Hoofdstuk 4 Flashcards
PID
proces and instumentation diagram
Eenheidsprocessen gaan altijd gepaard met 1 of meerdere fysische transportverschijnselen ,
onderverdeeld in 3 types:
- monentumtransfer
- warmtetransfer
- massatransfer
momentumtransfer/stroming
volledige bulkmatrix van fluida en vaste deeltjes onder invloed van een drukverschil (Δp)
2 soorten stroming
- laminaire stroming: stroombeweging is evenwijdig
- turbulente stroming: stroombeweging is willekeurig
Reynalds getal (Re)
Re = p . v . L/η
v = snelheid p = druk L = lengte van de buis η = viscositeit van de stof
Re < 2000 => laminair
Re > 4000 => turbulent
warmtetransfer
overdracht van warmte van een plaats naar een andere plaats onder invloed van een temepratuurverschil (ΔT)
massatransfer
netto beweging van een stof in een mengsel van een eerste naar een tweede locatie
maw: het verplaatsen van een stof binnen in een bulkmatrix onder invloed van een concentratieverschil (Δc)
stel c1 > c2: een druppel inkt zal zich dan verplaatsen naar de lagere concentratie om zo de concetratie weer gelijk te maken
advectie bij massa transfer
volgens stroomrichting
moleculaire diffusie bij massa transfer
stroom verplaats zich van hoge c naar lage c
turbulente diffusie bij massa transfer
pakket moleculen verplaatst zich van hoge c naar lage c
drijvende kracht
een fysisch transportverschijnsel vindt enkel en alleen plaats als er een
drijvende kracht is Δp, ΔT en Δc)
flux (ɸ)
= hoeveelheid massa dat over een tijdseenheid verplaatst wordt doorheen een
oppervlak [J/m2s]
= drijvendekracht/weerstand
thermodynamisch evenwicht
wanneer de drijvendekracht gelijk is aan 0 => flux = 0
thermodynamisch evenwicht
wanneer de drijvendekracht gelijk is aan 0 => flux = 0
thermodynamica
wat is de richting en de mate van een fysisch transportverschijnsel?
E0 =/= E1 opdat er een drijvendekracht is
kinetiek
hoe snel verloopt de transfer? Hoe groter de weerstand, hoe trager het verloop
weerstand = afstand van E1 tot top van de parabool
katalysator
manier om de activeringsenergie van een transportverschijnsel te verlagen
behoudswetten
- behoud van energie
- behoud van massa
steady-state proces
totale massa inputstromen = totale massa outputstromen (er is geen accumulatie)
materiaalbalans
schematische voorstelling van het proces met chemische reacties en een balans
opslag van gassen en vloeistoffen
wordt algemeen vermeden omwille van hoge kosten en grote volumes, indien het toch nodig is worden gassen afgekoeld tot vloeistoffen
transport van gassen en vloeistoffen
via pijpleidingen die een verbing vormen tusssen opslagtanks en procesapparatuur, hiervoor is er mechanische energie nodig om de grote druk en hoogteverschillen tegen te gaan => pompen bij vloeistoffen en ventilatoren of compressoren bij gassen
centrifugaalpomp
Emotor -> Ekin -> hoge snelheden in pomp
voordelen: uniforme anlevering = geen impulsen
nadelen: werkt niet met visceuze stoffen
verdringerpomp
Emotor -> Epot -> hoge druk en lage snelheid
het is een volumetrische methede (telkens een vast volume per cyclus, niet continu)
voordelen: werkt met zeer visceuze stoffen
nadelen: trager
3 soorten:
- alternerende zuiger
- roterende pomp
- perisaltische pomp
alternerende zuiger
bij het aanzuigen vergroot (rechts) het inwendig volume dat zich vult met de te transporteren vloeistof en bij het persen (links) wordt de vloeistof uit het kleiner wordend pomphuis weggeduwd (zie afb)
roterende pomp
verplaatsing van fluida dmv in elkaar passende tandraderen die roteren in een stator
wordt vooral gebruikt voor zeer visceuze vloeistoffen
peristaltische pomp
hier wordt gebruik gemaakt van flexibele leidingen die alternerend dichtgeknepen worden over een bepaalde lengte door een aantal rollers die op een rotor worden geplaats. Wanneer de rollers bewegen drukken zij de leiding samen en zuigen zo vloeistof aan langs 1 kant terwijl ze aan de andere kant vloeistof uit de leiding persen.
