İlaç Şekilleri Flashcards
İlaç değerlendirirken önemli faktörler
Fiziksel özellikler Tat Emilimi Yan etkiler Yarılanma ömrü Hasta uyuncu
İlaç formları
Katı
Yarı katı
Sıvı
Gaz
Katı- yarı katı famrosötik şekiller
Tablet (üstümdeki yazı ve kır.)
Dil altı tablet (hızlı emilim)
Blister( kaplama)
Çiğneme tableti (lokal etki)
Efervasan tablet (suda eriyen)
Enterik kaplı tablet (midede zararlı sonradan çözülür)
Modifiye salan farmasötik şekiller (zamanla çözünür)(uyunç art.)
Hız kontrollü farmasötik şekiller (belirli hızla çözünür) (pahalı)
Toz farmasötik şekiller (saşe)(suyla karışım)(fazla miktar)
Kapsül (iki ters kap) (granüllü, yumuşak)(kaygan)
Suppozituar (katı, v. Sıcaklkğında etki, lokal-sistemik, fitil benzeri)
Flaster (basit flasterler ısı sağlar) (transfermal teropatik sistem- TTS) (Estetik,ilaç yavaşça salınır, rezervuar (kesecik)
Krem - Losyon - Pomad(merhem) - Pat(koyu kıvamlı)
Sıvı farmasötik şekiller
Jet akım (nazal yolla)
Ağız spreyi
Göz damlası
Süspansiyon
Enjeksiyon bilgileri
Flakon (vial) demir-lastik-demir (enjektör sokulup çekilir)
Ampul
Enjektörler
Aerosol - gaz ölçülü doz inhaler
İnhanal Discus Turbolerler Nebulizatör (makine çözüp maskeye) Vapürazotör (ilaç buharlaştırıp veren küçük alet)
Lokal uygulama
Epidermal (stratum corneum tabakası az etki)
İntrakutan (45° hücre altına enjekte edilen az miktarda)
Konjuktiva üzerine (ilt. Konjuktivit)
İntranazal (lokal ve sistemik)
İntabukkal (çalkalama)
İntratekal (BOSa, anestezik)
İntravaginal (ovül, aplikatör) (lokal-mantar enj.)
İntraplevral (torasentez) ve intraperitoneal
İntraarticuler (eklem içi enjeksiyon)
İntrarectal (yüzeyel lezyon, hemoroid, kolon sknt.)(suppozituar,enema(1), lavman(2), merhem)
Dış kulak yolu
İntrakardiyak injeksiyon
İntramural (serviks içi)
Lezyon içine uygulama
Sistemik etki
Oral (%10 emilir, tadı önemli)
Sublingual (hızlı ve çok emilim)(dozlam zor)
Rektal (İshal durumları riskli)
İntravenöz(1) (i.v injeksiyon ve infüzyon(serum), bolus injeksiyon(hızlı yapılması gerek durumlarda)
İntramusküler(2) (glueal ve deltoid kasa)(5ml)
Subkutan(3)(ciltaltına) (az miktarda)
TTS (patch yoluyla) (trandsrmal yol)
İnhalasyon (gaz şeklinde)
Parentetal (1-2-3) (maliyetli, komplikasyonlar- hata oranı)
İntra arteriyel(derinde, anjiyografi sayesinde(boyar maddeyle)(tümör kendi damarlanmasınu yapar.)
Stratum korneum
Cilde nüfuz etmese ilk engel
L epidermal
Merhem(pomad)
Krem
Losyon
Pat (macun)
Lipidde çözünür olmalı.
Engel tabaka STRATUM KORNEUM
Yaralardan emilim artar.
L cilt içine (intrakütan)
Solüsyon veya anestezi için yapılabilir
0,1 ml fazla verilmemeli. Fazla olursa sistemik olabilir.
45° giriş
L konjuktiva üzerine uygulama
Oftalmik preperatlar (kolir)
Göz damlası - pomad (merhemi)
Konjuktivit (ilt.)
intranazal
Hem lokal hem sistemik
Jet akım
L intrabukkal
Çalkalama
L İntratekal
Meninges ve spinal sinir köklerinde lokal etki için
Anestezi
L3-4 arasından subaraknoid aralığa girilir. (lumbal ponksiyon -Spinal puncture) denir.
Solüsyon yapmadan önce hacim kadar serebrospinal sıvı çekilir.
L intravaginal
Mantar enf vs
Doğum kontrol (spiral yerleştirme)
Ovül
Aplikatör
L intrapleural
- İK aralıktan iltihap veya tümör tedavisinde lokal etkiyle
L intrakardiyak
Kalbi doğrudan uyarıp çabuk cevap
L İntrauterin
Bakır spiral yerleştirilmesi
Servikse, uterusa hormon ilaç vs enjekte edilebilir
L intraarticular
Eklem iltihaplarında kortikosteroid veya antibakteriyel ilaçlar injekte edilebilir.
İntrarektal
Lezyon, hemoroid, kolon hastalıklarında Lavman büyük hacimde temizlik Enema küçük Supozituar Merhem
İntravenöz infüzyon
Serum tarzı yüksek miktarda madde göndereceksek
Bolus injeksiyon
Acil ve çok yapılması gereken durumlarda damara yüksek oranda injekte edilmesi
S intraatriyel
Anjiyografiyle atardamara injeksiyon yapılır.
Tümörlerin kendi damar ağına yapılır.
S Subkutan yol
2ml geçmemeli
Ağrılı olur.
S intramusküler
Gluteal kasa ya da deltoid kasa
5ml geçmemeli
S inhalasyon
Ağızdan aletler aracılığıyla havayla alınma
TTS
Cilde yapıştırılır.
Uzun süre salınım
Estetik
Ölçülü doz inhaler
İnhanal Discuss Turbolerler Nebulizatör Tüp Vapürazotör
retard SR MR CR XR
modifiye salan fatmosatik şekiller
intrarektal yol
rektumda emilim ince bağırsaklara göre daha az
mikrovlluslar yok!
intravenöz yol
yavaş enjekte edilmeli- dirsek venlerine
alerjik reaksiyonlar da çok kullanılır.
ani uygulamalar gerekirse bolus injeksiyon yapılır.
intrakutan
45 derece ile deri içine yapılan enjeksiyon
0,1 ml az olmalı
lokal etki
subkutan
deri altına yapılan enjeksiyon
Ağrı reseptörleri olduğundan çok ağrı hissedilir
kasa yapılmamalıdır.
1 ml geçince şişkinlikler, nekrozlara vs sebep olur.
zorunlu durumlarda en fazla 2 ml
pastil
ağız içinde uzun sürede dağılan katı ilaç şekli
ağız ve boğazda lokal etki için kullanılır
bukkal mukozada absorbe olursa sistemik etki elde edilebilir
kaşe
pirinç ya da buğday unundan yapılmış yuvarlak üst üste kapanan kapaklar içindedir etken maddesi
suya batırılıp suyla içilmelidir
inhaler cihazı
toz içine konulup kapsüllenir
pomad
merhem
Yarı katı
solüsyon
şu içinde çözünmüş Homojen şekilli form
kurutoz inhalaler
discus
torbolaler
aerolizer
nebül
normalde sıvıdır.
nebülazitör makinesiyle buhar halde uygulanır.
