H4.

Question 1

Wat zijn de drie klassieke voorrangsregels in de Nederlandse rechtsorde?

Answer 1

1. Een hiërarchisch hogere regel zet een lagere regel opzij.
2. Een specifieke regel gaat voor een algemene.
3. Een regel van jongere datum gaat voor een regel van oudere datum.

Question 2

Wat betekent ‘lex superior derogat legi inferiori’?

Answer 2

Een hiërarchisch hogere regel zet een lagere regel opzij

Question 3

Wat betekent ‘Lex specialis derogat legi generali’?

Answer 3

Een specifieke regel gaat voor een algemene

Question 4

Wat betekent ‘Lex posterior derogat legi priori’?

Answer 4

Een regel van jongere datum gaat voor een regel van oudere datum

Question 5

Wat is de Nederlandse rangorde van rechtsordes?

Answer 5

1. Internationaal en Europees recht;
2. het Statuut;
3. de Grondwet (Staten-Generaal en regering gezamenlijk met een verzwaarde procedure);
4. wetten in formele zin (Staten-Generaal en regering gezamenlijk);
5. AMvB(regering);
6. ministeriële regeling;
7. provinciale verordening;
8. gemeentelijke verordening.

Question 6

Welke uitzondering voor de bevoegdheid van de rechter geldt er voor de toetsing van de voorrangsregel in de rechtsordelijke rangorde? En waarom?

Answer 6

Rechter mag niet beoordelen of formele wetten in overeenstemming zijn met de Grondwet en verdragen (en het Statuut en ongeschreven rechtsbeginselen). Artikel 120 grondwet.

Door het democratiebeginsel: als de rechter bevoegd zou zijn wetten in formele zin te toetsen aan de grondwet, dan zou het laatste woord over de geldigheid van wetten in formele zin bij de rechter liggen in plaats van bij de volksvertegenwoordiging.

Question 7

Wat hield de uitspraak in Van Gend en Loos in?

Answer 7

Bepalingen van Europees recht hebben directe ofwel rechtstreekse werking in de nationale rechtsorde van de lidstaten (mits de bepaling ‘onvoorwaardelijk en voldoende nauwkeurig’ is).

Question 8

Wat hield de uitspraak in Costa/Enel in?

Answer 8

Europees recht heeft voorrang boven alle daarmee strijdig nationaal recht, inclusief de Grondwet.

Question 9

Wanneer kunnen particulieren zich beroepen op de bepalingen van een richtlijn wanneer ze nog niet zijn omgezet door de nationale wetgever?

Answer 9

Als een richtlijn inhoudelijk gezien onvoorwaardelijk en voldoende nauwkeurig lijkte te zijn en de omzettingstermijn is verstreken.

Question 10

Welk grondwet artikel is de equivalent van Van Gend en Loos en wat betekent het?

Answer 10

Artikel 93 Grondwet: ‘Bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties, die naar haar inhoud een ieder kunnen verbinden, hebben verbindende kracht nadat zij zijn bekendgemaakt.’

Question 11

Welk grondwet artikel is de equivalent van Costa/ ENEL en wat betekent het?

Answer 11

Artikel 94 Grondwet: ‘Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen toepassing, indien deze toepassing niet verenigbaar is met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties.’

Met andere woorden: bepalingen uit internationale verdragen en besluiten van internationaal organisatie die niet eenieder verbinden kunnen nationaal recht niet opzijzetten. Hetzelfde geldt voor voorschriften van internationaal gewoonterecht.

Question 12

Wat houdt het rookverbod-arrest in?

Answer 12

Dat artikel 8 lid 2 WHO kaderverdrag ‘een ieder verbindend’ is en daarmee voorrang heeft op artikel 3 lid 2 besluit 2011, zodat de uitzondering voor kleine cafés onverbindend is.

Question 13

Onder welke twee voorwaarden verleent het internationaal recht zijn rechten en plichten volgens artikel 93 grondwet?

Answer 13

1. De regels van internationaal recht zijn conform de eisen van het nationale recht in Nederland gepubliceerd (art 95 Gw). Dit dient de rechtszekerheid: Burgers moeten weten welke rechten en plichten voor hun gelden.
2. de bepaling van internationaal recht moet ‘naar haar inhoud een ieder kunnen verbinden

Question 14

Wat voor toetsingskader heeft de hoge raad geformuleerd om een antwoord te kunnen geven de betekenis van ‘een ieder verbindende bepaling?

