Hormony Flashcards

1
Q

Komunikacja bezpośrednia

A

z komórki na komórkę, przez złącza typu nexus przez które przepływają jony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Komunikacja parakrynna

A

komórka uwalnia substancje, które działają na komórki w jej bliskim otoczeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

komunikacja autokrynna

A

komórka wydziela substancje, które działają na nią samą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

komunikacja nerwowa

A

informacja biegnie włóknami nerwowymi do konkretnych narządów/tkanek, bardziej celowana niż droga endokrynna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

komunikacja endokrynna (hormonalna)

A

za pośrednictwem krwi, substancje są wydzielane do krwi i wraz z nią płyną do narządów docelowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie są substancje, które wydziela tkanka tłuszczowa, która nie jest traktowana jako gruczoł dokrewny?

A
  • białko morfogenetyczne kości BMP
  • TNF alfa
  • interleukiny
  • TGF beta
  • retinol
  • AgRP - agouti related peptide
  • PAI-1
  • leptyna
  • angiotensynogen
  • angiotensyna I
  • estrogeny
  • adiponektyna
  • rezystyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakimi związkami mogą być hormony?

A

aminokwasami
peptydami
glikoproteinami
białkami
lipidami
pochodnymi lipidów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czym na początku są hormony peptydowe?

A

preprohormonami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gdzie zachodzą modyfikacje hormonów peptydowych?

A

w ER, a potem w AG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co wchodzi w skład preprohormonu?

A

peptyd sygnałowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co wchodzi w skład preprowazopresyny?

A

wazopresna
peptyd sygnałowy
neurofizyna II
kopeptyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jaka jest funkcja neurofizyny II?

A

transport preprowazopresyny z podwzgórza do tylnego płata przysadki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jaki jest mechanizm powstawania moczówki prostej?

A

niedobór wazopresyny spowodowany brakiem enzymu oddzielającego neurofizynę II od wazopresyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jaka neurofizyna wchodzi w skład preprooksytocyny?

A

neurofizyna I

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co powstaje z preproopiomelanokortyny POMC?

A

ACTH
gamma-lipotropina
beta-endorfina
i inne fragmenty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Na jakie związki rozkłada się ACTH

A

alfa MSH i inne cząsteczki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Z czego składa się preproinsulina?

A
  • peptyd sygnałowy
  • białko C
  • łańcuch A i B połączone mostkami disiarczkowymi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Poziom jakiej substancji mierzy się, aby określić czy poziom insuliny w organizmie jest prawidłowy?

A

poziom białka C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Na czym polega główny mechanizm działania hormonu?

A

na połączeniu się hormonu z receptorem w komórce docelowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jakie mogą być rodzaje receptorów, z którymi łączą się hormony?

A

błonowe lub jądrowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Czym są przekaźniki drugorzędowe?

A

powstają wewnątrz komórki, gdy hormon połączy się z receptorem błonowym, zapoczątkowuje szereg zmian w metabolizmie komórki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie przekaźniki drugorzędowe wyróżniamy?

A
  1. cAMP
  2. IP3, DAG
  3. cGMP
  4. kinaza tyrozynowa
  5. fosfolipaza A2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Dla jakich substancji cAMP jest przekaźnikiem drugorzędowym?

A
  • dla adrenaliny i noradrenaliny, które połączyły się z receptorem beta-adrenergicznym
  • dla kalcytoniny
  • dla parathormonu
  • dla wazopresyny
  • dla ACTH
  • dla TSH
  • dla glukagonu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie działanie wykazuje IP3 i DAG?

A

podwyższenie stężenia jonów Ca2+ w cytoplazmie, które są uwalniane z SER

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Dla jakich substancji IP3 i DAG są przekaźnikami drugorzędowymi?

A
  • dla adrenaliny i noradrenaliny, które połączyły się z receptorem alfa2-adrenergicznym
  • dla oksytocyny
  • dla liberyn
  • dla eikozanoidów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Do czego może prowadzić zwiększenie stężenia cAMP?

do aktywacji jakiej kinazy?

A

kinazy białkowej A (PKA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Do czego może prowadzić zwiększenie stężenia Ca2+?

do aktywacji jakiej kinazy?

A

kinazy białkowej C (PKC)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Dla jakich substancji cGMP jest przekaźnikiem drugorzędowym?

A

dla hormonów natriuretycznych albo NO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Dla jakich substancji kinaza tyrozynowa jest przekaźnikiem drugorzędowym?

A

dla insuliny i hormonu wzrostu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Dla jakich substancji fosfolipaza A2 jest przekaźnikiem drugorzędowym

A

dla TSH (tyreotropiny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Gdzie i na co działają hormony lipofilne

A

wewnątrz jądra
działają hamująco lub pobudzająco na transkrypcjękonkretnych białek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Co się dzieje z hormonem lipofilnym, gdy znajdzie się we wnętrzu komórki, a potem jądra komórkowego?

A

w komórce wiąże się z białkiem opiekuńczym np. HSP, a potem w jądrze z receptorem, który jest związany z danym łańcuchem DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Jakie hormony działają tak jak hormony lipofilne?

A

hormony tarczycy
tyroksyna i
trójjodotyronina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Na jakie organellum komórkowe mają wpływ hormony tarczycy?

A

na mitochondria

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Co to znaczy, że mitochondria są dobrze sprzężone?

A

Oznacza to, że stosunek powstającego ATP do energii rozproszonej w postaci ciepła jest wysoki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Kiedy mówimy, że mitochondria są rozprzężone?

A

kiedy więcej energii jest rozpraszanej w postaci ciepła niż powstaje ATP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

W jaki sposób działają hormony tarczycy na mitochondria?

A

regulują poziom rozprzęgania wpływając na temperaturę ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Co się dzieje z mitochondriami, gdy pacjent ma nadczynność tarczycy?

A

są rozprzęgniete (więcej energii jest rozpraszanej w postaci ciepła niż powstaje ATP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jaką temperaturę ciała ma pacjent chory na nadczynność tarczycy?

A

podwyższoną, bo mitochondria są rozprzęgnięte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Co się dzieje z mitochondriami, gdy pacjent ma niedoczynność tarczycy?

A

powstaje w nich więcej ATP, przewyższa ona ilość energii rozproszonej w postaci ciepła

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Jaką temperaturę ciała ma pacjent chory na niedoczynność tarczycy?

