Hemostaza Flashcards
Kiedy równowaga homeostatyczna zostaje zachwiana i dochodzi do krzepnięcia krwi?
w przypadku uszkodzenia naczynia
Na co pozwala równowaga homeostatyczna?
na swobodny przepływ krwi przez naczynia bez krzepnięcia
Jakie procesy uczestniczą w utrzymaniu równowagi homeostatycznej?
procesy antykoagulacyjne
procesy prokoagulacyjne
Hemostaza ciągła
krew krążąca jest w stanie płynnym dzięki temu, że przeważa we krwi liczba procesów antykoagulacyjnych (inhibitorów krzepnięcia i aktywatorów fibrynolizy)
Hemostaza miejscowa
zapobiega wypływowi krwi z naczynia, przeważają procesy prokoagulacyjne, zapobiega ona wypływowi krwi nieuszkodzonych naczyń
Jakie są czynniki hemostazy miejscowej?
- płytki krwi
- białka i glikoproteiny osoczowe
- śródbłonek
- budowa naczyń i przepływ krwi
- granulocyty
- monocyty
- erytrocyty
- mikrocząsteczki
- czynniki parakrynne
- czynniki humoralne
- czynniki neurogenne
Jakie są rodzaje naczyń włosowatych?
włośniczki o ścianie ciągłej
włośniczki o ścianie okienkowej
włośniczki o ścianie nieciągłej
Gdzie występują włośniczki o ścianie ciągłej?
tkanka tłuszczowa
mięśnie
tkanka nerwowa
Gdzie występują włośniczki o ścianie okienkowej?
kosmki jelitowe
gruczoły dokrewne
kłębki nerkowe
skóra
Gdzie występują włośniczki o ścianie nieciągłej?
śledziona
wątroba
szpik kostny
Jakie czynniki są wymagane, aby zachować płynność krwi?
- inhibitory adhezji płytek do ściany naczynia
- inhibitory aktywacji krzepnięcia
- inhibitory zaktywowanych czynników krzepnięcia
- aktywatory i inhibitory fibrynolizy
Jakie są 3 główne fazy hemostazy miejscowej?
- faza naczyniowa (obkurczenie naczynia)
- faza płytkowa (wytworzenie czopu płytkowego)
- faza osoczowa (wytworzenie nici fibryny i ostatecznego skrzepu)
Które fazy hemostazy miejscowej są nazywane hemostazą pierwotną?
faza naczyniowa
faza płytkowa
Które fazy hemostazy miejscowej są nazywane hemostazą wtórną?
faza osoczowa
Jak wygląda schemat hemostazy miejscowej? Co się po kolei dzieje zaczynajac od uszkodzenia naczynia, a kończąc na retrakcji skrzepu?
- uszkodzenie naczynia
- zainicjowanie adhezji płytek
- agregacja płytek
- wytworzenie czopu płytkowego
- wzmocnienie czopu płytkowego włóknami fibryny
- wytworzenie stabilnego skrzepu (skrzepliny)
- retrakcja skrzepu
Czym się różni skrzep od skrzepliny?
skrzep - powstaje poza naczyniem
skrzeplina - powstaje wewnątrz naczynia
Jaka jest norma ilościowa płytek krwi u zdrowego człowieka?
150 tys. - 400 tys. / mm³
Czym jest trombocytopenia?
za mała ilość płytek krwi (małopłytkowość)
Czym jest trombocytoza (trombofilia)?
zbyt duża ilość płytek krwi (nadpłytkowość)
Jakie są czynniki agregujące płytki i pod wpływem czego powstają?
prostaglandyny i tromboksan A2
powstają pod wpływem cyklooksygenazy z kwasu arachidonowego
Jakie dwie główne grupy ziarnistości są zawarte w płytkach krwi?
ziarnistości alfa
ziarnistości gęste
Co zawierają ziarnistości alfa płytek krwi?
1. Czynniki wzrostu:
- PDGF (płytkowy czynnik wzrostu)
- VEGF (czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego)
- TGF-beta 1 (transformujący czynnik wzrostu)
2. Glikoproteiny adhezyjne:
- fibronektyna
- witronektyna
- czynnik von Willebranda (vWF)
3. Czynniki krzepnięcia:
- osoczowe (I,V,VIII,XI,XIII)
- płytkowe (PF-2, PF-3, PF-4)
4. Inne:
- kininogen wielkocząsteczkowy (HMWK)
- kalikreina
- alfa 2 antyplazmina
- białko S
- PAI-1 (inhibitor aktywatora plazminogenu)
Co zawierają ziarnistości gęste płytek krwi?
- serotonina
- adrenalina i noradrenalina
- ATP i ADP
- GTP i GDP
- Ca2+
- Mg2+
- fosforany nieorganiczne
Co oprócz ziarnistości zawierają płytki krwi?
lizosomy
peroksysomy
Jaką funkcję pełnią glikoproteiny w błonie płytek krwi?
są receptorami odrywającymi rolę w aktywowaniu płytek
Jaki jest ligand dla glikoproteiny:
a) IIb - IIIa
b) Ib - IX i Ib-IX-V
c) Ia - IIa
a) fibrynogen
b) czynnik von Willebranda i trombina
c) kolegen typu I i IV
Jaką rolę pełnią płytki krwi w hemostazie?
