Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Vefjafræði > Glærur > Flashcards

Glærur Flashcards

1
Q

Á hvaða formi geyma fitufrumur í undirhúðinni mikla orku?

A

Triglycerids

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvað er Leukemia

A

Hvítblæði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Eyðufylling: Húðin myndar _______ sem er mikilvægt fyrir calcium búskap og beinmyndun.

A

vítamín D3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvers konar kirtlar eru Brunnerskirtlar í skeifugörn?

A

Greinóttir pípukirtlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Tekur blóð þátt í stjórn á homeostasis?

A

Já.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvert er ysta lag húðarinnar?

A

Epidermis (yfirhúð)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvað er hematocrit?

A

Rúmmál rauðra blóðkorna í blóðsýni.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Nefndu þrjár gerðir stoðkerfa í frumunni.

A
  • Intermediate filament (hornþræðir)
  • Aktín þræðir (örþræðir)
  • Microtubuli (örpíplur)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvað er það sem stuðlar að hreyfanleika bifhára?

A

Motorpróteinin dynein sem tengja microtubuli bifháranna saman.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hverju er verið að lýsa? - Allar frumurnar ná niður að grunnhimnunni en einungis sumar ná alla leið upp á yfirborðið.

A

Sýndarlagskiptri bifhærðri stuðlaþekju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Rétt/rangt: Krabbameinsfrumur nýta sér blóðið til ferðalaga milli líffæra.

A

Rétt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Eyðufylling: _____ gefa frumunni mekanískan styrk þannig að hún þoli betur utanaðkomandi álag.

A

Intermediate filament (hornþræðir)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Í hvaða fjögur lög skiptist epidermis (yfirhúð)?

A
  • Basal layer (stratum basale)
  • Prickle cell layer (stratum spinosum)
  • Granular layer (stratum granulosum)
  • Keratin layer (stratum corneum)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Eyðufylling: ______ kirtlar ná ekki út á yfirborð en geta losað afurðir sínar (oftast hormón) út í blóðrásina.

A

Endocrine (innkirtlar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvers konar þekja finnst í nýrnapíplum og kirtilgöngum?

A

Einföld teningsþekja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvar má finna einfalda stuðlaþekju með bifhárum?

A

Í eggjaleiðurum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Interfasi samanstendur af þremur fösum, nefndu þá.

A

G1 + S + G2 = Interfasi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rétt/rangt: Breytiþekja finnst í þvagblöðru og brisi.

A

Rangt, hún finnst eingöngu í þvagblöðru.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Nefndu 5 mismunandi gerðir RNA.

A
  • mRNA: messenger RNA
  • rRNA: ribosomal RNA
  • tRNA: transfer RNA
  • snRNA: small nuclear RNA
  • snoRNA: small nucleolar RNA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvert er stærsta líffæri líkamans?

A

Húðin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hvaða þekju er verið að lýsa? - Sérhæfð þekja sem þolir mikið álag og getur varist skaða frá eiturefnum í þvagi.

A

Breytiþekju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Lýstu frymisnetinu í einni setningu:

A

Himnubundnar píplur og pokar sem ná frá kjarna og út í umfrymið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Keratinocytar eru afkomendur hvaða fruma?

A

Basalfruma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Á hvaða formi eru slímkirtlar sem liggja út í þvagrásina, auk sebaceous glands (fitukirtlar í hársekk)?

A

Einfaldir acinar kirtlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Eyðufylling: Goblet frumur eru _______ .

A

Einfrumukirtlar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Skilgreindu apoptosis.

A

Stýrður frumudauði, undir skilvirkri genastjórnun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Eyðufylling: Án hvatbera væru lífverur háðar ________ til myndunar á ATP.

A

loftfirrðri öndun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Hversu margir litningar eru í mannafrumum?

A

46 litningar, 23 litningapör.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Lýstu papillary layer dermis (leðurhúðar).

A

Lausgerður bandvefur sem inniheldur kollagen og elastíska þræði.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Nefndu tvær gerðir svitakirtla.

A
  • Eccrine kirtlar

- Apocrine kirtlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Eyðufylling: ______ ákvarða staðsetningu himnu-bundinna líffæra og stjórna innanfrumuflutningi.

A

Microtubuli (örpíplur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Hvaða þættir eru það sem mynda saman hið eiginlega keratín (hornþræði)?

A

Tonofilament og keratohyaline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Eyðufylling: Þekja öndunarfæra og eggjaleiðara inniheldur _______.

A

Bifhár (cilia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Hvers konar þekja finnst m.a. í munnholi, koki, vélinda, endaþarmi, leghálsi, leggöngum og húð?

A

Lagskipt flöguþekja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Hverju er verið að lýsa? - Frumulíffæri sem tekur við próteinum og fitusýrum frá frymisnetinu á leið þeirra út úr frumunni eða í frumuhimnuna. Þar fer fram sortering, sykrun og pökkun próteina og fitusýra.

A

Golgikerfinu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Skilgreindu: Frumulínur

A

Ódauðlegar (immortalized) frumur sem hægt er að nýta til ýmissa rannsókna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Hvaða frumur mynda keratínþræðina (tonofilament)?

A

Keratinocytar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Þekjuvefir - uppruni: Hvað tilheyrir ectoderm (útlagi)?

A

Húð, mjólkurgangar, op líkamans (munnur, nef, endaþarmsop)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Eyðufylling: ______ rauðra blóðkorna er ábyrg fyrir disklaga formi þeirra.

A

Stoðgrind

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Eyðufylling: Lýsósóm innihalda ca. ___ mismunandi niðurbrotsensím sem virkjast við ________.

A
  • 50

- lágt sýrustig.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Hvort eru það eccrine eða apocrine svitakirtlar sem framleiða svita með háu lípíð innihaldi?

A

Apocrine svitakirtlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Hvert er hlutverk vöðvaþekjufrumna?

A

Samdráttur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Hverju er verið að lýsa? - Frumulíffæri sem aðskilur heilkjörnunga frá dreifkjörnungum. Inniheldur erfðaefnið (DNA) sem myndar litningana.

A

Kjarnanum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Nefndu allar gerðir lagskiptrar þekju.

A
  • Lagskipt flöguþekja
  • Lagskipt teningsþekja
  • Breytiþekja
  • (Sýndarlagskipt bifhærð stuðlaþekja)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Hverjir eru kostir frumuræktana úr ferskum vef (primary cell culture)?

A
  • Endurspegla oft uppruna sinn

- Verða sjaldnast brenglaðar eða illkynja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Hvaða frumur eru af langstærstum hluta í yfirhúðinni?

A

Keratinocytar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Hver er helsta staðsetning ríbósóma?

A
  • Frí ríbósóm í umfrymi

- Ríbósóm tengd frymisneti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Í hvaða þrjú megin lög skiptist húðin?