A

obniżoną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

W jakiej postaci mogą występować hormony?

A

w postaci wolnej lub związanej z białkami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Które hormony są bardziej aktywne: te związane z białkami czy te w stanie wolnym?

A

w stanie wolnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Czy hormony w postaci wolnej są trwałe?

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Co zwiększa trwałość mitochondriów?

A

ich związanie z białkami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Które hormony są metabolizowane najszybciej (kilka minut)?

A
  • insulina
  • aminy katecholowe
    (słabo związane z białkami)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Które hormony są metabolizowane średnio szybko (minuty-godziny)?

A

kortyzol (średnio związany z białkami)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Które hormony są metabolizowane wolno (dni)?

A

tyroksyna i trójjodotyronina
(mocno związane z białkami)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Kiedy mamy objawy nadczynności tarczycy?

gdy co się pojawi w osoczu?

A

gdy w osoczu pojawią się przeciwciała przeciwko białkom wiążącym hormony tarczycy - więcej jest wtedy hormonów w stanie wolnym, które są bardziej aktywne niż te związane z białkiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Co składa się na układ osi podwzgórzowo-przysadkowo-obwodowej?

A
  1. komórki wydzielające hormony w podwzgórzu
  2. komórki wydzielające hormony w przysadce
  3. obwodowe gruczoły endokrynne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Jakiego typu hormony są wydzielane w podwzgórzu?

A

liberyny i statyny
(statyny nie należą do osi podwzgórze-przysadka-obwód)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Jakiego typu hormony są wydzielane w przysadce?

A

hormony tropowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Jakie pętle sprzężenia zwrotnego występuje w osi podwzgórze-przysadka-obwód?

A

długie i krótkie
długie - między gruczołem obwodowym, a podwzgórzem
krótkie - między gruczołem obwodowym, a przysadką i między przysadką, a podwzgórzem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Jakie wyróżniamy hormony podwzgórzowe?

A
  • kortykoliberyna
  • tyreoliberyna
  • gonadoliberyna
  • somatoliberyna
  • somatostatyna
  • dopamina (prolaktostatyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Jakie wyróżniamy hormony przysadkowe?

A
  • kortykotropina = hormon adrenokortykotropowy
  • tyreotropina = hormon tyreotropowy
  • hormon wzrostu
  • prolaktyna
  • folikulotropina = hormon folikulotropowy
  • luteotropina = hormon luteinizujący
  • melanotropina
  • oksytocyna
  • wazopresyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Gdzie produkowane i gdzie wydzielane są wazopresyna i oksytocyna?

A

produkcja - podwzgórze
wydzielanie - tylny płat przysadki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Rozwiń skróty

  • DA
  • GH-IH
  • GHRH
  • GnRH
  • TRH
  • CRH
  • TSH
  • PRL
  • FSH
  • LH
  • OXT
  • ADH
  • MSH
  • GH
  • ACTH
A
  • dopamina
  • somatostatyna
  • somatoliberyna
  • gonadoliberyna
  • tyreoliberyna
  • kortykoliberyna
  • tyreotropina
  • prolaktyna
  • hormon folikulotropowy
  • hormon luteinizujący
  • oksytocyna
  • wazopresyna
  • melanotropina
  • hormon wzrostu
  • adrenokortykotropina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Czym się różni choroba Cushinga od zespołu Cushinga?

A

choroba - dotyczy zaburzeń wydzielania ACTH w przysadce, co przekłada się na podwyższony poziom kortyzolu
zespół - dotyczy objawów nadmiaru kortyzolu, ale ten nadmiar jest spowodowany np. przerostem nadnerczy, a nie zaburzeniami wydzielania ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Na jak długo wystarcza zapas hormonów tarczycy?

A

2-3 miesiące

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Jakie hormony wydziela tarczyca?

A

T3 i T4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Skąd pochodzi większość T3 w krwioobiegu?

A

z obwodowej konwersji T4 do T3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Co wydzielają komórki C tarczycy?

A

kalcytoninę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Co jest konkurentem dla T3, również powstającym z T4?

A

rT3 o niskiej aktywności biologicznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Gdzie zwiększa się odsetek rT3 i jak ona działa?

A

w sercu niedokrwionym, rT3 spowalnia metabolizm komórem serca, dzięki czemu nie dochodzi do niedotlenienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Jak działają T3 i T4?

A

przyspieszają metabolizm i przemianę materii i zmniejszają produkcję ATP (rozkojarzają mitochondria)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Jakie są efekty działania hormonów tarczycy?

(lipoliza, zużycie Glc, wchłanianie cukru z przewodu pokarmowego)

A
  1. wzmagają lipolizę
  2. wzmagają wchłanianie Glc z przewodu pokarmowego
  3. wzmagają zużycie Glc w komórkach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Na jakie hormony i substancje mają wpływ hormony tarczycy?

A
  • glikokortykoidy (nasilenie działania)
  • GH
  • aminy kateholowe
  • hormony płciowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Jak hormony tarczycy wpływają na częstość akcji serca?

A

podwyższają HR (tachykaridia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Jak to się dzieje, że hormony tarczycy zwiększają HR?

A

uwrażliwiają serce na aminy katecholowe, co prowadzi do spoczykowej tachykardii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Jak niedoczynność tarczycy wpływa na HR?

A

powoduje spoczynkową bradykardię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Jak hormony tarczycy wpływają na ciśnienie krwi?

A

skurczowe (SBP) - podwyższają
rozkurczowe (DBP) - obniżają

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Jak zmienia się SBP i DBP podczas nadczynności tarczycy?

A

SBP bardzo wzrasta, bo następuje usztywnienie naczyń.
DBP znacznie spada.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Objawy nadczynności tarczycy (choroby Gravesa-Basedowa)

A
  • tachykardia
  • tachyarytmia
  • podwyższona temperatura ciała
  • wytrzeszcz oczu
  • nadpobudliwość
  • nerwowość
  • zwiększona męczliwość mięśni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Co jest przyczyną wytrzeszczu oczu podczas nadczynności tarczycy?

A

zwiększenie chłonięcia wody przez tkankę łączną znajdującą się między oczodołem, a gałką oczną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Dlaczego podczas nadczynności tarczycy mięśnie szybciej się męczą?