Answer 14

Een tweestappentoest:
1) ” Indien noch uit de tekst, noch uit de totstandkomingsgeschiedenis volgt dat geen rechtstreekse werking van de verdragsbepaling is beoogd, is de inhoud van die bepaling beslissend”. Kortom: heeft de verdragsbepaling directe werking?

2) Is de bepaling onvoorwaardelijk en voldoende nauwkeurig om toegepast te kunnen worden in de nationale rechtsorde?

Question 15

Waarom is de wereld van het transnationale en internationale recht gedecentraliseerd?

Answer 15

Er is geen centraal overheidsorgaan met wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende macht. Gelijkwaardige staten en internationale organisaties.

Question 16

Wat is het Jus Cogens

Answer 16

Het Jus Cogens is een categorie normen in het internationaal recht die voorrang heeft boven ieder andere regel. Voorbeeld is het verbod op oorlogsmisdaden. Artikel 53 van het Weens Verdragenverdrag

Question 17

Waarom kenmerkt de wereld van transnationaal en internationaal recht zich door heterarchie?

Answer 17

Er is geen hiërarchie tussen de rechtsnormen uit verschillende rechtsordes van transnationaal en internationaal recht, met uitzonderingen daar gelaten.

Question 18

Wat zijn de uitzonderingen op de heterarchie kenmerk van transnationaal en internationaal recht?

Answer 18

• Art. 103 VN handvest
• Jus cogens (art. 53 Weens verdragenverdrag)
• Artikel 53 EVRM

Question 19

Welke Duitse uitspraken zijn voorbeelden van conflicten van tussen rechtsordes?

Answer 19

1. Solange I (1974)
2. Solange II (1986)
3. Maastricht-Urteil (1993)
4. Lissabon-Urteil (2009)
5. Weiss (2020)

Question 20

Wat hield Solange I (1974) in?

Answer 20

gemeenschapsrecht heeft slechts voorrang heeft zolang het voldoende waarborgen biedt tegen schendingen van de grondrechten van de Duitse grondwet

Question 21

Wat hield Solange II (1986) in?

Answer 21

Zolang de EG-bescherming van fundamentele rechten op peil bleef, zou het Hof het gemeenschapsrecht niet langer zelf toetsen in individuele gevallen, maar zich voegen naar de rechtspraak het HvJ EG.

Question 22

Wat hield Maastricht-Urteil (1993) in?

Answer 22

Vanwege gebrekkige democratie in EU: als de EU zich bevoegdheden toe-eigent die onvoldoende voorzienbaar en voorspelbaar zijn en niet terug te voeren zijn op specifieke goedkeuring van de Bondsdag, dan zou de Unie ultra vires (buiten haar bevoegdheid) handelen.

Question 23

Wat hield Lissabon-Urteil (2009) in?

Answer 23

vijf gebieden aan waar uitgebreide machtsoverdracht niet is toegestaan onder de Duitse grondwet, waaronder de begrotingsbevoegdheid van de Bondsdag.

Question 24

Wat hield Weiss (2020) in?

Answer 24

Het Duitse Bundesverfassungsgericht verwierp de HvJEU conclusie in Weiss en stelde dat zowel het opkoopprogramma als de uitspraak van het HvJEU ultra vires zijn. Daarom is de uitspraak van het HvJEU niet verbindend in Duitsland.

Question 25

Wat hield de Deense Ajos-zaak in?

Answer 25

nationale rechter legt voorrang van Europees recht naast zich neer met beroep op nationaal recht.

omdat dit in strijd zou zijn met de constitutionele beginselen van rechtszekerheid en opgewekt vertrouwen: de werkgever mocht er op grond van de Bediendenwet van uitgaan dat hij geen ontslagvergoeding verschuldigd was aan een werknemer die recht had op een opgebouwd pensioen.

Question 26

Wat is de uitkomst van de Kadi-zaak?

Answer 26

bij een internationale overeenkomst opgelegde verplichtingen [kunnen] geen afbreuk doen aan de constitutionele beginselen van het EG-Verdrag, waaronder het beginsel dat alle communautaire maatregelen de grondrechten moeten eerbiedigen, wat een voorwaarde is voor hun wettigheid, die door het Hof dient te worden gecontroleerd in het kader van het door dit Verdrag in het leven geroepen volledige stelsel van rechtsmiddelen