A
  • Epidermis (yfirhúð)
  • Dermis (leðurhúð)
  • Hypodremis (undirhúð)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Gangakerfum útkirtla er hægt að skipta í tvo flokka, nefndu þá.

A
  • Einfaldir gangar

- Greinóttir gangar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Úr hverju er keratohyaline myndað?

A

Próteinunum cysteine og involucrin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Hvaða lag í húðinni inniheldur stórar æðar og taugar, fitufrumur og virkar sem einangrun, orkkuforði og stuðpúði?

A

Undirhúðin (hypodermis)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Til hvers henta ljóssmásjár?

A

Til að skoða:

  • uppröðun og tengsl frumna
  • stærð og lögun frumna
  • hlutfall kjarna og umfrymis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Hvaða prótein má finna í plasma?

A

t.d. albumin, globulin og fibrinogen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Eyðufylling: ______ kirtlar losa afurðir sínar út á yfirborðið.

A

Exocrine (útkirtlar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Hvaða kirtlar hafa ganga með lagskiptri teningsþekju sem opnast ofan til í hársekki?

A

Apocrine svitakirtlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Hvert er hlutverk bifhára í öndunarvegi og eggjaleiðara.

A

Flytja slím upp öndunarveginn.

Flytja hið frjóvgaða egg í átt að leginu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Reticulocytes eru forverar hvaða frumna?

A

Rauðra blóðkorna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Nefndu fjögur skynfæri húðar.

A
  • Lausir taugaendar
  • Pacinian corpuscle
  • Meisner’s corpuscle
  • Ruffinis corpuscle
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Hver eru hlutverk undirhúðar (hypodermis)?

A

Einangrun, orkuforði, stuðpúði.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Nefndu tvær tegundir frumudauða.

A

Necrosis: ósértækur frumudauði
Apoptosis: stýrður frumudauði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Litni (chromatin) er samsett úr?

A

DNA og histónum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Hvers konar kirtla má helst finna í ristli og smáþörmum?

A

Einfalda pípukirtla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Hverju er verið að lýsa? - Langar örtítur, óhreyfanlegar. Byggðar af actinþráðum og tengipróteinum. Hjálpa til við frásog.

A

Stereocilia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Fruman er í raun einungis tvílitna í einum fasa, hver er hann?

A

G1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Eyðufylling: _____ sjá um þýðingu mRNA í prótein.

A

Ríbósóm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Hvert er hlutverk taugaþekjufrumna?

A

Skynjun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Hvað greina ruffinis corpuscle í húð?

A

tog og þrýsting

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Hverstu stórt hlutfall er massi blóðs af líkamsmassanum?

A

7-8% líkamsmassans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Lýstu holocrine útskilnaðarmáta kirtilfruma.

A

Frumur rofna og deyja þegar seytunin losnar út úr frumunni.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Eyðufylling: Motorprótein sem kallast ______ tengja örpíplurnar saman og stuðla að hreyfanleika bifháranna.

A

dynein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Hvað er Carcinoma

A

Krabbamein í þekjuvef

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Hvað er serum?

A

Plasma án storkuþátta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Eyðufylling: _____ frumur framleiða slím og bifhærðu þekjufrumurnar flytja slímið upp eftir öndunarveginum.

A

Goblet (bikarfrumur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Skilgreindu necrosis.

A

Tilviljunarkenndur dauði, ekki undir sérstakri genastjórn.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Rétt/rangt: kirtlar geta náð niður í undirhúðina.

A

Rétt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Hverju er verið að lýsa? - Frumur með hemoglóbín, sérhæfðar til að flytja súrefni og CO2

A

Rauðum blóðkornum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Hvert er helsta hlutverk melanocyta?

A

Mynda melanin litarefni húðar og hárs sem verndar gegn útfjólublárri geislun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Hvernig á myndun ATP sér stað í hvatberum? Lýstu með einföldum hætti.

A

Með rafeindaflutningi og oxun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

Hverjir eru gallar frumuræktana úr ferskum vef (primary cell culture)?

A
  • Takmarkað aðgengi að vef úr mönnum
  • Stuttur líftími kemur í veg fyrir notkun þeirra í langtíma rannsóknum
  • Primary frumur sýna misleitni frá einu vefjasýni til annars
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Hvað er plasma?

A

Vatnslausn sem inniheldur m.a. sölt og prótein (albumin, globulin, fibrinogen). 55% af rúmmáli blóðs

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Eyðufylling: Í smáþörmum innihalda kirtlarnir m.a. ______ frumur sem framleiða lysozyme

A

Paneth frumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Hvers konar kirtla má helst finna í maga?

A

Einfalda greinótta pípukirtla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Í hvaða vefjum er tilvist vefjastofnfruma best þekkt? Nefndu dæmi.

A

Í vefjum með hraða ummyndun:

  • Blóðvefur
  • Þarmar
  • Húð/hársekkir
  • Brjóskkirtill
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Þýðing mRNA yfir í prótein gerist í þremur skrefum sem eru sífellt endurtekin. Hvert er þriðja skrefið?

A
  1. mRNA þráðurinn færist áfram um 3 núkleótíð og er nú tilbúinn að taka á móti nýrri tRNA sameind
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

Eyðufylling: Hvít blóðkorn eru einungis __% af rúmmáli blóðsýnis.

A

1%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Hvað líður langur tími frá því að basalfruma skiptir sér og myndar Prickle frumur, granular frumur og utanáliggjandi keratínlag? Hvað er tíminn langur hjá psoriosis sjúklingum?

A

50-60 dagar.

ca. 7 dagar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

Með hvaða hætti geta frumulínur orðið til?

A
  • Spontaneous immortalization

- Ectopic immortalization

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

Í hvaða þrjá flokka er hægt að flokka þekjuvefi eftir fjölda laga?

A
  • Einföld þekja (simple)
  • Sýndarlagskipt þekja (pseudostratified)
  • Lagskipt þekja (stratified)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

Hvað er breytiþekjan í þvagblöðru margra laga?

A

4-5 laga en þegar hún er þanin sýnist hún vera 2-3 frumulög.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

Stoðkerfi frumunnar: Nefndu helstu hluterk.

A
  • Dregur litninga í sundur við mítósu
  • Sér um að flutningur á frumulíffærum gangi greiðlega og skipulega fyrir sig.
  • Styður við frumuhimnuna sem annars yrði mjög brothætt
  • Gerir frumum kleyft að synda eða skríða
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

Rétt/rangt: Gen geta verið mismunandi mikið tjáð.

A

Rétt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
92
Q

Hvers konar litun hentar vel til að sýna fram á tilvist gobletfruma?

A

PAS litun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
93
Q

Í berkjum öndunarfæra má finna

A

Sýndarlagskipta bifhærða stuðlaþekju.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
94
Q

Hvað greina pacinian corpuscle í húð?