A

bo rozkojarzone mitochondria nie wytwarzają wystarczająco dużo ATP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Objawy niedoczynności tarczycy

A
  • obniżenie podstawowej przemiany materii
  • obniżenie temperatury ciała
  • obniżenie ciśnienia
  • bradykardia
  • występowanie twardych obrzęków w tkance podskórnej (obrzęk śluzakowaty)
  • w wieku rozwojowym - kretynizm
  • zmniejszenie aktywności psychomotorycznej
  • senność
  • skłonność do depresji
  • hipoglikemia
  • hipercholesterolemia
  • spowolnienie trawienia
  • zaparcia
  • bezpłodność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Dlaczego przy niedoczynności tarczycy występuje depresja?

A

ponieważ T3 wpływa na ośrodkowe uwalnianie serotoniny, neuroprzekaźnika o istotnym wpływie na nastrój i zachowanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Co jest markerem aktywności hormonów tarczycy?

A

TSH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

Na co wskazuje niski poziom TSH?

A

na nadczynność tarczycy, bo zbyt duża ilość T3 i T4 jest wydzielana przez tarczycę i mocno hamuje zwrotnie wydzielanie TSH przez przysadkę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Na co wskazuje wysoki poziom TSH?

A

na niedoczynność tarczycy, bo tarczyca uwalnia zbyt mało T3 i T4, zatem nie ma co hamować zwrotnie wydzielania TSH, zatem wydzielany jest jego nadmiar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Jakie hormony ma podwyższone pacjent przy niedoczynności tarczycy wywołanej niedoborem jodu i dlaczego?

A

TSH i TRH, bo nie wydzielane są T3 i T4, które zwrotnie hamowałyby wydzielanie TSH i TRH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Co to oznacza, że hormon jest tropowy?

A

oznacza to, że powoduje rozrost tkanki, na którą działa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Dlaczego podczas niedoczynności tarczycy powstają wole?

A

ponieważ TSH, którego poziom jest podwyższony jest hormonem tropowym i powoduje rozrost tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Przez co jest wydzielany hormon wzrostu?

A

przez komórki kwasochłonne przedniego płata przysadki mózgowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

W jaki sposób odbywa się wydzielanie GH i kiedy jest jego szczyt?

A

pulsacyjnie, szczytowe wydzielanie podczas snu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Kiedy wzrasta ilość wydzielanego hormonu wzrostu?

A
  • podczas głodu
  • gdy jest zimno
  • gdy doznamy urazu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

Kiedy zmniejsza się ilość wydzielanego hormonu wzrostu?

A

podczas stresu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

Jaki hormon wzmaga działanie GH?

A

wazopresyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

Jaki hormon hamuje działanie GH?

A

somatostatyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

Dlaczego małych dzieci nie powinno się karmić w nocy?

A

Ponieważ w nocy wydzielane są duże ilości GH, dzięki któremu dziecko może rosnąć. Głód stymuluje wydzielanie GH, gdy dziecko jest najedzone to wydzielanie GH zostaje upośledzone i może to powodować zaburzenia wzrostu, a energia z pokarmu “pójdzie” w tkankę tłuszczową zamiast np. w kości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

Jakiw wyróżniamy insulinopodobne czynniki wzrostu?

A

IGF-1
IGF-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
92
Q

Gdzie wydzielane są insulinopodobne czynniki wzrostu?

A

w wielu tkankach, najwięcej w wątrobie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
93
Q

Kiedy są wytwarzane i wydzielane insulinopodobne czynniki wzrostu?

A

pod wpływem GH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
94
Q

Jakie schorzenie występuje, gdy jest obniżona synteza IGF?

A

karłowatość typu Larona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
95
Q

Kiedy powstaje akromegalia?

A

przy nadmiernym wydzielaniu GH (nadczynność przysadki) często spowodowana gruczolakiem przysadki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
96
Q

W jakim celu wydzielane są insulinopodobne czynniki wzrostu?

A

aby GH mógł poprzez nie wywierać swoje działanie na odpowiednie tkanki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
97
Q

Gdzie wydzielane sąIGF-1 i IGF-2?

A

w tkankach obwodowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

W jakich dokładnie tkankach obwodowych wydzielane jest IGF-1?

A
  • wątroba
  • mięśnie
  • chrząstki
  • kości
  • nerki
  • skóra
  • komórki nerwowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Jaki jest główny efekt działania IGF-1?

A

pobudzenie wzrostu masy ciała i wzrost poprzez pobudzenie chondrogenezy i osteogenezy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

Jak GH wpływa na glikogenolizę i uwalnianie Glc z wątroby?

A

stymuluje glikogenolizę i wzmaga uwalnianie Glc z wątroby
(podwyższa poziom cukru we krwi)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Jak GH wpływa na lipolizę i lipogenezę?

A

stymuluje lipolizę i hamuje lipogenezę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

Do czego może prowadzić działanie GH (podwyższony poziom Glc we krwi i FFA)?

A

do insulinooporności, a potem do cukrzycy typu II

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

Jakie hormony wykazują działanie diabetogenne?

A

kortyzol
prolaktyna
GH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

Co jest przyczyną karłowatości przysadkowej i jakie są jej objawy?

A

zbyt niskie wytwarzanie GH lub IGH w wieku rozwojowym
Objawy:
- zmniejszona długość kości
- budowa ciała proporcjonalna
- inteligencja prawidłowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Czy nadmiar wazopresny wzmaga działanie oksytocyny?

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

Czy nadmiar oksytocyny wzmaga działanie wazopresyny?

A

tak, w nadmiarze oksytocyny obserwuje się zwiększenie ciśnienia jako efekt działania wazopresyny (szczególnie u osób, które mają już to ciśnienie podwyższone wcześniej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

Jakie czynniki pobudzają uwalnianie ADH (AVP, wazopresyny)?

A
  • podwyższona osmolalność osocza
  • odwodnienie
  • zahamowanie diurezy
  • diureza dobowa (0,5l)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

Jaka jest maksymalna diureza dobowa przy braku ADH?

A

10-20 l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

Jakie dwa główne efekty wywiera wazopresyna?

A
  1. obkurczenie mięśniówki naczyniowej (poprzez rec. V1)
  2. resorpcja wody z kanalików nerkowych (poprzez rec. V2)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

Gdzie występuje duża ilość receptorów V1?

A

w mięśniówce gładkiej naczyń żylnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

Co się podaje przy pęknięciu żylaków przełyku?

