jama ustna Flashcards
jama ustna
szpara ust - cieśń gardzieli –> jama gardła
jama ustna - ściany
góra - podniebienie
dół - dno jamy ustnej z językiem
przód - wargi ust
boki - policzki
wyrostki zębodołowe żuchwy i szczęki (+dziąsła i zęby)
oddzielają jamę ustną włąsciwą od przedsionka jamy ustnej
przedsionek jamy ustnej
zewnętrzna część
szczelinowata przestrzeń
podkowiasty kształt
od zewnątrz ograniczają policzki i wargi
podniebienie
wypukłe ku górze sklepienie jamy ustnej
cz. przednia - podniebienie twarde
część tylna - podniebienie miękkie
podniebienie twarde
szkielet kostny: wyrostki podniebienne kości szczękowych i blaszki poziome kości podniebiennych
przód - szew oddzielający kość przysieczną od pozostałej cz.
kanał przysieczny - za zębami siecznymi, ujście (od jamy nosowej do ustnej)
otwór podniebienny większy
otwory podniebienne mniejsze
podniebienie miękkie
zwisa z tylnego brzegu podniebienia twardego ku dołowi
unosząc się, przylega do tylnej ściany gardła - oddziela cz. ustną od nosowej
języczek
z tyłu w płaszczyźnie pośrodkowej
stożkowate przedłużenie podniebienia miękkiego
2 fałdy, bocznie od języczka
łuk podniebienno-językowy - przedni, do języka
łuk podniebienno-gardłowy - tylny, do gardła
między - zagłębienie z migdałkiem podniebiennym
rozcięgno podniebienne
przedłużenie okostnej podniebienia miękkiego
większa sztywność przedniej części
błona śluzowa
pokrywa powierzchnie dolne obu części podniebienia
pod nią warstwa gruczołów podniebiennych
fałdy podniebienne poprzeczne
uwypuklenia błony śluzowej podniebienia
szew podniebienny
płaszczyzna pośrodkowa podniebienia
brodawka przysieczna
z przodu, w pobliżu zębów siecznych
przykrywa dół przysieczny
mięśnie podniebienia
5 parzystych:
mięsień dźwigacz podniebienia miękkiego
mięsień napinacz podniebienia miękkiego
–> ku górze do kości czaszki i trąbki słuchowej
mięsień podniebienno-językowy
mięsień podniebienno-gardłowy
–> ku dołowi, do języka i gardła
mięsień języczka
–> nie wykracza poza podniebienie
mięsień dźwigacz podniebienia miękkiego
dolna pow. piramidy k. skroniowej do przodu od otworu zewnętrznego kanału t. szyjnej i na blaszce przyśrodkowej trąbki słuchowej
wał mięśnia dźwigacza - uwypuklenie na ścianie bocznej części nosowej gardła
mięsień napinacz podniebienia miękkiego
na kości klinowej (dół łódkowaty, nasada blaszki przyśrodkowej wyr. skrzydłowatego, tylny brzeg pow. podskroniowej skrzydła większego, kolec kości klinowej)
i na przednio-bocznej stronie trąbki słuchowej (blaszka boczna i błoniasta)
włókna biegnące pionowo ku dołowi i nieco do przodu wzdłuż blaszki przyśrodkowej wyr. skrzydłowatego –> cienkie ścięgno owijające się sokoła haczyka skrzydłowego
kierunek na niemal poziomy
koniec wachlarzowaty w rozcięgnie podniebiennym
mięsień podniebienno-językowy
rozpoczyna się rozcięgnem podniebiennym
w łuku podniebienno-językowym
do bocznego brzegu języka
mięsień podniebienno-gardłowy
rozcięgno podniebienne
ku dołowi w łuku podniebienno-gardłowym
rozprzestrzenia się w ścianie gardła
do chrząstki tarczowatej
mięsień języczka
w kierunku podłużnym od kolca nosowego tylnego i rozcięgna podniebiennego do końca języczka
czynność mięśni dźwigacza podniebienia miękkiego i napinacza podniebienia miękkiego
unoszą i napinają podniebienie miękkie
wpływają na szerokość światła trąbki słuchowej
czynność mięśni podniebienno-gardłowego i podniebienno-językowego
obniżają podniebienie miękkie
zwężają cieśń gardzieli
czynność mięśnia języczka
obustronne działanie - skraca podniebienie miękkie i unosi języczek ku górze
działanie jednostronne - pociąga języczek w bok
tętnice podniebienia
głównie z t. szczękowej przez tętnicę podniebienną zstępującą
grubsza gałąź (t. podniebienna większa) - przez otwór podniebienny większy - na podniebieniu twardym w warstwie gruczołowej rozgałęzia się
t. podniebienna mniejsza - otwory podniebienne mniejsze, unaczynia podniebienie miękkie
t. nosowo-podniebienna - otwór przysieczny
t. twarzowa za pośrednictwem t. gardłowej wstępującej
żyły podniebienia
do splotu skrzydłowego
odpływ chłonki z podniebienia
