Hoofdstuk 6: Democratie Flashcards
Wat zijn de zes kenmerken van een vertegenwoordigende democratie volgens Dahl?
Gekozen volksvertegenwoordigers, vrijheid van meningsuiting, onafhankelijke informatie, vrijheid van vergadering, burgerschapsrechten, regelmatige en eerlijke verkiezingen.
Waarom wordt democratie gezien als de beste regeringsvorm?
Het waarborgt politieke gelijkheid, vrijheid, vreedzame machtswisselingen, zelfbeschikking, en morele ontwikkeling.
Wat zijn de kenmerken van de Nederlandse democratie?
Parlementaire democratie, evenredige vertegenwoordiging, actieve rol voor politieke partijen, en het recht op actief en passief kiesrecht volgens art. 4 Grondwet.
Wat is de betekenis van artikel 4 Grondwet?
Het geeft iedere Nederlander recht op actief en passief kiesrecht voor vertegenwoordigende organen.
Wat is het probleem van de inhoudelijke representatie in de Nederlandse democratie?
Het parlement vertegenwoordigt mogelijk niet altijd de wil van de meerderheid van de kiezers door compromissen in coalities en demografische verschillen.
Wat zijn mogelijke oplossingen voor gebrekkige representatie?
Bindend referendum, aanpassing van het kiesstelsel, burgerfora, en meer betrokkenheid bij wetgevingsbeleid.
Wat is de rol van politieke partijen in Nederland?
Ze mobiliseren kiezers, vormen beleid, selecteren kandidaten, en creëren concurrentie tussen verschillende politieke visies.
Wat zijn de beperkingen van het Nederlandse parlement?
Afname van zeggenschap door internationale regelgeving en uitbesteding van wetgeving aan niet-parlementaire instanties.
Wat is het democratisch tekort in de EU?
Kritiek dat burgers weinig directe invloed hebben, het EP heeft minder macht dan nationale parlementen, en gebrekkige informatievoorziening.
Hoe is de vertegenwoordigende democratie van de EU georganiseerd?
Burgers worden rechtstreeks vertegenwoordigd in het Europees Parlement, lidstaten via de Europese Raad en de Raad van de EU.
Wat is de rol van het Europees Parlement in de EU?
Het EP vertegenwoordigt de burgers, controleert de Europese Commissie, en heeft wetgevende bevoegdheden.
Hoe kunnen nationale parlementen invloed uitoefenen op de Europese besluitvorming?
Door het early warning system en via de controle van de eigen ministers die stemmen in de Raad van de EU.
Wat is het subsidiariteitsbeginsel in de EU?
Beslissingen moeten zo dicht mogelijk bij de burger worden genomen, hogere instanties grijpen alleen in als dat noodzakelijk is.
Wat is de rol van de Europese Commissie in de democratie van de EU?
De Commissie heeft het exclusieve initiatiefrecht voor wetgeving, voert beleid uit, en houdt toezicht op de naleving van het EU-recht door lidstaten.
Wat is de rol van de Europese Raad?
De Europese Raad bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de EU.
Wat is de betekenis van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging in Nederland?
Burgers kiezen uit lijsten van politieke partijen, en zetels worden evenredig verdeeld op basis van het aantal behaalde stemmen.
Wat is de invloed van coalitievorming op de Nederlandse democratie?
Coalitievorming leidt tot compromissen tussen partijen, wat de directe invloed van kiezers kan verminderen.
Wat is een bindend correctief referendum?
Een referendum waarbij burgers wetgeving kunnen terugdraaien als ze het er niet mee eens zijn.
Wat zijn de kenmerken van vrije en eerlijke verkiezingen in een democratie?
Laagdrempelige deelname, gelijke kansen voor politieke partijen, en onbelemmerd campagne voeren.
Wat zijn de voordelen van politieke vrijheid in een democratie?
Het bevordert open debat, zelfbeschikking en politieke participatie.
Wat houdt zelfbeschikking in binnen een democratie?
Burgers hebben de vrijheid om hun eigen leven vorm te geven en invloed uit te oefenen op hoe de samenleving is ingericht.
Waarom is vrije toegang tot onafhankelijke informatie belangrijk in een democratie?
Burgers kunnen weloverwogen keuzes maken en het publieke debat wordt transparanter.
Wat is de vertrouwensregel in de Nederlandse democratie?
De regering moet het vertrouwen van de meerderheid van de Tweede Kamer hebben om te kunnen regeren.
Wat is de rol van de Eerste Kamer in de Nederlandse democratie?
De Eerste Kamer controleert wetsvoorstellen die al door de Tweede Kamer zijn goedgekeurd.
Waarom is de evenredige vertegenwoordiging belangrijk voor kleine partijen?
Het stelt kleine partijen in staat zetels te verkrijgen in de volksvertegenwoordiging, wat bijdraagt aan diversiteit in het parlement.
Wat is een raadgevend referendum?
Een referendum waarbij burgers de regering adviseren, maar de uitslag is niet bindend.
Wat is het belang van de vrijheid van vergadering en vereniging in een democratie?
Het stelt burgers in staat om hun standpunten te organiseren, demonstreren en zich te verenigen in politieke bewegingen of partijen.
Wat is het verschil tussen monisme en dualisme in de Nederlandse parlementaire democratie?
Monisme betekent nauwe samenwerking tussen parlement en regering, dualisme betekent een striktere scheiding tussen de twee.
Hoe draagt het EU-early warning system bij aan de democratische controle?
Nationale parlementen kunnen EU-wetsvoorstellen blokkeren als ze in strijd zijn met het subsidiariteitsbeginsel.
Wat is de rol van politieke partijen in de coalitievorming?
Politieke partijen onderhandelen om een regeerakkoord te vormen dat de basis legt voor het regeringsbeleid.
Wat is de invloed van Europese richtlijnen op de Nederlandse democratie?
Europese richtlijnen moeten door nationale wetgevers worden omgezet in nationale wetgeving, wat de beleidsruimte van Nederland beperkt.
Wat is het verschil tussen actieve en passieve kiesrechten?
Actief kiesrecht is het recht om te stemmen, passief kiesrecht is het recht om verkozen te worden.