A

Þrýsting og titring

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
95
Q

Hvaða efni gefa sebaceous glands (fitukirtlar) frá sér?

A

tríglýceríð og vaxefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
96
Q

Húðin starfar sem skynfæri, hvaða þætti skynjar hún?

A

Snertingu, þrýsting, verki, hita og kulda.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
97
Q

Hvaða lög húðarinnar aðskilur grunnhimnan?

A

Epidermis (yfirhúð) og dermis (leðurhúð)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

Nefndu fjórar aðferðir í vefjafræðirannsóknum.

A
  1. Frumuræktanir
  2. Smásjárskoðanir
  3. Vefjalitanir
  4. Mótefnalitanir
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Hvaða frumur eru teningslaga og sitja á grunnhimnunni sem aðskilur epidermis og dermis?

A

Basal frumur (grunnfrumur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

Hvernig tengjast basal frumur grunnhimnunni annars vegar og aðliggjandi basalfrumum hins vegar?

A

Tengjast grunnhimnunni með hemidesmosomum..

Tengjast aðliggjandi basalfrumum með desmosomum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Hverju er verið að lýsa? - Umlykur frumuna og aðskilur þar með umfrymi frá millifrumuefninu.

A

Frumuhimnunni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

Hvert er helsta hlutverk microvilli (örtíta) og í hvaða frumum eru þær áberandi.

A
  • Auka yfirborð frumunnar.

- Áberandi í frumum sem stunda frásog.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

Hvaða frumur innihalda Birbeck granúlur?

A

Langerhansfrumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

Á hvaða stöðum finnst einföld flöguþekja?

A

Þar sem passívur flutningur efna og gastegunda þarf að geta átt sér stað.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Rétt/rangt: Hvít blóðkorn fara greiðlega úr blóðrás í vefi.

A

Rétt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

Í smáþörmum, gallblöðru og meltingarvegi neðan vélinda má finna hvers konar þekju?

A

Einfalda stuðlaþekju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

Eyðufylling: ______ er aðskilinn með grunnhimnu frá undirliggjandi _____.

A
  • Þekjuvefur

- stroma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

Eyðufylling: ______ eru u.þ.b. 50% af heildarmassa frumuhimnunnar.

A

Fitusýrur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

Krabbamein: Ef frumumassinn verður ífarandi inn í nálæga vefi er talað um?

A

Illkynja æxli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

Nefndu fjóra útskilnaðarmáta kirtilfruma.

A
  • Merocrine
  • Apocrine
  • Holocrine
  • Endocrine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

Eyðufylling: Gölluð prótein eru merkt í ______ og send til eyðingar í próteósomekerfi frumunnar.

A

Grófa frymisnetinu (ER)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

Úr hverju eru frumuhimnan gerð?

A

Tvöföldu lípíðlagi og próteinum sem sinna samskiptum við umhverfið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

Hvernig má lýsa seytunarhluta munnvatnskirtla?

A

Af þremur gerðum:

  • Serous
  • Mucus
  • Serous/mucus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

Hvers konar kirtlar eru exocrine hluti briskirtils og brjóstkirtlar?

A

Greinóttir acinar kirtlar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

Úr hvers konar þekjufrumum er epidermis (yfirhúðin) að mestu mynduð úr?

A

Keratínocytum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

Í hvaða frumum á algengasta húðkrabbameinið upptök sín?

A

Basal frumum - grunnfrumukrabbamein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
117
Q

Eyðufylling: Þrjú núkleótíð í mRNA röðinni eru lesin í einu og kallast _______.

A

Táknar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
118
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Í þroskaferlinu eru umfram/ónauðsynlegar frumur fjarlægðar með necrosis.

A

Rangt, umfram/ónauðsynlegar frumur eru fjarlægðar með apoptosis.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
119
Q

Húðin

Hvaða frumur í yfirhúð eru komnar frá monocytum og eru mikilvægar fyrir ónæmiskerfi húðarinnar?

A

Langerhansfrumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
120
Q

Vefjafræði

Hvers konar þekja finnst í æðaþekju, mesotheli og lungnablöðrum?

A

Einföld flöguþekja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
121
Q

Kirtlar

Eyðufylling: Slímið (mucin) í goblet frumum er gert úr _______.

A

Próteóglýkönum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
122
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? - Helsta orkustöð frumunnar. Þar fer fram myndun ATP sem er helsta flutningsform orku í frumunni.

A

Hvetberum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
123
Q

Vefjafræði

Hvert er hlutverk þekjuvefjar í húð?

A

Vörn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
124
Q

Vefjafræði

Hvers konar þekja finnst nær eingöngu í efri öndunarfærum (berkjum)?

A

Sýndarlagskipt bifhærð stuðlaþekja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
125
Q

Uppbygging frumunnar

Hvaða tvö frumulíffæri sérhæfa sig í myndun ATP og hafa tvöfalt himnukerfi?

A

Hvatberar og grænukorn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
126
Q

Uppbygging frumunnar

Hver er algengasti sjúkdómurinn sem tengist lýsósómum og niðurbrots ensímum og af hverju orsakast hann?

A

Gauchers’s disease. Hann orsakast af stökkbreytingu í geni sem skráir fyrir ensími sem tekur þátt í niðurbroti glycolípíða.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
127
Q

Uppbygging frumunnar

Teldu upp helstu hlutverk frumuhimnunnar.

A
  • Einangrun
  • Flutningur efna og rafeinda
  • Innfrumun (endocytosis)
  • Útfrumun (exocytosis)
  • Samskipti við umhverfi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
128
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? - Inniheldur ca. helminginn af öllum himnum frumunnar og ca. 10% af rúmmáli hennar.

A

Frymisnetinu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
129
Q

Inngangur

Krabbamein: Ef frumumassinn helst saman á þeim stað þar sem upphafsvöxturinn verður er talað um?

A

Staðbundið mein

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
130
Q

Húðin

Nefndu tvö megin vefjalög sem finnast í dermis.

A
  • Papillary layer

- Reticular layer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
131
Q

Vefjafræði

Í hvaða fjóra flokka er hægt að flokka þekjuvefi eftir formi fruma.

A
  • Flöguþekja (squamous)
  • Teningsþekja (cuboidal)
  • Stuðlaþekja (columnar)
  • Breytiþekja (transitional)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
132
Q

Kirtlar

Hvar er seytihluti eccrine svitakirtla yfirleitt staðsettur?

A

Á mörkum leðurhúðar og undirhúðar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
133
Q

Húðin

Nefndu helstu hlutverk húðarinnar.

A
  • Vörn
  • Mekanískur stuðningur
  • Viðheldur vökva- og varmajafnvægi
  • Tekur þátt í efnaskiptum
  • Skynfæri.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
134
Q

Inngangur

Skilgreindu: Vefjastofnfrumur

A

“Ósérhæfðar” frumur sem finnast í vefjum og geta endurmyndað sjálfa sig og flestar eða allar þær frumugerðir sem finnast í viðkomandi vef.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
135
Q

Húðin

Grunnhimnan tengist dermis í gegnum filament þræði m.a. kollagen VII. Hvaða sjúkdóm valda gallar í þessum festingum?

