gospodarka Flashcards
Rozmieszczenie wody w poszczególnych przestrzeniach wodnych
I. Śródkomórkowa 40 % masy ciala
II. Pozakomórkowa 20 %masy ciala:
1) śródnaczyniowa (w osoczu) 5 %mc
2) pozanaczyniowa (śródmiąższowa) 15 %mc
3) transcelularna, tzw. trzecia przestrzeń (w jamach ciała, przewodzie pokarmowym)
1,5%mc
Regulacja pobierania wody
Pobieranie wody regulowane jest przez podwzgórzowy ośrodek pragnienia, który jest pobudzany zarówno przez wzrost cisnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego, jak i zmniejszenie jego objętości.
Znaczenie ma uczucie pragnienia i wydzielanie wazopresyny. Nawet nieznaczne zmiany wypełnienia łożyska naczyniowego powodują zmiany wydzielania hormonów odpowiedzialnych za utrzymanie wolemii (ADH , aldosteronu i przedsionkowego peptydu natriuretycznego).
Izowolemia +regulacja
objętość płynów ustrojowych uwarunkowana jest glównie ilością sodu i wody w organizmie.
1.RAA
2.wazopresyna –hipertonia i oligowolemia pobudzają
3.przedsionkowy peptyd natriuretyczny - wzrost obj krwi i wypelnienia przedsionkow serca pobudza ANP, który hamuje resorbcje sdodu i wody w nerkach, hamuje RAA, AVP i rozszerza naczynia
4.regulacja nerwowa
Izotonia +regulacja
cisnienie roztworu zależy od stężenia substancji rozpuszczonej
regulacja przez :
1.wazopresyna
2.uczucie pragnienia
Molalność (osmolalność)
Liczba moli substancji osmotycznie czynnych nieprzenikających przez bl komórkowe z warte w 1 l rozpuszczalnika
Objawy odwodnienia
1.zmniejszenie objętości krwi krążącej
2.zmniejszenie masy ciała
3.suchość skóry i błon śluzowych,
4.brak wydzielania potu, tachykardia,
5.zmniejszenie wydalania moczu,
6.obniżenie napięcia tkankowego (miękkość gałek ocznych, brak wygładzania się fałdów 7.skórnych tworzonych podczas badania),
8.bóle głowy
9.uczucie zmęczenia, a w ciężkich stanach śpiączka oraz podwyższona temperatura ciała.
Odwodnienie izotoniczne
zmmejszenie objętości płynu pozakomórkowego przez utrate sodu i wody. Prowadzi to do zmniejszenia objętości przestrzeni zewnątrzkomórkowej, bez zmian jej molalności, nie zmienia się również skład i objętość przestrzeni wewnątrzkomórkowe
przyczyny:
-krwotok
-utrata plynow przez przew pokarm (wymioty, biegunka, przetoki)
-oparzenia
-utrata plynow przez nerki (niew nerek, ostra niew nadnerczy)
-unieruchomienie plynu w 3 przestrzeni transcelularnej (niedroznosc jeelit, wodobrzusze)
Objawy:
-silne pragnienie
-obnizenie ciśnienia
-wstrzas hipowolemiczny
Odwodnienie hipotoniczne
Wieksza utrata sodu niż wody
Przyczyny:
Przewlekle choroby nerek
Wielomocz w ostrej nie wnerek
Niedoczynność nadnerczy
niedostateczna podaz sodu przy uzupełnianiu niedoboru wody
objawy:
-obnizenie ciśnienia osmotycznego plynu pozakomórkowego i woda przemieszcza się do komorek ->obrzek komorek
-obrzek mózgu
-sklonnosc do zapasci
-brak uczucia pragnienia (przez hipotonie plynu zewnatrzkom i przew komorek)
-hiponetremia powoduje skurcze mięśniowe
-hipokaliemia osłabienie miesni
Odwodnienie hipertoniczne
Wieksza utrata wody niż sodu
Zmniejsza się woda w przestrzeni poza i srodkomorkowej. Zawartość sodu w organizmie może być ok lub niedobor.
