ISP-6 lekcija

Question 1

šta je to knjigovodstvo?

Answer 1

Knjigovodstvo je dokumentovana i strogo formalna evidencija nastalih poslovnih procesa i stanja jednog
poslovnog subjekta. Knjigovodstvo se može definisati kao: beleženje, klasifikovanje i sumiranje poslovnih
informacija u vezi sa nekom ličnošću ili nekim biznisom.

Question 2

koji je odnos knjigovodstva i računovodstva?

Answer 2

Knjigovodstvo je deo računovodstva. Računovodstvo obuhvata: knjigovodstvo, računovodstveno planiranje,
računovodstveni nadzor i računovodstvenu analizu. Knjigovodstvo se završava računovodstvenim obračunima.

Question 3

koji je odnos izmedju poslovnih odluka, računovodstva i knjigovodstva?

Answer 3

Podlogu za donošenje poslovnih odluka čine raspoloživi knjigovodstveni podaci i računovodstveni obračuni.
Računovodstveni obračuni sastavljaju se od podataka sadržanih u poslovnim knjigama, a poslovne knjige
preuzimaju podatke iz knjigovodstvenih dokumenata

Question 4

po kom sistemu se moraju voditi poslovne knjige?

Answer 4

Zakon obavezuje poslovne subjekte da vode poslovne knjige po sistemu dvojnog knjigovodstva uz primenu
jedinstvenog kontnog plana.

Question 5

izložite dvojaku ulogu računovodstvenih informacija

Answer 5

1. Važan instrument upravljanja preduzećem.
2. Osnova društvene kontrole obračuna i plaćanja poreza i doprinosa, kao i praćenja ekonomskih kretanja.

Question 5

šta su to poslovne knjige?

Answer 5

To su propisane jednoobrazne evidencije i ostale evidencije o stanju i kretanju imovine i potraživanja
(sredstava), kapitala i obaveza (obaveze prema izvorima sredstava), prihoda, rashoda i rezultata poslovanja
pravnog lica.

Question 6

koje su forme poslovnih knjiga?

Answer 6

U slobodnim listovima, povezane ili prenete na neki od medijuma automatske ili mikrografske obrade podataka,
tako da se po potrebi mogu odštampati ili prikazati na ekranu.

Question 7

koje se poslovne knjige vode u preduzeću?

Answer 7

Dnevnik, glavna knjiga i pomoćne knjige.

Question 8

šta je to dnevnik?

Answer 8

Dnevnik je knjiga u kojoj se hronološkim redom knjiže sve poslovne promene.

Question 9

šta je to glavna knjiga?

Answer 9

Glavna knjiga sastoji se od konta na kojima se knjiže stanja i promene sredstava i obaveza prema izvorima
sredstava, rashodi i prihodi, troškovi i učinci, kao i rezultat poslovanja.

Question 10

šta su to pomoćne knjige?

Answer 10

Pomoćne knjige su: knjige blagajne, osnovnih sredstava i analitičke evidencije: potraživanja i obaveza, materijala
i rezervnih delova, sitnog inventara, nedovršene proizvodnje, gotovih proizvoda i robe, kao i druge pomoćne
knjige.

Question 11

šta se vodi u poslovnim knjigama?

Answer 11

Tu se knjiže početna stanja i poslovne promene

Question 12

kako se vode poslovne knjige?

Answer 12

Vode se tako da omogućavaju: kontrolu ispravnosti knjiženja, čuvanje i korišćenje podataka, uvid u hronologiju
izvršenih knjiženja, sagledavanje svih promena na kontima glavne knjige i pomoćnih knjiga.

Question 13

šta je osnov za knjiženje?

Answer 13

Knjigovodstveni dokument

Question 14

šta je to knjigovodstveni dokument?

Answer 14

To je pisana isprava kojom se verifikuje poslovna promena i koja služi kao osnov knjiženja

Question 15

šta je to nalog koji pokreće poslovni dogadjaj?

Answer 15

Npr. Nalog za izdavanje materijala je nalog koji pokreće poslovni događaj. U tom slučaju, knjigovodstveni
dokument biće izdatnica materijala.

Question 16

šta je to nalog za knjiženje?

Answer 16

Dokument pomoću koga se vrši evidencija poslovniih promena na računovodstvena konta. Pokreće postupak knjiženja.

Question 17

šta je to likvidacija dokumenta?

Answer 17

Ona podrazumeva kontrolu od strane ovlašćenog stručnog radnika u pogledu formalne, suštinske i računske
ispravnosti.