A

Epidermolysis bullosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
136
Q

Uppbygging frumunnar

Rétt/rangt: Allar fitusýrur í frumuhimnunni hafa einn vatnssækinn og einn vatnsfælinn enda

A

Rétt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
137
Q

Blóðið

Hvaða efni má finna í plasma?

A

Vatn, prótein, jónir, niðurbrotsefni, gös, hormón, ensím, næringarefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
138
Q

Húðin

Hvaða frumur mynda melanin?

A

Melanocytar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
139
Q

Kirtlar

Í stærri göngum í munnvatnskirtlum og svitakirtlum er yfirleitt hvers konar þekja?

A

Lagskipt teningsþekja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
140
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Eyðufylling: Þéttlitni (heterochromatin) er _____ við eftirmyndun og umritun

A

óvirkt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
141
Q

Blóðið

Hvaða niðurbrotsefni má finna í plasma?

A

Urea, creatine og fl.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
142
Q

Kirtlar

Eyðufylling: Í ristli er mikið um slímseytandi ______ frumur.

A

Goblet frumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
143
Q

Húðin

Lýstu undirhúðinni (hypodermis)

A

Lausgerður bandvefur með fitufrumum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
144
Q

Inngangur

Á hverju byggir notkun ljóssmásjáa?

A

Mismunandi litunareiginleikum frumu-og vefjahluta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
145
Q

Húðin

Hvað greina Meisner’s corpuscle í húð?

A

Látíðni titring í vörum og fingurgómum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
146
Q

Vefjafræði

Hvernig er kjarninn í einfaldri teningsþekju?

A

Hnöttóttur og liggur miðlægt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
147
Q

Kirtlar

Hvaða kirtlar taka þátt í varmastjórnun líkamans?

A

Eccrine svitakirtlar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
148
Q

Uppbygging frumunnar

Hvert er stærsta frumulíffæri hverrar frumu?

A

Frymisnetið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
149
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Hverjir eru hinir tveir apoptósuferlar?

A
  • Extrinsic (gegnum frumuviðtaka Fas og TNF-R)

- Intrinsic (hvatberaháður)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
150
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? -Himnubundin frumulíffæri sem innihalda ensím sem taka þátt í niðurbroti próteina, kjarnsýra, kolvetna og lípíða.

A

Lýsósómum (meltiblöðrum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
151
Q

Inngangur

Hverjir eru tveir helstu eiginleikar illkynja krabbameinsfruma?

A

Óheftar frumuskiptingar og ífarandi æxlisvöxtur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
152
Q

Húðin

Nefndu frumur yfirhúðar (epidermis)

A

Þekjufrumur: Basal frumur og keratinocytar
Melanocytar
Langerhans frumur
Merkel frumur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
153
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? - Frumulíffæri sem inniheldur meltingarensím sem virkjast í hinu súra umhverfi sem finnst í því.

A

Lýsósómum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
154
Q

Kirtlar

Af hverju samanstendur seytihluti eccrine kirtla?

A

Seytifrumum og myoepithelial frumum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
155
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: Prótein þýðing hefst í _______.

A

Grófa frymisnetinu (ER)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
156
Q

Vefjafræði

Hvar má finna einfalda teningsþekju?

A
  • Safnpípum í nýrum
  • Gangakerfi í munnvatnskirtlum
  • Brisi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
157
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Þýðing mRNA yfir í prótein gerist í þremur skrefum sem eru sífellt endurtekin. Hvert er fyrsta skrefið?

A
  1. tRNA kemur inn í ríbósóm með nýja amínósýru og sest í A-sæti (amonoacyl tRNA)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
158
Q

Vefjafræði

Eyðufylling: Ytra borð lungna (pleura), hjarta (pericardium) og kviðarhols (peritoneal cavity) er þakið ______ frumum.

A

Mesothelial frumum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
159
Q

Blóðið

Rétt/rangt: Rauð blóðkorn hafa stóran kjarna en engin frumulífæri.

A

Rangt. Rauð blóðkorn innihalda engan kjarna og engin frumulíffæri.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
160
Q

Kirtlar

Hvernig eru slímsekkir í apical hluta goblet fruma losaðir út á yfirborðið?

A

Með útfrumun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
161
Q

Kirtlar

Hverju er verið að lýsa? -Himna seytikorna rennur saman við apical hluta frumuhimna og innihald losnar út með exocytosu (útfrumun).

A

Merocrine útskilnaðarmáta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
162
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Þýðing mRNA yfir í prótein gerist í þremur skrefum sem eru sífellt endurtekin. Hvert er annað skrefið?

A
  1. Það myndast peptíðtengi milli tveggja amínósýra með ensíminu peptidyl transferasa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
163
Q

Húðin

Hvert er ysta lag epidermis (yfirhúðar) og hver eru einkenni þess?

A

Stratum corneum (keratin layer) er ysta lagið og er þétt próteinlag myndað af keratíni (hornþráðum)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
164
Q

Vefjafræði

Þekjuvefur - uppruni: Hvað tilheyrir mesoderm (miðlagi)?

A

Æðaþekja, klæðning brjósthols og kviðarhols.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
165
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Eyðufylling: Dreiflitni (euchromatin) er ______ við eftirmyndun og umritun

A

virkt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
166
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: _____ flyst inn í hvatbera og er oxað af súrefni yfir í CO2 og H2O. Þetta ferli myndar ___ sinnum meira ATP en myndast með glýkólýsunni einnin sér.

A
  • Pyruvat

- 15

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
167
Q

Kirtlar

Hvar finnast apocrine svitakirtlar helst?

A

Í holhöndum, við kynfæri, brjóst og kringum endaþarmsop.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
168
Q

Inngangur

Ef krabbbamein hefur dreifst frá stað þar sem upphafsvöxtur átti sér stað til fjarlægra líffæra er talað um?

A

Meinvarpandi æxli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
169
Q

Vefjafræði

Lýstu samsetningu bifhára.

A

Eru mynduð af örpíplum (microtubules) sem eru langir rörlaga strúktúrar og vaxa út úr microtubule organizing center MTOC í basal body.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
170
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Nefndu aðal svipgerðareinkenni apoptosis.

A
  • Heterochromatin (þétt litni)
  • Nuclear fragmentation (brotkjarnar)
  • Plasma membrane blebbing (himnublöðrur)
  • Samdráttur/rýrnun fruma
  • Apoptoic bodies (upplausn frumunnar í litlar blöðrur)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
171
Q

Vefjafræði

Hverju er verið að lýsa? - Þekur venjulega smærri ganga sem sinna seytun eða upptöku efna.

