Hooykaas

Question 1

What’s the Greek view?

Answer 1

• pre-socrates
• Plato
• Aristoteles
• Stoïcijnen
• neoplatonisten: natuur als mediator tussen God en mensen

Question 2

What’s the biblical view?

Answer 2

• God is alleen het allerhoogste en de geschiedenis loopt niet in een cirkel maar naar een eindpunt.
• De natuur wordt bewonderd als Gods werk maar nooit aanbeden, natuur in geen godheid.
• Niet god en natuur tegen de mens, maar god en mens tegen natuur

Question 3

Wat is het mechanisch wereldbeeld? Welk kritiek kwam er op dit wereldbeeld?

Answer 3

Wereld als mechanisme (tov organisch): de wereld is gefabriceerd en erkent dus een Goddelijke transcedente schepper

• Berkeley: een menselijke wil hebben past niet in zo’n wereldbeeld
• Malebranche: fout geloof = geloof dat de wereld bestaat zonder bemoeienis van God

Question 4

Wat is het grote verschil tussen Grieks en christelijk wereldbeeld?

Answer 4

christelijk = a posteriori -> ontkenning van verandering
Grieks = a priori -> verandering = mogelijk

Question 5

Wat houdt het scholastisch rationalisme in?

Answer 5

God moest een logische noodzakelijkheid volgen in het scheppen. Gods vrijheid? Gods soevereiniteit?

Question 6

Hoe verhielden Galileo en Kepler zich tot de Grieken?

Answer 6

• Grieken: echte wereld is onvolmaakt
• Galileo en Kepler: God kan werken doorheen de materie en heeft zijn wiskundig plan gerealiseerd in zijn schepping (mathematisch principe tot ontdekking van Mars)

Question 7

Wat is het natuurlijk-historisch empirisme van Francis Bacon?

Answer 7

• in wetenschap is het slecht om bij het zoeken van de waarheid je te laten beïnvloeden door rationele vooroordelen.
• analogie tussen 2 boeken: Bijbel en Natuur. 🡪 er is maar een beperkt kennen van deze beide boeken door de mens.

Question 8

Wat houdt het Cartesiaanisme (Descartes) in?

Answer 8

• Voluntarisme

- Rationalisme

Question 9

Welk kritiek kreeg het Cartesiaanisme te verduren?

Answer 9

kritiek vanuit empirisme:

• Pascal:
  1) niet begijpen betekent niet dat we niet kunnen kennen
  2) goddelijke openbaring is irrationeel
• Boyle:
  1) handen en ogen primair en secundair aan het denken
  2) natuur is contingent dus geen logische noodzakelijkheid
• Newton: voluntarisme houdt in dat de wereld uit Gods vrije wil voortkomt -> geen noodzakelijkheid

Question 10

Waarom is er een tegenstelling tussen kunst/techniek en natuur?

Answer 10

• techniek is onbekwaam op de physis gelijk te stellen
• ‘valsheid’ van het bestrijden van de goddelijke natuur
• mensen kunnen enkel mensen voortbrengen

Question 11

Wat was de overgang naar een mechanische wereldbeeld waarin er geen contrast was tussen natuur en art.?

Answer 11

• ME: alchemisten probeerden de natuur te imiteren.
  🡪 op deze manier wilde ze de natuur helpen om dichterbij de perfecte Vorm te komen.
• paracelsus: alle artificiele procedures zijn gebaseerd op natuurlijke dingen
  🡪 daarom ziet hij ook dat Art de natuur kan ondersteunen en haar naar perfectie kan brengen.

Question 12

Vat het pleidooi van Francis Bacon voor de kracht van Art. samen. Wat was het gevolg? Welke kritiek kreeg Bacon?

Answer 12

• mens is een evenbeeld van God en dus ook een maker
• overschatting van oude wet. denken en onderschatting om hieraan voorbij te gaan
• gehoorzaamheid van de natuur, want men kan niet voorbij gaan aan de potentie van de natuur (is dat zo? niet veel later kon men natuurlijke elementen verbinden in een lab)
• natuur volgt ontwerp van de mens
• > overdreven claims van de kunde van de mens
• > geen verschil tussen producten van Art. en natuur

kritiek vanuit de Romantiek:

• De kracht en macht van de mens wordt te groot
• Mismaking van de natuur -> catastrofes

Question 13

Hoe werd het heersen van de mens over de natuur gerechtvaardigd?

Answer 13

• religieuze rechtvaardigheid (Gods wil en kracht echter ontkent)
• wetenschappelijk onderzoek als taak van liefdadigheid

Question 14

wat is de definitie van experimenteren?

Answer 14

onderzoeken van de natuur en die geheimen te ontdekken door rationele geplande apparaten en dmv sociale en morele goedkeuring

Question 15

Hoe zag experimenteren er uit in de loop van de geschiedenis?

Answer 15

• Antieke oudheid:
  1) wetenschap moet vooral in het hoofd blijven
  2) Plato: experimenteren is van een lager niveau
• > experimenteren gebeurde dus niet veel
• Bijbel heeft een pos. benadering van handmatig werk. Materie is door God geschapen
• ME:
  1) vooral gedachten experimenten
  2) experimenten zijn ondergeschikt
• > geen samenwerking tussen hoofd en handen

Question 16

Waarom was er in de vroege moderne wetenschap goedkeuring voor de samenwerking tussen hoofd en handen? Wat was het gevolg?

Answer 16

• verlangen om kennis te delen -> praktiseren werd de ‘taal’ om het gewone volk te onderwijzen
• religieuze goedkeuring voor handmatig en experimenteel werken (Woord van God kwam onder het gewone volk)
• Puriteinse houding : het doen van experimenten en de feiten daarvan kunnen trots om eigen kunnen voorkomen.
• > schoolsysteem werd veranderd (logica < praktijk)

Question 17

Wat was de invloed van de reformatie op de wetenschap?

Answer 17

• protestantse wetenschappers > katholieke wetenschappers
• goedkeuring van religie nodig voor sociale acceptatie
• intamudane ascetisme: welvaart is gunst van God en goede werken als vrucht van dankbaarheid
• wetenschap voor de glorie van God
• voluntarisme bevordelijker dan determinisme
• priesterschap van gelovigen

Question 18

Hoe staat het met de verhoudingen tussen de Bijbelexegese en de wetenschap?

Answer 18

1) Bijbel als bron voor wetenschap (niet breed geaccepteerd)
2) Calvijn:
- accomodatietheorie
- common grace: Door algemene genade kunnen dingen ontdekt worden. De Bijbel vraagt om redelijk denken over WH
3) Galileo: Bijbel heeft enkel autoriteit op vlak van geloof en morele zaken en is er enkel voor leken
4) John Wilkin ging uit van menselijke interpretatie bij het opschrijven en dus geen letterlijke opvatting.
5) Voetius en Engelse puriteinen: Bijbel leer ons over redding en grond van principes over wetenschap

Question 19

Hoe stonden de Puriteinen tegenover de wetenschap?

Answer 19

1) New Philosophy: wetenschap gebaseerd op handmatige experimenten
2) Tegen New Philosophy: anti-autoriteit
3) Puriteins Baconianisme: Wetenschappelijke taal als geneesmiddel van de taalverwarring in Babel
4) door de wetenschap is werk minder moeilijk (vb. machines)
5) de ‘eeuw van licht’: door wetenschappelijke vooruitgang komt Jezus sneller terug (God helpen)
6) enthousiasme: Puriteinen werden verweten te veel met wetenschap bezig te zijn of het te verwaarlozen