- nasilają lokalny skurcz naczyń
- wytwarzają czop płytkowy (kluczowa funkcja)
- przyspieszają krzepnięcie krwi
- katalizują stabilizację skrzepu
Które czynniki zawarte w płytkach krwi powodują lokalny skurcz naczyń?
serotonina
tromboksan A2
Które czynniki zawarte w płytkach krwi powodują przyspieszenie krzepnięcia krwi?
czynnik płytkowy PF-3
czynniki hemostazy osoczowej: I,V,VIII,XI
Który czynnik zawarty w płytkach krwi katalizuje stabilizację skrzepu?
czynnik XIII
Jakie są etapy aktywacji płytek krwi?
- adhezja
- agregacja
- reakcja uwalniania
- wytworzenie czopu płytkowego
Na czym polega adhezja płytek krwi?
przy uszkodzeniu śródbłonka płytki krwi kontaktują się z kolagenem, który wiąże się z czynnikiem von Willebranda, w wyniku tej interakcji przy udziale także cytokin dochodzi do adhezji płytek krwi
Jakie są główne czynniki aktywujące płytki krwi?
- ADP
- trombina
- tromboksan A2
- czynnik von Willebranda
- kolagen
Czym najcześciej inicjowana jest hemostaza miejscowa?
uszkodzeniem śródbłonka
Co odkłada się w miejscu uszkodzenia na samym początku procesu hemostazy?
fibronektyna i inne białka adhezyjne
Czy po adhezji i agregacji zawsze wystąpi reakcja uwolnienia i wytworzenie czopu płytkowego?
nie, proces może zakończyć się na samej adhezji i agregacji
W jaki sposób przebiegają etapy aktywacji płytek krwi?
sekwencyjnie, czyli po kolei:
1- adhezja
2 - agregacja
3 - reakcja uwalniania
4 - wytworzenie czopu płytkowego
Jak zachodzi proces agregacji płytek krwi?
podczas aktywacji płytek krwi dochodzi do wzrsotu stężenia jonów Ca2+, co powoduje aktywację glikoproteiny błonowej IIb-III, która jest receptorem dla fibrynogenu, fibrynogen umożliwia zlepianie się płytek i agregację
Jaką rolę pełni ADP podczas agregacji płytek krwi?
ADP zwiększa stężenie jonów Ca2+ i obniża stężenie cAMP oraz pobudza płytki do zmiany kształtu, po to by mogły się one połączyć z kolagenem i fibrynogenem
Jaką rolę pełni tromboksan A2 (TXA2) w procesie agregacji płytek krwi?
TXA2 przyspiesza agregację
Jaką rolę pełni prostacyklina 2 (PGI2) w procesie agregacji płytek krwi?
PGI2 hamuje agregację
Jakie czynniki są uwalniane z płytek krwi podczas reakcji uwalniania?
- ADP
- serotonina
- tromboksan A2
- jony Ca2+
- płytkowe czynniki krzepnięcia
- osoczowe czynniki krzepnięcia
- cząsteczki adhezyjne
- mitogeny
- cytokiny
Jakie działanie wykazuje tromboksan A2?
obkurcza naczynie krwionośne
Jakie działanie wykazuje serotonina?
obkurcza naczynie krwionośne
Na jakiej zasadzie działa ADP uwolnione z płytek krwi podczas reakcji uwalniania?
na zasadzie sprzężenia zwrotnego dodatniego
Czy szybkość przepływu krwi ma wpływ na adhezję i agregację?
tak
W jakich naczyniach czop płytkowy powstaje skutecznie?
w małych naczyniach
W jakich naczyniach skuteczność powstawania czopu płytkowego spada?
w średnich i dużych naczyniach
Jakie układy antygenowe występują na płytkach krwi?
- antygeny układu AB0 (wspólne z erytrocytami)
- układ HLA I klasy (wspólne z leukocytami)
- swoiste antygeny płytkowe HPA 1-8
Czynnik krzępnięcia I
fibrynogen
Aktywny czynnik krzępnięcia I
Ia (fibryna)
Czynnik krzepnięcia II
protrombina
Aktywny czynnik krzepnięcia II
IIa (trombina)
Czynnik krzepnięcia III
czynnik tkankowy (TF; tromboplastyna tkankowa)
Czynnik krzepnięcia IV
jony Ca2+
Co to za skrót HMWK?
kininogen wielkocząsteczkowy
Jakie wyróżniamy typy czynników krzepnięcia?
zymogeny (prekursory enzymów)
kofaktory
jony Ca2+
fosfolipidy
Które czynniki krzepnięcia są zymogenami?
- II
- VII
- IX
- X
- XI
- XII
- prekalikreina
Które czynniki krzepnięcia są kofaktorami?
- V i VII (kofaktory osoczowe)
- III
- kininogen wielkocząsteczkowy
Gdzie jest syntetyzowana większość czynników krzepnięcia?
w wątrobie
Jak dzielimy białka procesu krzepnięcia?
- czynniki fazy kontaktowej (czynniki kontaktu)
- czynniki zależne od witaminy K
- czynniki wrażliwe na trombinę
Jakie wyróżniamy czynniki kontaktu?
- XI
- XII
- prekalikreina
- kininogen wielkocząsteczkowy
Jakie wyróżniamy czynniki zależne od wit. K?
- II
- VII
- IX
- X
- białko C
- białko S
Jakie wyróżniamy czynniki wrażliwe na trombinę?
- I
- V
- VIII
- XI
- XIII
Jakie czynniki krzepnięcia są prokoagulantami?
- II
- VII
- IX
- X
Jakie czynniki krzepnięcia są antykoagulantami?
białko C
białko S
Do czego potrzebna jest witamina K w procesie hemostazy?
do potranslacyjnej obróbki czynników krzepnięcia
Co jest syntetyzowane w obecności wit. K?
kwas gamma - karboksyglutaminowy
potrzebny do wiązania jonów Ca2+