A

Einfaldri teningsþekju.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
172
Q

Kirtlar

Seytunarhlutum útkirtla er hægt að skipta í þrjá flokka, nefndu þá.

A
  • Pípu (rör) laga
  • Acinar (perulaga)
  • Pípuacinar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
173
Q

Inngangur

Á hverju byggir notkun rafeindasmásjáa?

A

Mismunandi rafeindagegndræpi frumu- og vefjahluta

174
Q

Kirtlar

Í hvaða tvær megin gerðir má flokka kirtla?

A
  • Exocrine (útkirtlar)

- Endocrine (innkirtlar)

175
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: Annar endi _____ er alltaf bundinn ______ sem kallast geislaskaut (centrosome).

A
  • microtubuli (örpípla)

- microtubule-organizing center (MTOC)

176
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: Flokkun próteina og umbrot hefst í
______.

A

Grófa frymisnetinu (ERI

177
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? - Kerfi próteinþráða í umfrymi sem ræður svipgerð frumunnar og stjórnar hreyfingu hennar.

A

Stoðkerfi frumunnar

178
Q

Kirtlar

Hvaða kirtlar tæmast einkum undir adrenergu álagi?

A

Apocrine svitakirtlar

179
Q

Húðin

Hverju er verið að lýsa? - Frumurnar í þessu lagi mynda mikið af keratinþráðum sem mynda svokölluð tonofilament.

A

Stratum spinosum í epidermis (yfirhúð)

180
Q

Uppbygging frumunnar

Hvernig á myndun ATP sér stað í grænukornum?

A

Með ljóstillífun

181
Q

Uppbygging frumunnar

Ríbósóm eru gerð úr tveimur einingum, nefndu hlutverk þeirra.

A
  • Stærri einingin hvatar myndun peptíðtengja milli amínósýra.
  • Minni einingin bindur mRNA þráðinn og tRNA
182
Q

Blóðið

Eyðufylling: Plasma er ___% af rúmmáli blóðs.

A

55%

183
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Rétt/rangt: Apoptosis er hluti af eðlilegri starfsemi líkamans.

A

Rétt

184
Q

Kirtlar

Skilgreindu goblet frumur.

A

Goblet frumur eru umbreyttar stuðlaþekjufrumur sem mynda og seyta slími.

185
Q

Húðin

Hvar finnast langerhans frumur helst?

A

Í stratum spinosum (prickle cell layer)

186
Q

Kirtlar

Eyðufylling: Svitakirtlar eru oft _________kirtlar

A

Einfaldir hlykkjóttir pípukirtlar

187
Q

Vefjafræði

Eyðufylling: - efst í microvilli eru ______ sem hindra affjölliðun actinþráðanna.

A

Bindiprótein (myosin og spectrin)

188
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: ______ taka meðal annars þátt í aðskilnaði litninga við mítósu.

A

Microtubuli (örpíplur)

189
Q

Húðin

Hvað greina lausir taugaendar í húð?

A

Fína snertingu, hita og kulda

190
Q

Kirtlar

Hvers konar kirtlar eru sebaceous glands (fitukirtlar) hvernig er útskilnaðarmáta þeirra háttað?

A

Greinóttir acinar kirtlar og hafa holocrine útskilnaðarmáta.

191
Q

Vefjafræði

Hvar má finna breytiþekju?

A

Í þvagblöðru

192
Q

Blóðið

Eyðufylling: Plasma er ____% vatn.

A

91-92%

193
Q

Blóðið

Hvert er hlutverk blóðs?

A
  • Flutningur á næringu og súrefni til vefja/fruma
  • Flutningur á úrgangi og koldíoxíð frá vefjum
  • Inniheldur storkuþætti
  • Tekur þátt í varmaskiptum
  • Stjórn á homeostasis
  • Flutningur á homrónum og frumum ónæmiskerfisins.
194
Q

Vefjafræði

Eftir hvaða tveimur þáttum er hægt að flokka þekjuvefi?

A
  • Fjölda laga

- Form fruma

195
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Eyðufylling: Stjórn frumuhrings er ákvörðuð með ______.

A

Vaxtarþáttum

196
Q

Húðin

Eyðufylling: _______ sitja basalt í yfirhúð og eru komnir frá nerual crest frumum í fósturþroska.

A

Melanocytar

197
Q

Vefjafræði

Nefndi allar gerðir einfaldrar þekju.

A
  • Einföld flöguþekja
  • Einföld teningsþekja
  • Einföld stuðlaþekja
  • Einföld stuðlaþekja með bifhárum
198
Q

Húðin

Hvað kallast granúlurnar (seyti blöðrurnar) sem frumur í stratum granulosum innihalda?

A

keratohyaline granules

199
Q

Kirtlar

Stuðlaþekjufrumur sem framleiða HCL sýru og einnig pepsín má finna í _________ kirtlum sem finnast aðallega í ______.

A
  • Einföldum greinóttum pípukirtlum

- maga

200
Q

Kirtlar

Rétt/rangt: Flest frumulíffæri eru staðsett apical í goblet frumunum.

A

Rangt, þau eru staðsett basalt.

201
Q

Kirtlar

Hverju er verið að lýsa? - Kirtlar sem opnast sem útvöxtur frá ERS ofan til í hársekk.

A

Sebaceous glands (fitukirtlum)

202
Q

Vefjafræði

Hvernig er kjarninn í einfaldri stuðlaþekju?

A

ílangur og liggur basalt.

203
Q

Blóðið

Hver er líftími rauðra blóðkorna?

A

Um 120 dagar

204
Q

Vefjafræði

Þekjuvefir - uppruni: Hvað tilheyrir endoderm (innlagi)?

A

Klæðning öndunarfæra og meltingarvegs, kirtlar tengdir þessum líffærakerfum.

205
Q

Blóðið

Hvar er rauðum blóðkornum eytt?

A

Í milta, lifur og beinmerg.

206
Q

Kirtlar

Lýstu apocrine útskilnaðarmáta kirtilfruma.

A

Apical hluti umfrymis lonsar með seytuninni.

207
Q

Inngangur

Skilgreindu: Glioma

A

Krabbamein í heila

208
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Hvað gerist ef skortur er á vaxtarþáttum í G1 fasa?

A

Þá fer fruman í G0 fasa

209
Q

Vefjafræði

Hvert er hlutverk þekjuvefjar í þörmum?

A

Vörn og frásog.

210
Q

Uppbygging frumunnar

Nefndu helstu hlutverk slétta frymisnetsins.

A
  • Framleiðsla lípíða
  • Framleiðsla fituleysanlegra sterahormóna
  • Blöðruflutningur yfir til golgi
211
Q

Kirtlar

Hver er helsta afurð innkirtla?

A

Hormón

212
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: Sykrun próteina hefst í ______.

