H3: Hoe komt recht tot stand

Question 1

Wat is de hiërarchie van regelgeving in Nederland?

Answer 1

1. Internationaal verdragen
2. Grondwet
3. Wetten in formele zin
4. Algemene maatregelen van bestuur
5. Ministeriële regelingen
6. Provinciale verordeningen
7. Gemeentelijke verordeningen
8. Waterschapsverordeningen

Question 2

Wat zijn de drie regels die de rangorde tussen regelgeving bepalen?

Answer 2

1. Hogere regels gaan vóór lagere regels (lex superior)
2. Specifieke regels gaan vóór algemene regels (lex specialis)
3. Jongere regels gaan vóór oudere regels (lex posterior)

Question 3

Wat is bevoegdheidstoekenning?

Answer 3

De bevoegdheid om wetten te maken ligt bij specifieke organen; een wet is alleen geldig als deze komt van een bevoegd orgaan.

Question 4

Wat is attributie?

Answer 4

Het toekennen van wetgevende bevoegdheden aan staatsorganen.

Question 5

Wat is delegatie?

Answer 5

Een orgaan draagt een bevoegdheid over aan een ander orgaan, dat deze onder eigen naam en verantwoordelijkheid uitvoert.

Question 6

Wat is mandaat?

Answer 6

Een bestuursorgaan geeft een ander de bevoegdheid om namens hem een beslissing te nemen, waarbij de verantwoordelijkheid bij het oorspronkelijke bestuursorgaan blijft.

Question 7

Wat zijn de stappen voor de totstandkoming van een wet in formele zin? (8 stappen)

Answer 7

1. Voorbereiding departement (wetsvoorstel opstellen)
2. Behandeling ministerraad
3. Advies Raad van State
4. Behandeling Tweede Kamer
5. Behandeling Eerste Kamer
6. Ondertekening van de wet
7. Publicatie in het staatsblad
8. Inwerkingtreding

Question 8

Wat zijn de stappen voor de wijziging van de grondwet? (4 stappen)

Answer 8

1. Eerste lezing: indiening en goedkeuring door beide kamers
2. Tussenliggende Tweede Kamerverkiezingen
3. Tweede lezing: goedkeuring met twee-derde meerderheid
4. Bekrachtiging en publicatie in het staatsblad

Question 9

Wat is de rol van de koning in de wetgevende macht?

Answer 9

De koning voegt een koninklijke boodschap toe aan wetsvoorstellen en ondertekent de wet na goedkeuring door de kamers.

Question 10

Wat houdt het legaliteitsbeginsel in?

Answer 10

Het beginsel dat de overheid alleen kan handelen op basis van wetten die vooraf zijn vastgesteld.

Question 11

Is de grondwet een wet in materiele zin of formele zin

Answer 11

formele zin

Question 12

Wie kan een voorstel tot wijziging van de grondwet indienen?

Answer 12

De regering of leden van de Tweede Kamer

Question 13

Wat is de vereiste meerderheid voor de goedkeuring van een grondwetswijziging in de tweede lezing?

Answer 13

Een twee-derde meerderheid in beide kamers.

Question 14

Wat is de rol van de Raad van State in het wetgevingsproces?

Answer 14

-De Raad van State geeft advies over wetsvoorstellen

-dit advies is niet bindend.

Question 15

Wat zijn algemene maatregelen van bestuur (AMvB)?

Answer 15

Regels vastgesteld door de regering die een wet in formele zin aanvullen of uitwerken.

Question 16

Wat zijn ministeriële regelingen?

Answer 16

-Regels vastgesteld door ministers,

-Die alleen mogelijk zijn via delegatie.

Question 17

Wat houdt de contra-seign in?

Answer 17

De handtekening van de minister op een wet, die samen met de handtekening van de koning de wet bekrachtigt.

Question 18

Wat is de inwerkingtreding van een wet?

Answer 18

De datum waarop de wet officieel van kracht wordt, zoals vastgesteld in de wet zelf. (meestal 1 januari, new year new me)

Question 19

Hoeveel stemmen zijn er nodig in de Eerste Kamer voor goedkeuring van een wetsvoorstel?

Answer 19

Minstens 38 stemmen (de helft + 1) van de 75 leden.

Question 19

Wat is een amendement?

Answer 19

Een wijzigingsvoorstel dat kan worden ingediend tijdens de behandeling van een wetsvoorstel in de Tweede Kamer.

Question 20

Wat is het doel van de memorie van toelichting?

Answer 20

Het biedt uitleg en context voor het wetsvoorstel, inclusief de achtergrond en het doel ervan.

Question 21

Wat is subdelegatie?

Answer 21

Het opnieuw doorgeven van een bevoegdheid door een orgaan aan een ander orgaan.

Question 22

Wat betekent “directe werking” van internationale verdragen?

Answer 22

Internationale verdragen kunnen rechtstreeks door de rechter worden toegepast zonder dat nationale wetgeving nodig is.

Question 23

Wat is de rol van de ministerraad in het wetgevingsproces?

Answer 23

De ministerraad bespreekt en behandelt het wetsvoorstel en stelt het uiteindelijk vast.