H13 Aandoeningen van het maag-darmkanaal Flashcards
1
Q
Wat kunnen oorzaken van maag-darm klachten zijn? (3)
A
- Geneesmiddelen = acetylsalicylzuur, NSAIDS, corticos
- Voedsel & drinken = Alcohol,koffie,kruiden,cacao,pepermunt en frisdrank
- stress en spanning
2
Q
Welke 3 soorten maagklachten zijn er?
A
- Refluxoesofagitis
- Ulcus pepticum
- Motiliteitssttoornis
3
Q
Wat gebeurd er bij refluxoesofagitis?
A
Zure maaginhoud vloeit terug naar slokdarm = overgang van maag naar slokdarm raakt geïrriteerd
4
Q
Wat zijn de oorzaken van refluxoesofagitis?
A
Te hoge druk op maagwand > sluitspier tussen maag en slokdarm verslapt door ;
- overgewicht
-chocolade
-koffie
-thee
-slechte zit of bukhouding
5
Q
Wanneer heb je vooral klachten van refluxoesofagitis?
A
na de maaltijd
6
Q
Wat is er aan de hand bij Ulcus pepticum? (maagzweer)
A
Beschadiging van de maagslijmvlies
7
Q
Wanneer ervaar je klachten van een maagzweer? (ulcuspep)
A
voor een maaltijd en vooral snachts
8
Q
Hoe kun je de klachten verminderen van ulcus pepticum?
A
door te eten
9
Q
Wat zijn de 2 oorzaken die een maagzweer kunnen veroorzaken?
A
- NSAID’s
- Helicobacter pylori bacterie
10
Q
Wat doet het helicobacter pylori bacterie?
A
hecht zich aan het maagslijmvlies en veroorzaakt onstekingen en beschadigd de slijmvlies
11
Q
Wat kan naast nsaids en HP bacterie nog meeer de maagzweer verergeren?
A
stress
12
Q
Welke klachten heb je bij motiliteitsstoornis? (4)
A
- vol en opgeblazen gevoel
- misselijk
- soms obstipatie klachten
4, vertraagde maagbeweging door trage peristaltiek
13
Q
Welke leefregels moet je toepassen bij maag-darmklachten (5)?
A
- afvallen
- eet kleine beetjes
- neem je tijd bij het eten
- geen scherpe kruiden
- koffie, thee en frisdrank laten staan
14
Q
Welke 4 maagmiddelgroepen zijn er ?
A
- Antacida - neutraliseren maagzuur
- Secretieremmende middel - verminderen vorming maagzuur
- Mucosaprotectiva - Beschermen de beschadigde maagwand tegen maagzuur
- anti emetica - tegen klachten vol gevoel + braken
15
Q
Wat voor combinatiepreparaat zit er in de antacida “antagel”? (2)
A
- magnesiumhydroxide
- algedraat
16
Q
Wat zijn verkoopmerken van antagel (2)?
A
- maalox - tabletvorm
- gastilox - kauwtablet + suspensie
17
Q
Hoe werkt magnesiumhydroxide en algedraat?
A
werkt sterk en neutraliserend
18
Q
Waarom wordt magnesiumhydroxide gecombineerd met algedraat?
A
Gaat de bijwerking diarree tegen
19
Q
Welke 2 combinatiepreparaat zit er in “Rennie” ?
A
- Calciumcarbonaat
- Magnesiumcarbonaat
= sterk neutraliserend
20
Q
Wat is de dosering voor Rennie?
A
1-2 kauwtabletten: uur na maaltijd of voor slapen gaan , max 11 tabletten per dag
21
Q
Welke 2 combinatiepreparaten zitten er is Gaviscon?
A
- Alginezuur
- Natriumwaterstofcarbonaat/calciumcarbonaat
22
Q
In welke toedieningsvormen heb je Gaviscon? (2)
A
- Tabletvorm
- Suspensie
23
Q
Wat doet gaviscon (alginezuur) ? (antacida)
A
vormt een beschermende laag bovenop maaginhoud > maagzuur stroomt moeilijker naar de slokdarm
24
Q
Hoe werken secretieremmende middelen? en wat is daar een nadeel van?
A
werken systemisch = meer bijwerkingen
25
Onder welke 2 groepen kun je secretieremmende middelen verdelen?
1. H2-receptorantagonisten
2. Protonpompremmers (PPI's)
26
wat doen h2-receptorantagonisten?
blokkeren h2-receptor waardoor minder maagzuur wordt gemaakt
27
Wat doen PPI's ?
remmen enzym protonpomp waardoor gemaakte maagzuur niet terecht komt in de maag = verminderen maagzuur
28
Bij welke medicatie geef je PPI's erbij?