A

Grófa frymisnetinu (ER)

213
Q

Húðin

Skilgreindu basal layer (stratum basale) epidermis (yfirhúðar).

A

Teningslaga frumur sem sitja á grunnhimnunni og sjá um endurnýjun annarra keratinocyta.

214
Q

Uppbygging frumunnar

Á hvaða þrjá vegu innlima lýsósóm efni til niðurbrots?

A
  1. Frumuát (phagocytosis)
  2. Innfrumun (endocytosis)
  3. Sjálfsát (autophagy)
215
Q

Inngangur

Skilgreindu: Sarcoma

A

Krabbamein í stoðvef

216
Q

Blóðið

Eyðufylling: Lágt _______ bendir til blóðleysis (anemia)

A

Hematocrit

217
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? - Frumulíffæri í umfyrmi heilkjörnunga þar sem fitusýrur eru nýmyndaðar. Ennfremur eru himnupróteinum og próteinum sem seytt eru út úr frumunni mynduð þar.

A

Frymisnetinu

218
Q

Húðin

Hvaða lag húðarinnar inniheldur hársekki, fitukirtla, svitakirtla og neglur.

A

Epidermis (yfirhúðin)

219
Q

Kirtlar

Hvar finnast goblet frumur helst?

A

Í öndunarfæra- og meltingarfæraþekjunni.

220
Q

Uppbygging frumunnar

Með hvaða bindipróteinum eru actinþræðirnir í microvilli bundnir saman og við frumuhimnuna?

A

Mysosin og spectrin

221
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? - Meltingarlíffæri frumunnar. Meltir bæði efni innlimuð utanfrá sem og efni frumunnar sjálfrar.

A

Lýsósómum (meltiblöðrum)

222
Q

Húðin

Lýstu reticular layer dermis (leðurhúðar).

A

Þéttur óreglulegur bandvefur. Kollagen I og elastískir þræðir áberandi.

223
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: Þegar glúkósa er breytt í ______ losnar aðeins smá partur af þeirri fríu orku sem í glúkósanum býr.

Hvaða ferli er verið að lýsa hér að ofan?

A
  • pyruvat

- glýkólýsu

224
Q

Vefjafræði

Hvar má helst finna stereocilia?

A

Í þekjufrumum í eystnalyppum, sáðrás, innra eyra.

225
Q

Uppbygging frumunnar

Hverju er verið að lýsa? - Frumulíffæri sem ásamt hvatberum sér um oxunarferli frumunnar og er þar með hluti af orkustöðvum frumunnar. Er jafnframt afeitrunarstöð frumunnar.

A

Peroxisomes

226
Q

Kirtlar

Lýstu eccrine svitakirtlum. Hvar finnast þeir helst?

A

Einfaldir hlykkjóttir pípukirtlar, sem opnast út á yfirborð. Þeir finnast alls staðar á líkamanum.

227
Q

Húðin

Fyrir hvaða utanaðkomandi áreiti getur húð varið líkamann?

A

T.d. Bakteríusýkingum, geislun og kemískum efnum.

228
Q

Blóðið

Nefndu þrjár gerðir blóðleysis (anemia).

A
  • Hypochromic anemia - járnskortur
  • Hemolytic anemia - afbrigðilegt form/gallar í stoðgrind.
  • Sickle cell anemia - sigðkornablóðleysi.
229
Q

Uppbygging frumuhimnunnar

Hvaða fitusýrur eru algengastar í frumuhimnunni? Eru þær flestar ómettaðar eða mettaðar?

A

Fosfórfitusýrur - flestar ómettaðar.

230
Q

Húðin

Hvernig er frumutengslum í stratum spinosum (Prickle cell layer) háttað?

A

Tonofilament tengjast við desmosmomes sem mynda tengsl milli fruma.

231
Q

Inngangur

Rétt/rangt: Krabbameinsfrumur brjóta allar hegðunarreglur eðlilegra frumna

A

Rétt

232
Q

Inngangur

Hvers konar litun hentar vel til að sýna fram á microvilli (örtítur)?

A

PAS litun

233
Q

Kirtlar

Hvaða kirtlum er lýst? - Kirtlarnir framleiða hlutlausa/súra vatnslausn sem inniheldur ýmis sölt.

A

Eccrine svitakirtlum

234
Q

Blóðið

Nefndu þrjár mismunandi gerðir blóðfruma.

A
  • Rauð blóðkorn (erythrocytes)
  • Hvít blóðkorn (leucocytes)
  • Blóðflögur (thrombocytes)
235
Q

Kirtlar

Lýstu endocrine útskilnaðarmáta kirtilfruma.

A

Exocytosis basalt og seytið flyst yfir í blóðrásina.

236
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: ______ eru nauðsynlegir fyrir útlit frumunnar og aðstoða við frumuskrið.

A

Aktín þræðir

237
Q

Húðin

Eyðufylling. Ofan á efstu flöguþekju húðarinnar er þykkt laf af __________.

A

Keratín próteinum.

238
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: _______ liggja um alla frumuna eins og reipi.

A

Intermediate filament (hornþræðir)

239
Q

Húðin

Eyðufylling: _______ finnast í yfirhúð (epidermis) og teljast mikilvægar fyrir ónæmiskerfi húðarinnar. Þær meðhöndla sýkla og kynna það fyrir B og T frumum í eitlum.

A

Langerhansfrumur

240
Q

Vefjafræði

Hverju er verið að lýsa? - Himnuklæddar totur með aktín þráðum sem ganga út á yfirborð fruma.

A

-Microvilli (örtítum)

241
Q

Uppbygging frumunnar

Eyðufylling: _______ eykur stífleika frumuhimnunnar

A

Kólesteról

242
Q

Húðin

Rétt/rangt: Þekjan í epidermis (yfirhúð) er einföld.

A

Rangt, hún er marglaga flöguþekja.

243
Q

Inngangur

Til hvers henta rafeindasmásjár?

A

Til að skoða innri byggingu frumna (örgerð)

244
Q

Húðin

Hvað einkennir efstu frumurnar í stratum granulosum?

A

Þær hafa misst kjarnann og umfrymið.

245
Q

Vefjafræði

Í hvaða þekju gerist eftirfarandi: Frumufjölgun fer fram í basal frumum (grunnþekjufrumum) sem liggja að grunnhimnunni.

A

Lagskiptri flöguþekju.

246
Q

Vefjafræði

Hvert er hlutverk þekjuvefjar í öndunarvegi og lungnablöðrum?

A

Gasskipti/leiðslukerfi og vörn.

247
Q

Kirtlar

Hvers konar kirtlar eru munnvatnskirtlar?

A

greinóttir pípuacinar kirtlar.

248
Q

Blóðið

Rétt/rangt: Disklaga form rauðra blóðkorna hámarkar súrefnisflutning.

A

Rétt.

249
Q

Blóðið

Hvaða gös má finna í plasma?

