Inleiding recht Flashcards
Wat is recht?
Recht is een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. Het is onderverdeeld in vier rechtsbronnen: wet, jurisprudentie, internationale verdragen, en gewoonte.
Wat zijn de verschillende rechtsgebieden?
Privaatrecht: Regelt de relaties tussen burgers onderling (bijv. familierecht, vermogensrecht).
Publiekrecht: Regelt de verhouding tussen de overheid en burgers (bijv. staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht).
Wat is het verschil tussen formeel en materieel recht?
Materieel recht beschrijft de rechten en plichten van mensen (bijv. strafrechtelijke bepalingen zoals moord in Art. 287 Sr).
Formeel recht beschrijft hoe die rechten en plichten gehandhaafd kunnen worden (bijv. regels voor opsporing in Art. 52 Sr).
Wat is het verschil tussen objectief en subjectief recht?
Objectief recht: Geheel van algemene rechtsregels (bijv. eigendomsrecht).
Subjectief recht: Recht dat een individu ontleent aan het objectieve recht (bijv. recht van een persoon op eigendom).
Wat zijn de drie overheidsmachten en hun functies?
Wetgevende macht: Maakt wetten (bijv. regering en Staten-Generaal).
Uitvoerende macht: Voert wetten uit (bijv. regering).
Rechtsprekende macht: Spreekt recht (bijv. rechters).
Wat is het verschil tussen een kabinet en een regering?
Kabinet: Ministers en staatssecretarissen.
Regering: Koning + ministers
Wat zijn organieke wetten? Geef een voorbeeld.
Organieke wetten zijn wetten die uitdrukkelijk door de Grondwet worden genoemd en zijn nodig voor de inrichting van de staat. Voorbeelden: Gemeentewet, Vreemdelingenwet.
Wat is actief en passief kiesrecht?
Actief kiesrecht: Het recht om te stemmen.
Passief kiesrecht: Het recht om gekozen te worden
Wat zijn de eisen aan een bezwaarschrift volgens de Awb?
Een bezwaarschrift moet voldoen aan Art. 6:5 Awb: Naam, adres, redenen van bezwaar.
Het moet binnen 6 weken worden ingediend (Art. 6:7 Awb).
Wat is het zorgvuldigheidsbeginsel in het bestuursrecht?
Een bestuursorgaan moet voldoende informatie verzamelen en de gevolgen van een besluit goed afwegen voordat het besluit wordt genomen (Art. 3:2 Awb).
Wat is het legaliteitsbeginsel in het strafrecht?
Geen feit is strafbaar voorafgaane wettelijke strafbepaling(Art. 1 Sr).
Wat zijn de strafdoelen?
Vergelding: Straffen als vergelding voor het gepleegde feit.
Preventie: Voorkomen van toekomstige misdrijven.
Resocialisatie: De dader helpen terug te keren in de maatschappij.
Voorkomen van eigenrichting: Burgers weerhouden om zelf recht te gaan handhaven.
Wat is het verschil tussen een misdrijf en een overtreding?
Misdrijf: Ernstig strafbaar feit dat de rechtsorde schendt (bijv. moord, diefstal).
Overtreding: Minder ernstig strafbaar feit, vaak van ordende aard (bijv. verkeersovertredingen).
Wanneer is een poging tot misdrijf strafbaar volgens Art. 45 Sr?
Een poging is strafbaar als:
De dader het voornemen heeft een strafbaar feit te plegen.
Er een begin van uitvoering is.
Er geen vrijwillige terugtred is.
Wat zijn de strafuitsluitingsgronden?
Rechtvaardigingsgronden: Dit zijn situaties waarin de daad zelf niet langer als strafbaar wordt gezien. De handeling blijft wel strafbaar volgens de wet, maar de omstandigheden maken de daad gerechtvaardigd.
Voorbeelden van rechtvaardigingsgronden:
Noodweer: Verdediging tegen een directe aanval.
Overmacht in de zin van noodtoestand: Een keuze maken tussen twee kwaden waarbij het overtreden van de wet de enige optie was.
Wettelijk voorschrift: Handelen op basis van een wettelijke plicht (bijv. politieoptreden).
Bevoegd ambtelijk bevel: Handelen in opdracht van een bevoegd gezag.
Schulduitsluitingsgronden: Hierbij blijft de daad strafbaar, maar wordt de dader niet schuldig bevonden vanwege persoonlijke omstandigheden.
Voorbeelden van schulduitsluitingsgronden:
Noodweerexces: Het overschrijden van de grenzen van noodzakelijke verdediging door een hevige gemoedstoestand veroorzaakt door de aanval.
Ontoerekeningsvatbaarheid: De dader kan door een geestelijke stoornis of gebrekkige ontwikkeling niet verantwoordelijk worden gehouden voor zijn daden.
Psychische overmacht: Er is sprake van een externe druk of dwang die de dader niet kon weerstaan.
Onbevoegd ambtelijk bevel: Handelen naar een bevel van een niet-bevoegd gezag, terwijl de dader dacht dat dit bevel legaal was.
Hoe komt een overeenkomst tot stand volgens artikel 6:217 BW?
Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding. Dit zijn beide eenzijdige rechtshandelingen.
Wat is een vernietigbare rechtshandeling?
Een vernietigbare rechtshandeling is geldig, maar kan worden vernietigd bij aanwezigheid van wilsgebreken zoals dwaling, bedrog of misbruik van omstandigheden (Art. 6:228 BW).
Wat is het verschil tussen nietigheid en vernietigbaarheid?
Nietig: Nooit geldig geweest (bijv. tegen de wet in).
Vernietigbaar: Geldig, maar kan achteraf worden vernietigd (bijv. bij dwaling of bedrog).
Wat is attributie, delegatie en mandaat?
Attributie: Het toekennen van een nieuwe bevoegdheid (bijv. door de wet).
Delegatie: Het overdragen van een bestaande bevoegdheid aan een ander orgaan.
Mandaat: Het geven van een bevoegdheid aan een ondergeschikte, waarbij het oorspronkelijke orgaan verantwoordelijk blijft.
Wat zijn de vier wilsgebreken die een overeenkomst vernietigbaar kunnen maken?
Dwaling: Vergissing over belangrijke aspecten van de overeenkomst.
Bedrog: Opzettelijke misleiding om de ander tot een overeenkomst te brengen.
Bedreiging: Het uitoefenen van druk om een overeenkomst te sluiten.
Misbruik van omstandigheden: Gebruik maken van een kwetsbare positie van de ander om een overeenkomst te sluiten. (Zie Art. 6:228 BW en Art. 3:44 BW)
Wat is het verschil tussen bedrog en dwaling?
Dwaling is een vergissing zonder dat er sprake is van opzet.
Bedrog houdt in dat er opzettelijk onjuiste informatie wordt verstrekt om de andere partij te misleiden en te laten instemmen met de overeenkomst.
Welke rechtsbronnen zijn er?
Wet: Geschreven regels die door de overheid zijn vastgesteld.
Jurisprudentie: Uitspraken van rechters die als voorbeeld dienen voor andere rechtszaken.
Internationale verdragen: Overeenkomsten tussen landen, zoals het EVRM.
Gewoonte: Ongeschreven regels die in bepaalde omstandigheden als recht gelden.