voordelen: geen contact tussen vloeistof en pompmechaniek (verlaging van verontreiningskosten)
nadelen: pulserende werking
ventilatoren
gebruik van centrifugale kracht die door propplers wordt uitgeoefend
compressoren
hierbij wordt een hogere drukopbouw toegepast, en lijkt qua werking en uitrusting sterk op de vloeistofpompen
opslag vaste stoffen
buitenlucht of silo’s, bij silo’s dient men rekenig te houden met de afschuifhoek van het materiaal om zo te zorgen dat de druk op de wanden niet te groot is en dat men niet te veel opervlakte verspilt
A: nauweliks druk, veel volume = best
B: geen druk maar weinig volume
C: te veel druk
transport vaste stoffen
- mechanische transport
- pneumatisch transport
- hydraulisch transport
mechanisch transport
gebruik van banden, trillen, shroeven
pneumatisch transport
verplaatsing van de vaste bulkstof mbv een gas (meestal lucht), dik kan met elk materiaal zo lang het niet te droog of te kleverig is
hydraulisch transport
verplaatsing dmv een vloeistof (meestal water), goed voor grote afstanden
warmteoverdracht
energie overdracht ten gevolge van een temperatuursverschil, gebaseerd op 3 fundamentele processen: geleiding, convectie en straling (apart of in combinatie)
conductieve warmteoverdracht
energieoverdracht door uitwisseling van Ekin tussen moleculen, de energiestroom gaat van hoog energetish naar laag
warmtestroom (Φ)
Φ = Q/Δt = = λ . A . (T2-T1)/Δx (W)
Q = warmtehoeveelheid A = opervlakte λ = evenredigheidsconstante = warmtegeleidingscoëfficiënt
drijvende kracht = Δt
weerstand = Δx/λ
metalen hebben een zeer hoge λ
gasse hebben een zeer lage λ
convectieve warmteoverdracht
veroorzaakt door beweging (verplaatsing van fluidumpakketten)
vrije convectie
veroorzaakt door dichtheidsverschillen (als gevolg van temperatuurverschillen)
Φ = Q/Δt = hc . A . (Tw-T) (W)
T = gemiddelde temperatuur van het fluidum Tw = temperatuur van het oppervlak hc = de functie van de geometrie van het oppervlak, van de aard en de stromingseigenschappen van het fluidum waarin convectie optreedt, en van het teperatuurverschil = convectieve oppervlaktewarmteoverdrachtscoëfficient
gedwongen convectie
veroorzaakt door een externe kracht
Φ = Q/Δt = hs . A . (Tw-T) (W)
hs = stralings-oppervlaktewarmteoverdrachtcoëffiënt
elektromagnetische straling
hoeveelheid energie die wordt uitgestraald is afhankelijk van de temperatuur en van de aard van het oppervlak
Φ = Q/Δt = hs . A . (Tw-T) (W)
hs = stralings-oppervlaktewarmteoverdrachtcoëffiënt
totale warmteoverdrachtscoëffiënt (h)
hc + hs
samenvating
zie afb e p83 cursus
apparatuur bij warmteoverdracht
gebruik van warmtewisselaars, hierbij komen koude en wame fluida niet in aanraking met elkaar maar worden ze gescheiden door een wand of buisvormig oppervlak
tubulaire warmtewisselaar
een buis met fluidum A in een grotere buis met fluidum B
platenwisselaar
bestaat uit parallelle stalen platen, elke plaat is een schedingswand tussen 2 fluida
voordelen: compact, capaciteit kan eenvoudig verhoogd worden, makkelijk demonteerbaar voor onderhoud
nadelen: beperkt volume, veel oppervlakte nodig
multitubulaire warmtewisselaar = shell-and-tube
meerdere kleinere buizen in een grote buis
stroom bij warmtewisseling
- gelijkstroom: veel energieverlies
2. tegenstroom: betere effiëntie
eneregy exchange
dit kan max 50% bedragen, hierna is er geen drijvende kracht meer
koelmachine/warmtepomp (warm naar koud)
4 onderdelen:
1. verdamper: koelvloeistof omgezet naar gasfase en onttrekt warmte uit de koelkamer
- compressor: gas wordt samengedrukt waardoor T stijgt tot T die hoger is dan deze vd
omgeving - condensor: opgewarmde gas wordt in deze 2e warmtewisselaar omgezet naar
vloeistoffase waarbij warmte aan de omgeving wordt afgestaan - expansievat: via een expansieventiel ondergaat de vloeistof tenslotte een expansie
waardoor druk en temperatuur afnemen en de kringloop zich kan herhalen
mengen
samenvoegen en zo gelijkmatig mogelijk in elkaar verdelen van deeltjes van 2 of meer
verschillende stoffen of fasen om een zo hoog mogelijke mate of benadering van homogeniteit te bekomen
homgeen mengsel
wordt spontaan gevormd maar waarbij extra convectie het proces kan versnellen
heterogeen mengsel
heeft de spontante neiging om te ontmengena
waarom mengen?
