëntie GM interacties: lisdiuretica, kaliumsparende GM, RAS remmers, antihypertensiva, antitrombotica en laaggedoseerde aspirine, systemische corticosteroïden, lithium, methotrexaat en SSRI Contra indicatie: zwangerschap, kinderen met dehydratatie, varicella, historiek maagulcus en nierlijden, overgevoeligheid voor NSAID, coronair lijden, antecedenten van astma/urticaria en hartfalen
150
Celecoxib, etoricoxib en parecoxib
COX-2-selectieve NSAID Pijn, analgetisch, antipyretisch, artrose, acute aanval jicht, RA, SPA, PSa en chronische pijnen Bijwerkingen: GI last en letsels van de GI mucosae, cardiovasculaire last, vochtretentie, bloeddrukverhoging en acute/chronische nierinsufficiëntie GM interacties: lisdiuretica, kaliumsparende GM, RAS remmers, antihypertensiva, antitrombotica en laaggedoseerde aspirine, systemische corticosteroïden, lithium, methotrexaat en SSRI Contra indicatie: zwangerschap, kinderen met dehydratatie, varicella, historiek maagulcus en nierlijden, overgevoeligheid voor NSAID, coronair lijden, antecedenten van astma/urticaria en hartfalen
151
Allopurinol
Jicht Xanthine-oxidase-inhibitor Gebruik: na enkele maanden effect & niet tijdens jichtaanval Bijwerkingen: uitlokken jichtaanval, maag/darm-klachten en overgevoeligheidsreacties GM interactie: azathioprine, mercaptopurine
152
Calcium
Osteoporose Bijwerkingen: GI klachten, langdurig hoge dosissen --> nierfalen GM interacties: bifosfonaten, chinolonen, strontiumpreparaten, tetracyclines, thyreomimetica, ijzer, itraconazol en estramustine
153
Vitamine D
Osteoporose Bijwerkingen: GI verschijnselen, obstipatie, dorst, polyurie, stupor en weefselcalcificatie
154
Alendroninezuur, risedroninezuur en zoledroninezuur
Bifosfonaten Osteoporose Vermindering wervelfracturen Gebruik: 3 - 5 jaar, 30 min voor eten innemen Bijwerkingen: musculosketale pijn, stressfracturen, diarree, slokdarmulcera en kraakbeennecrose GM interacties: complexerende verbidningen
155
Raloxifeen
SERM (Selectieve oestrogeenreceptormodulatoren) Osteoporose Daling van de incidentie van wervelfracturen
156
Teriparatide
Parathyreoïdhormoon Osteoporose
157
Denosumab
Osteoporose
158
Romosozumab
Osteoporose
159
Hormonale substitutie therapie
Osteoporose
160
Serenoa repens
Benigne prostaathypertrofie
161
Ezetimibe
Hypercholesterolemie Inhibeert opname cholesterol
162
Incliseran
PCSK9-inhibitor Hypercholesterolemie
163
Fibraten
Hypercholesterolemie
164
Bempedoïnezuur
Hypercholesterolemie
165
Levodopa + Carbidopa
Parkinson Verhoogt concentraties dopamine in de hersenen
166
Paroxetine
SSRI
167
Haloperidol
Antipsychotica (QT!)
168
-mycine
Macroliden antibiotica
169
-cycline
Tetracycline antibiotica
170
Colestyramine
Galzuurbindende harse
171
Fluvoxamine
SSRI Antidepressiva Depressie
172
Carbamazepine
Anti-epileptica/bipolair
173
Fenytoïne
Anti-epileptica
174
Rifampicine
Antibioticum
175
Citalopram
SSRI Antidepressiva Depressie
176
Escitalopram
SSRI Antidepressiva Depressie
177
Terbinafine
Antimycoticum
178
Fluoxetine
SSRI Antidepressiva Depressie
179
Fenlafaxine
SNRI Antidepressiva Depressie
180
Sertraline
SSRI Antidepressiva Depressie
181
Selegeline/Rasageline
MAO-B remmer Parkinson
182
Bupropion
Antidepressivum
183
Buspirone
Antiangst
184
Nabumeton
NSAID
185
Citalopram, Escitalopram, Fluoxetine, Fluvoxamine, Paroxitine, Sertraline
SSRI Antidepressiva Depressie
186
Duloxetine, Venlafaxine
SNRI Antidepressiva Depressie
187
Amitriptyine, Clomipramine, Dosulepine, Imipramine, Nortriptyline
TCA Antidepressiva Depressie
188
Agomelatine, Mianserine, Mirtazapine, Trazodon
Antidepressiva direct op neuroreceptor
189
Valproïne en valproaat
Anti-epileptica/bipolair
190
Lamotrigine
Anti-epileptica/bipolair
191
Levetiracetam
Anti-epileptica
192
Topiramaat
Anti-epileptica
193
Gabapentine
Anti-epileptica
194
Pregabaline
Anti-epileptica
195
Fenobarbital
Anti-epileptica
196
Lithium
Bipolaire Stoornis
197
Quetiapine
Bipolaire Stoornis/anypsychotica
198
Pramipexol
Dopamine-agonist Parkinson
199
Ropinirol
Dopamine agonist Parkinson
200
Entacapon
COMT-inhibitor Parkinson
201
Rasagiline en selegiline
MAO-B-inhibitoren Parkinson
202
Rivastigmine
Alzheimer