Izbor partnera Flashcards
značaj homogamije za ishod braka?
- češći izbor po principu sličnosti, a kada je izbor upadljivo različit, muškarci su spremniji i uspješniji u takvom izboru
- potvrđena povezanost sličnosti ličnosti („personality homogamy“) partnera sa većim zadovoljstvom brakom i stabilnošcu braka
tumačenje nalaza o značaju sličnosti ličnosti partnera:
- posljedica partnerske/bračne interakcije
- posljedica samog izbora u odnosu na specifičnosti ličnosti
Ali, oprez pri zakljucivanju u vezi uticaja na ishod veze!!
šta je potreba za uspostavljanjem partnerskog odnosa prema psihoanalitičkoj teoriji?
to je regresivna potreba za iznalaženjem objekta koji je u djetinjstvu pružao ili uskraćivao ljubav
naklonost prema partneru potiče iz najranijih godina djetinjstva i izdrađena je na temeljima koje obezbjeđuju interesi instinkta za samoodržanjem
značaj razvojnih faza prema psihoanalitičkoj teoriji?
svaka razvojna faza je značajna za psihodinamiku izbora partnera i za sve aspekte partnerskog nesvjeno determinisanog ponašanja
oralna faza?
- obuhvata prvu godinu života djeteta
- usta i sisanje predstavljaju ključni izvor zadovoljstva
- oralni erotizam – povezan sa zadovoljstvom koje izaziva akt sisanja
- oralni sadizam – povezan sa frustracijama
- povezuje se sa psihološkim funkcijama kao što su: psihološko prihvatanje, odbijanje, protestvovanje
uticaj oralne faze na partnerski odnos?
frustracije doživljene u oralnoj fazi razvoja povezuju se sa obrascem zadovoljenja potreba na infantilan način
u partnerskim odnosima to se može odraziti kroz pasivno receptivne crte oralno fiksiranog obrasca ili kroz stalnu potrebu za dokazivanjem ljubavi od strane partnera, „glad za ljubavlju“
uspostavljanje obrazca „cijepanja“ („splitting“) u ovoj fazi, kao kasnije glavnog mehanizma odbrane, može uticati na izbor partnera na taj način da se od partnera očekuju isključivo gratifikacije, dok svako nezadovoljavanje potreba dovodi do odbacivanja partnera kao lošeg objekta („sve ili ništa“)
- ovakve osobe mogu imati teškoće u uspostavljanju trajnih bliskih partnerskih relacija, nemaju sposobnost za zaljubljivanje i ljubav, i nerijetko ispoljavaju sklonost ka promiskuitetnom ponašanju kojim negiraju osećanje zavisnosti u odnosu prema partneru
strah od gubitka ljubavi u oralnoj fazi, može postati jedan od značajnih izvora konflikata u kasnijim partnerskim odnosima, manifestujući se kroz strah od odvajanja od partnera i u svakodnevnim životnim situacijama
analna faza?
- obuhvata period od prve do treće godine života djeteta
- zadovoljenje pulzija se postiže zadržavanjem / pražnjenjem fecesa
- iskustvo odlaganja zadovoljenja pulzija i prvih zabrana i pravila
- povezuje se sa razvojem „retentivnog“ karaktera koji karakterišu škrtost, tvrdoglavost, sklonost perfekcionizmu
falusna faza?
- obuhvata period od treće do pete godine života djeteta
- ključni izvor zadovoljstva su polni organi
- Edipalna situacija / Edipov kompleks i Elektra kompleks kao osnovni psihološki sadržaj ovog perioda
- kastracioni strah i „zavist prema penisu“
- sadržaj ove faze značajno utiče na stav prema osobama suprotnog pola i prema ljudima koji reprezentuju autoritet
uticaj analne faze na partnerski odnos?
frustracije u analnoj fazi razvoja mogu se u partnerskom odnosu manifestovati kroz:
- tendenciju ka posjedovanju partnera uz uskraćivanje autentične ljubavi
- borbu za vlast i dominaciju nad partnerom koja se manifestuje analognim buntom prema roditeljskim figurama
ličnosti sa analnim karakteristikama mogu u partnerskim relacijama ispoljavati neodgovornost i površnost u realizovanju obaveza, ili, sa druge strane, zahtjeve da se obavezama odgovara na rigidan način
problemi iz ove faze razvoja mogu biti povezani i sa problemima u seksualnom funkcionisanju gdje se intimni odnos može doživljavati kao prinuda ili izazivati gađenje i odvratnost
uticaj falusne faze na partnerski odnos?
nerešavanje edipalne situacije, vodi čitavom nizu partnerskih problema
- smatra se da upravo izbor partnera predstavlja najznačajnije mjesto gde se izražavaju edipalne težnje i želje
ukoliko se partner doživljava kao roditelj suprotnog pola pojaviće se seksualne disfunkcije
frustracije iz ove faze razvoja povezuju se sa:
- sadomazohističkim izborom partnera
- mazohističkom potčinjenošću kod žena
- pseudozaljubljenošću (naglo zaljubljivanje i prekid odnosa)
- invertiranim izborom partnera, kada se bira upadljivo slabiji ili homoseksualni partner
genitalna faza?