A

wazopresynę, ponieważ ma wybitną zdolność do obkurczania naczyń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

Z czym podawana jest wazopresyna przy pęknięciu żylaków przełyku, aby organizm się do niej szybko nie przyzwyczaił?

A

NO w niewielkich ilościach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

Co się dzieje, gdy wazopresyna zadziała na rec. V2? Jaki będzie efekt?

A

zmniejszenie wydalania moczu, zatrzymanie wody w ustroju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

Gdzie syntetyzowana jest oksytocyna?

A

w neuronach OUN, głównie podwzgórza (jądro przykomorowe i nadwzrokowe, jądro łożyskowe prążka krańcowego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

Kiedy uwalniania jest oksytocyna?

A

przy porodzie i laktacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

Na co wpływa oksytocyna?

A
  • tworzenie więzi społecznych
  • pamięć społeczną
  • zaufanie
  • instynkt macierzyński
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
117
Q

Jaki efekt wywołuje oksytocyna?

A
  • skurcz mięśniówki gładkiej macicy (podczas akcji porodowej)
  • odruchowe wydzielanie mleka przez karmiące matki
  • ejakulacja u mężczyzn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
118
Q

Jaki hormon jest zaangażowany w wydzielanie mleka?

A

oksytocyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
119
Q

Jaki hormon kontroluje wytwarzanie mleka?

A

prolaktyna

120
Q

Na zasadzie jakiego sprzężenia zwrotnego działa oksytocyna?

A

dodatniego

121
Q

Wytwarzanie jakiej substancji jest modulowane przez oksytocynę?

A

dopaminy

122
Q

Jakie czynniki pobudzają wydzielanie oksytocyny?

A
  • pobudzenie brodawek sutkowych
  • sygnały od niemowlęcia
  • rozciągniecie macicy i skurcz szyjki macicy podczas porodu
  • stosunek płciowy
123
Q

Jakie hormony płciowe pobudzają wydzielanie oksytocyny?

A

estrogeny

124
Q

Jakie czynniki hamują wydzielanie oksytocyny?

A
  • niepokój, lęk, ból
  • alkohol
125
Q

Jaki hormon hamuje działanie oksytocyny?

A

progesteron

126
Q

Jak oksytocyna wpływa na orgazm u kobiet?

A

nasila skurcz mięśniówki gładkiej pochwy i dna macicy

127
Q

Jak oksytocyna wpływa na orgazm u mężczyzn?

A

nasila skurcz mięśniówki gładkiej nasieniowodów

128
Q

Jakie hormony wywołują przerost lub rozrost komórek w gruczołach/tkankach, które kontrolują?

A

hormony troficzne (w tym tropowe):
- TSH
- ACTH
- gastryna

129
Q

Na jakie komórki działa TSH?

A

na komórki pęcherzykowe tarczycy

130
Q

Na jakie komórki działa ACTH?

A

komórki endokrynne kory nadnerczy

131
Q

Na jakie komórki działa gastryna?

A

na komórki enterochroamfinowe w żołądku

132
Q

Co robi gastryna?

A

pobudza regenerację błony śluzowej żołądka

133
Q

Przez co wytwarzana jest prolaktyna?

A

komórki kwasochłonne przedniego płata przysadki

134
Q

Co pobudza prolaktyna?

A

wzost piersi podczas ciąży i laktację

135
Q

Co hamuje prolaktyna u kobiet karmiących piersią?

A

wydzielanie FSH i LH, co blokuje owulację i menstruację po porodzie

136
Q

Do czego może doprowadzić nadmiar prolaktyny?

A

do bezpłodności

137
Q

Dlaczego nadmiar prolaktyny może powodować bezpłodność?

A

bo PRL hamuje uwalnianie GnRH

138
Q

Uzupełnij zdanie

Efekty metaboliczne działania prolaktyny są zbliżone do hormonu …………………….. .

A

hormonu wzrostu

139
Q

Gdzie występują receptory prolaktynowe?

A

gonady
komórki limfoidalne
wątroba

140
Q

Co uwrażliwia komórki, które wydzielają prolaktynę w przysadce?

A

estrogeny

141
Q

Jaka substancja hamuje wydzielanie prolaktyny?

A

dopamina

142
Q

Jakie substancje pobudzają przysadkę do wydzielania prolaktyny?

A
  • angiotensyna II
  • wazopresyna
  • beta-endorfiny
  • substancja P
  • TRH
  • Pit-1
143
Q

Jaką substancję prolaktyna zwrotnie pobudza?

A

dopaminę, która z kolei hamuje wydzielanie prolaktyny

144
Q

W jakich sytuacjach wzrasta poziom prolaktyny?

A
  • po stymulacji brodawek sutkowych
  • w fazie snu REM
  • po małych zabiegach chirurgicznych
  • po posiłkach
  • po stosunku seksualnym
  • po wysiłku
  • w czasie ciąży
  • w wyniku reakcji na przewlekły stres
145
Q

Jaką funkcję pełni trzustka?

chodzi o typy wydzielania

A

egzokrynną i endokrynną

146
Q

Na czym polega funkcja egzokrynna trzustki?

A

na wydzielaniu soku trzustkowego i enzymów do światła przewodów trzustkowych

147
Q

Na czym polega funkcja endokrynna trzustki?

A

na wydzielaniu hormonów

148
Q

Co wydzielają komórki beta wysp Langerhansa trzustki?

A
  • insulinę
  • białko C
  • amylinę
149
Q

Co wydzielają komórki alfa wysp Langerhansa trzustki?

A

glukagon

150
Q

Co wydzielają komórki delta wysp Langerhansa trzustki?

A

somatostatynę

151
Q

Co wydzielają komórki F wysp Langerhansa trzustki?

A

peptyd trzustkowy

152
Q

Jakie parametry należy zbadać w diagnostyce nietolerancji Glc i cukrzycę?

A
  • stężenie Glc na czczo
  • doustny test obciążenia Glc
  • odsetek HbA1c
153
Q

Jaki parametr stosuje się do pomiaru poziomu insuliny?

A

białko C
(insulina jest hormonem nietrwałym, a białko C jest wytwarzane w stosunku 1:1 z insuliną)

154
Q

Jakie procesy są pobudzane przez insulinę?

A
  • wnikanie Glc do miocytów i adipocytów
  • glikoliza
  • synteza glikogenu
  • synteza białek
  • wnikanie do komórki jonów K+ i PO4 3-
155
Q

Jakie procesy są hamowane przez insulinę?