Question 18

Šta je to račun (konto)?

Answer 18

Račun je dokument (kontna kartica) koji nosi informaciju o prošlim prilivima (kolona duguje) i odlivima ( kolona
potražuje), odnosno stanju subjekta toka nakon svih tih bivših priliva i odliva ( kolona saldo). Račun je dvostrani
pregled na kojem se evidentiraju promene u vezi sa pojedinim delovima sredstava, odnosno rashoda ili prihoda.

Question 19

za koje elemente sistema se vezuje račun?

Answer 19

To je dokument koji se vezuje za element stanja sistema.

Question 20

koja je razlika izmedju analitičkih i sintetičkih računa?

Answer 20

Razlikuju se po stepenu složenosti. Sintetički računi objedinjuju stanja i promene stanja na analitičkim računima
pripadajuće grupe.

Question 21

da li se za sintetičke račune otvaraju kontne kartice?

Answer 21

Ne.

Question 22

šta je to kontni okvir?

Answer 22

Kontni okvir je spisak (lista) računa preko kojih se evidentiraju poslovne promene određenog preduzeća.

Question 23

kakav je kontni okvir propisan zakonom o računovodstvu?

Answer 23

Za pravna lica iz oblasti privrede propisan je kontni plan zasnovan na funkcionalnom principu sa 9 klasa

Question 24

šta je prevashodni zadatak organizacije računovodstva kod proizvodnih preduzeća?

Answer 24

Zadatak usmeren na obračun i analitičko preračunavanje prihoda, troškova, angažovanih sredstava, finansijskih izvora kao i otvorene dobiti.

Question 25

šta obuhvata klasa 0 kontnog okvira?

Answer 25

Neuplaćeni upisani kapital i stalna imovina

Question 26

šta obuhvata klasa 1 kontnog okvira?

Answer 26

Zalihe.

Question 27

šta obuhvata klasa 2 kontnog okvira?

Answer 27

Kratkoročna potraživanja, plasmani i gotovina.

Question 28

šta obuhvata klasa 3 kontnog okvira?

Answer 28

Kapital

Question 29

šta obuhvata klasa 5 kontnog okvira?

Answer 29

Rashodi

Question 29

šta obuhvata klasa 4 kontnog okvira?

Answer 29

Dugoročna rezervisanja i obaveze.

Question 30

šta obuhvata klasa 6 kontnog okvira?

Answer 30

Prihodi.

Question 31

šta obuhvata klasa 7 kontnog okvira?

Answer 31

Otvaranje i zaključak računa stanja i računa uspeha

Question 32

šta obuhvata klasa 8 kontnog okvira?

Answer 32

Vanbilansna evidencija.

Question 33

šta obuhvata klasa 9 kontnog okvira?

Answer 33

Obračun troškova i učinaka

Question 34

kako izgleda struktura kontnog okvira?

Answer 34

Kontni plan ima 10 klasa, svaka klasa ima grupe, svaka grupa podgrupe. Podgrupe se treturaju kao sinteticka
konta.

Question 35

kako se formiraju analitička konta u kontnom okviru?

Answer 35

Unutar svake klase nalaze se grupe (obeležene drugom cifrom po redu), a unutar ovih nalaze se podgrupe
(obeležene trećom cifrom po redu) konta. Podgrupe konta se u praksi tretiraju kao sintetička konta. Unutar svake
podgrupe konta, pravno lice razvija analitička konta koja bliže karakterišu specifičnosti pravnog lica. Tako unutar
grupe 202, postoje analitička konta za svakog konkretnog kupca, kao na primer 202001 energoprojekt beograd.

Question 36

šta pokazuje kolona “duguje” u kontnoj kartici?

Answer 36

Pokazuje pristigla sredstva na konto.

Question 37

koja je osnovna logika dvojnog knjigovodstva?

Answer 37

Osnovna logika dvojnog knjigovodstva je da svaki priliv na jedan konto jeste odliv sa drugog konta.

Question 38

šta pokazuje kolona “potražuje” u kontnoj kartici?

Answer 38

Pokazuje odlivena sredstva.

Question 39

kakav je odnos izmedju zbirova vrednosti kolona “duguje” i kolona “potražuje” svih kontnih
kartica glavne knjige?

Answer 39

Zbir svih konta po koloni duguje mora biti jednak zbiru svih konta po koloni potražuje.

Question 40

šta pokazuje kolona “saldo” u kontnoj kartici?

