Hoofdstuk 3

Question 1

genotype

Answer 1

De code van alle eigenschappen die een individu heeft geërfd van zijn/haar ouders (opgeslagen in genen).

Question 2

Phenotype

Answer 2

Fenotype

De waarneembare eigenschappen van lichaam en gedrag, dus daadwerkelijke uiting van genetische code.

Question 3

Structural proteines

Answer 3

structuur proteinen.

De groep proteinen die de structuur vormen van elke cel die in het lichaam voorkomt. (de bouwblokken van de cellen).

Question 4

Enzymes

Answer 4

Enzymen
Door genen gereguleerde stoffen in het lichaam die de chemische processen in cellen controleren. Zorgen bijvoorbeeld voor afbraak van andere stoffen.

Question 5

Enviroment

Answer 5

Omgeving
Alle aspecten van een individu en de omgeving van het individu, met uitzondering van de genen zelf.

Bv baarmoeder, gedeelde bloedbaan met moeder in draagtijd, zonlicht op een zomerse dag, de stem van je collega op een werkdag etc

Question 6

Deoxyribonucleic Acid (DNA)

Answer 6

Deoxyribonucleide zuur.

Lange moleculen opgebouwd uit genen en opgerold in de chromosomen.

Question 7

Ribonucleic Acid (RNA)

Answer 7

Substantie die dient als voorbeeld (mal) voor het produceren van proteine moleculen.

Question 8

Gene

Answer 8

Gen
Deel van een DNA molecuul die de code bevat voor een bepaald type proteine molecuul die gebruikt wordt om een bepaalde soort cel te creeeren.
Een gen bevat de blauwdruk voor een bepaald type proteine dat wordt geassocieerd met een bepaalde lichamelijke of geestelijke eigenschap.

Question 9

Mitose

Answer 9

Proces van celdeling voor ieder type cel met uitzondering van geslachtscellen.
Chromosomen dupliceren waarna celdeling plaats vindt en beide cellen een identieke set chromosomen bevatten.

Question 10

Meiose

Answer 10

proces van celdeling van geslachtscellen.

Question 11

Homozygous

Answer 11

Homozygose

Twee genen op dezelfde locus zijn identiek

Question 12

Heterozygous

Answer 12

Heterozygoos

Twee genen op dezelfde locus verschillen van elkaar.

Question 13

Alleles

Answer 13

Allelen (enkelv. Allel)

Bepaald type gen dat dich op een bepaalde locus van een chromosoompaar bevindt.

Question 14

Locus (meerv. Loci)

Answer 14

Positie waar genen zich op een paar chromosomen bevinden.

Een chromosoompaar heeft dus op een locus 2 allelen zitten, deze vormen een paar.

Question 15

Functionalisme

Answer 15

Psychologisch perspectief waarbij de functionele reden van gedrag of geestelijke processen worden gezocht.

William James.

Question 16

Promiscuity

Answer 16

‘vrije liefde’

Een relatievorm waarbij in een groep vrouwtjes met alle mannetjes paren.

Question 17

Wat is het voordeel van promiscuity

Answer 17

Doordat niet bekend is welk mannetje de verwekker is, worden de jongen niet gedood en zelfs verzorgd en beschermd door de troep.

Question 18

Wat is polygyny

Answer 18

Een relatievorm waarin een enkel mannetje paart met meerdere vrouwtjes. Dit komt veel voor bij zoogdieren. Vrouwtjes investeren het meest in ouderschap omdat er over het algemeen een lange drachttijd en zoogtijd nodig is om de jongen groot te brengen.

Question 19

Wat is polyandry

Answer 19

Een relatievorm waarin een enkel vrouwtje paart met meerdere mannetjes.
Polyandry komt veel voor bij eierleggende soorten waarbij het vrouwtje meer eieren legt dan zij en een enkel mannetje kunnen verzorgen. Hierdoor laat zij zich bevruchten door meerdere mannetjes en laat de de bevruchte eitjes bij de betreffende mannetjes achter. Mannetjes zijn dus het geslacht dat het meeste investeert in ouderschap.