Przyczyny:
-niewystarczajace spożycie wody
-utrata wody przez nerki (moczowka prosta, cykrzyca)
Utrata przez przewod (wymioty, biegunka
-utrata przez skore (nadmierne pocenie się)
-utrata przez pluca (hiperwentylacja u goraczujacych)
Objawy:
-silne pragnienie
-objawy neurologiczne przez odwdnienie kom mózgowych —oslabienie, senność, –pobudzenie, goraczka, drgawki, spiaczka
-Długie odwodnienie może prowadzic do zakrzepicy w mózgu i martwice
-hipernatremia
-wzrost ciśnienia
Przewodnienie hipertoniczne
Przez zwiekszona podaz lub zatrzymywanie w ustroju większej ilości sodu niż wody
Objawy:
-Wzrost ciśnienia plyu zewnatrzkom —prowadzi do odwodnienia komórkowego
-obrzeki
-wzrost cis zylnego
-zastoj plucny
-dusznosc
-niew lewokomorowa serca
Niepokoj
-silne pragnienie
Przy znacznym przewodnieniu:
-sennosc
-zaburzenia swiadomosci
-spiaczka
Przyczyny:
-picie morskiej wody
-zle prowadzone nawodnienie parenteralne
Przewodnienie hipotoniczne (tzw zatrucie wodą)
Retencja wody zwieksza przestrzen wodną poza i srodkomorkowa i dochodzi do obniżenia osmolalnosci plynow
Przyczyny:
-nadmierna sekrecja wazopresyny
-niewydolnosc nerek
Objawy:
-wzrost cis tętniczego
-tachykardia
-niew serca
-bol glowy
-nudnosci
-wymioty
-oslabienie miesni
-skurcze mimowolne
-Brak pragnienia
-obrzeki
-drgawki
-spiaczka
Przewodnienie izotoniczne
Proporcjonalny wzrost sodu i wzrost przestrzeni wodnej ozakomorkowej bez zmian jej osmolalnosci
Przyczyny:
-Przewlekla niew serca
-Zespol nerczycowy
-marskosc wątroby
-nadmierne wydzielanie estrogenow przed miesiaczka
Objawy:
-obrzeki uogólnione
obrzęki
obrzęki są objawem klinicznym zwiększenia przestrzeni wodnej pozakomórkowej.
plyn wysiekowy: ciezar właściwy >1018 (powstaje w stanach zwiększenia przepuszczalności śródbłonka naczyń
włosowatych).
plyn przesiękowy - ciężar właściwy <1015 (powstaje w zaburzeniach ciśnienia hydrostatycznego krwi i przy zmniejszeniu ciśnienia onkotycznego osocza)
mechanizm obrzekow:
1) niewydolności wydalniczej nerek w stosunku do sodu
i wody;
2) zaburzenia występującego na poziomie naczyń włosowatych powodującego ucieczkę wody i elektrolitów z łożyska naczyniowego do przestrzeni pozanaczyniowej.
obrzeki moga byc wynikiem:
a) wzrostu ciśnienia hydrostatycznego spowodowanego
zastojem żylnym,
b) zmniejszenia ciśnienia onkotycznego osocza spowodowanego hipoproteinemią,
c) wzmożonej przepuszczalności ściany naczyń,
d) utrudnionego odpływu limfy.
podział obrzekow
1) miejscowe -pochodzenia zapalnego, alergicznego, spowodowane zaburzeniami w odpływie żylnym lub limfy;
2) uogólnione - pochodzenia sercowego, wątrobowego, nerkowego, hormonalnego, u ciężarnych, z niedoboru bialek/witaminy B12, polekowe, alergiczne, idiopatyczne
obrzeki sercowe u osob z przewlekla zastoinowa niew serca sa spowodowane spadkiem objetosci krwi tetniczej, wzmozona retencja sodu i wody w nerkach. zwieksza sie objetosc krwi i cisnienie hydrostatyczne w zylach i powoduje zastoj watrobowy, zylny i limfy i sprzyja powstawaniu obrzekow.
obrzeki watrobowe spowodowane sa:
- odruchem wątrobowo-nerkowym (nadciśnienie wrotne
powoduje hipoperfuzję nerek związaną z obkurczeniem
łożyska naczyniowego),
- wzrostem aldosteronemii związanej z upośledzoną inaktywacją aldosteronu przez wątrobę,
- nadciśnieniem wrotnym prowadzącym do gromadzenia
się płynu w jamie brzusznej,
- upośledzeniem biosyntezy albumin zmniejszającym ciśnienie onkotyczne osocza,
- upośledzeniem procesów detoksykacji w wątrobie.
hiponatremia
hiponatremia
może występować w stanach prawidłowej ogólnej ustrojowej zawartości sodu (choroby z wyniszczeniem), zmniejszonej (nadmiar wazopresyny- zespół Schwartza-Barttera) lub
zwiększonej zawartości sodu (zespół nerczycowy; obrzęki w niewydolności serca i marskości wątroby).