A
  • proteoliza
  • ketogeneza
  • lipoliza
  • glikogenoliza
  • glukoneogeneza
156
Q

Jakie są najważniejsze transportery Glc?

A

GLUT1
GLUT2
GLUT3
GLUT4

157
Q

Który transporter Glc jest zależny od insuliny?

A

GLUT4

158
Q

Które transportery Glc są niezależne od insuliny, ale zależne od stężenia Glc w komórce?

A

GLUT1
GLUT3

159
Q

Który transporter jest niezależny od insuliny i jest aktywny przy wysokim stężeniu Glc i uruchamia wydzielanie insuliny?

A

GLUT2

160
Q

Jaki jest mechanizm sekrecji insuliny w komórkach beta?

A
  1. Stężęnie Glc w osoczu powyżej 5 mmol/l sprawia, że większa ilość Glc jest transportowana do komórek beta trzustki przez GLUT2.
  2. Zwiększenie stosunku ATP/ADP.
  3. Blokada kanałów K+ zależnych od ATP.
  4. Zwiększenie stężenia K+ wewnątrz komórki.
  5. Depolaryzacja.
  6. Otwarcie kanałów Ca2+ bramkowanych napięciem.
  7. Zwiększenie Ca2+ w komórce.
  8. Pobudzenie fuzji pęcherzyków egzocytarnych z błoną.
  9. Wydzielenie insuliny.
161
Q

Gdzie znajduje się nośnik GLUT4, gdy nie jest zastymulowany przez insulinę?

A

związany z błoną ER

162
Q

Co się dzieje, gdy translokacja GLUT4 do błony komórkowej z błony ER jest niemożliwa z uwagi na brak pobudzenia receptorów insulinowych?

A

brak GLUT4 w błonie komórkowej i niezdolność wnikania Glc, co może prowadzić do cukrzycy typu II

163
Q

Jaka jest główna funkcja glukagonu?

A

Podwyższenie stężenia Glc we krwi

164
Q

Jakie procesy są pobudzane przez glukagon?

A
  • glikogenoliza
  • glukoneogeneza
  • ketogeneza
  • proteoliza
  • lipoliza
165
Q

Jakie są efekty działania glukagonu?

A
  • zahamowanie głodu
  • zwiększenie filtracji kłębuszkowej i resorpcji kanalikowej
  • zahamowanie motoryki przewodu pokarmowego
  • zwiększenie wytwarzania Glc
  • pobudzenie komórek beta trzustki do wytwarzania insuliny
  • wzmocnienie siły skurczu
  • zwiększenie zużycia Glc w sercu
166
Q

Hipoglikemia, objawy hipoglikemii

A

za niski poziom cukru we krwi
- zaburzenie czynności OUN
- pobudzenie układu współczulnego
- wzrost HR
- wzrost BP
- większa potliwość
- rozszerzenie źrenic
- pobudzenie i niepokój
- osłabienie
- drgawki
- utrata świadomości

167
Q

Jakie występują dwie podstawowe formy witaminy D?

A

D2 (ergokalcyferol)
D3 (cholekalcyferol)

168
Q

Jaką funkcję pełnią D2 i D3 w organizmie?

A

prohormonów

169
Q

Gdzie naturalnie występuje wit. D3?

A

w organizmach zwierzęcych

170
Q

Gdzie naturalnie występuje wit. D2?

A

w organizmach roślinnych i drożdżach

171
Q

Czy D2 i D3 są aktywne biologicznie?

A

bardzo słabo

172
Q

Jaka jest najaktywniejsza forma wit. D u ludzi?

A

1alfa, 25-dihydroksywitamina D
[1,25(OH)2D]

173
Q

Jaka forma wit. D dominuje w chrząstkach?

A

24,25 dihydroksykalcyferol

174
Q

Jaka forma wit. D dominuje w jelitach i nerkach?

A

[1,25 (OH)2D]

175
Q

Co robi kalcytriol?
(1,25-dihydroksycholekalcyferol)

A

zwiększa absorpcję Ca2+ w jelicie

176
Q

Co robią hydroksylowane pochodne wit. D?

A

podnoszą stężenie Ca2+ i fosforanów w płynie zewnątrzkomórkowm

177
Q

Jaka jest funkcja parathormonu PTH?

A

zwiększenie uwalniania Ca2+ z kości, a tym samym zwiększenie stężenia Ca2+ w osoczu,

obniżenie stężenia fosforanów w osoczu

178
Q

Jaki narząd wydziela PTH?

A

przytarczyce

179
Q

Opisz mechanizm działania PTH.

A
  1. Niskie stężenie Ca2+ we krwi
  2. Wydzielanie PTH
  3. Resorpcja Ca2+ z kości
  4. Wzrost stężenie Ca2+
180
Q

Jaka jest funkcja kalcytoniny?

A

obniżenie stężenia Ca2+ i fosforanów w osoczu

181
Q

Jaki narząd wydziela kalcytoninę?

A

tarczyca

182
Q

Jaki jest mechanizm działania kalcytotniny?

A
  1. Tarczyca wydziela kalcytoninę
  2. Ca2+ są wybudowywane do kości
  3. Spadek stężenia Ca2+ w osoczu
183
Q

Kiedy dojdzie do rozwoju osteoporozy?

A

kiedy jest niskie stężenie aktywnych form wit. D (słabe wchłanianie Ca2+) i wysoki poziom PTH

184
Q

Dlaczego PTH i kalcytonina są w wysokich stężeniach w osoczu?

A

ponieważ ich wysokie i wyrównane stężenie zapewnia równomierną resorpcję i odbudowę kości

185
Q

Czym jest tężyczka?

A

stan nadpobudliwości nerwowo-mięśniowej, występuje przy hipokalcemii, rzadziej hipomagnezemii

186
Q

Skąd uwalniania jest adrenalina?

A

z rdzenia nadnerczy

187
Q

Za co odpowiada adrenalina?

A

za reakcję alarmową, oznacza rozpoczęcie walki lub ucieczki

188
Q

Jaki układ jest pobudzany przez adrenalinę?

A

układ współczulny

189
Q

Jakie wyróżniamy warstwy kory nadnerczy?