Answer 40

Pokazuje stanje na kontu nakon svakog izvršenog priliva ili odliva.

Question 41

koji podaci se unose u nalog za knjiženje finansijskih kartica?

Answer 41

Broj naloga za knjiženje, osnov knjiženja, duguje, potražuje, konto, datum, broj računa

Question 42

kada se nalog smatra uravnoteženim?

Answer 42

Kada je suma kolone „duguje“ jednaka sumi kolone „potražuje“.

Question 43

koja je uloga prelazne tabele u radnom listu sa nalogom za knjiženje?

Answer 43

Da pripremi zapis u formi koja odgovara zapisima u finansijskim karticama ili dnevniku knjiženja

Question 43

koji se podaci nalaze u finansijskoj kartici?

Answer 43

Konto, naziv, nalog, datum, sadržaj, duguje, potražuje,saldo i račun.

Question 44

koji se podaci nalaze u dnevniku?

Answer 44

Dnevnik, nalog, datum, sadržaj, duguje, potražuje, saldo, račun i konto.

Question 45

šta obuhvataju nekretnine, postrojenja i oprema jednog preduzeća?

Answer 45

To su stalna sredstva jednog preduzeća i obuhvataju: zemljišta; šume i višegodišnji zasadi; građevinske objekte;
postrojenja i oprema; investicione nekretnine; osnovno stado; ostale nekretnine, postrojenja i oprema; nekretnine,
postrojenja, oprema i biološka sredstva u pripremi; avansi za nekretnine, postrojenja, opremu i biološka sredstva.

Question 46

kako se pribavljaju osnovna sredstva?

Answer 46

Kupovinom, izgradnjom ili na drugi način ( razmenom, rekonstrukcijom – dodatna ulaganja na postrojenjima
sredstava za rad, poklonom, lizingom i sl.).

Question 47

šta se podrazumeva pod obračunom amortizacije?

Answer 47

To je naknada utrošene i umanjene vrednosti stalnih sredstava u upotrebi i naknada neamortizovane vrednosti
stalnih sredstava, koja su zbog fizičke dotrajalosti ili tehničke zastarelosti , stavljena van upotrebe pre nego što je
njihova vrednost nadoknađena.

Question 48

šta se podrazumeva pod otpisivanjem vrednosti osnovnih sredstava?

Answer 48

To je sprovođenje ispravke vrednosti stalnih sredstava u poslovnim knjigama pravnog lica za iznos amortizacije
obračunat po godišnjem obračunu, odnosno za iznos naknade neamortizovane vrednosti prilikom rashodovanja
stalnih sredstava.

Question 49

u kom zakonskom dokumentu su utvrdjene amortizacione stope?

Answer 49

Pravilnik o načinu razvrstavanja stalnih sredstava po grupama i načinu utvrđivanja amortizacije za poreske
svrhe. U pravilniku su navedene sve propisane amortizacione grupe i svi delovi amortizacionih grupa. Za svaku
grupu navedene su godišnje amortizacione stope.-Zakon o porezu na dobit

Question 50

šta čini osnovicu za otpis osnovnih sredstava?

Answer 50

Osnovica za amortizaciju je nabavna vrednost ili cena koštanja sredstava ili drugi iznos, kao substitut nabavne
vrednosti ili cene koštanja za iskazivanje u finansijskim izveštajima, umanjena za preostalu (rezidualnu) vrednost
sredstva. Kod primene modela fer vrednosti (alternativni postupak), osnovicu za obračun amortizacije čini
revalorizovana (fer) nabavna vrednost.

Question 51

šta čini nabavnu vrednost osnovnih sredstava?

Answer 51

Ona obuhvata sve izdatke u vezi sa sticanjem osnovnog sredstva nabavkom, odnosno kupovinom. Nabavnu
vrednost stalnih sredstava čini fakturna vrednost dobavljača uvećana za zavisne troškove po osnovu nabavke i
dovođenje u stanje funkcionalne pripravnosti.

Question 52

šta čini cenu koštanja osnovnog sredstva izradjenog za sopstvenu upotrebu?

Answer 52

Obuhvata sve izdatke vezane za izradu tog sredstva, pod uslovom da se vodi računa o tome da ta cena koštanja
bude u granicama tržišne cene tog sredstva. Cenu koštanja čini vrednost utrošenog materijala i svi troškovi koji
se mogu pripisati tom ulaganju koje je namenjeno za sopstvene potrebe.

Question 53

kada počinje obračun amortizacije za novonabavljena osnovna sredstva?

