K2 sinir sistemi Flashcards
4 tip merkezi glia hücresi bulunur
oligodendrosit
mikroglia
astrosit
ependim
periferik nöroglia
schwann
satellit
terminal nöroglia- motor son plak
enterik nöroglia- sindirim kanalı duvarı
retina- müller hücresi
satellit görevi
ganglionlardaki nöronların hücre gövdelerini saran kübik hücrelerdir
elektriksel izolasyon sağlar
metabolik değişim yolağı hazırlar
miyelin kılıf nasıl gelişir
pss de schwann mezaksonunun nöron aksonları etrafında konsantrik olarak sarılmasıyla oluşan sıkıştırılmış tabakalardan meydana gelir
astrositler
en büyük nöroglia hücresi
kan beyin bariyerine katılır
- fibröz astrosit- beynin beyaz cevherinde daha çok miktarda bulunur ve daha az düz uzantıya sahiptir
- protoplazmik astrosit- beyin gri cevrehinde daha çok bulunur kısa sitoplazmik uzantilara sahiptir
iki tip de GLİAL FİBRİLER ASİDİK PROTEİNDEN OLUŞAN ARA FİLAMAN DEMETLERİNE SAHİPTİR
oligodendrositler
mss miyelin kılıf oluşumu
tek bir oligodendrosit birden fazla nöronun miyelin kılıfını yapabilir
mikroglia
kemik iliği monosit kökenli glia hücreleridir
kısa kıvrık uzantılara sahiptir
ependimal hücreler
beyin ventrikülleri ve spinal kanalın epitel benzeri döşemesini oluştururlar ve bos üretiminden sorumludurlar
pss bağ dokusu komponentleri
endonöryum- her bir sinir lifini çevreleyen gbd. mast hücreleri ve makrofajlar bağ dokusunda bulunur
perinöryum- her bir sinir fasikülünü çevreleyen bağ dokusu kılıfı. KAN SİNİR BARİYERİNİN OLUŞUMUNA KATKI SAĞLAR
epinöryum- periferik siniri çevreleryen düzensiz sıkı bağ dokusu
sinir dokusu ne kökenlidir
embriyonik nöroektoderm kökenlidir
sinir sistemi embriyonik şekillenme
nöral plak( nöral krest hücreleri)- nöral oluk- nöral tüp
nöral krestten gelişen hücreler
adrenal medulla kromaffin hücreleri
melanosit
odontoblast
pia mater
araknoid
ganglionların duyu nöronları
schwann hücreleri
otonomik ve sempatik motor nöronlar
PSS PERİFERAL GANGLİON VE SATELLİT HÜCRELERİ
NÖRONLAR
UZUN YAŞAYAN AMİTOTİK VE HIZLI METABOLİK AKTİVİTESİ OLAN AKTİF HÜCRELERDİR
olfaktör noronlar
bipolar nöronlar olup temel kök hücre popülasyonundan ikame edilirler
nöroendokrin nöron
endokrin sistem düzenlenmesinde rol oynar ve hormon sentezleyip salgılar
perikaryon
hücre gövdesidir. Soma da denir
yuvarlak ökromatik çekirdeğe ve ribosom ger den oluşan nissl granülleri içerir
çok miktarda mitokondriye de sahiptir
nöroflaman ve nörotübül içerir
ışık mikroskobunda nissl granülleri nasıl boyanırlar
bazofilik
dendrit özellikleri
GOLGİ KOMPLEKSİ hariç yapısı perikaryona benzer
dallandıkça incelir
nöroflaman ve nörotübül içerir