1. NSAIDS
2. SSRI
3. DOAC's
4. VKA
29
Waarom gaat de voorkeur het meest naar uit als het gaat om secretieremmende middelen?
er is meer ervaring met PPI, de kosten en leverbaarheid
30
wat zijn recidiverende maagklachten? En door wat worden ze veroorzaakt
Zweren die veroorzaakt worden door H.pylori bacterie
31
Waarmee behandel je recidiverende maagklachten mee?
hoog gedoseerde antiobiotica + PPI
= amox en claritromycine met omeprazol of pantoprazol
32
Noem een antibioticum met amox , claritromycine + een maagbeschermer?
panclamox 2x per dag ochtend en avond uur voor het eten
33
Wat is een nadeel van het middel panclamox?
grote tablet = moeilijk slikken + veel bijwerkingen = volhouden
34
Uit welke 3 geneesmiddelen bestaat de groep H2-receptantagonisten?
1. ranitidine
2. cimetdine
3. famotidine
35
Welk geneesmiddel uit de groep h2-receptorantagonisten heeft de meeste interacties en welke het minst?
het meest = famotidine
het minst = raniditine
36
Wanneer worden maagbeschermers vergoedt?
bij chronisch gebruik van meer dan 6 maanden
37
Uit welk middel bestaat de groep mucosaprotectiva uit ?
sucralfaat
38
Wat doen mucosaprotectiva?
ze beschermen de beschadigde maagwand tegen het maagzuur daardoor kan maagzuur niet bij slijmvlies komen
39
welk middel naast sucralfaat valt onder de mucosaprotectiva groep?
misoprostol = cytotec
40
Wat is de werking van cytotec? (En betere ?)
verminderdt aanmaak maagzuur en zorgt voor betere doorbloeding in de slijmvlies
41
Wat is de dosering voor sucralfaat?
voor de maaltijd innemen, meerdere keren per dag
42
In welke combinatiepreparaat heb je misoprostol?
in combinatie met diclofenac = arthrotec
43
Waarom is misoprostol geen goed alternatief voor een PPI?
teveel maagdarm bijwerkingen
44
Wat is de werking van anti-emetica?
onderdrukken de misselijkheid en braakneigingen
werken symptomatisch = de symptomen/klachten alleen behandelen niet de oorzaak wegnemen
45
Wat kunnen de oorzaken zijn van misselijkheid/braken? (6)
1. prikkeling in braakcentrum vanuit maag, keel, evenwichtsorgaan.
2. toxinen
3. migraine
4. zwangerschap
5. radiotherapie
6. oncolytica
46
Welke groep medicatie valt onder de groep anti-emetica?
1. antihistaminica
2. Doperidon
3. Metoclopramide
47
welke geneesmiddelen tegen reisziekte worden er gegeven bij braken en misselijkheid?
1. cinnarizine
2. cyclizine
48
Wat doen cinnarizine/cyclizine precies met het braakcentrum?
Blokkeert prikkeling braakcentrum die wordt getriggerd door evenwichtsorgaan
49
Welke 2 geneesmiddelen werken tegen opgeblazen gevoel/ misselijkheid door een vertraagde maaglediging ?
Domperidon
metoclopramide
50
Onder welke subgroepnaam vallen domperidon en metoclopramida en wat doen precies?
dopamine-angonisten
ze versnellen de maaglediging waardoor maag eerder leeg raakt = minder misselijkheid
51
Welke toedieningsvormen heb je van het middel domperidon? (3)
1. tabletten
2. drank
3. zetpillen
52
Wanneer werkt domperidon?
Binnen half uur
53
Wat is belangrijk om door te geven bij het gebruik van domperidon?
niet langer dan 3 dagen achterelkaar, max een week > hartritmestoornis
54
In welke toedieningsvormen heb je metoclopramide? (4)
1. zetpil
2. drank
3. injectie
4. tablet
55
Wanneer werkt metoclopramide ?
Binnen een uur
56
Wat is belangrijk om aan te geven bij metoclopramide?
kan het reactievermogen beinvloeden
niet langer dan 5 dagen achterelkaar > bewegingsstoornis (tenzij arts anders zegt)
57
Noem 3 krachtige anti-emetica die bij radiotherapie/oncolytica worden gebruikt.