Answer 53

Tačan početak obračuna amortizacije nije utvrđen međunarodnim računovodstvenim standardima, ali iz
praktičnih razloga obračun amortizacije počinje istekom meseca u kojem je sredstvo stavljeno u upotrebu,
odnosno od dana kada je sredstvo postalo raspoloživo za korišćenje.

Question 54

koje su osnovne metode obračuna amortizacije?

Answer 54

Proporcionalna, degresivna i funkcionalna metoda.

Question 55

kada se amortizacija obračunava prema učinku?

Answer 55

Zasniva se na očekivanom korišćenju ili učinku sredstava. Ona se može primeniti onda kada se trošenje imovine može iskazati u naturalnim jedinicama.

Question 56

kako se obračunava amortizacija za sredstva koja su nabavljena u toku poslovne godine?

Answer 56

Uzima se korigovana vrednost odgovarajuće stope amortizacije. Ta korigovana vrednost određuje se tako što se
odgovarajuća stopa amortizacije pomnoži količnikom broja meseci korišćenja stalnog sredstva u toj godini i broja
meseci u godini (12).

Question 57

do kada se obračunava amortizacija osnovnih sredstava?

Answer 57

Obračun amortizacije vrši se do kraja meseca u kojem je sredstvo bilo u upotrebi, odnosno u kojem su izvršeni
prodaja ili rashodovanje tog sredstva.

Question 58

da li rekonstrukcija, adaptacija, modernizacija i druge dogradnje osnovnih sredstava utiču na
obračun amortizacije?

Answer 58

Da. Promena vrenosti koja čini osnovicu amortizacije po osnovu rekonstrukcije, adaptacije, modernizacije i druge
dogradnje, uzima se u obzir za dalje obračunavanje amortizacije od prvog dana narednog meseca pošto je
nastala, odnosno utvrđena

Question 59

da li uništenje, oštećenje ili se iz drugih razloga smanjenje vrednosti osnovnog sredstva utiče na
obračun amortizacije?

Answer 59

Kada se u toku upotrebe stalna sredstva unište, oštete ili se iz drugih razloga smanji vrednost koja čini
osnovnicu za obračunavanje amortizacije stalnih sredstava, te promene se uzimaju u obzir od prvog dana
narednog meseca pošto su nastale.

Question 60

kako se izvodi revalorizacija nabavne vrednosti osnovnih sredstava?

Answer 60

Kr(Koeficjent revalorizacije)*NV(Nabavna vrednost)+NV=RNV(Revalorizovana nabavna vrednost)

Question 61

kako se izvodi revalorizacija ispravke vrednosti osnovnog sredstva?

Answer 61

Kr(Koeficjent revalorizacije)*IV(Ispravka vrednosti)+IV=RIV(Revalorizovana ispravka vrednosti)

Question 62

kako se dobija sadašnja vrednost osnovnog sredstva?

Answer 62

Sadašnja vrednost osnovnih sredstava dobija se kao razlika između nabavne vrednosti i ukupne otpisane
vrednosti.

Question 63

koji su načini izdvajanja osnovnih sredstava iz preduzeća?

Answer 63

Prodaja, prenošenje po osnovu statusnih promena, prenošenje drugom pravnom licu sa ili bez naknade,
rashodovanje ili otuđivanje na drugi način.

Question 64

koje su globalne celine u tabeli za obračun amortizacije i revalorizacije osnovnih sredstava?

Answer 64

*popis svih stalnih osnovnih sredstava (mogu i ona koja su koriscena odnosno koja su rashodovana)
* osnovni podaci o stalnim sredstvima kao sto su vek upotrebe i procenjena rezidualna
vrednost, amortizacionu stopu po kojoj ce se obraunavati amortizacija, datum
nabavke kao i datum rashodovanja
* podaci o nabavnoj vrednosti, izvrenom otpisu, do tekućeg obračunskog perioda i u
tekucem obraunskom periodu i sadašnjoj vrednosti stalnih sredstava
* formule za obračun amortizacije stalnih sredstava na kraju tekuceg obračunskog
perioda

Question 65

kako se koriguju vrednosti u koloni za otpis osnovnih sredstava iz prethodnih godina prilikom
prelaska u narednu poslovnu godinu?

Answer 65

Kod prelaska u novu godinu, u kolonu za prikaz otpisane vrednosti stalnih sredstava iz prethodnih obračunskih perioda, treba prikazati ukupno otpisanu vrednost.