üzerlerinde spina, gemmül adı verilen sinaptik bağlantı bölgeleri bulunur
aksonun distal bölüm dallanması
terminal absorbsiyon
akson ucunda sinaps için özelleşmiş yumruya ne ad verilir
SON DÜĞMECİK YA DA TERMİNAL BUTON
Tüm aksonlar perikaryonda ne ile başlar
akson tepeciği ile
ve akson tepeciği, aksoplazmada nissl granülleri bulunmaz
aksoplazma birkaç nöroflaman ve nörotübül içerir
aksonal transport ve açıklamaları
anterogard transport- soma– akson
organel, vezikül ve bazı makromoleküllerin taşınmasında kullanılır. KİNEZİN VE MİKROTÜBÜLLER KULLANILIR HIZLIDIR
retrogard transport- akson terminali—- soma
nöroflament proteinleri, mikrotübül proteinleri, enzim, yıkılacak olan protein taşınımında kullanılır
MİKROTÜBÜL VE DYNEİN KULLANILIR
yavaş taşıma
retrogard taşıma incelenmesi
horseradish peroksidaz
anterogard taşıma incelenmesi
radyoaktif işaretlenmiş aminoasit enjeksiyonu ve otoradyografi
nöronların oluşturduğu longitudunal gruplar
kolumnaları oluşturur
nöron tipleri
küremsi
armut
piramidal
yıldızsı
fusiform
horizontal
sepet
uzantılarına göre nöronlar
multipolar- beyin, beyincik, medulla spinalis
bipolar- nöroblast, retina, olfaktör, vestibulokohlear gang
pseudounipolar- kranial ve spinl sinir arka kök duyu gang
nöron akson uuznluğuna göre
golgi tip 1 - dendrit dallanmasının dışına çıkan uzun aksona sahip nöron tipi
- piramidal ve purkinje
golgi tip 2 - dendrit dallanmanın dışına çıkmayıp hücre gövdesi etrafında alan içinde sonlanan kısa aksona sahip nöron tipi
- serebral korteksin küçük stellat hücreleri
meninksler
dua mater - endosteal tabaka
pakimeninks de denir
epidural aralık bulunur ( medulla spi)
araknoid- leptomeninks - ince bağ doku
trabeküler yapı
subaraknoid aralık
pia mater- intima pia
epi pia
perivasküler aralık
beyin durası ve sinal dura arası farklar
beyin durası kafatasına yapışık durumda olduğundan ötürü epidual aralık içermez. Dolayısıyla dura dışını kuşatan mezotel hücreleri de burada bulunmaz.
tübüler kılıf halinde kafatası sinirleri etrafında uzanır ve epineuriumla kaynaşır.
beyindeki epidural kanamalarda spinal duradakine benzer bir epidural aralık oluşur.
içe doğru dura mater septumlar yollar ve kranial boşluğu kavitelere ayırır: FALKS CEREBRİ TENTORİUM CEREBELLİ DİAFRAGMA SELLA
Spinal durada ise epidural aralık bulunur ve dura lateral ligamentlerle kemiğe asılı haldedir. Epidural aralıktaki yağdan zengin gevşek bağ dokusu içinde çok sayıda ven bulunur
dış ve iç yüzü mezotelle kaplıdır
SEPTUM İÇERMEZ
PİA MATER
çok sayıda kan damarı içeren gbd ile çevrili
sss yüzeyindeki tüm girinti ve çıkıntıları örter kan damarları ile birlikte yüzeyden içeri girer.