Question 20

Wat is monogamy

Answer 20

Een relatievorm waarin een enkel mannetje met een enkel vrouwtje paart.
Een relatievorm waarbij beide partners even veel investeren in ouderschap.

Question 21

Wat is de theorie van Trivers

Answer 21

Het geslacht dat het meest investeert in het ouderschap is het meest kieskeurig over het andere geslacht. Het geslacht dat het minst investeert in het ouderschap is het competitiefste in het zoeken van een partner.

Question 22

Wat is een mogelijke reden waarom monogamy is ge-evoleerd

Answer 22

Bij soort waarbij een enkele ouder niet alle zorgtaken kan uitvoeren is de noodzaak ontstaan dat er een tweede partner een even grote ouderlijke investering doet.
Een voorbeeld is bij vogels waarbij een partner het nest bewaakt en de andere partner voedsel zoekt.

Question 23

Wat is het verschil in partners bij polygyny

Answer 23

Polygyny: mannetjes zijn zeer competitief en strijden om toegang tot vrouwtjes. Omdat de grootste en sterkste over het algemeen de strijd winnen en hun genen dus worden doorgegeven, is het mannetje bij deze relatievorm geevolueerd tot het punt dat grote geen voordeel meer heeft tov nadelen zoals moeilijkheden met het vinden van voldoende voedsel.

Question 24

Wat is het verschil in partners bij polyandry

Answer 24

Vrouwen zijn groter dan mannen. Ook zijn ze actiever en agressiever in het verdedigen van het territorium.

Question 25

Waarom is promiscuïteit ontstaan?

Answer 25

Promiscuïteit zorgt ervoor dat de in een groep levende soorten in betere harmonie kunnen samenleven.
Ook ontstaat er parental confusion, ouderlijke verwarring. Omdat het niet bekend is welke man de vader is, zullen de nakomelingen niet gedood worden en zal de groep voor de kleintjes zorgen en deze beschermen

Question 26

Wat zijn de kenmerken die aantonen bij welke paarvorm de mens hoort?

Answer 26

• lange dracht- en zorgtijd tot kinderen voor eigen levensonderhoud kunnen zorgen.
• mannen groter dan vrouwen, maar minder grote verschillen dan bij hogere polygynische soorten
• mannen investeren meer in ouderschap dan bij polygynische soorten, indirect en direct naderenze vrouwen, maar lopen nog iets achter
• witte bloedlichaampjes ter verdediging van infecties bij wisselende partners zitten bij mensen tussen die van polygynische soorten en monogame soorten in. De promiscue soorten hebben de hoogste variabiliteit witte bloedlichaampjes.

Question 27

Wat is de oorzaak van agressie bij mannelijke primaten

Answer 27

Agressie bij mannelijke primaten wordt veroorzaakt door de evolutionaire drang naar voortplanting.

Bij diverse aap-achtigen is waargenomen dat mannetjes jongen doden om ervoor te zorgen dat de vrouwtjes stoppen met zogen en hierdoor weer gaan ovuleren.

Ook het vechten met andere mannetjes heeft tot doel om te stijgen in status en daarmee aantrekkelijker worden als paringspartner of intimiderend naar andere sexuele rivalen (cowlishaw&dunbar, 1991).

Beschrijvend onderzoek van Jane Goodall heeft ook aangetoond dat mannetjes meer agressie vertonen naar vrouwtjes door deze te dwingen tot copulatie of voorkomen dat deze copuleren met andere mannetjes.

Question 28

Patronen van helpen

Answer 28

Coöperatief, het helpen van een ander terwijl je jezelf helpt (bv gezamelijk jagen). Veel voorkomend patroon in menselijke sociale omgevingen.

Altruïsme, het helpen van een ander waarbij de eigen kans op overleven of mate van voortplanting wordt verlaagd.