do węzłów podżuchwowych i węzłów szyjnych głębokich górnych
unerwienie
czuciowo przez nerw szczękowy (n. podniebienny większy - twarde; nerwy podniebienne mniejsze - miękkie)
przednia część (kość przysieczna) - nerw nosowo-podniebienny z jamy nosowej przez kanał przysieczny
nerwy te doprowadzają też włókna przywspółczulne ze zwoju skrzydłowo-podniebiennego
z włóknami współczulnymi unerwiają gruczołu podniebienia
m. napinacz podniebienia miękkiego - nerw mięśnia napinacza podniebienia miękkiego od nerwu żuchwowego
reszta mięśni - splot gardłowy, nerw błędny. gałąź wewnętrzna nerwu dodatkowego
migdałek podniebienny
zagłębienie między łukiem podniebienno-językowym od przodu a łukiem podniebienno-gardłowym od tyłu
elipsoidalny kształt, długa oś ku tyłowi i dołowi
powyżej - dół nadmigdałkowy
od przodu - częściowo przykryty przez fałd trójkątny (od nasady języka do fałdu podniebienno-językowego)
na powierzchni:
kilkanaście małych szczelinowatych dołków migdałkowych
do pojedynczych lub rozgałęzionych kanalików - zasklepki lub mieszki migdałkowe
zapalenie migdałków podniebiennych
infekcja, wirusowe lub bakteryjne
+błony śluzowej gardzieli łącznie z łukami podniebiennymi
błona śluzowa łuków - obrzmienie - zwężenie cieśni gardzieli i utrudnienie połykania
bakteryjna - migdałki często pokryte ropnym nalotem wypełniającym mieszki i dołki
tętnice migdałka podniebiennego
4 głowne gałęzie tętnicy szyjnej zewnętrznej
twarzowa (gałąź migdałkowa)
językowa (gałęzie grzbietowe języka)
gardłowa wstępująca
szczękowa (podniebienna zstępująca)
żyły migdałków
splot skrzydłowy
odpływ chłonki z migdałków
węzły podżuchwowe
lub bezpośrednio do węzłów szyjnych głębokich górnych
unerwienie migdałków
czuciowe - nerw językowo-gardłowy
częściowo gałęzie cieśni gardzieli od nerwu językowego
cieśń gardzieli, gardziel (+ograniczenia)
przejście jamy ustnej w gardło
góra - podniebienie miękkie z języczkiem
bocznie - łuk podniebienno-językowy i łuk podniebienno-gardłowy (między nimi migdałek podniebienny)
dół - nasada języka z migdałkiem językowym
ściany cieśni - gardło
język
krótsza część tylna - nasada języka
dwukrotnie dłuższa część przednia - trzon języka –> koniec języka
powierzchnia górna języka
nasada i trzon
bruzda graniczna (V, szczytem ku tyłowi) - oddziela je
otwór ślepy - płytkie zagłębienie w płaszczyźnie pośrodkowej bruzdy - pozostałość po embrionalnym przewodzie tarczowo-językowym
z przodu - koniec języka
brodawki językowe
na powierzchni górnej trzonu i obu brzegach języka
okolone
liściaste
grzybowate
nitkowate
uwypuklenia błony śluzowej
kubki smakowe (oprócz nitkowatych)
brodawki okolone
wyraźnie widoczne
ku przodowi od bruzdy granicznej
równolegle do jej przebiegu
największe i najmniej liczne (7-12)
otacza wał błony śluzowej oddzielony od brodawki kolistym rowkiem
kubki smakowe - ściany rowka
na dnie rowka uchodzą małe gruczoły surowicze Ebnera
brodawki liściaste
poprzeczne fałdy na tylnej części brzegu bocznego języka
kubki leżą na ich ścianach skierowanych do głębokich rowków między fałdami
do rowków uchodzą gruczoły ślinowe Ebnera (wypłukują zalegającą ślinę)
brodawki nitkowate
+ ich odmiana - brodawki stożkowate
niezwiązane ze zmysłem smaku
górna powierzchnia trzonu języka
brzegi
koniec
brodawki grzybowate
większe od brodawek nitkowatych
między nitkowatymi
kubki na górnej powierzchni
kubki smakowe poza brodawkami
błona śluzowa podniebienia
łuku podniebienno-językowego
ściana części ustnej gardła
powierzchnia przednia nagłośni
bruzda pośrodkowa
płaszczyzna pośrodkowa języka
ślina spływa do gardzieli
rozcięgno jęztka
pod błoną śluzową powierzchni grzbietowej zrośnięte z nią i z głębiej leżącymi mięśniami języka
migdałek językowy
na nasadzie języka ku tyłowi od bruzdy granicznej
jak inne - należy do pierścienia chłonnego gardła
dolinka nagłośniowa
z tyłu za migdałkiem językowym
fałd językowo-nagłośniowy pośrodkowy
oddziela w płaszczyźnie pośrodkowej
od nasady języka do przedniej ściany nagłośni
fałd językowo-nagłośniowy boczny
w bok od dolinki
powierzchnia dolna języka
wędzidełko języka - płaszczyzna pośrodkowa
z boku - parzysty skośnie biegnący fałd strzępiasty