pia meteri meznşim kökenli yassı hücreler örter
hangi damara kadar pia mater görülür
prekapiller arteriole kadar
damar pia arası aralık
WİRCHOW ROBİNS ARALIĞI- PERİVASKÜLER ARALIK
damar ile sinir dokuyu ayıran yapı- membrana limitans glia perivaskülaris
kan beyin bariyeri nedir ve nerede bulunmaz
antibiyotiklerin kimyasalların ve bakterilerin sinir dokusuna geçmesine engel olan bir bariyerdir
yapıyı: KAN KAPİİLERİNİ DÖŞEYEN ENDOTEL HÜCRELERİ ve bunlar arasındaki zonula occludensler VE ASTROSİTLER oluşturur
kan beyin bariyeri
endotel kapilleri pencere içermez ve çok az sayıda pinositotik veziküller içerir
katman katman en içte- sıkı bağlantı kompleksleri ile bağlı kapiller endotel hücresi bulunur
ortada bazal lamina
en dışta astrosit uzantıları bulunu
KOROİD PLEKSUSTA
AREA POSTREMADA
HİPOFİZ MEDİYAN KABARTISINDA BULUNMAZ PENCERELİ TİPTE KAPİLLER VAR ÇÜNKÜ
BEYİN KORTEKS TABAKALARI
paleokorteks- ilk gelişen kısım
area piriformis ve formasyo hipokampiyi oluşturur ergin bireyde
neokorteks- daha sonra gelişir ve allokorteks yani paleokorteks harici tüm alanlar neokortekse aittir
neokorteks
6 tabakadan oluşur ve tabakaları beyin yüzeyine paraleldir
girus ve sulkuslarda daha az düzenli tabakalanma görülür
tabaka kalınlıkları hücre sayıları hemisferin değişik kısımlarında farklılık gösterir
ilk 3 tabakaya birlikte- subgranüler tabaka- motor bölgelerde kalın duysal bölgelerde ince ve en son gelişim gösterir
5 ve 6 ya infragranüler tabaka
paleokorteks tabakaları
3 tabaka
moleküler- en dış tabaka olup az hücreli ve çok miktarda horizontal fibril içerir
granüler tabaka- orta tab
piramidal tabaka- en iç tabaka
BEYİN KORTEKS SİNİR LİFLERİ
Assosiyasyon lifleri- aynı beyin yarımküresi farklı alanlar
komissural lifler- iki beyin yarım küresini birbirine bağlar
projeksiyon- af ve ef lifler içerir telencep ile omurilik
korteks nöronları
piramidal hücre- perikaryonu piramit biçimlidir
apikal dendrit- kortekse doğru uzanır
lateral dendrit- yandan çıkıp horizontal uzanır
akson bazalinden çıkar ve medulla derinliklerine uzanır
bir kısmı tekrar koterkse gidip asosiasyon liflerini meydana getirir
çapına göre , büyük orta küöük betz dev piramidal hücreleri
stellat hücre
çok dendritli
golgi tip2 vertikal uzanan aksonu
korteks içinde kalıp piramidal hücre etrafında plaksus oluşturur ve korteksin her tabakasında bulunur
he boyamada granüllere benzer ve bulunduğu tabakaya granüler özellik verir
martinotti hücresi
küçük multipolar perikaryon
tek askon çok dendrit
akson yüzey tabakaya uzanıp sonra 2 ye ayrılır
TERSİNE DÖNÜK PİRAMİDAL NÖROINLARDIR
FUSİFORM HÜCRE
modifiye stellat nöronlar
fusiform şeklinde perikaryona sahiptir akson perikaryon ortsından çıkıp üst tabakaya kadar uzanır
dendritler ise iki taraftan da çıkıp derin ve yüzeyel tabakalarda uzanır
KORTEKSİN EN DERİN TABAKASINDA BULUNUR
beyin gri cevher 6 tabaka
moleküler
dış granüler
dış piramidal
iç granüler
iç piramidal
multiform
moleküler- pleksiform tabaka- lamina zonulris
pia mater hemen altında
CAJAL IN HORİZONTAL HÜCRESİ- fusiform perikaryonlu yüzeye paralel yerleşik
stellat ve martinotti nöron aksonları
dış granüler tabaka lamina granülaris eksterna
küçük piramidal nöronlar ve stellat nöronlar