1. granisetron
2. ondansetron
3. aprepitant
58
Wat doen de sterke anti-emetica?
blokkeren prikkeling in braakcentrum en rondom maag = afname misselijkheid en braken
59
Noem 3 bijwerkingen bij sterke anti-emetica's
1. opvliegers
2. hoofdpijn
3. maagdarmklachten
60
Wanneer worden sterkere anti-emetica gebruikt? (ondansetron etc)
bij erge misselijkheid of braken om te voorkomen bij behandeling van kanker na operatie of tijdens zwangerschap als dopamine-angonisten niet werken
61
Wat is er aan de hand bij diarree?
versnelde darmbeweging = dkikke darm krijgt niet genoeg tijd om ontlasting in te dikken
62
Waar moet je bij opletten bij diarree?
Je verliest veel vocht = let op uitdroging voornamelijk bij ouderen die drinken al weinig
63
Wanneer spreken we van acute diarree ? (3)
1. kortdurend
2. virusinfectie/buikgriep
3. voedselvergiftiging = (bacterieleinfectie)
64
Wanneer spreken we van chronische diarree? (5)
1. langer dan 14 dagen / regelmatig terugkerend
2. risico op tekort voedingsstoffen
3. Ziekte van Crohn, Colitis ulcerosa
65
Wat kunnen andere oorzaken zijn van diarree? (5)
1. spanning
2. stress
3. breed spectrum antibiotica
4. verandering van klimaat
5. PBS
66
Waar moet je vooral op letten bij diarree?
uitdroging vooral bij ouderen en kinderen = advieseer veel drinken
67
Hoe heet de groep medicatie tegen diarree?
antidiarroïca = stopmiddelen
68
Wat doet het antidiarroïca , loperamide?
remt darmbeweging
69
Aan wie mag loperamide absoluut niet meegegeven worden?
kinderen onder 2 jaar > tussen 2-8 onder toezicht ivm bijwerkingen
70
Waaruit bestaat het antidiarroïca ORS uit?
glucose en zoutmengsel
71
Wat is een nadeel van ORS?
Smaakt slecht
72
Welke medicatie geef je bij chronische diarree door ziekte van Crohn / Colitis ulcerosa? (3)
1. Corticosteroïden rectaal = prednisolon/beclomethason
2. mesalazine rectaal/ oraal
3. budesonide oraal
73
Wat is verstopping?
ontlasting die minder vaak voorkomt dan voor patiënten gebruikelijk
74
Wat voor klachten heb je bij
verstopping? (2)
1. soms buikpijn
2. soms pijnlijke harde ontlasting
75
Wat voor klachten heb je bij chronische verstopping? (2)
aambeien of scheurtjes
76
Wat is PBS?
Darmkrampen (spastisch colon)
77
Wat voor klachten komen er voor bij PBS?
Verstopping afgewisseld met diarree
78
Waarmee hangen de klachten van PBS samen mee? (3)
1. stress
2. spanning
3. zenuwen
79
Wat voor behandeling wordt er uitgevoerd bij PBS?
SPASMOLYTICA > gaan darmkrampen tegen
80
Welke middel wordt er gebruikt bij de behandeling van PBS?
Mebeverine = Duspatal
81
Wat zijn de oorzaken van verstopping? (5)
1. te weinig bewegen
2. te weinig drinken
3. weinig voedingsvezels
4. geneesmiddelen
5. stress & spanning
82
Wat zijn de leefregels bij verstopping? (3)
1. veel drinken
2. vezelrijk voedsel zoals granen en veel groente
3. meer bewegen
83
Met welke groep middelen wordt verstopping mee behandeld?
Laxantia
84
Welke 4 soorten laxantia hebben we? en welke middel valt onder elke groep?
1. Contactlaxantia - bisacodyl
2. Osmotische laxantia - lactulose, macrogol
3. Volume vergrotende laxantia - metamucil, psylliumvezel
4. Andere laxantia - microlax
85
Wat doen contactlaxantia (bisacodyl) ?
prikkelen darmwand
86
Hoelang mag je contactlaxantia gebruiken?
niet langer dan 3 dagen
87
Wanneer werkt bisacodyl?
na 12 uur
88
Wat doen Osmotische laxantia (lactulose,macrogol)?
Houden vocht vast in dikke darm > ontlasting wordt zachter + meer volume > darmwand geprikkeld
89
Wanneer werkt lactulose?
na paar dagen (2?)
90
Wat doet de groep volume vergrotende laxantia?
vergroten de darmvulling
91
Waaruit bestaat metamucil, psylliumvezels? (Volume vergrotende laxantia?
Onverteerbare plantaardige vezels = vocht wordt vastgehouden
92
Wat moet je veel doen bij het gebruik van metamucil en psylliumvezels?
veel drinken anders krijg je averechts effect
93
Wat voor stof zit er in microlax? en wat doet het?
Natriumlaurysulfaat maakt ontlasting weker
