Hoofdstuk 2: Hoog- Middeleeuwse Literatuur

Question 1

Geef de kenmerken van het toenemende belang van de ridderklasse en van de aristocratische gedragscode.

Answer 1

• Ridders = vrije aristocraten of ondergeschikte edelen
• Ridderideaal neemt vaste vorm aan
• De taak van de aristocratie = sociaal en spiritueel-christelijk ideaal
• Inspiratiebron voor de hofcultuur in heel Europa = Zuid-Frankrijk

Question 2

Aan de basis van de courtoisie liggen zowel sociale als culturele factoren, wat zijn deze?

Answer 2

• De hoofse liefdescultus maakte het erfenissysteem uit de feodale samenleving beheersbaar, en dient dus ook een sociaal nut.
• De courtoisie is te danken aan de vernieuwde aandacht voor de literatuur uit de Oudheid en de invloeden uit de verfijnde Arabische cultuur (wel vermengd met christelijke elementen).

Question 3

Wat is ‘het mecenaat’ ?

Answer 3

Bescherming en financiële steun voor kunsten en wetenschappen

Question 4

Wat is het verschil tussen een jongleur en een troubadour?

Answer 4

De componist van de minneliederen noemt men een troubadour, maar de betaalde uitvoerder ervan is een jongleur.

Question 5

Geef een voorbeeld van een bekende troubadour.

Answer 5

Chrétien de Troyes
Bernard de Ventadour

Question 6

Geef de thematische kenmerken van de aristocratische literatuur.

Answer 6

• Het ridderideaal draagt christelijke deugden uit: trouw, bescherming aan zwakkeren en heldenmoed.
• Eén van de belangrijkste expressies van de aristocratische waarden is het hoofse liefdesideaal (de courtoisie).

Question 7

Het hoofse liefdesideaal (de courtoisie) heeft verschillende componenten. Wat zijn deze?

Answer 7

• Religieuze component: de vrouw wordt geïdealiseerd. Enerzijds neemt de vrouw de positie van ‘heilige’ in, anderzijds is de hoofse liefde tussen man en vrouw een sublimatie van de alledaagse liefde.
• Politieke (feodale) component: het eerbetoon van de vazal aan de “vrouwe” staat symbool voor de trouw aan de heer.
• Affectieve component: emoties die binnen het strenge maatschappelijke bestel van de Middeleeuwen geen kans krijgen, worden beleefd in de culturele sfeer.

Question 8

Wat is de de thematiek van de Hoofse Ridderroman (11de - 13de eeuw)?

Answer 8

De nadruk ligt vooral op de beschrijving van avontuurlijke heldendaden. De plot draait doorgaans om de beproevingen die de held moet ondergaan en die hem in staat stellen zijn aristocratische identiteit ten toon te spreiden en te bevestigen.

Question 9

Wat zijn de 3 soorten ridderromans?

Answer 9

• Klassieke ridderroman
• Britse ridderroman
• Oosterse ridderroman

Question 10

Wat is meestal de thematiek van dierenverhalen?

Answer 10

Satirisch, de menselijke ondeugden worden allegorisch geprojecteerd op dierlijke eigenschappen. Ook is het vaak een scherpe satire op de feodale samenleving.

Question 11

Geef een voorbeeld van één van de eerste teksten (dierenverhalen).

Answer 11

Ysengrimus

Question 12

Wat zijn de genres van de vagantenlyriek?

Answer 12

• Drink- en dansliederen
• Hekeldichten
• Natuurpoëzie
• Liefdesliederen
• Klaagliederen

Question 13

Wat zijn de 2 soorten van burgerlijk kortproza? Leg ook uit.

Answer 13

• Boerden= korte verhalen die een komisch effect beogen
• Fabliaux= genre dat verwant is met de boerden, maar verfijnder van vorm en inhoud