granüler görünüm
yoğun ağsı görünüm
dış piramidal
martinotti hücresi
horizontal ve vertikal fuziform nöronlar
piramidal nöronlar orta çaplı ve yukarısında küçük piramidaller 2. tabakaya daha yakın
iç granüler
stellat
moleküler tabakadan sonra en ince tabakadır
nadiren küçük piramidal nöronlar gözlenir
HORİZONTAL SEYİRLİ FİBRİL YOĞUNLAŞMASI BAİLLARGER DIŞ BANDI
KOMŞU TABAKA SUBKORTİKAL BÖLGEDE KORTEKS DİĞER KISIMLARINDA YERLEŞİK NÖRONLARIN HERİZONTAL SEYİRLİ NÖRİTLERİDİR
İÇ PİRAMİDAL LAMİNA PİRAMİDALİS İNTERNA
betz dev piramidal hücreleri
yıldızsı hücreler
fuziform
baillarger iç bandı horizontal seyirli fibril yoğunlaşması
multiform
küçük piramidal
martinotti
yıldızsı
fuziform
ovoid
beyincik
arbor vitea
beyincik korteks 3 tabaka
moleküler- stratum molekülare- pleksiform tab
purkinje - stratum gangliosum
granüler- stratum granulare- nükleer tab
moleküler tabaka
çok sayıda glia hücresi ve az sayıda stellat hücreler
miyelinsiz sinir lifleri ve purkinje hücrelerinin yoğun dallanmaya sahip dendritlerini içerir
moleküler tabakanın 2 hücresi
dış stellat ve iç stellat
iç stellat hücreler- inhibitör hücrelerdir
purkinje hücrelerinin gövdesini sepet gibi saran ve sinaps yapan kollateraller veriri
sepet hücresi dışı alanlar- bergmann glia hücrelerince kuşatılır
ganglioner tabaka- purkinje hücre tab
moleküler tabakada dendrit dallanması
aksonu granüler tabakada
purkinje hücre tabakasındaki hücreler
aksonları beyaz cevhere geçip intraserebellar çekirdekte sonlanır
SEREBELLUM KORTEKSİNDEN DIŞARIYA SADECE PURKİNJE HÜCRELERİ UYARI GÖNDERİR VE BU UYARI İNHİBE EDİCİDİR
Granüler tabaka
en iç tabaka
granüler nöron- lenfosite benzer görünüm, koyu boyalı çekirdek
dendritleri serebelluma giren mossy fibrillerinin aksonlarıyla sinapslaşır- SİNAPTİK GLOMERULUS- AKSON MİYELİNSİZ
- golgi tip 2 nöronları iç stellat hücreler
serebral korteks glia hücreleri
tüylü fanjana hücreleri
bergmann glia- purkinje arasına yerleşik meninkslere karşı glial membran oluştururlar. PURKİNJELER ÖLÜNCE DE ÇOĞALIP O ALANI DOLDURURLAR
purkinje
protoplazmik astrosit
oligodendrosit
PURKİNJE HÜC GELEN UYARILAR
direkt- tırmanıcı lif yoluyla
indirekt- granüler hücreler üzerinden yosun liflerle
serebellum çekirdekleri
nuc dentatus
nuc fastigi
nuc globosus
nuc emboliformis
med spi
kornu anterior- motor multipolar
cornu post- duyu- küçük somalı sinir hüc
yan boynuz- torasik ms- sempatik nöronlar
intersegmental nöronlar
tüm segmentler boyunca bulunup sadece bir segmentte bulunur
kanalis sentralis
lümeni ependimal hücrelerle döşeli ve bos içerir
pleksus koroideuslar nerede
3 4 ve lateral ventriküllerde
kateral ventriküllerde kısman bulunan pianın ependim hücrelerinin altına sokulmasıyla 2 yapraklı membran oluşur- tela koroidea villus oluşturarak genişler ve pleksus koroideus olur
paccioni granülleri
villuslerin içinde ca tuz birikmesi ile oluşur
araknoid villus
araknoid bazı yerlerde durayı deler ve buradaki venöz sinüslere açılır ve üzeri yassı hücrelerle örtülüdür
pss sinir hastalıkları
inflamatuar nöropati
travmatik
metabolik
toksik
genetik
neoplastik
miyelin ne ile tespit edilip boyanır
osmik asit
birbirini takip eden iki boğuma ne denir
internod
her bir internod miyelini tam bir schwann hücresi ile sarılır
