Hoorcollege 2 - Epidemiologie, Verloop en Risico's PS

Question 1

Prevalentie Clusters

Answer 1

Cluster B: 3%
Cluster A: 2.9%
Cluster C: 2.8%
(totaal = 9.1%)

Question 2

Prevalentie PS cluster A

Answer 2

Paranoïde: 1.1%
Schizoïde: 0.9%
Schizotypisch: 0.6%

Question 3

Prevalentie PS Cluster B

Answer 3

Histrionisch: 1.8%
Antisociaal: 1.2%
Borderline: 1.1%
Narcistisch: 0.4%

Question 4

Prevalentie PS Cluster C

Answer 4

Obsessief Compulsief: 3.2%
Vermijdend: 1.5%
Afhankelijk: 0.8%

Question 5

Prevalentie bij Mannen/Vrouwen

Answer 5

• Paranoïde: vaker bij lager opgeleiden
• Schizoïde: vaker bij MANNEN
• Histrionisch: vaker bij VROUWEN
• Antisociaal: vaker bij MANNEN
• Borderline: vaker bij JONGEREN
• Narcistisch: vaker bij MANNEN
• Obsessief Compulsief: vaker bij MANNEN
• Afhankelijk: vaker bij VROUWEN

Question 6

PS die leiden tot de meeste afname in levenskwaliteit

Answer 6

• Borderline PS
• Schizotypisch PS
• Vermijdende PS

Question 7

Verloop Borderline PS

Answer 7

• Ernstigst halverwege de 20, maar verbetert over een lange periode (eind 30)
• Factoren samenhangend met slechte uitkomsten:
  1) Misbruik door ouders
  2) Tegenslag
  3) Familiegeschiedenis van zelfmoord
  4) Slechte sociale cohesie
• Vaak is een goede uitkomst geassocieerd met vermijding van intieme relaties

Question 8

Verloop Antisociale PS

Answer 8

• delinquentie in de jeugd is een voorspeller
• Voorspellers:
  1) Laag opleidingsniveau ouders
  2) Slecht ouderlijk toezicht
  3) Slechte opvoeding
  4) Groot gezin
• Antisociale PS ontgroeien kan omdat impulsiviteit afneemt over tijd
• Factoren samenhangend met goed resultaat:
  1) werk stabiliteit
  2) geen alcoholmisbruik
  3) stabiel huwelijk

Question 9

Verloop cluster C stoornis

Answer 9

• De angst van de Cluster C stoornis wordt meer uitgesproken hoe ouder de patiënt wordt.

Question 10

Verklarende modellen van gelijktijdig optreden van stoornissen

Answer 10

1) Kwetsbaarheidsmodel
2) Continuïteitsmodel
3) Complicatiemodel
4) Co-effect model
5) Verzwakkingsmodel

Question 11

Kwetsbaarheidsmodel

Answer 11

Een PS maakt de ontwikkeling van syndroomstoornissen waarschijnlijker. Een cluster C stoornis maakt de ontwikkeling van angst-en stemmingsstoornissen waarschijnlijker

Question 12

Continuïteitsmodel

Answer 12

PS worden gezien als manifestaties van een langzaam ontwikkelende klinische stoornis (bijv. schizotypische symptomen maakt met vatbaar voor schizofrenie)

Question 13

Complicatiemodel

Answer 13

PS ontstaat als resultaat van een blijvende syndroomstoornis. (bijv. angststoornis in de jeugd verhoogt risico op vermijdende PS op latere leeftijd)

Question 14

Co-effect model

Answer 14

PS en klinische stoornissen komen samen voor als gevolg van een derde gemeenschappelijke factor. (bijv. misbruik –> borderline en misbruikstoornis)

Question 15

Verzwakkingsmodel

Answer 15

beide stoornissen zijn alternatieve uitingen van dezelfde genetische/constitutionele aansprakelijkheid. (bijv. borderline en stemmingsstoornissen liggen allebei op het affectief spectrum)

Question 16

Cloninger’s Biosociale Persoonlijkheidsstoornis Theorie

Answer 16

Persoonlijkheid is een multidimensioneel construct dat lagere en hogere niveaus van persoonlijk functioneren omvat a.d.h.v. temperament en karakter.

Question 17

Temperament (Cloninger’s theorie)

Answer 17

• Temperament: genetische individuele gedragsverschillen

1) Harm avoidance: inhibitie van reacties op onprettige stimuli (serotonine)

2) Novelty seeking:
gedragsactivatie bij nieuwe stimuli, beloning nastreven, straf ontsnappen (dopamine)

3) Reward dependence:
positieve reactie op geconditioneerde beloningssignalen die gedrag in stand houden (noradrenaline)

4) Persistance: doorzettingsvermogen ondanks frustratie en vermoeidheid

• Cluster A: lage reward dependence
• Cluster B: hoge novelty seeking
• Cluster C: hoge harm avoidance

Question 18

Karakter (Cloninger’s theorie)

Answer 18

• Karakter: minder erfelijk, rijpt met de jaren

1) Zelfsturing: zelfacceptatie, beheersing van aanpassingsgedrag

2) Coöperatie: acceptatie van anderen

3) Zelftranscedentie: mate waarin iemand zich onderdeel voelt van het universum, spiritualiteit.

• Gedrag wordt gevormd door de interactie tussen de domeinen van temperament en karakter
• Zelfsturing en Coöperatie houden verband met een PS.

Question 19

Biologie borderline

Answer 19

• HPA as is gedisreguleerd (stress-respons)
• Problemen met onderdrukking van cortisolafscheiding (door PTSS/depressie)
• Hypo functioneren van serotonerge systeem
• SSRI’s kunnen werken

Question 20

Biologie Schizotypisch

Answer 20

• abnormaal cingulair systeem (bij pijn en conflict)
• minder grijze stof (informatieverwerking)