Hoorcollege 2 - Cliëntgerichte en emotiegerichte therapie Flashcards
Carl Rogers
Grondlegger van cliëntgerichte psychotherapie. (humanisme)
- Hij legde de nadruk op de therapeutische relatie ipv de techniek
Actualiserende neiging
De motivatie van het organisme om inherente mogelijkheden te realiseren en te versterken (Rogers)
Piramide van Maslow
Basisbehoeften moeten worden bevredigd voordat men kan overgaan tot zelfactualisatie
Toevoegingen van Rogers aan piramide van Maslow
Men heeft een omgeving nodig die hem voorziet van:
1. Authenticiteit/Echtheid
2. Empathie
3. Acceptatie
Wanneer deze 3 voorwaarden aanwezig zijn zal zelfrealisatie plaatsvinden
Roger’s theorie van het zelf
Het zelf bestaat uit:
1. Het ware zelf: eigenwaarde. Gevormd door interactie van kind het kind met ouders.
- Het waargenomen zelf: Zelfbeeld; hoe wij onszelf zien.
- Het ideale zelf: wie we zouden willen zijn; onze doelen en ambities
Congruent zelf
Alle zelven overlappen met elkaar
(komt voort uit zelfacceptatie en positieve zelfwaardering van therapeut)
Incongruent zelf
Er is een kloof tussen de zelven en mensen ervaren daardoor spanning
Actualiserende tendens
Alle levende organismen actualiseren hun potentieel voortdurend, zelfs onder ongunstige omstandigheden
Kernvoorwaarden therapeutische relatie
- Congruentie: therapeut wordt niet afgeleid door zijn eigen zorgen en is volledig aanwezig in de relatie met cliënt
- Onvoorwaardelijke positieve waardering: positieve waardering voor de cliënt
- Empathisch begrip voor referentiekader: binnengaan in de private perceptuele wereld van de ander en je daar volledig in thuis voelen
Niet-directieve houding
- Respect
- Persoonlijke openheid
- Begrip en waardering
- Niet focussen op symptomen, want die zijn onderliggend aan een ander probleem
Technieken in cliëntgerichte psychotherapie
- Basis gespreksvaardigheden; actief luisteren, empathie, spiegelen
- Non-directief: respect, openheid, positieve waardering
- Therapeut als een instrument van verandering; aanwezig, toegankelijk, transparant, authentiek
- Zelf geïnitieerd huiswerk: patiënten stellen hun eigen doelen
EFT
- Emotiegerichte Therapie
- Integratief
- Humanistisch
- Ziet emoties als fundamenteel voor de ervaring
- Elke emotie wijst op een onderliggende behoefte, en elke onderliggende behoefte is een potentieel voor bepaald gedrag
- Ontstaan als behandeling voor depressie
Methode EFT
- Emoties identificeren, transformeren en beheren
- Vaardiger in info over zichzelf en omgeving verkijgen
- Combi van Gestalt- en cliëntgerichte therapie
- Leert men emoties bewust te ervaren en op de juiste manier te gebruiken
Elementen van emotieschema’s
a) Situatie-perceptuele ervaringen: bijv. merken dat je alleen zit en zich herinneren als eenzaam kind.
b) Lichamelijke gewaarwordingen en uitdrukkingen: bijv. zinkend gevoel in borst vergezeld met trillende lippen
c) Impliciete verbaal-symbolische voorstellingen: standaardzinnen en zelflabels
d) Motivatie-gedragselementen: bijv. behoefte om samen te zijn, maar contact met anderen vermijden
Klassen van emotionele respons
- Primaire adaptieve emotiereacties: onmiddelijke emoties op een situatie die een persoon kunnen helpen de juiste actie te ondernemen
- Primaire maladaptieve emotie: onmiddelijke emoties, maar betreffen overgebleven reacties van eerdere vaak traumatische, ervaringen
- Secundaire emoties; emoties over primaire emoties
- Instrumentele emoties; emoties die worden gebruikt om anderen te beïnvloeden
Kernwaarden EFT
- Ervaring staat centraal
- Menselijk contact in de vorm van aanwezigheid en authenticiteit is vereist
- Pluralisme/diversiteit binnen en tussen personen dat leidt tot relaties gebaseerd op gelijkheid
- Gevoel van heelheid wordt bemiddeld door emotie
Beginselen van emotionele verandering
- Bewustzijn van wat we voelen
- Expressie; overwinnen van vemijding om primaire emoties te uiten
- Emotieregulering
- Reflectie; betekenis geven aan ervaren emoties
- Transformatie van emoties door emoties: maladaptieve emotie veranderen voor een adaptieve emotie
Stadia behandeling EFT
- Binding en bewustzijn
- Evocatie en verkenning: op zoek naar diepste niveau van primaire emotie
- Transformatie en generatie van alternatieven; constructie van alternatieve manieren om emotioneel te reageren
Algemene praktijkprincipes EFT
- Empathische afstemming
- Therapeutische band
- Taaksamenwerking
- Emotionele verdieping door te werken aan belangrijke therapeutische taken
- Zelfontwikkeling
- Manieren van emotionele verwerking
Marker: probleemgerelateerde ervaring
Taak therapeut; probleem empathisch onderzoeken
Marker: Kwetsbaarheid
Taak therapeut: Empathische bevestiging
Marker: Aanvang van de therapie
Taak therapeut: Een relatie opbouwen
Marker: Breuken in de alliantie
Taak therapeut: dialoog over de alliantie
Marker: Te weinig emotie
Taak therapeut: Ruimte maken voor de emotie
Marker: Vaag, onduidelijk gevoel
Taak therapeut: Focussen
Marker: Moeite met uiten van emoties
Taak therapeut: Het toelaten van gevoelens en het stimuleren van emotionele expressie
Marker: Zelfveroorderling
Taak therapeut: Dialoog met twee stoelen
Marker: Onvoltooide zaken
Taak therapeut: Lege stoel dialoog
Marker: Vastzittend gevoel
Taak therapeut: Medelevend zelfvertrouwen
Focussen
Dialoog tussen het hoofd en het lichaam, gericht op de stroom van onze ervaringen