sss miyelininin iki ana komponenti
bazik protein
proteolipit protein
epinöryum
sinir dokusunu en dıştan saran nispeten kalın sıkı bağ dokusudur
fibroblast ve uzunlamasına seyreden kollajen liflerden oluşmuş olup içinde kan damarı bulundurur
perinöryum
sinir fasiküllerini sarar ve orta kısmındaki bağ dokusu fibroblast ve konsantrik düzenlenmiş lifler içerir
endonöryum
her bir aksonu çevreleyen ince RETİKÜLER LİFLERDEN OLUŞMUŞTUR
ENDONÖRYUMDA YAYGIN KAPİLLER AĞI VARDIR
DOĞRU MU YANLIŞ MI
DOĞRU
SCHMİDT- LANTERNMANN YARIKLARI
periferik sinirler osmik asitle tespit edildiği vakit ranvier düğümleri arasındaki devamlı miyelin tabakasında yarıklar oluşur
oblik ve yüzeyden derine inen yarıklar
em de aksolemmaya uzanan sitoplazmik tüneller
ranvier düğümleri gibi aksonun beslenmesi gaz besin alış verişi
oligodendoglia
schmitt lanterman yarığı bulunmaz
nogo faktör bulunur
miyelinli bir lifte aksiyon potansiyeli nasıl yayılır
saltotorik
miyelin kılıfı oluşurken sıkışan schwann sitoplazması neyi oluşturur
schmidt lantermann yarığı
ganglionlar etradında bulunan yapı
kapsül
ganglion kapsülünü meydana getiren hücreler
satellit hücreleridir
ganglion kapsülü
tek sıra küçük kübik hücrelerden meydana gelmiştir
spinal ve kranial ganglion
spinal ganglion- fusiform ya da yuvarlak globüler şekilli şişkinliklerdir ve spinal sinirlerin posterior köklerinde yer alır
kranial gang- aynı tip
hücreleri pseudounipolar tipte ve sferikal şekilli
otonomik ganglion hücreleri
multipolar nöron tipinde
otonomik ganglionlar
genellikle kapsülsüzdürler ve lif yapma eğilimi göstermezler
adrenal medulla otonom gang hücreleri akson ve dendrit içermez ve katekolamin içeren salgı granüllerine sahiptir
sinaps nedir
bir nöronun diğer bir nöronun perikaryonu veya dendriti üzerindeki onlanmadir.
segmenter sinir fonksiyonu gerçekleştirecek en küçük ünitedir
refleks arkındaki terminal butonlar çok sayıda vezikül içerirler ve bu veziküllerin içlerinde
boş olanlarda- asetilkolin
koyu merkezli olanlarda- katekolamin bulunur
sinaps türleri ve açıklamaları
elektriksel- çok yaygın olmayıp beyin kökü retina ve beyin korteksinde gözlenir GAP JUNCTİON İÇERİR İLETİSİ HIZLIDIR
kimyasal- daha yaygın olan tür olup ileti nörotransmitterker ile sağlanır
uyarı postsinaptik membran depolarizasyonu ile sonlanırsa- eksitatör
membran potansiyeli ya da hiperpolarizasyon ile sonlanırsa- inhibitör postsinaptik potansiyel
sinaps proteinleri
sinapsin 1 - vezikül yüzeyi proteini
fosforile olunca sinaptik vezikül serbestleşir ve aktif zona nörotransmitter salınımı
sinapsin2- vezikül ile aktin filament ilişkisi
sinaptik veziküllerin sinaptik membranda toplanmasında gerekli
2 sinaptik vezikül proteini
sinaptotagmin
sinaptofizin
presinaptik membran aksiyon potansiyeli ile
voltaj bağımlı ca kanalları açılır ve ca içeri girer
snare kontrolü ile sinaptobrevin, sianptaksin, eriyebilen etilmaleimide duyarlı
primer ileti sistemi
sadece iyon kanalları ile bağlantılı sistem ve nörotransmitterler burada rol oynar
ikincil ileti sistemi
g proteinine veya reseptö kinaza bağlanıp ikinci mesenger kullanan sistem
nöromodülator veya nörohormonlar
asetilkolin
küçük moleküllü transmitter, akson çizgili kas arası nöromuskuler bileşkede yer alır