objawy:
1.zmeczenie
2.oslabienie
2.bole i zawroty glowy
3.brak pragnienia i laknienia
4.nudnosci
5.wymioty
nasilenie objawow zalezy od stopnia hiponatremii:
- przy stężeniu 130-120 mmol/1 występuje ogólne osłabienie i uczucie wyczerpania;
- przy stężeniu 120-110 mmol/1 mogą wystąpić bóle głowy, nudności, wymioty, brak łaknienia, zaburzenia orientacji;
- przy stężeniu < 110 mmol/1 dochodzi do drgawek i śpiączki (obrzęk mózgu).
wazne w diagnostyce jest sprawdzenia cisnienia osmotycznego osocza bo moze pomoc wykryc inne przyczyny wplywajace na obnizenie st sodu
hiponatremia z odwodnieniem
przyczyny:
- nerki (choroby nerek z utratą soli, nadmierne stosowanie leków moczopędnych, niedoczynność kory nadnerczy),
- przewód pokarmowy (wymioty, biegunka),
- skórę (nadmierna potliwość) .
hiponatremia z izowolemia
-nadmierna aktywacja akwaporyn np w SIADH
-
hiponatremia z przewodnieniem
występuje u chorych
z obrzękami pochodzenia sercowego, wątrobowego i nerkowego.
Objawy kliniczne zależą od szybkości powstawania
hiponatremii, stopnia hipowolemii wywołanej zmniejszeniem przestrzeni wodnej pozakomórkowej i przemieszczeniem wody do przestrzeni komórkowej, wywołującej
obrzęk komórek, w tym w ośrodkowym układzie nerwowym (o.u.n.).
hipernatremia
przyczyny:
- utratą wody w stanach gorączkowych,
- utratą hipotonicznych płynów przez skórę (nadmierna potliwość), przewód pokarmowy (wymioty, biegunki), nerki (moczówka prosta, diureza osmotyczna wywołana
np. hiperglikemią),
uszkodzeniem ośrodka regulacji pragnienia w o.u.n., szczególnie u osób starszych,
- nadmierną podażą sodu, np. picie morskiej wody przez rozbitków,
- nieprawidłowym nawadnianiem parenteralnym.
dochodzi do hipertonii plynu pozakomorkowego —>odwodnienie komorek.
objawy:
w zaleznosci od stopnia hipernatremii,
sod ok 170mmol/l - zaburzenia orientacji, goraczka, drgawki i spiaczka
w hipernatremii przez utrate wody i plynow moze wystapic niskie cisnienie, zmniejszenie diurezy.
efekty hipernatremii:
zmiany w cisnieniu osmotycznym —>zmiana objetosci komorek —->komorka sie zmniejsza
sod norma
135-145mmol/l
sod wchlaniany glownie w dwunastnicy i jelicie cienkim
potas norma
3,5-5mmol/l
wchlaniany w gornym odc jelita cienkiego
hipokaliemia
przyczny:
- niedostateczną podażą potasu,
- utratą przez przewód pokarmowy (wymioty, biegunki, przetoki),
- utratą drogą nerek (kwasica cewkowa, hiperaldosteronizm, leki moczopędne, steroidy),
- wzmożonym transportem potasu do komórek (wywołanym działaniem insuliny, zasadowicą).
objawy:
-układu nerwowego (senność, w ciężkich przypadkach śpiączka),
- mięśni szkieletowych (osłabienie siły, porażenie wiotkie),
- mięśni gładkich (zaparcia, porażenna niedrożność jelit),
- serca (skurcze dodatkowe, częstoskurcz),
- zmiany w zapisie elektrokardiograficznym (EKG) obejmują spłaszczenie załamka T, obniżenie odcinka ST,
pojawienie się załamka U,
- nerek (zaburzenia zagęszczania moczu, wielomocz),
- zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej (zasadowica metaboliczna).
hiperkaliemia
przyczyny:
-nadmierną podażą potasu u chorych z przewlekłą chorobą nerek,
- zmniejszeniem wydalania potasu przez nerki (ostra
i przewlekła niewydolność nerek, niedoczynność kory
nadnerczy, hipoaldosteronizm),
- nadmiernym uwalnianiem potasu z komórek (po oparzeniu, zespól zmiażdżenia, ostre zapalenie trzustki,
hemoliza, kwasica).
objawy:
- zmiany w zapisie EKG to: skrócenie odcinka ST, zanik załamka P, wysoki załamek T, poszerzenie zespołu QRS,
- zaburzenia mięśni (osłabienie, skurcze, porażenie),
- zaburzenia układu nerwowego (parestezje, apatia).
- serca (przy stężeniu > 7 mmol/l dochodzi do zwolnienia akcji serca i występują skurcze
dodatkowe, >9 mmol/l
pojawia się asystolia lub rzadziej migotanie komór)
fosfor norma
0,9-1,6mmol/l (3-5mg/dl)
wchlaniany w jelicie
