H3. Nationaal recht, internationaal recht en transnationaal recht

Question 1

Welke traditionele criteria onderscheiden nationaal-internationaal recht?

Answer 1

1. Rechtsbronnen
2. Autonomie
3. Werkingssfeer
4. Organisatiewijze van de rechtsorde

Question 2

Welke fundamentele overeenkomst is er tussen nationaal en internationaal recht?

Answer 2

de staat is de spil van de rechtsvorming in beide rechtsordes

Question 2

Wat zijn rechtsbronnen van nationaal recht?

Answer 2

1. Wetgeving
2. Jurisprudentie van Nederlandse rechters
3. Gewoonterecht tot stand gekomen in NL
4. Ongeschreven rechtsbeginselen tot stand gekomen in NL

Question 3

Wat zijn rechtsbronnen van internationaal recht?

Answer 3

1. Bilaterale en multilaterale verdragen
2. Internationaal gewoonterecht
3. Besluiten van internationale organisaties
4. Algemene rechtsbeginselen
5. De doctrine (ofwel rechtsleer)
6. Rechtspraak van internationale rechtsprekende instanties

Question 4

Waarom is de nationale rechtsorde autonoom?

Answer 4

De nationale rechtsorde bepaalt zelf of en onder welke voorwaarden zij binnen de eigen rechtsorde rechtsgevolgen toekent aan rechtsregels uit de internationale rechtsorde.

Question 5

Waarom is de internationale rechtsorde autonoom?

Answer 5

De internationale rechtsorde bepaalt zelf of regels van nationaal recht betekenis hebben in de internationale rechtsorde.

In beginsel betekenen regels van nationaal recht niets in de internationale rechtsorde. Wel ontleent de internationale rechtsorde inspiratie aan nationale rechtsnormen bij het invullen van de betekenis van internationale algemene rechtsbeginselen en internationaal gewoonterecht.

Question 6

Wat is de werkingssfeer van nationaal recht?

Answer 6

Nationaal recht heeft betrekking op de verhoudingen tussen burgers onderling en burgers en overheid binnen de landsgrenzen van een staat.

Question 7

Wat is de werkingssfeer van oudsher van internationaal recht?

Answer 7

Internationaal recht heeft van oudsher betrekking op de verhoudingen tussen staten onderling en tussen staten en internationale organisaties.

Question 8

Waarom is de werkingssfeer tussen nationaal en internationaal recht vervaagd?

Answer 8

Internationaal recht bevat inmiddels normen die betrekking hebben op natuurlijke personen, vooral uit de vele mensenrechtenverdragen.

Bovendien zijn de beleidsterreinen uitgebreid die van oudsher exclusief voorbehouden waren aan nationale rechtsorde. Zoals gezondheid, bankentoezicht, kapitaalverkeer en strafrecht.

Question 9

Wat is de organisatiewijze van de nationale rechtsorde?

Answer 9

Verticaal en hiërarchisch. De staat heeft het geweldsmonopolie en een apparaat voor rechtstoepassing en rechtshandhaving waaraan burgers zijn onderworpen.

Question 10

Wat is de organisatiewijze van de internationale rechtsorde?

Answer 10

Horizontaal en heterarchisch. Er is geen centrale overheid, maar een verzameling van machtige en minder machtige staten die juridisch gelijkwaardig aan elkaar zijn.

Question 11

Wat zijn algemene rechtsbeginselen in de internationale rechtsorde?

Answer 11

Een internationale rechtsbron. Algemene rechtsbeginselen zijn beginselen die gemeen zijn aan verschillende nationale rechtsstelsels en transponeerbaar zijn naar het niveau van de internationale samenleving.

Question 12

Wat is een voorbeeld van een eenzijdige handeling van een staat wat een bron van internationaal recht kan zijn?

Answer 12

De toezegging van Frankrijk om geen bovengrondse kernproeven uit te voeren in de stille oceaan.

Question 13

Wat zijn de kenmerken van transnationaal recht?

Answer 13

1. Gemaakt door instanties die als zodanig geen onderdeel zijn van een nationale staat. Deze instanties kunnen publieke actoren zijn, private actoren of een combinatie van publieke en private actoren.
2. Niet van toepassing in het territorium van slechts één staat, maar van meerdere staten, grensoverschrijdend.

Question 14

Wat zijn twee voorbeelden van transnationaal recht die van groot belang zijn in Nederland?

Answer 14

1. Secundair Unierecht, tezamen met de jurisprudentie van het HvJEU
2. Jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Question 15

Waarom heeft transnationaal recht relatieve autonomie?

Answer 15

1. Bevoegdheid tot het maken van transnationale rechtsnormen kan tot stand zijn gebracht bij een internationaal verdrag.
2. Nationale rechterlijke instanties spelen vaak een grote rol bij de toepassing van transnationaal recht
3. Nationale staat kan verantwoordelijk zijn voor toezicht op de naleving van transnationaal recht of deelt deze verantwoordelijkheid met een transnationaal orgaan.