A
  1. warstwa kłębkowata
  2. warstwa pasmowata
  3. warstwa siatkowata
190
Q

Jakie rodzaje hormonów są produkowane w warstwie:
a) kłębkowatej
b) pasmowatej
c) siatkowatej
kory nadnerczy?

A

a) mineralokortykosteroidy - aldosteron
b) glikokortykosteroidy - kortyzol
c) androgeny - testosteron , DHEA

191
Q

Jaki związek jest prekursorem hormonów kory nadnerczy?

A

cholesterol

192
Q

Jakie schorzenie powoduje nadmiar kortyzolu?

A

zespół Cushinga

193
Q

Jakie są efekty działania kortyzolu?

A
  • wzrost stężenia Glc we krwi (glukoneogeneza i glikogenoliza)
  • wzrost stężenia aminokwasów we krwi (proteoliza)
  • wzrost FFA we krwi (lipoliza)
  • działanie przeciwzapalne
  • hamowanie syntezy kolagenu i syntezy białek czego efektem mogą być rozstępy skórne
194
Q

Z jakimi hormonami kortyzol wykazuje efekt synergistyczny?

A

glukagon
adrenalina

195
Q

Pod wpływem jakich czynników wydzielany jest kortyzol?

chodzi o to jakie czynniki działają na CRH, który stymuluje ACTH

A

stres i rytm dobowy

196
Q

Jakie hormony są hamowane przez nadmiar kortyzolu?

A

CRH
ACTH
oraz wazopresynę i POMC (proopiomelanokortynę)

197
Q

Jak kortyzol wpływa na działanie ukł. immunologicznego?

A

supresyjnie

198
Q

Jakie hormony oprócz CRH i ACTH stymulują wydzielanie kortyzolu?

A

POMC i wazopresyna

199
Q

Kiedy najefektywniej wydzielane są ACTH i glikokortykosteroidy?

A

rano (6:00)

200
Q

Jakie efekty daje aldosteron?

A
  • zwiększa wchłanianie Na+ i wody przez kanaliki nerkowe
  • zatrzymuje wodę w ustroju
  • zwiększa wydalanie K+ z moczem
  • pobudza proliferację tkanki łącznej w ścianie naczyń
  • hamuje syntezę NO w śródbłonku
  • działa prozakrzepowo
  • działa prozapalnie
201
Q

Jakie czynniki pobudzają wydzielanie aldosteronu?

A
  • za mała ilośćNa+
  • zbyt duża ilość K+
  • angiotensyna II
  • spadek objętości krwi
202
Q

Jakie są funkcje androgenów?

A
  • determinują wytworzenie męskich cech płciowych
  • są niezbędne dla komórek Sertolego do wytwarzania plemników
  • determinują rozwój fenotypu męskiego w życiu płodowym
  • aktywują spermatogenezę
  • nasilają przerost i rozrost komórek mięśni szkieletowych
  • nasilają rozwój kości
  • utrudniają odkładanie złogów tłuszczowych
  • indukują silny popęd seksualny
203
Q

Jakie są 3 główne hormony uwalniane z jąder i jajników?

A
  1. testosteron
  2. estrogeny
  3. progesteron
204
Q

Na co wpływa testosteron?

A

wytworzenie I i II-rzędowych cech płciowych męskich

205
Q

Na co wpływają estrogeny?

A

wytworzenie I i II-rzędowych cech płciowych żeńskich oraz na cykl miesiączkowy

206
Q

Na co wpływa progesteron?

A

przygotowuje organizm do ciąży
wpływa na cykl miesiączkowy i ciążę

207
Q

Pod wpływem jakiego hormonu jest wydzielany testosteron?

A

LH

208
Q

Przez jakie komórki jest wydzielany testosteron?

A

przez komórki Leydiga

209
Q

Na jakie komórki wpływa testosteron i do czego je pobudza?

A

na komórki Sertolego, pobudza je do wytworzenia białka ABP (białka wiążącego androgeny), które wiąże testosteron i przedłuża jego żywotność

210
Q

Jaki jeszcze hormon pobudza komórki Sertolego do wytwarzania białka ABP?

A

FSH

211
Q

Co może się stać, gdy zostanie uszkodzona bariera krew-jądro?

A

bezpłodność

212
Q

Jak przyjmowanie anabolików wpływa na oś podwzgórze-przysadka-obwód?

A

Anaboliki będą zwrotnie hamować podwzgórze i przysadkę, co może prowadzić do problemów z płodnością

213
Q

Ile czasu trwa spermatogeneza?

A

74 dni

214
Q

Do czego może prowadzić przegrzanie jąder?

A

do czasowej niepłodności

215
Q

Gdzie powstają pleminiki i jaka jest ich funkcja?

A

kanaliki nasienne, są gametami

216
Q

Gdzie powstaje śluz wchodzący w skład nasienia?

A

w gruczołach opuszkowo-cewkowych

217
Q

Gdzie powstają substancje odżywcze znajdujące się w nasieniu?

A

w pęcherzykach nasiennych
w gruczole krokowym
w najądrzach

218
Q

Gdzie powstają enzymy nasienia, które tworzą grudki w pochwie?

A

w pęcherzykach nasiennych,
w gruczole krokowym

219
Q

Gdzie powstają i jaka jest funkcja prostaglandyn znajdujących się w nasieniu?

A

w pęcherzykach nasiennych,
umożliwiają skurcz mięśnia gładkiego, który pomaga transportować nasienie

220
Q

Gdzie powstają i jaka jest funkcja buforów znajdujących się w nasieniu?

A

w gruczole krokowym,
w gruczołach opuszkowo-cewkowych,
neutralizują kwaśne środowisko pochwy

221
Q

Jaki jest główny lokalny czynnik, który powoduje erekcję?

A

NO

222
Q

Co przeciwdziała erekcji (pobudzenie współczulne)?

A

noradrenalina

223
Q

Jakie są dwie fazy ejakulacji?

A
  1. Emisja
  2. Wytrysk (ekspulsja)
224
Q

Czym charakteryzuje się faza emisji procesu ejakulacji?

A

wydzielanie płynu nasiennego z gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych

225
Q

Jak kontrolowana jest faza emisji procesu ejakulacji?

A

przez układ współczulny z udziałem przywspółczulnego

226
Q

Czym charakteryzuje się faza ekspulsji procesu ejakulacji?

A

wytryskiem nasienia wskutek skoordynowanych skurczów mięśni kulszowo-jamistego i opuszkowo-jamistego

227
Q

Jak kontrolowana jest faza ekspulsji procesu ejakulacji?

