Golwe, Klank En Lig Flashcards
Transversale puls
Puls waarvan die deeltjies se uitwyking loodreg is op die puls se bewegingsrigting
Puls
‘N enkele versteuring wat deur ‘n medium voortgeplant word
Amplitude
Maksimum uitwyking van ‘n deeltjie vanaf sy rusposisie ( ewewigsposisie)
Pulslengte
Afstand tussen begin en einde van ‘n puls
Interferensie
Die oorvleueling van twee pulse wat gelyktydig by dieselfde posisie is
2 tipes interferensie
Konstruktief en destruktief
Konstruktiewe interferensie
Dit gebeur wanneer 2 pulse mekaar aan dieselfde kant van die rusposisie ontmoet. Dit het ‘n puls met ‘n groter amplitude tot gevolg
Destruktiewe interferensie
Gebeur wanneer die 2 pulse mekaar aan verskillende kante van die rusposisie ontmoet. Dit het ‘n puls met ‘n kleiner amplitude tot gevolg
Superponering
Die som van die amplitudes van 2 pulse wat gelyktydig op dieselfde plek op dieselfde tyd met mekaar oorvleuel
Transversale golf
‘N golf waarvan die rigting van versteuring loodreg ten opsigte van die bewegingsrigting is
Kruin
Die hoogste dele van die golf waar maksimum uitwyking vanaf die rusposisie plaasvind.
Trog
Die laagste dele van die golf waar maksimum uitwyking in die teenoorgestelde posisie vanaf die rusposisie plaasvind kan trôe, buike of dale genoem word
golflengte
die afstand tussen 2 opeenvologende punte wat in fase is
frekwensie
die aantal heelgolwe (golflengtes) wat elke sekonde by ‘n gegewe punt op die pad van die golf verby beweeg
periode
die tyd wat dit 1 volledige golf neem om by ‘n punt verby te beweeg
golfspoed
die afstand wat die golf in 1 sekonde aflê
wat beïnvloed die spoed?
massa en digtheid van die medium
die spanning van die medium
verdigtings
gebied waar die deeltjies van die golf nader aan mekaar is
verdunnings
gebied waar die deeltjies van die golf verder uit mekaar is
tydens aardbewings onstaan daar watter tipe longitidinale golwe?
seismiese golwe
wat word gebruik om longitidinale golwe na transversale golwe oor te sit om ‘n skets te verkry?
ossiloskoop
longitudinale golf
‘n golf waar die deeltjies van die medium parallel met die bewegings rigting van die golf beweeg
2 faktore wat die spoed van klank bepaal
elastiteit van die medium
digtheid van die medium
wanneer gaan spoed van klank vinniger wees
as elastiteit groter is
wat is elastiteit
hoe styf ‘n medium is ( hoe vinnig die deeltjies terugkeer na hulle oorspronklike posisie)
waardeur beweeg klank die vinnigste?
staal want deeltjies keer vinnig terug na die oorspronklike posisie as deur rubber wat minder styf is en deeltjies wat langer om na oorspronklike posisie te beweeg
waardeur is klank ook vinnig behalwe staal
vastestowwe as in vloeistowwe en gas wat minder elasties is
wanneer is spoed van klank vinnig
as die digtheid verminder maar die elastiteit dieselfde bly
waardeur beweeg klank ook vinnig ? te doen met lae digtheid en hoë digtheid
deur warm lug wat ‘n lae digtheid het as in koue lug wat ‘n hoë digtheid het
bekendste eienskap van klank
weerkaatsing
ander naam vir weerkaatsing
eggo
toonhoogte
hoe hoog of laag ‘n noot klink. hoe kleiner die golflengte hoe hoër die frekwensie en hoër is die toonhoogte van die klank
hardheid van klank word in wat gemeet
desibel (dB)
wat is ‘n klankgolf
reeks opeenvolgende verdigtings en verdunnings in ‘n medium
hardheid eienskappe
hoe harder die klank hoe groter die amplitude (samepersing)
hoe groter die amplitude hoe harder die klank
hardheid van klank gemeet in desibels (dB)
frekwensie van die golf bly dieselfde d.w.s die toonhoogte bly dieselfde as die amplitude vergroot maar die frekwensie van die golf verander nie
golflengte van die golf bly ook dieselfde as die amplitude verander
‘n suiwer klank gee ‘n watse golfpatroon?
reëlmatige golfpatroon bv ‘n stemvurk
‘n suiwer noot gee watse golfpatroon ?
reëlmatige golfpatroon bv ‘n fluit
wat bring ‘n onreëlmatige golfpatroon voor?
