HC9: Medische genschiedenis ziekte in perspectief Flashcards
Wat is medische geschiedenis?
Manier om te reflecteren op het heden
Welke twee dingen zorgen ervoor dat er overzicht komt van de medische geschiedenis?
- Tijd (lange termijn, continuïteit en verandering)
- Context (samenhangen tussen verschillende onderdelen)
In welke 3 opzichten is ziekte veranderd?
I. Mensen hebben andere ziekten
II. Dokters hebben andere ideeën over ziekten
III. Ziekten hebben andere sociale/maatschappelijke betekenis(sen)
Welke infectieziekten komen weer terug na 1980?
- emerging diseases (HIV/aids, dengue, ebola, zika etc.)
- Re-emerging diseases (malaria, tbc, cholera, etc.)
Waardoor keren infectieziekten terug?
- klimaatverandering –> verspreiding subtropische ziekten
- globalisering –> bevolkingsgroei, urbanisatie, wereldhandel
- massa toerisme –> SARS, mexicaanse griep
antibiotica-resistentie –>
Waardoor ontstaan allerlei andere/ nieuwe ziekten?
- nieuwe oorzaken
- nieuwe gedragspatronen (achter beeld scherm)
- nieuwe diagnostische technologieën (myocardinfarct)
- Consequenties van nieuwe medische therapieën
- Veranderingen in sociale, economische en omgevingsfactoren
Welke patronen van ziekte verandering zag C. Feudtner?
- Eradictionn/diminishment (uitroeiing/vermindering: infectieziekte)
- Substitution (vervanging van infectieziekten door chronische aandoeningen)
- Relocation (geografische verplaatsing: enne deel vd wereld naar andere)
- Emergence de novo (nieuwe ziekten verschijnen)
- Re-emergence (oude ziekten komen terug)
- Tansmutation (verandering van karakter/verloop individuele ziekten)
Wat is transmutation?
Verandering van karakter van ziekten –> ziekte wordt eigenlijk maar half opgelost (diabetes patiënt –> wel langer leven, maar kreeg andere complicaties)
Veel patiënten leven met de consequenties van deze ingrepen. –> ze kunnen langer leven, maar met meer complicaties
Wat is de cyclus van transmutatie?
- nieuwe medische interventie
- probleem oplossen
- behandeling vervangt probleem voor een nieuw probleem
- nieuwe probleem aanpakken
Wat is de natuurlijke historie?
- start van ziekte
- verloop van ziekte
- einde van ziekte (kan de dood zijn)
(volgens C. Feudner bestaat dit niet, hij zegt dat transmutatie bestaat, vervanging 1 complicatie voor een annder)
Wat is het verschil tussen natuurlijk historie en getransmuteerde koers?
Natuurlijk
- Stabiele ziekte entiteit (iets wat een bestaat)
-Vastliggend beloop van de ziekte
- Algemeen en generiek
- Complicaties
- Morele attitude van ‘strijd’ tegen ziekte
- nadruk op CURE
Getransmuteerd
- Dynamisch en cyclisch proces van verandering
- Menselijke interventie beïnvloedt/ verandert beloop van ziekte
- Gevolgen
- Morele attitude van ‘interactie’ tussen arts, patiënt en ziekte
- nadruk op CARE
Wat zijn twee ziektebegrippen?
- ontologisch ziektebegrip
- ziekte= vaststaande entiteit (statistische generalisaties)
*entiteit staat los van patiënt & zijn zelf een ‘ding’ - sociaal-constructivistisch ziektebegrip
*ziekten zijn veranderlijke processen - dynamische begrippen mbt zieke individuen
Wat is de verandering van ziektebeschrijving en classificatie van ziekten in de loop van de tijd?
- klachten
- anatomische criteria
- stofwisselingsstoornissen
- oorzaak (ziektekiem/bacteriën)
Wat zijn protoziekten?
Ziekten in de toekomst –> preventie om risico op ziekte in de toekomst te verminderen
Wat is het verschil van betekenis/functie van de ziekte tussen arts en patiënt?
arts: diagnose –> tussenstap voor therapiekeuze
patiënt: onderdeel van nieuwe identiteit