A

O2, CO2 og N2

250
Q

Húðin

Í hvaða fyrirbæri hleðst melanin upp?

A

Í melanósómum

251
Q

Blóðið

Hvaða næringarefni má finna í plasma?

A

Glúkósa, amínósýrur og vítamín.

252
Q

Vefjafræði

Hver eru helstu hlutverk grunnhimnu?

A
  • Festir þekjuvef við stoðvef.
  • Filter. Stjórnar m.a. filtrun í nýrum og æðum.
  • Stuðlar að gasskiptum í lungum
  • Stjórn á frumuvexti
253
Q

Uppbygging frumunnar

Hvert er lykilskrefið í umbreytingu prótina á leið þeirrra í gegnum Golgi kerfið?

A

Breyting á sykrun

254
Q

Húðin

Hvert er helsta hlutverk basal fruma?

A

Sjá um endurnýjun húðarinnar

255
Q

Inngangur

Nefndu þrjár gerðir smásjáa.

A
  • Ljóssmásjá
  • Rafeindasmásjá
  • Flúrljómandi smásjá
256
Q

Frumuhringurinn og frumudauði

Hver eru mikilvægustu ensímin í apoptósuferlinu?

A

Caspasar

257
Q

Kirtlar

Hvernig kirtlar eru oft á formi einfaldra hlykkjóttra pípukirtla.

A

Svitakirtlar

258
Q

Kirtlar

Hvert er hlutverk þekjuvefjar í kirtlum?

A

Seytun

259
Q

Húðin

Hvernig tengist grunnhimnan dermis?

A

Í gegnum filament þræði m.a. kollagen VII

260
Q

Kirtlar

Hvernig seytun á sér stað í einföldum acinar kirtlum, svo sem slímkirtlum sem liggja út í þvagrsásina og sebaceous gland (fitukirtlum í hársekkjum)?

A

Holocrine seytun.

261
Q

Húðin

Eyðufylling: ________ tengjast við desmosomes sem mynda tengsl milli fruma í stratum spinosum (Prickle cell layer)

A

-Tonofilament

262
Q

Uppbygging frumunnar

Hver eru núkleótíðin fjögur og hversu margar eru mögulegar samsetningar á táknum?

A

A, U, G, C og mögulegar samsetningar eru 444=64

263
Q

Blóðið

Nefndu fimm gerðir hvítra blóðkorna..

A
  • Neutrophils
  • Eosinophils
  • Basophils
  • Lymphocytes
  • Monocytes
264
Q

Blóðið

Hverjar eru tvær algengustu gerðir hvítra blóðkorna?

A

Neutrophils og lymphocytes

265
Q

Blóðið

Hversu stórt hlutfall eru neutrophils af hvítum blóðkornum?

A

60-70%

266
Q

Blóðið

Hvaða granúlur innihalda neutrophilar (tegund hvítra blóðkorna)?

A
  • Primary granúlur
  • Secondary granúlur
  • Tertiary granúlur
267
Q

Blóðið

Hverju er verið að lýsa? - Kleyfkirndar frumur - 3 eða fleiri lobar í kjarna. Innihalda 3 gerðir af granúlum og mikið glycogen en lítið af öðrum frumulíffærum.

A

Neutrophils - Kleifkyrningar

268
Q

Blóðið

Hverju er verið að lýsa? - Kjarni venjulega tveggja loba. Inniheldur azurophil granúlur og stórar sértakar granúlur sem geta deytt sníkjudýr (frumdýr og orma).

A

Eosinophils

269
Q

Blóðið

Eosinophilar gegna hlutverki við varnir gegn sníkjudýrum auk þess að draga úr ónæmisviðbrögðum. Hvernig gera þessar frumur það?

A

Þær innihalda stórar sértakar granúlur sem geta deytt sníkjudýr og sem innihalda histaminasa sem draga úr ónæmisviðbrögðum.

270
Q

Blóðið

Hverju er verið að lýsa? - Kjarni venjulega tveggja loba. Innihalda azurophil granúlur og stórar sértakar granúlur sem valda útvíkkun og auknu gegndræpi smárra æða. Hafa viðtaka fyrir IgE og taka þátt í ónæmisviðbrögðum.

A

Basophils

271
Q

Blóðið

Hversu stórt hlutfall af hvítum blóðkornum eru lymphocytar - eitilfrumur?

A

20-50%

272
Q

Blóðið

Nefndu þrjár gerðir lymphocyta - eitilfruma.

A
  • B eitilfrumur
  • T eitilfrumur
  • Natural killer frumur (NK)
273
Q

Blóðið

Hvaða lymphocytar framleiða mótefni sem eru mikilvæg í vessabundum ónæmissvörunum og lokaþroskastig þeirra eru plasma frumur sem eru sérhæfðar til að seyta mótefnum.

A

B-eitilfrumur

274
Q

Blóðið

Hvaða lymphocytar eru mikilvægar í frumubundum ónæmissvörunum og hversu stórt hlutfall af eitilfrumum eru þær?

A

T-eitilfrumur, ca. 70%

275
Q

Blóðið

Hvaða lymphocytar eru sérhæfðar til að eyða frumum sem sýktar eru með veirum og æxlisfrumum?

A

Natural killer frumur

276
Q

Blóðið

Eyðufylling: T-eitilfrumur: Virkjuð fruma gefur frá sér ________ sem virkja fleiri T frumur, B frumur og NK frumur.

A

Lymphokine

277
Q

Blóðið

Nefndu þrjár gerðir T-eitilfruma.

A
  • Cytotoxic (CD8+) frumur
  • Hjálpar (CD4+) frumur
  • Bæli (CD8+) frumur
278
Q

Blóðið

Hlutverk Natural killer fruma og hvaða T-eitilfruma er svipað?

A

-Cytotoxic (CD8+) fruma

279
Q

Blóðið

Hvaða T-eitilfruma gefur frá sér lymphokine sem virkjar fleiri T frumur, B frumur og NK frumur þegar hún er virkjuð?

A

-Hjálpar (CD4+) fruma

280
Q

Blóðið

Hvaða T-eitilfrumur hafa bælandi áhrif á virkni B og T fruma?

A

Bæli (CD8+) frumur

281
Q

Blóðið

Hverjar eru stærstu blóðfrumurnar?

A

Monocytar

282
Q

Blóðið

Hverju er verið að lýsa?
- Stærstu blóðfrumurnar, mikið umfrymi með azurophil granúlum. Gegna phagocyta hlutverki - dragast að dauðum og sýktum vef. Mikilvægar fyrir apoptósuferlið.

A

Monocytum

283
Q

Blóðið

Hvaða granúlur innihalda blóðflögur?

A
  • Alfa granúlur

- Dense granúlur

284
Q

Blóðið

Eyðufylling: _______ eru alltaf til staðar í beinmerg. Senda sprota út í nálægar æðar þar sem blóðflögur brotna af á endunum.