‘n vuvuzela
die mens se gehoor is sensitief vir watter klanke in Hz?
20Hz en 20000Hz
wat staan bekend as ultraklank
klank bo 20000Hz en tot 100000Hz
watter diere gebruik ultrklank
dolfyne en vlermuise
waarvoor staan sonar
sound navigation and ranging
maniere waarvoor sonar gebruik word
swangerskappe om die baba in die baarmoeder waar te neem
behandeling - soos siekte waar jy nierstene het
diagnose en opsporing van bloedklonte in are
in duikbote om voorwerpe op te spoor
wat is nodig vir klank om voort te plant
materiële medium
hoekom is weerkaatste klank sagter as die oorspronklike klank
omdat die energie deur die voorwerp geabsorbeer word
hardheid wat is dit
hoe groter die amplitude hoe harder die klank
hang ook af van die sensitiwiteit van die menslike oor
kwaliteit
suiwer note het ‘n reëlmatige golfpatroon. musiekinstrumente kombineer note en die note harmoniseer
elektromagnetiese straling het
eienskappe van golwe : weerkaatsing, breking , interferensie
deeltjiegeardheid
golfgeaardheid oorheers tydens die voortplanting van straling
deeltjiegeaardheid oorheers tydens die interaksie met materie
eienskappe van elektromagnetiese golwe
beweeg teen konstante spoed van 3X 10tot die mag 8 m per sekonde in ‘n vakuum
EM golwe het geen medium nodig om voort te plant nie
het alle eienskappe van golwe - ondergaan interferensie, refraksie en weerkaatsing
het deeltjie eienskappe
EM golwe is tranversale golwe
wat bepaal hoe groter die energie van die EM straling
hoe korter die golflengte en hoër die frekwensie hoe groter is die energie van die EM straling
kleure van sigbare lig
rooi oranje geel groen blou indigo violet
watter tipe strale het meer deurdringbaarheids vermoë as x strale en kan deur lood ding
gammastrale
selfoonuistraling kan dalk die volgende veroorsaak
kanker
breingewasse
hoofpyne
EM golwe het ook ‘n deeltjie geaardheid hoekom?
die energie wat deur EM golwe oorgedra word kom in pakkies genaamd fotone voor
dit het sekere vaste energiewaardes genoem kwantum
foton
energiepakkies (kwanta) wat energie oordra aan deeltjies van materie
waarvoor staan IKS
inheemse kennis sisteme
2 teorieë van hoe diere gevaar kan waarneem
diere kan die aarde se vibrasies voel
hulle kan ‘n verskil in die lug en gasse wat van die aarde vrygestel word waarneem
wat is die bron van die elektromagnetiese krag
versnellende ladings veroorsaak ‘n magneetveld loodreg op hulle bewegingsrigting. die veranderende magneetveld induseer op sy beurt ‘n veranderde elektriese veld en ‘n EM golf word gevorm
radiogolwe gebruike en nadele
gebruike: radio en televisie uitsendings en radioteleskope
nadele: klankbesoedeling a.g.v radio’s en TV stelle wat te hard is
mikrogolwe gebruike en nadele
gebruike: telefoonverbindings, kommunikasiesatelliete,selfoonverbindings, radarstelsels, radarspoedbepalingsgewere en mikrogolfoonde
nadele: gebruik van selfone kan verslawend wees
infrarooi lig gebruike en nadele
gebruike: warm hou van voedsel in wegneemrestaurante, afstandbeheer van TV’s, in optiese vesels vir telefone, internetverbindings, sekere slange spoor prooi op in die nag
nadele: word deur plundenaar en soldate in die nag gebruik
sigbare lig gebruike
gebruike: weerkaasting van lig van voorwerpe stel ons oë in staat om voorwerpe te sien en vir fotosintese van plante
ultraviolet lig gebruike en nadele
gebruike: beligting, fluoresseerpenne, sterilisasie van voedsel en toebehore, verleng raklewe van voedsel
nadele: te hoë blootstelling kan oë en vel beskadig en kanker veroorsaak
xstrale gebruike en nadele
gebruike: CT skandering, sekuriteitskandeerders, mediese beelde, dring deur sagte weefsel maar nie bendere nie
nadele: te hoë blootstelling kan kanker veroorsaak en vel beskadig
gammastrale gebruike en nadele
gerbuike: kankerbestraling
nadele: word vrygestel tydens kernreaksies en beskadig en veroorsaak dood by mense, diere en plante