A

przez n. sromowy, który ma liczne połączenia z układem przywspółczulnym i podwzgórzem

228
Q

Ile czasu standardowo trwa cykl miesięczny?

A

28 dni

229
Q

Jakie wyróżniamy 3 fazy cyklu miesięcznego?

A
  1. Faza krwawienia miesiączkowego
  2. Faza folikularna (proliferacyjna)
  3. Faza lutealna (sekrecyjna)
230
Q

Jakie czynniki wpływają na długość cyklu miesięcznego?

A
  • duży wysiłek fizyczny
  • podróże
  • stres
  • leki
  • lęki
  • depresja
  • odżywianie
  • przekwitanie
  • karmienie piersią
231
Q

Jakie cykle składają się na cykl miesiączkowy?

A
  1. Cykl hormonalny: przysadkowy i jajnikowy
  2. Cykl jajnikowy
  3. Cykl maciczny: endometrialny i szyjkowy
  4. Cykl termiczny
232
Q

Co się dzieje w cyklu hormonalnym przysadkowym?

A

zmiany w wydzielaniu konkretnych hormonów przez przysadkę

233
Q

Co się dzieje w cyklu hormonalnym jajnikowym?

A

zmiany w wydzielaniu konkretnych hormonów przez jajnik

234
Q

Co się dzieje w cyklu jajnikowym?

A

dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych

235
Q

Co się dzieje w cyklu macicznym endometrialnym?

A

zmiany rozwijającego się endometrium

236
Q

Co się dzieje w cyklu macicznym szyjkowym?

A

zmiany w ilości i gęstości śluzu szyjki macicy

237
Q

Co się dzieje w cyklu termicznym?

A

zmiany podstawowej temperatury ciała

238
Q

Jakie hormony biorą udział w regulacji cyklu miesięcznego?

A
  • GnRH z podwzgórze
  • FSH i LH z przysadki
  • estrogeny, progesteron i inhibiny z jajnika
239
Q

Jak dzieli się cykl jajnikowy?

A
  1. Faza folikularna - wzrost i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych.
  2. Owulacja - pękniecie pęcherzyka Graafa i uwolnienie kom. jajowej.
  3. Faza lutealna - przekształcenie pękniętego pęcherzyka Graafa w ciałko żółte.
240
Q

Jak dzieli się cykl maciczny?

A
  1. Miesiączka (gdy nie ma ciąży) - krwawienie z macicy
  2. Faza proliferacyjna - rozrost błony śluzowej macicy
  3. Faza sekrecyjna - rozwój endometrium, rozwój cew gruczołowych
241
Q

Jaka jest funkcja GnRH?

A

pobudza przysadkę do wydzielania FSH i LH

242
Q

Na jakie komórki działa LH?

A

na komórki tekalne jajnika

243
Q

Jakie hormony wydzielają komórki tekalne jajnika?

A

androgeny i progesteron

244
Q

W jaki sposób FSH wpływa na wydzielanie progesteronu?

A

FSH zwiększa ekspresję receptorów dla LH na komórkach tekalnych
bez działania FSH komórki tekalne nie są w stanie wydzielić progesteronu

245
Q

Na jakie komórki głównie działa FSH?

A

na komórki ziarniste

246
Q

Jakie hormony są wydzielane przez komórki ziarniste?

A

estrogeny

247
Q

Jakie hormony są hamowane przez estrogeny?

A

FSH i GnRH

248
Q

Kiedy estrogeny potęgują wydzielanie FSH i GnRH?

A

w okresie poprzedzającym owulację

249
Q

Jakie są efekty działania FSH w fazie folikularnej?

A
  • stymulacja aktywności komórek ziarnistych
  • namnażanie i rozrost komórek
  • indukcja ekspresji receptorów dla FSH
250
Q

Jakie są efekty działania FSH w okresie okołoowulacyjnym?

A
  • indukcja ekspresji receptorów dla LH w warstwie ziarnistej pęcherzyka dominującego (wspólnie z estrogenami)
251
Q

Jakie są efekty działania FSH w fazie lutealnej?

A
  • pobudzenie powstawania ciałka żółtego
  • podrzymanie funkcji ciałka żółtego
252
Q

Jakie są efekty działania LH w fazie folikularnej?

A

pobudzenie biosyntezy androgenów

253
Q

Jakie są efekty działania LH podczas owulacji?

A

inicjacja procesu owulacji

254
Q

Jakie są efekty działania LH w fazie lutealnej?

A

pobudzenie wytwarzania progesteronu przez ciałko żółte

255
Q

Co się po kolei dzieje w fazie folikularnej?

A
  1. GnRH pobudza wydzielanie małych ilości FSH i LH.
  2. FSH pobudza wzrost pęcherzyków jajnikowych i wydzielanie estrogenów z komórek ziarnistych.
  3. Pod wpływem FSH wzrasta ekspresja receptorów dla LH w komórkach tekalnych, przez co LH zaczyna indukować wydzielanie progesteronu.
256
Q

Co się po kolei dzieje w fazie lutealnej?

A
  1. Komórki ziarniste z pękniętego pęcherzyka Graafa tworzą ciałko żółte i wydzielają progesteron.
  2. Wysokie stężenie progesteronu i estrogenów utrzymują rozwinięte endometrium
  3. Inhibiny hamują rozwój kolejnych pęcherzyków.
257
Q

Kiedy zaczyna się wzrost stężenia progesteronu?

A

przed owulacją

258
Q

Jaki hormon wpływa na odbudowę błony śluzowej po fazie złuszczania?

A

estrogen

259
Q

Jaki hormon pobudza endometrium do rozrostu?

A

estrogen

260
Q

Jaki hormon indukuje zmianę struktury z typowo gruczołowej na strukturę gruczołowo-pęcherzykową?

A

progesteron

261
Q

Jaka jest funkcja śluzu szyjkowego?

A
  • ochrona przed patogenami
  • uniemożliwienie wejścia plemnikom w fazie niepłodności
262
Q

Jak zmienia się śluz szyjkowy z okresie okołoowulacyjnym?

A

staje się płynny i odżywia plemniki

263
Q

Kiedy powinno się mierzyć temperaturę w cyklu miesiączkowym?