akson- oss arası nörot
asetilkolin kullanan- kolinerjik sinir
postsinaptik reseptörü- muksankirik ve nikotinik
nöropeptitler
opoioid- enkefalinler ve endorfinler
gastrointestinal - substance p nörotensin vasointestinal peptid
hipotalamik releasing faktör- triptofan releasing, somatostatin, adh oksitosin
no
sinaps içinde sentezlenip hemen kullanılırlar
diğer nörotransmiterler- sinir gövdeainde sentezlenirler ve sinaptik vezikülde depolanırlar
motor ünite
kas + inerve eden siniri
HERHANGİ BİR KAS LİFİ SADECE 1 MOTOR SON PLAĞA SAHİPTİR FAKAT DİL KASINDA VE NÖROMUSKÜLER İĞ İÇERİSİNDE İKİ TANE BULUNUR
MOTOR NÖRONLAR İSKELET KAS LİFİNDE NEREDE SON BULURLAR
SİNİR KAS KAVŞAĞI
SOLE PLATE
AKSON TERMİNALİNİN HEMEN ALTINDA BULUNAN SARKOPLAZMİK TABAKADIR VE KAS ÇEKİRDEKLEİRNİN ÇOK YOĞUN BİR ŞEKİLDE BULUNMASI İLE KARAKTERİZEDİR
sarkolemma buruşuk bir halde burada ve subneural yarıkları oluşturur. yarıklar çok miktarda asetokolinesteraz enzimi içeir
kalp kası sinir lifleri
miyelinsiz olup devamlı dallanırlar
serbest veriköz şeklinde sonlanırlar
düz kas sinir lifleri
miyelinsizdri
ağ oluştururlar ve bu ağ lifleri dallanarak kas lifleri arasına bazen de içine girer ve küçük variköz kalınlaşmalar halinde son bulur
bezlerin sinirleri
miyelinsizdir ve bez bazal laminası dışında bir ağ oluştururlar
ağlardan köken alan lifler ise bazal laminayı delip iç kısımda ikinci bir ağ yapısı meydana getirir
sonlanma genellikle ince uzun variköz lifler halinde bez hücreleri arasınd bulunur
çıplak sinir sonlanmaları
ağrı ve dokunma duyusunu alırlar miyelinli veya miyelinsiz olabilir
bütün bağ dokusu tipleri içinde bulunur
merkel cisimciği
dokunma duyusunu alır
kıl folikülü ile iliişkili olup kılsız deride de bulunur
sinir lifleri stratum spinozumu delerek epidermis yüzeyel katlantılarında sonlanır
meissner cisimciği
ince dokunma duyusunu alır
aksonun son dallanma ağı dermis içinde yer alır oval şekilli hücreler deri yüzeyine dikey DERMİS-EPİDERMİS ARASI YERLEŞİM
ÜST ÜSTE TABAKALANMIŞ YASSI HÜCRELERDEN MEYDANA GELİRLER—-PARMAK UCU-DUDUAK-MEME BAŞI-GENİTAL SİSTEMDE ÇOK SAYIDA GÖZLENİR
WATER PACCİNİ CİSİMCİĞİ
basınç gerilme duyusunu algılar
soğan zarına benzer paralel seyirli lamellerden meydana gelmiştir
çevresi kollojen fibrillerden zengin bir bağ dokuus kapsül ile sarılıdır
DERİ DERİN TABAKALARDA GÖZLENİR
parmak ucu topuk el ayası tendon ve ligamentLERde görülür
krause cisimcikleri
soğuk ve basınç duyusu algısı
silindir biçimli uzun yapılar
az gelişmiş lamına sistemi
kollajen zengin bağ dokusu kılıf
sinir lifi cisimciğe miyelinsiz olarak girer düz ilerler düğüm şeklini alarak da sonlanır
ağız mukozası ve zengin bağ dokusu içinde bulunur
ruffini cisimciiği
dermis
eklem kapsülü
diğer bağ dokularında
düğme şekilli yerleşim
kapsülü var
dalları miyelinsiz
nöromüsküler iğ
kas dokusu içinde tendona yakın yerleşimli
iğ veya fusiform şeklinde
kapsüül var enine çizgilenme soluk
kasların kasılma uyarısını aldığı yer
nörotendinöz iğler
tendon kas birleşme çizgisinde görülür
aktif kasılmayı mss ye iletirler
kromatoliz nedir
akson yaralanmasında hasarlanan nöron perikaryonu hipertrofiye olup şişer ve nükleus perifere itilir
sitoplazmada nissl cisimcikleri dağılır
