Hoofdstuk 7 Flashcards
erfelijkheid bij de mens
wat is het gevolg van opeenvolgende celdelingen?
de overgang van één tot miljarden cellen
Hoe ontstaat variatie tussen organismen?
Door de variatie van genetisch materiaal en omgevingsfactoren
Wat is het genotype?
De verzameling van alle erfelijke informatie van een individu (maar dat daarom niet noodzakelijk tot uiting komt). Die informatie ligt vast in het DNA op de chromosoom.
Wat is het fenotype?
Het geheel van uiterlijke kenmerken van een individu, bepaald door zowel erfelijke aanleg (genotype) als door de invloed van het milieu.
Wie is er bekend voor haar tweelingenonderzoek?
danielle posthuma
Waardoor worden de uiterlijke kenmerken (fenotype) van een individu bepaald?
1) genotype
2) melieufactoren
Wie is de grondlegger van de genetica of de erfelijkheidsleer?
Gregor Mendel
Wat ligt er in een chromosoom?
Verschillende genen
Wat is de locus?
De plaats van een gen
Wat is er kenmerkend aan de loci van homologe chromosomen?
De loci zijn gelijk
Kunnen de genen in de loci verschillen?
Ja
Wat zijn allelen?
De genen die op een bepaalde locus kunnen voorkomen.
Waarom bezit een persoon voor één eigenschap altijd twee allelen?
Aangezien chromosomen in lichaamscellen altijd in paren voorkomen.
Wat is homozygoot?
Organismen die voor een bepaald kenmerk “raszuiver” zijn en twee dezelfde allelen van het gen bezitten.
Wat is heterozygoot?
Organismen die voor een bepaald kenmerk niet “raszuiver” zijn en twee verschillende allelen bezitten van hetzelfde gen.
Wat is een dominant allel/kenmerk?
Dat is een kenmerk dat een recessief kenmerk overheerst en altijd fenotypisch tot uiting komt.
Wat is een recessief allel/kenmerk?
Dat is een kenmerk dat enkel fenotypisch tot uiting komt als het dominante allel ontbreekt in het genotype.
Wat is een ander woord voor voortplantingscellen?
Gameten
Wat is co-dominantie?
Wanneer er geen dominantie of recessiviteit is, maar intermediaire kenmerken.
Wat is de uniformiteitswet?
Als twee raszuivere organismen, die slechts in één kenmerk verschillen, kruisen dan krijgen we in F1 onderling identieke nakomelingen.
Wat is de splitsingswet
Als we organismen uit F1 van raszuivere ouders met één onderling verschillend kenmerk kruisen, onstaat er in F2 een opsplitsing van de kenmerken volgens volgende verhouding:
- dominant - recessieve overerving: 3/1
- codominante overerving: 1/2/1
Wat zijn autosomale cellen?
alle chromosomen behalve geslachtshormonen
Wat is taaislijmziekte?
Dat is mucoviscidose + autosomaal recessief. Dit volgens:
MM = gezond
Mm = drager
mm = muco-patiënt
Wat is de ziekte van Huntington?
Dat is een autosomaal dominante aandoening. Dit volgens:
HH = Huntington-patiënt
Hh = Huntington-patiënt
hh = gezond
vertel meer over de lichaamscellen
22 paar autosomen + 1 paar geslachtschromosomen
–> totaal: 46 chromosomen 2n=46
DIPLOÏD
vertel meer over de gameten (=geslachtscellen)
22 autosomen + 1 geslachtschromosoom
–> totaal: 23 chromosomen n=23
HAPLOÏD
Wat bezitten eicellen en zaadcellen?
Die bezitten van elk homoloog chromosomenpaar één exemplaar –> na versmelting terug diploïd
Wat zijn multiple allelen?
meer dan 2 verschillende allelen van één bepaald gen
geef het de fenotypes van de bloedgroepen
- A: AA of AO
- B: BB of BO
- O: OO
- AB: AB
welke opmerking kunnen we nog maken bij de bloedgroepen?
De resusfactor (+ of - ) erft als volgt over:
* resuspositief: dominant RR of Rr
* resusnegatief: recessief rr
Wat is de resusfactor?
+ of -
als deze op je rode bloedcellen zit, ben je positief
Vertel meer over de erfelijkheid van het geslacht
- vrouw: XX 2n = 44 + XX ==> eicel: n = 22 + X
- man: XY 2n = 44 + XY ==> zaadcel: n = 22 + X of n = 22 + Y
welke zijn langer: Y-chromosomen of X-chromosomen?
- Y-chromosoom = kort ==> weinig erfelijke KM
MAAR uitsluitend vader op zoon - X-chromosoom = langer ==> meer KM
- vrouw: XX ==> “gezonde X” kan X met afwijking domineren
- man: XY ==> X-gebonden afwijking komt ALTIJD tot uiting
geef voorbeelden van X-gebonden aandoeningen
hemofilie A, daltonisme, Duchenne musculaire dystrofie (DMD)