- obuhvata period od pojave puberteta do kasne adolescencije
- buđenje „uspavanih“ seksualnih nagona i pojava sekundarnih seksualnih karakteristika, hormonskih promjena i fiziološkog sazrijevanja
- intenzivna psihološka preživljavanja, moguće razbuktavanje Edipalne težnje i konflikta iz ranijih faza
uticaj genitalne faze na partnerski odnos?
reaktivira se edipalna situacija i ambivalencija (usljed istovremene potrebe za osamostaljivanjem i zavisnošću)
u ovom periodu svesno se prihvata ili ne prihvata partnerski obrazac roditelja koji postaje model za kasnije relacije
sa problemima iz ove faze povezuju se:
- neurotična egzogamija (prinudno nesvjesno traženje partnera druge nacionalnosti, vjere, rase u potrebi da izbor bude što dalji od figure oca ili majke)
- neurotična endogamija (traženje upadljivo starijeg partnera)
- neurotična poligamija (tip „Don Žuana“)
koji su tipovi izbora partnera po Frojdu?
- tip naslanjanja
- narcistički tip izbora
oba tipa mogu biti i normlani i patološki
- u normalnim uslovima izbor po tipu naslanjanja nije incestuozan, a u patološkim jeste
izbor partnera po tipu naslanjanja?
izbor partnera po uzoru na roditelja
- naslanjanje se pokazuje u činjenici da prvi seksualni objekti postaju osobe koje imaju posla sa ishranom, njegom i zaštitom djeteta
čovjek voli po tipu naslanjanja:
- ženu koja hrani
- muškarca koji štiti
narcistički tip izbora partnera?
ove osobe kao objekt ljubavi traže sami sebe
- u izboru svog ljubavnog objekta ne uzimaju kao uzor roditelja već sopstvenu osobu - narcistički izbor partnera
ovakav izbor je složeniji i može biti po ugledu:
- na samog sebe (takav izbor često prave lijepe žene i homoseksualci)
- na ono što se želi da bude (traženje „ja-ideala“ u partneru)
tipovi izbora partnera i pol?
Frojd pravi razliku izmedju polova u odnosu na predominantne tipove izbora
- potpuna objektna ljubav po tipu naslanjanja karakteristična je za muškarce
- za većinu žena, karakterističan je narcistički izbor partnera
razvijanje sposobnosti za zrelu ljubav prema Oto Kenbergu?
uspješno rješavanje edipalnog koflikta omogućava razvijanje sposobnosti za uspostavljanje duboke, trajne, strastvene partnerske relacije i genitalnog zadovoljstva
posljedice različitih teškoća u različitim fazama na sposobnost za razvijanje zrele ljubavi, prema Kernbergu?
- određene konfiguracije na kontinuumu od potpunog nedostataka sposobnosti za zaljubljivanje i ljubav (najteži oblici narcističkog poremećaja ličnosti)
- preko oskudno razvijenih sposobnosti (umjereno teški oblici narcističkog poremećaja ličnosti i granična organizacija ličnosti)
- djelimično razvijenih sposobnosti za ljubav (neurotične strukture i manje teški oblici karakterne patologije)
- do razvijenih sposobnosti za zrelu ljubav koju ispoljavaju “relativno normalni ljudi”
šta uključuje zrela ljubav, prema Balint?
- genitalnu satisfakciju
- idealizaciju
- nježnost
- genitalnu identifikaciju
šta je genitalna identifikacija?
stanje u kom interesovanje, želje, senzitivnost i mane partnera postaju jednako ili približno jednako važne kao naše sopstvene
značaj idealizacije, prema Kernberg?
idealizacija je značajna komponenta ljubavnog odnosa
- postoje različiti nivoi idealizacije u zavisnosti od dostignutog nivoa razvoja ličnosti
normalan kapacitet za idealizaciju se razvija krajem adolescencije i bazira se na stabilnom seksualnom identitetu i realnoj svesnosti o ljubavnom objektu, pri čemu uključuje, pored ličnih i seksualnih, i socijalne i kulturološke ideale
