H2: voelen

Question 1

Wat is proprioceptie?

Answer 1

Positie van het lichaam in de ruimte met ingang van positie en houding.

Question 2

Geef enkele voorbeelden van stimuli waarvoor de huid gevoelig is.

Answer 2

• druk
• vibratie
• warmte en koude
• weefselschade

Question 3

Waaruit bestaat de huid?

Answer 3

3 lagen:
- epidermis
- dermis
- onderhuidse vetlaag

Question 4

Wat verstaan we onder naakte huid?

Answer 4

• handpalmen, voetzolen, lippen, delen van de geslachtsorganen
• veel receptoren
• gebruikt om aan te raken

Question 5

Wat verstaan we onder behaarde huid?

Answer 5

• wordt aangeraakt
• minder receptoren
• wel C-afferenten => belangrijk voor affectieve aspect

Question 6

Wat is horripilatie?

Answer 6

Het rechtkomen van haren bij koude of dreiging.

Question 7

Welke receptoren vinden we terug in de huid?

Answer 7

Vrije zenuweinden
Folliculaire zenuweinden
Merkel schijfjes
Ingekapselde zenuweinden
- Lichaampjes van Pacini
- Lichaampjes van Ruffini
- Lichaampjes van Meissner

Question 8

Wat zijn vrije zenuweinden?

Answer 8

= normale neuronen zonder bijzondere inkapseling
Verschillende zenuweinden staan in voor verschillende functies
- Thermoceptie: detectie van temperatuurverandering van de huid
- Nociceptie
- Kriebelen, jeuk en aangename zeer zachte streling

Question 9

Wat hoort er bij de folliculaire zenuweinden?

Answer 9

• gewikkeld rond haren net onder de talgklieren
• functie: detecteren beweging van haar
• snelle adaptatie, getriggerd door beweging en verandering

Question 10

Wat hoort er bij de merkel schijfjes

Answer 10

• mechanoreceptoren
• zeer klein, scherp afgelijnd receptief veld
• trage adaptatie; blijven vuren onder druk
• functie: detecteren druk, vorm en textuur, ih. bijzonder in de vingertoppen
• belangrijk om de rand van objecten en puntvormige druk te voelen

Question 11

Wat hoort er bij de lichaampjes van Meissner?

Answer 11

• mechanoreceptoren
• klein, scherp afgelijnd receptief veld
• snelle adaptatie
• cruciaal voor het waarnemen van contouren, fijne structuren/texturen en lichte aanrakingen
• gevoelig voor reliëf tot 5 miljoenste van een meter
• vingertoppen, enkel op de naakte huid

Question 12

Wat hoort er bij de lichaampjes van Ruffini?

Answer 12

• mechanoreceptoren
• groot, weinig afgelijnd receptief veld
• trage adaptatie
• gevoelig voor uitrekken van de huid, statische druk op de huid, proprioceptie

Question 13

Welke kenmerken horen bij de lichaampjes van Pacini?

Answer 13

• mechanoreceptoren
• groot, weinig afgelijnd receptief veld: +/- 300 per hand
• snelle adaptatie
• gevoelig voor vibratie
• aanwezig in huid en spieren
• rechtstreeks contact zelfs niet noodzakelijk => nuttig voor gebruiken van objecten

Question 14

Wat is tactiele agnosie?

Answer 14

Onvermogen om objecten te herkennen door aanraking, vaak bij gepreserveerd basaal tactiel vermogen.

Question 15

Welke receptoren staan in voor temperatuur?

Answer 15

Vrije zenuweinden

Question 16

Welke thermoreceptoren zijn gekend in zoogdieren?

Answer 16

TRP: Transient Receptor Potential

Question 17

Voor welk bereik is de TRPM8 gevoelig?

Answer 17

Koelheid en menthol

Question 18

Voor welk bereik is de TRPV1 gevoelig?

Answer 18

Hitte en capsaïcine.

Question 19

Welke types nociceptoren zijn er op de vrije zenuweinden?

Answer 19

• mechanoreceptoren met hoge drempel
• temperatuur
• bepaalde irriterende aromaten en omgevingsstoffen die ontsteking kunnen veroorzaken

Question 20

Wat gebeurd er in het somatosensorische circuit op subcorticaal niveau?

Answer 20

Informatie van de huid, spieren en organen wordt gestuurd naar het ruggenmerg.

Question 21

Wat houdt de DCLM route in? (= axonen van nauwkeurig gelokaliseerde informatie)

Answer 21

Stijgen door de dorsale kolom in de witte stof van het ruggenmerg:
=> Dorsale kolomnuclei in de medulla
=> Kruising
=> Verdere stijging via mediale lemniscus
=> VPN thalamus (ventrale posterieure)
=> Primaire somatosensorische cortex

Question 22

Hoe gaat de route van axonen van weinig nauwkeurig gelokaliseerde informatie, zoals temperatuur en pijn?

Answer 22

Meteen synaps bij betreden ruggenmerg
=> Kruising
=> Stijging via spinothalamische baan
=> VPN thalamus (ventrale posterieure)
=> Primaire somatosensorische cortex

Question 23

Wat zijn de kenmerken van de VPN thalamus binnen het somatosensorisch circuit?

Answer 23

• lippen, handen, tong disproportioneel veel toegewijde neuronen
• opdeling: mediaal (gezicht, tong) en lateraal (ledematen, romp)
• binnen elke kern is er de opdeling anterieur - posterieur

Question 24

Welke onderdelen van de hersenen behoort tot het corticale deel van het somatosensorisch circuit?

Answer 24

• primaire somatosensorische cortex
• secundaire somatosensorische cortex

=> is extreem plastisch

Question 25

Wanneer zijn we fantoompijn?

Answer 25

Typisch bij een amputatie.

Question 26

Welke therapie wordt er gebruikt als iemand fantoompijn heeft?

Answer 26

mirrorbox

Question 27

Wat is endogene analgesie?

Answer 27

Lichaamseigen pijnstilling

Question 28

Wat houdt endogene analgesie in?

Answer 28

Via stimulering van de periaqueductale grijze stof worden endogene opiöiden vrijgegeven.

Question 29

Wat is de functie van endogene analgesie?

Answer 29

• alarmfunctie van pijn
• te sterke terugtrekken bij pijn is vaak maladapaief

Question 30

Wat is zelfverwonden gedrag?

Answer 30

= doelbewust zichzelf fysieke schade toebrengen (snijden, krassen, verbranden, …)

Question 31

Wat houdt het homeostatisch verklaringsmodel van zelfverwondend gedrag in?

Answer 31

= nadruk op functie endogene opioïden
Chronische stress, in het bijzonder tijdens jeugd
- Vermindering van de endogene opioïde respons op acute stressoren
- Zelfverwondend gedrag als manier om “benodigd” (homeostatisch) niveau te herstellen bij acute stressoren