Hoorcollege 1 - Introductie en DSM-5

Question 1

Persoonlijkheidsstoornis

Answer 1

Een langdurig patroon van ervaringen en gedrag dat afwijkt van de verwachtingen van de cultuur, dat overal aanwezig en inflexibel is, wat begint in de adolescentie, stabiel is over tijd en leidt tot lijden of beperkingen

Question 2

3 kenmerken persoonlijkheidsstoornis

Answer 2

Pervasief, Persistent, Pathologisch (Overal aanwezig, Voortdurend, Ziekte betreffend)

Question 3

PS-clusters

Answer 3

• Cluster A: Vreemd, Excentriek, Raar
• Cluster B: Dramatisch, Emotioneel, Onvoorspelbaar, Egocentrisch
• Cluster C: Angstig, Bezorgd

Question 4

Stoornissen Cluster A

Answer 4

1) Paranoïde PS
2) Schizoïde PS
3) Schizotypische PS

Question 5

Stoornissen Cluster B

Answer 5

1) Antisociale PS
2) Borderline PS
3) Histrionische PS
4) Narcistische PS

Question 6

Stoornissen Cluster C

Answer 6

1) Vermijdende PS
2) Afhankelijke PS
3) Obsessief-Compulsieve PS

Question 7

Paranoïde PS

Answer 7

Zó wantrouwend en achterdochtig naar anderen, dat hun motieven als kwaadwillig worden geïnterpreteerd

(Mark Zuckerberg, The Social Network)

Question 8

Paranoïde PS: 4/7 criteria

Answer 8

1) Ongegrond wantrouwend

2) Twijfelt aan loyaliteit

3) Terughoudend

4) Bedreiging in goedaardige opmerkingen lezen

5) Wrok koesteren

6) Zich onterecht aangevallen voelen

7) Vaak het idee dat partner vreemdgaat

Question 9

Schizoïde PS

Answer 9

Onthechting van sociale relaties en een beperkt scala aan expressie van emoties in interpersoonlijke omgevingen

(Einzelgänger, kil: Patrick Bateman)

Question 10

Schizoïde PS: 4/7 criteria

Answer 10

1) houdt niet van nauwe relaties

2) kiest eenzame activiteiten

3) weinig interesse in seks met een ander

4) weinig plezier in activiteiten

5) geen goede vrienden

6) lijkt onverschillig voor kritiek

7) emotioneel kil, afgeplatte affectiviteit

Question 11

Schizotypische PS

Answer 11

Sociale en interpersoonlijke tekorten, gekenmerkt door ongemak met hechte relaties, perceptuele vervormingen en excentriek gedrag

(Sociale tekorten, hallucinaties; Willy Wonka)

Question 12

Schizotypische PS: 5/9 criteria

Answer 12

1) Referentie ideeën (valse overtuigingen over anderen)

2) vreemde overtuigingen die gedrag beïnvloeden

3) ongewone percepties

4) vreemd denken en spreken

5) achterdochtig

6) ongepast/beperkt affect

7) vreemd gedrag/uiterlijk

8) gebrek aan vrienden

9) sociale angst die niet
afneemt door bekendheid.

Question 13

Antisociale PS

Answer 13

Minachting voor en schending van de rechten van anderen, vanaf 15 jaar.

(Kevin Spacey in Se7en)

Question 14

Antisociale PS: 3/7 criteria (Minstens 18 jaar)

Answer 14

1) Niet conformeren aan sociale normen

2) Liegen, oplichting, voor persoonlijk gewin/plezier

3) Impulsief

4) Prikkelbaar en agressief

5) Roekeloze minachtig voor de veiligheid van zichzelf/anderen

6) Onverantwoordelijk

7) Gebrek aan spijt

Question 15

Borderline PS

Answer 15

Instabiliteit van interpersoonlijke relaties, zelfbeeld en affecten en impulsiviteit

(Tiffany, Silver Linings Playbook)

Question 16

Borderline PS: 5/9 criteria

Answer 16

1) Pogingen om verlating te voorkomen

2) Instabiele en intense relaties: afwisseling van uitersten

3) Instabiel zelfbeeld

4) Impulsief op zelfbeschadigende vlakken (uitgaven, seks, etc.)

5) Suicidaal

6) Instabiele affectiviteit

7) Gevoelens van leegte

8) Ongepaste, intense woede

9) Paranoïde gedachten, dissociatie symptomen

Question 17

Histrionische PS

Answer 17

Overmatige emotionaliteit en het zoeken naar aandacht

(Regina George)

Question 18

Histrionische PS: 5/8 criteria

Answer 18

1) Ongemakkelijk in situaties waarin hij niet het middelpunt van belangstelling is

2) Interactie met anderen is vaak seksueel of provocerend

3) Wisselende en oppervlakkige expressie van emoties

4) Gebruikt fysieke verschijning voor aandacht

5) Overdreven stijl van spreken

6) Zelfdramatisering, theatraliteit

7) Beïnvloedbaar

8) Beschouwt relaties als intiemer dan ze zijn.