- bevorderen van een chemische reactie of het versnellen vd. massa en/of warmteoverdracht
tussen fasen/stoffen tijdens en door het mengen - bekomen van een zo homogeen mogelijk eindproduct
hoe mengen?
mbv vrije of gedwongen convectie
2 gassen mengen
zeer makkelijk
1. gas injecteren in ander gas, kan sneller door voor meer turbulentie te zorgen
gas en vloeistof mengen
zelden een doel op zich, maar een hulpmiddel bij het verwezenlijken van andere chemische reacties (uitzondering: voedingsindustrie)
vlooeirstof in gas dispersie
creëren van een groot vloeistofoppervlak door het verstuiven of vernevelen van kleine vloeistofdruppels in een groter gasvolume
toepassingen: verspreiden van pesticiden, verstuiven van water in stoom (om stoom a te koelen)
gas in vloeistof dispersie
gas in vloeistof sturen door het met een roerder te mengen, er wordt naar gestreefd om zo klein mogelike gasbellen te vormen die zo goed mogelijk verspreid zijn
toepassingen: dispergeren van lucht/stoom in vloeistof (verwarmen van vloeistof of afvalwaterzuivering)
gas en vaste stof mengen
dez mengin staat centraal bij 2 eenheidsoperaties:
- fluïdzatie
- pneumatisch transport
fluïdzatie
stromen van gas in een opwaartse richting doorgeen een kolom van vast materiaal, door de gassnelheid op te voeren zal het gas wrijven met het materiaal en ontstaat er een drukverschil. Door de gassnelheid nog meer op te voeren ontstaat er een poeder, met gasbelletjes erin. Door de gassnelheid nog meer op te voeren wordt een situatie van pneumatish transport bereikt
2 vloeistoffen mengen
gebruik van onvectiestromingen van natuurlijke of kunstmatige aard, men dient rekening te houen met de oplosbaarheid en de viscositeit van de stof bij het kiezen van apparatuur
vloeistof en vaste stof mengen
mengsel wordt bepaald door: verhouding van de componenten, oplosbaarheid en viscositeit
het mengen zelf wordt verwezenlijkt dmv verstuiven of zware meng- en kneedmachines
2 vaste stoffen mengen
men dient rekening te houden met: deeltjesgrootte, deeltjesgrootteverdeling, dichtheid, vorm en aard van het oppervlak, vochtgehalte en de stromingseigenschappen
mengen zelf wordt verweznelikt dmv:
- samenvloeien van verschillende pneumatische transportleidingen
- simultaan ledigen van silo’s
- toedienen van meerdere stoffen aan gefluïdizeerd bed/granitairmateriaal (zie eerder)
- mengtrommels
- verticale of horizontale mengers
scheidingsprocessen doel
voedingsstromen (uitgangsproducten) opsplitsen in meerdere afzonderlijke gewenstste deelstromen (eindproducten) met als doel: opzuiveren en/of waardevolle deeltjes afscheiden