A
  • tuż po przebudzeniu
  • bez narażenia na stres
  • po wyspaniu się
  • przy braku aktywności fizycznej
264
Q

Jakie są funkcje jajnika?

A
  • wytworzenie dojrzałego oocytu
  • wytworzenie steroidów jajnikowych (estradiol, progesteron)
  • wytworzenie peptydów gonadowych (inhibiny, aktywiny)
265
Q

Etapy rozwojowe pęcherzyków jajnikowych

A
  1. pęcherzyki primordialne
  2. pęcherzyki wzrastające: wczesny, późny, antralny
  3. dojrzały pęcherzyk Graafa (największy)
266
Q

Co utworzy pęcherzyk po owulacji?

A

ciałko żółte

267
Q

Co spowoduje wniknięcie plemnika do komórki jajowej, co jest jednym z elementów zapobiegających wnikaniu kolejnych plemników?

A

depolaryzację

268
Q

Jakie białka jajnika i plemnika muszą reagować ze sobą, aby plemnik mógł przyłączyć się do błony komórkowej oocytu?

A

IZUMO (plemnik) i JUNO (jajnik)

269
Q

Elementy czynnościowe zapłodnienia.

A
  1. Termo- i chemotaksja
  2. Kapacytacja plemników
  3. reakcja akrosomalna
  4. fuzja plemnika z bł. kom. oocytu
  5. penetracja plemnika przez błonę oocytu
  6. reakcja korowa (Ca2+!)
  7. Dekondensacja chromatyny plemnika
  8. ukończenie drugiego podziału mejotycznego przez oocyt
  9. asocjacja chromosomów rodzicielskich
270
Q

Jak często wystepują pulsy GnRH w fazie:
a) folikularnej
b) lutealnej

A

a) 30-90 min
b) 120-360 min

271
Q

Co powoduje niska częstotliwość pulsów GnRH?

A

wydzielanie FSH

272
Q

Co powoduje zwiększona częstotliwość pulsów GnRH?

A

wzrost wydzielania LH

273
Q

Czy estrogeny mogą bezpośrednio działać na komórki wydzielające GnRH?

A

nie, bo komórki wydzielające GnRH nie mają receptorów dla estrogenów

274
Q

W jaki sposób estrogeny hamują wydzielanie GnRH?

A

dzięki neuronom kisspeptynowym (nadrzędne neurony, które mają receptory dla estrogenów oraz leptyny)

275
Q

Jakie receptory posiadają jeszcze neurony kisspeptynowe oprócz receptorów dla estrogenów?

A

rec. dla leptyny

276
Q

Co się dzieje, gdy mamy nadmiar lub niedobór leptyny wydzielanej przez tkankę tłuszczową?

jak to działa na neurony kisspeptynowe

A

nadmiar leptyny lub zbyt mała jej ilość hamują neurony kisspeptynowe, które wtórnie hamują wydzielanie GnRH, co może doprowadzić do problemów z płodnością

277
Q

Jakie funkcje pełnią kannabinoidy?

A
  • pobudzają apetyt szczególnie na słodycze
  • przeciwwymiotne
  • przeciwbólowe
  • regulują motorykę ukł. pokarm.
  • hamują uwalnianie testosteronu (spadek GnRH)
  • hamują zachowania seksualne
  • hamują uczenie się
278
Q

Jak wzrost stężenia prolaktyny wpłynie na GnRH?

A

hamująco

279
Q

Jak niedoczynność tarczycy wpływa na GnRH?

A

Przy niedoczynności jest wysokie stężęnie TRH, TRH pobudza wydzielanie prolaktyny, a ta dopaminy. Dopamina natomiast działa hamująco na GnRH.

280
Q

Hormony w ciąży

A
  • gonadotropina kosmówkowa (hCG)
  • estrogeny
  • progesteron
  • somatotropina kosmówkowa (hCS)
281
Q

Przez co jest wydzielana hCG?

A

z syncytiotrofoblastu

282
Q

Od którego dnia hCG jest mierzalna?

A

6-7 dzień ciąży (krew)
10-12 dzień ciąży (mocz)

283
Q

Jaką funkcję pełni hCG?

A
  • zapobiega inwolucji ciałka żółtego
  • pobudza ciałko żółte do wzrostu i wydzielania progesteronu i estrogenów (pobudzenie rozowju endometrium, wstrzymanie menstruacji)
284
Q

Co jest pobudzane przez hCG?

A
  • różnicowanie i wzrost męskich organów płciowych
  • zstąpienie jąder do moszny
  • komórki Leydiga
285
Q

Jaki hormon może powodować cukrzycę ciążową u matki?

A

hCS

286
Q

Skąd jest wydzielana hCS?

A

z łożyska od 5. tyg. ciąży

287
Q

Jakie funkcje pełni hCS?

A
  • rozwój piersi
  • indukcja laktacji
  • działanie podobne do GH, ale słabsze
  • zmniejsza wrażliwość na Glc i zużycie Glc u matki
  • uwalnia FFA u matki
288
Q

Jakiego hormonu jest najwięcej w trakcie ciąży?

A

hCS

289
Q

Skąd są wydzielane estrogeny w czasie ciąży?

A

z syncytiotrofoblastu

290
Q

Kiedy w czasie ciąży jest szczyt estrogenów?

A

pod koniec ciąży

291
Q

Jaką funkcję pełnią estrogeny w czasie ciąży?

A
  • wzrost macicy
  • wzrost gruczołów piersiowych
  • wzrost narządów płciowych zewnętrznych matki
  • rozluźnienia więzadeł miednicy
  • zwiększa namnażanie komórek wczesnego płodu
292
Q

Skąd jest wytwarzany progesteron w czasie ciąży?

A

z ciałka żółtego (do 7-12 tyg.), a potem przez łożysko

293
Q

Kiedy w czasie ciązy jest szczyt progesteronu?

A

przed końcem ciąży

294
Q

Jakie funkcje pełni progesteron w czasie ciąży?

A
  • odżywienie płodu
  • powstrzymuje spontaniczne poronienie
  • działa synergistycznie z estrogenami (przygotowuje piersi do laktacji)
295
Q

Ilość jakich hormonów wzrasta dodatkowo w ciąży?

A
  • ACTH
  • PRL
  • aldosteron
  • glikokortykosteroidy
  • TSH
  • T4
  • PTH
  • relaksyna
296
Q

Które hormony w ciąży mają zminimalizowane działanie?

A

FSH i LH