Question 29

evolutionaire definitie van helpen

Answer 29

Al het gedrag dat de overlevingskans of de mate van voortplanting van een individu vergroot

Question 30

Zygote

Answer 30

Zygoot
De eerste cel die zich vormt nadat een spermacel en een eicel zijn versmolten
(Het samenkomen van de chromosomen en vormen van de chromosoom paren).

Question 31

Agressie/geweld bij mensen

Answer 31

Ook bij mensen zijn mannen binnen alle culturen meer agressief en geweldadig. De verhouding tussen man-
man en vrouw-vrouw moorden is 1:10 (Daly/Wilson 1991).

Hoewel er meer oorzaken kunnen zijn waaronder een leertheoretish verschil door sociaal-culturele opvattingen, is de hypothese dat het verschil in ieder geval voor een deel door evolutionaire erfelijke sekse verschillen wordt veroorzaakt.
Overeenkomst in verschillende culturen is jaloezie (Buss, 2000; Symons, 1979)
status en daardoor aantrekkelijker voor vrouwen (Kruger en Fitzgerald, 2012),
Geweld tegen vrouwen (tussen 19-75%) (Garcia-Moreno et al 2006) waarbij uit analyses blijkt dat vaak de oorzaak het (ongegronde) geloof is van de man dat de vrouw sexueel ontrouw is (Goetz, 2008, Goetz/Romero, 2012)

Question 32

Wat zijn distal explanations

Answer 32

Verklaringen over de functie van gedrag, de redenen hoe gedrag heeft bijgedragen aan overleving en voortplanting van een soort.
Hoe heeft gedrag overlevingskansen en voortplanting mogelijk gemaakt waardoor de genen die betrokken zijn bij het gedrag zijn doorgegeven aan volgende generaties.

Question 33

Wat zijn proximate explanations

Answer 33

Verklaringen over het mechanisme van gedrag: hoe bepaald gedrag wordt uitgelokt. Welke DIRECTE condities, intern en extern, lokken het gedrag uit.

Question 34

4 beperkingen voor Functionisme

Answer 34

• rudimentaire eigenschappen (het gedrag is niet meer relevant in de huidige omgeving)
• eigenschappen zijn ontstaan door toeval, maar omdat deze geen effect hebben op overleven of voortplanten, zijn deze nog niet uitgewied
• een eigenschap is een bijproduct van een andere eigenschap (bv navel bij navelstreng waarbij de laatste wel een voordeel oplevert bij de overlevingskans van een foetus)
• gedrag is niet altijd in iedere situatie effectief (bv schuldgevoel als gedrag dat gericht is op de relatie met anderen, maar wat ook met onjuiste voorwendselen kan worden gebruikt om misbruik te maken van iemand)

Question 35

Welke soorten genetische kenmerken

Answer 35

• ontstaan vanuit een enkel gen: categorische eigenschappen, sterke verschillen tussen groepen.
• ontstaan vanuit meerdere genen : polygenetische eigenschappen, continue eigenschappen die in een bepaalde reeks vallen (normaal distributie).

Question 36

Wat is een normaal distributie?

Answer 36

Klokvormige frequentiedistributie (top diagram) waarin MEAN, MEDIAN en MODE iedentiek zijn en de frequentie gelijkmatig afloopt aan beide kanten.

Question 37

Vormen van altruïsme

Answer 37

• verwachtschapstheorie : verhogen van de overlevingskansen van individuen die verwant zijn aan de hulpgever om zo overeenkomstige genen veilig te stellen. ‘Het helpen van het nageslacht.
• Theorie van reciprociteit: het helpen van anderen. Hierbij wordt hulp gegeven, maar ook onthouden van wie hulp terug kan worden verwacht. Als er geen hulp wordt terug gegeven, wordt in de toekomst overwogen ook geen hulp meer gegeven. Zelfzuchtig principe omdat het de kans verhoogd in de toekomst geholpen te worden.