H4: Voortplanting bij de mens Flashcards
Dagen menstruatie
1-5
Lengte cyclus
28 dagen
Vruchtbare periode dagen
11–15
Ovulatie dagen
14
Vrouwelijke hormonen
- oestrogeen
- progesteron
- FSH
- LH
Mannelijke hormonen
- testosteren
- FSH
- LH
Hormonale klier die geslachtshormonen coördineert
Hypofyse
Nut geslachtshormonen
Regelen voortplantingsorganen
Primaire geslachtskenmerken
Geslachtskenmerken die al voor de geboorte aanwezig zijn
Secundaire geslachtskenmerken + oorzaak + nut
Toename van geslachtshormonen
Zorgen voor geslachtsrijpheid
Volwassen mannen en vrouwen vertonen ook andere lichamelijke verschillen.
Deze komen meestal pas in de puberteit tot uiting. Het zijn de secundaire geslachtskenmerken. Zij verschijnen als gevolg van verhoogde productie van geslachtshormonen (testosteronen en oestrogenen).
Mannelijke primaire geslachtskenmerken
• Teelballen (testes)
• Bijballen
• Balzak (scrotum)
• Zaadleiders
• Zaadblaasjes
• Prostaat
• Penis
Vrouwelijke primaire geslachtskenmerken
• Eierstokken (ovaria)
• Eileiders (tubae)
• Baarmoeder (uterus)
• Schede (vagina)
• Maagdenvlies
• Schaamlippen
Mannelijke secundaire gelachtskenmerken
• Lichaamsbeharing
• Skelet – skeletspieren
• Brede schouders
• Stemverlaging
• Vergroting penis + balzak
• zaadlozing
Vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken
• Lichaamsbeharing
• Borsten
• Brede heupen
• Ronde vormen (onderhuids vet)
• Menstruatiecyclus
Ondanks de duidelijke verschillen in primaire geslachtskenmerken bij de geboorte, zijn de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen embryonaal uit eenzelfde basispatroon ontstaan.
Indifferente periode
XY of XX
Na week 6
- XY -embryo (man) —> jongen
- XX - embryo (vrouw) tegresseert —> enkel vrouwelijke voortplantingsorganen ontwikkelen
Eierstokken
Naam
Ovaria
in eierstokken
deze produceren vrouwelijke geslachtshormonen en eicellen:
geslachtsklieren of gonaden
in eierstokken
het merg is rijk aan bloedvaten, de schors bevat follikels in verschillende stadia van rijping. In de follikel bevindt zich een eicel en follikelcellen ==>
voeden en beschermen van de rijpende eicel
Eileiders
Tubae
een eicel wordt in een trechter (via de … ) opgevangen en naar de baarmoeder getransporteerd via …
franjes
trilharen, vloeistofstroming en peristaltiek
Baarmoeder
Uterus
Baarmoeder opbouw
- bestaat uit zeer sterke kring- en lengtespieren
- de binnenzijde is bekleed met het baarmoederslijmvlies (aanvoer O2 en voedingsstoffen voor het embryo) dat tijdens de menstruele cyclus sterke veranderingen ondergaat
- de wand is voorzien van een goed doorbloede bindweefsellaag
- de baarmoeder versmalt naar onderen toe, de baarmoederhals. Deze hals wordt afgesloten met een slijmprop –> bescherming tegen binnendringen lichaamsvreemde stoffen of cellen
Functie baarmoederslijmvlies
aanvoer O2 en voedingsstoffen voor het embryo
Functie slijmprop
bescherming tegen binnendringen lichaamsvreemde stoffen of cellen
Schede
vagina
schede opbouw
- een gespierd en zeer rekbaar kanaal naar de buitenwereld toe.
- binnenzijde is bekleed met slijmvlies
- maagdenvlies
opbouw slijmvlies binnenzijde schede
glycogeen en glucose, melkzuurbacteriën
functie melkzuurbacteriën slijmvlies schede
lage pH zorgt voor bescherming tegen infecties
uitwendige geslachtsorganen vrouw onderdelen
- kleine en grote schaamlippen
- clitoris
functie schaamlippen
- vetweefsel –> bescherming
- slijm –> coïtus
vrouwen hebben follikelcel
mannen hebben …
cellen van Sertoli
pellucidenvlies –>
bevruchtingsmembraan
levensduur eicel + gevolgen
12-24 uur –> bevruchting moet in begin eileider gebeuren
wat gebeurt er als meer dan 1 zaadcel eicel zou bevruchten
verkeerde mix chomosomen (geen 2n)
eicelvorming
oögenese
- vorming van een primaire follikel voor de geboorte
- rijping van de primaire follikel vanaf de puberteit
- ovulatie
vorming primaire follikel werking
in de schors vd ovaria worden door MITOSE grote aantal kiemcellen of oögoniën gevormd
Al voor de geboorte starten de oögoniën met de MEIOSE
Er vormt zich een primaire follikel bestaande uit een primaire oöcyt (diploïd 2n) en follikelcellen
Het verdelingsproces blokkeert onmiddelijk na profase 1 van de meiose.