Question 19

Narcistische PS

Answer 19

Grootsheid, behoefte aan bewondering en gebrek aan empathie

(Gilderoy Lockhart)

Question 20

Narcistische PS: 5/9 criteria

Answer 20

1) Groots gevoel van eigenbelang

2) Gepreoccupeerd met fantasieën over succes

3) Gelooft speciaal te zijn, en alleen door andere speciale mensen begrepen te kunnen worden

4) Vereist buitensporige bewondering

5) Onterecht het gevoel ergens recht op te hebben

6) Maakt misbruik van anderen

7) Geen empathie

8) Jaloers

9) Arrogant

Question 21

Vermijdende PS

Answer 21

Sociale remming, gevoelens van ontoereikendheid, overgevoeligheid voor negatieve beoordelingen

(Michael Jackson)

Question 22

Vermijdende PS: 4/7 criteria

Answer 22

1) Vermijdt activiteiten die veel interpersoonlijk contact vereisen, uit angst voor kritiek

2) Gaat niet met anderen om, tenzij hij weet dat ze hem leuk vinden

3) Terughoudend in relaties, uit angst om bekritiseerd te worden

4) Gepreoccupeerd met afwijzing in sociale situaties

5) Geremd in nieuwe interpersoonlijke relaties, vanwege gevoelens van ontoereikendheid

6) Beschouwt zich als sociaal onbekwaam, onaantrekkelijk of inferieur

7) Terughoudend om nieuwe activiteiten aan te gaan, omdat ze gênant kunnen blijken.

Question 23

Afhankelijke PS

Answer 23

Behoefte om verzorgd te worden die leidt tot onderdanig en aanhankelijk gedrag en angst voor scheiding

(Peter Pettigrew)

Question 24

Afhankelijke PS: 5/8 criteria

Answer 24

1) Moeite met beslissen zonder advies

2) Anderen nodig om de verantwoordelijkheid voor belangrijke dingen te nemen.

3) Moeite met het uiten van onenigheden

4) Moeite met initiatief nemen

5) Extreem veel moeite doen voor verzorging en steun van anderen

6) Ongemakkelijk gevoel wanneer hij alleen is (angst niet voor zichzelf te kunnen zorgen)

7) Zoekt na relatie dringend een andere relatie als bron van zorg

8) Gepreoccupeerd met angst om voor zichzelf te moeten zorgen

Question 25

Obsessief-Compulsieve PS

Answer 25

Preoccupatie met ordelijkheid, perfectionisme en mentale en interpersoonlijke controle, ten koste van flexibiliteit en efficiëntie

(Dolores Umbridge)

Question 26

Obsessief-Compulsieve PS: 4/8 criteria

Answer 26

1) Tijdens activiteiten gepreoccupeerd met details/regels

2) Perfectionisme belemmert voltooiing van taken.

3) Toegewijd aan werk

4) Overconsciëntieus, en inflexibel als het over moraliteit gaat

5) Kan versleten of waardeloze dingen niet weggooien, ook zonder sentimentele waarde

6) Terughoudend in samenwerking, tenzij de ander precies doen wat hij wil

7) Gierige bestedingsstijl (geld is voor toekomstige catastrofes)

8) Star en koppig

Question 27

Alternatieve Model voor Persoonlijkheidsstoornissen

Answer 27

• Elimineert Paranoïde PS, Schizoïde PS, Histrionische PS, Afhankelijke PS
• Definitie PS is gericht op zelf- en interpersoonlijk functioneren
• Beoordeelt de niveaus van het zelf- en interpersoonlijk functioneren (Mild, extreem)
• Beoordeelt onderliggende pathologische kenmerken
• Optie om PS ‘eigenschap gespecificeerd’ te diagnosticeren

Question 28

Criteria PS alternatief model

Answer 28

1) Matige/Grote beperking in persoonlijkheidsfunctioneren op het gebied van zelf en anderen (0 = geen beperking, 4 = extreem beperkt)

2) 1 of meer pathologische persoonlijkheidskenmerken:
- Negatieve affectiviteit (angst, agressief)
- Onthechting (anhedonie, wantrouwig)
- Antagonisme (manipulatief, vijandig)
- Disinhibitie (impulsief, onverantwoordelijk)
- Psychoticisme (ongewone ervaringen)

3) eigenschappen zijn stabiel over tijd en inflexibel

Question 29

Antisociale PS Alternatief Model: 6/7 criteria

Answer 29

1) Manipulatief
2) Ongevoelig
3) Bedrog
4) Vijandig
5) Risico nemen
6) Impulsief
7) Onverantwoordelijk

(Antagonisme, Disinhibitie)

Question 30

Vermijdende PS Alternatief Model: 3/4 criteria

Answer 30

SOWIESO 1) Angst

2) Terugtrekking
3) Anhedonie
4) Intimiteitsvermijding

(Negatieve affectiviteit, Onthechting)

Question 31

Borderline PS Alternatief Model: 4/7 criteria

Answer 31

SOWIESO 1) Impulsief, OF 2) Risico nemen, OF 3) Vijandigheid

4) Emotioneel labiel
5) Angstig
6) Verlatingsangst
7) Depressief

(Negatieve affectiviteit, Disinhibitie, Antagonisme)

Question 32

Narcistische PS Alternatief Model: 2 criteria

Answer 32

1) Grandioosheid, EN
2) Aandacht zoeken

(Antagonisme)

Question 33

Obsessief-Compulsieve PS Alternatief Model: 3/4 criteria

Answer 33

1) Rigide perfectionisme
2) Volhardend
3) Initimiteitsvermijding
4) Beperkte affectiviteit

(Tegenovergestelde Disinhibitie, Negatieve affectiviteit, Onthechting)

Question 34

Schizotypische PS Alternatief Model: 4/6 criteria

Answer 34

1) Cognitieve en perceptieve disregulatie
2) Ongewone geloofsovertuigingen en ervaringen
3) Eccentriciteit
4) Beperkte affectiviteit
5) Terugtrekking
6) Wantrouwend

(Psychoticisme, Onthechting)