Hoofdstuk 2

Question 1

fossiele brandstoffen

Answer 1

Oudere energiebronnen (miljoenen jaren) van resten van planten en dieren, zoals olie en steenkool.

Question 2

gefrationeerde destillatie

Answer 2

Scheiding van vloeistoffen in verschillende fracties op basis van kookpunt.

Question 3

koolwaterstoffen

Answer 3

Verbinden van waterstof en koolstof

Question 4

blokschema

Answer 4

Visuele weergave van een proces met blokken voor stappen en lijnen voor stofstromen.

Question 5

recirculeren

Answer 5

Hergebruiken van stoffen in een proces door ze opnieuw in te voeren in de stofstroom.

Question 6

continuproces

Answer 6

Productieproces dat continu doorgaat zonder onderbrekingen, vaak efficiënter dan batchprocessen.

Question 7

batchproces

Answer 7

Productieproces waarbij grondstoffen in afzonderlijke, beperkte hoeveelheden worden verwerkt tot een eindproduct per keer.

Question 8

alkanen

Answer 8

CnH2n+2

Question 9

isomerie

Answer 9

Als bij één molecuulformule twee of meer verschillende structuurformules mogelijk zijn

Question 10

isomeren

Answer 10

stoffen met dezelfde molecuulformule maar een andere structuurformule zijn isomeren

Question 11

kraken

Answer 11

Een chemisch proces waarbij grote koolwaterstofmoleculen, zoals alkanen, worden afgebroken tot kleinere, meer bruikbare moleculen zoals alkenen, vaak onder invloed van hitte en soms een katalysator.

Question 12

verzadigde koolwaterstoffen

Answer 12

Koolwaterstoffen waarin alleen enkele bindingen tussen koolstofatomen voorkomen, zoals alkanen. Ze zijn volledig “verzadigd” met waterstofatomen.

dus alleen c-c

Question 13

onverzadigde koolwaterstoffen

Answer 13

Koolwaterstoffen met minstens één dubbele of drievoudige binding tussen koolstofatomen, zoals alkenen en alkynen.
c=c

Question 14

alkenen

Answer 14

CnH2n

Question 15

alkynen

Answer 15

CnH2n-2

Question 16

benzeen

Answer 16

Een aromatische koolwaterstof met de formule C6H6, bestaande uit een ring van zes koolstofatomen met afwisselend enkele en dubbele bindingen, ook wel een benzeenring genoemd.

Question 17

aromaten

Answer 17

stoffen waarvan de moleculen een benzeenring hebben

Question 18

additiereactie

Answer 18

Een reactie waarbij atomen worden toegevoegd aan een molecuul met een dubbele of drievoudige binding, waardoor deze bindingen worden verbroken en enkelvoudige bindingen ontstaan.

Question 19

substitutiereactie

Answer 19

Een chemische reactie waarbij een atoom of groep atomen in een molecuul wordt vervangen door een ander atoom of groep. Vaak bij verzadigde koolwaterstoffen.

Question 20

halogeenalkanen

Answer 20

Koolwaterstoffen waarin één of meer waterstofatomen zijn vervangen door halogeenatomen (zoals fluor, chloor, broom of jood).

Question 21

een alcohol

Answer 21

Een stof waarvan de moleculen een -OH groep bevatten noem je een alcohol

Question 22

Hydroxylgroep

Answer 22

Naam voor -OH groep

Question 23

Alkanol

Answer 23

Als in een molecuul van een alkaan één waterstofatoom door een hydroxyl is vervangen, heb je een alkanol.

CnH2n+1OH

Question 24

Aminogroep

Answer 24

Naam voor -NH2 groep

Question 25

Amine

Answer 25

Een stof waarvan de moleculen -NH2 groepen bevatten

Question 26

Alkaanamine

Answer 26

Als in een molecuul van een alkaan één waterstofatoom door een aminogroep is vervangen, spreek je van een alkaanamine

Question 27

Fijnstof

Answer 27

Kleine deeltjes (zoals stof, roet, en zand) in de lucht, vaak kleiner dan 10 micrometer, die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Ze kunnen diep in de longen doordringen en bijdragen aan luchtvervuiling.

Question 28

Emissie

Answer 28

Het vrijkomen van schadelijke stoffen of gassen in de lucht, water of bodem, zoals door industrie, voertuigen of energieproductie.

Question 29

Zure regen

Answer 29

Neerslag (regen, sneeuw, mist) die door vervuiling zoals zwaveldioxide en stikstofoxiden zuur is geworden. Dit veroorzaakt schade aan milieu, gebouwen en gezondheid.

Question 30

Ozonlaag

Answer 30

Laag in de atmosfeer, hoog in de stratosfeer, die de aarde beschermt tegen schadelijke UV-straling door het opnemen ervan. Het bestaat uit ozon (O₃) en is essentieel voor het leven op aarde.

Question 31

TGG-waarde

Answer 31

Maximale concentratie van een stof in de lucht op de werkplek waaraan werknemers langdurig blootgesteld mogen worden zonder gezondheidsschade. Het wordt gebruikt om de veiligheid van werknemers te waarborgen in industriële omgevingen.

Question 32

Natuurlijk broeikaseffect

Answer 32

Een natuurlijk proces waarbij bepaalde gassen in de atmosfeer, zoals waterdamp en koolstofdioxide, warmte van de zon vasthouden. Dit zorgt ervoor dat de aarde warm genoeg blijft om leven mogelijk te maken. Zonder dit effect zou de aarde te koud zijn om te overleven.

Question 33

Versterkt broeikaseffect

Answer 33

Dit effect ontstaat wanneer menselijke activiteiten, zoals het verbranden van fossiele brandstoffen, extra broeikasgassen zoals CO₂ in de atmosfeer brengen. Hierdoor wordt meer warmte vastgehouden, wat leidt tot de opwarming van de aarde en veranderingen in het klimaat.

Question 34

Broeikasgassen

Answer 34

Gassen in de atmosfeer die warmte vasthouden en bijdragen aan het broeikaseffect. Voorbeelden zijn koolstofdioxide (CO₂), methaan (CH₄), stikstofoxiden (N₂O) en waterdamp. Ze zijn essentieel voor het behouden van een leefbare temperatuur op aarde.

Question 35

Biobrandstoffen

Answer 35

Duurzame brandstoffen gemaakt van organisch materiaal, zoals planten en afval. Ze zijn hernieuwbaar en kunnen gebruikt worden in plaats van fossiele brandstoffen. Voorbeelden zijn bio-ethanol en biodiesel. Biobrandstoffen helpen de CO₂-uitstoot te verminderen, maar de productie kan ook leiden tot concurrentie met voedselgewassen en ontbossing.

Question 36

Biomassa

Answer 36

Organisch materiaal, zoals planten en afval, dat kan worden gebruikt als brandstof of voor energieproductie. Het is hernieuwbaar en helpt bij het verminderen van CO₂-uitstoot wanneer duurzaam geoogst en gebruikt.