A

Megakaryocytes

285
Q

Blóðið

Hverju er verið að lýsa? - Staður blóðmyndunar eftir fæðingu.

A

Blóðmyndandi stofnfrumum í beinmerg.

286
Q

Taugavefur

Með tilliti til starfsemi er hægt að skipta taugakerfinu í tvo hluta. Hverjir eru þeir?

A

Viljastýrða taugakerfið (somatic nervous system)

Ósjálfráða taugakerfið (autonomic nervous system)

287
Q

Taugavefur

Í hvaða tvo hluta er hægt að skipta ósjálfráða taugakerfinu í?

A
  • Sympatíska taugakerfið

- Parasympatíska taugakerfið

288
Q

Taugavefur

Í hvaða hluta skiptast taugafrumur?

A
  • Frumubol (perikaryon)
  • Griplur (dendrites)
  • Síma (axon): axon hillock (upphaf), terminal boutons/end plate
289
Q

Taugavefur

Hvað eru synapsar?

A

Frumumót sem miðlar samskiptum milli taugafruma og effector (starfs) fruma

290
Q

Taugavefur

Eyðufylling: Gróft frymisnet og polyribosome í miklu magni í perikaryon og stærri dendritum kallast _______.

A

Nissl bodies

291
Q

Taugavefur

Í hvaða þrjá flokka er hægt að skipta taugafrumum eftir svipgerð og hvers konar taugafrumur eru það yfirleitt?

A
  • Multipolar: Hreyfitaugafrumur
  • Bipolar: Millitaugafrumur (Interneurons)
  • Pseudounipolar: Skyntaugafrumur
292
Q

Taugavefur

Í hvaða þrjá flokka er hægt að skipta taugafrumum eftir starfi?

A
  • Skyntaugafrumur, afferent (aðlægt)
  • Millitaugafrumur
  • Hreyfitaugafrumur, efferent (frálægt)
293
Q

Taugavefur

Hvað eru stærstu taugafrumur líkamans langar?

A

Allt að 1 m að lengd

294
Q

Taugavefur

Hvað er það sem orsakar boðspennu í traugafrumum?

A

Spennustýrð jónagöng

295
Q

Taugavefur

Eyðufylling: Það á sér stað afskautun á frumuhimnunni, það er himnuspennan verður minna ______.

A

Neikvæð

296
Q

Taugavefur

Eyðufylling: Boðefnin bindast _______ á “postsynaptic” frumu sem leiðir til þess að þau opnast og ________ myndast.

A
  • jónagöngum

- boðspenna

297
Q

Taugavefur

Hverju er verið að lýsa? - Sérstök gerð af frumutengslum sem stýra samskiptum taugafruma við “target” frumur.

A

Synapses

298
Q

Taugavefur

Nefndu helstu taugaboðefni.

A
  • Acetylcholine
  • Adrenalin og noradrenalin
  • Dopamin
  • Gamma amino butyric acid (GABA)
  • Glycin
299
Q

Taugavefur

Einangrun taugaþráða er mynduð af myelíni sem myndað er af stoðfrumum. Hvaða stoðfrumur er átt við í MTK annars vegar og ÚTK hins vegar?

A
  • Oligodendrocytes í MTK

- Schwann frumur í ÚTK

300
Q

Taugavefur

Lýstu myndun myelíneringar.

A
  • Scwann fruma umlykur axonþráð og myndar mesaxon.
  • Mesaxon snýst um axonþráðinn og vefur frumuhimnu Schwann frumanna utan um axoninn.
  • Umfrymi þrýst út og rinnri byrði frumuhimnunnar falla saman.
301
Q

Taugavefur

Hvað kallast bilið á milli myelín bútanna á axon þræði?

A

Nodes of Ranvier.

302
Q

Taugavefur

Hvað er Ganglion (taugahnoð)?

A

Samsafn af cell bodies (autonomic og sensory) í ÚTK.

303
Q

Taugavefur

Eyðufylling: Úttaugakerfið er samansafn af ______ sem mynda taugar.

A

Axonum.

304
Q

Taugavefur

Eyðufylling: _______ inniheldur nánast alla taugaboli og axonþræði sem tengjast þeim.

A

Gránan

305
Q

Taugavefur

Eyðufylling: ______ inniheldur búnt af myelíneruðum taugaþráðum.

A

Hvítan

306
Q

Taugavefur

Nefndu fjórar gerðir neuroglia stoðfruma í MTK.

A
  • Astrocytes
  • Oligodendrocytes
  • Microglial frumur
  • Ependymal frumur
307
Q

Taugavefur

Hvaða stoðfrumur í miðtaugakerfinu mynda platform fyrir aðrar frumur og eru mikilvægar í myndun blood brain barrier?

A

Astrocytes

308
Q

Taugavefur

Hvaða stoðfrumur í miðtaugakerfinu myelinera taugaþræði?

A

Oligodendrocytes

309
Q

Taugavefur

Hvaða stoðfrumur í miðtaugakerfinu eru átfrumur?

A

Microglial frumur

310
Q

Taugavefur

Hvaða stoðfrumur í miðtaugakerfinu mynda þekjulag sem klæðir holrúm í heila og mænu

A

Ependymal frumur

311
Q

Taugavefur

Hvaða frumur í miðtaugakerfinu hafa eftirfarandi hlutverk?

  • Mynda platform fyrir skrið nýmyndaðra taugaþráða í fósturþroska.
  • Mynda stuðning við taugaþræði í fullvaxta einstakling.
  • Flytja vökva og jóniir frá mllifrumuefni umhverfis taugaþræði og yfir í blóðrásina.
  • Eru mikilvægar fyrir myndun og starfsemi blood-brain barrier.
A

Astrocytes

312
Q

Taugavefur

Hvaða tvær týpur af astrocytum eru í heila?

A
  • Protoplasmic astrocytes í gránu.

- Fibrous astrocytes í hvítu

313
Q

Taugavefur

Hvaða frumur framleiða myelín í MTK þar sem hver fruma umliggur nokkra aðlæga axonþræði.

A

Oligodendrocytes

314
Q

Taugavefur

Hvaða frumum er verið að lýsa? - Eru ónæmisfrumur
miðtaugakerfis - átfrumur

A

Microglial frumum

315
Q

Taugavefur

Hvaða frumur í MTK eru skautaðar,

  • apical endi með bifhárum
  • basal endi liggur upp að astrocytum.
A

Ependymal frumur

316
Q

Taugavefur

Hvað heita heilahimnurnar þrjá og í hvaða röð koma þær fyrir, yst, mið og innst?

A

Dura mater, yst
Arachnoid, í miðju
Pia mater, innst.

317
Q

Taugavefur

Hverju er verið að lýsa? - Sterkt kollagen lag sem myndar ytri kápu miðtaugakerfisins.

A

Dura mater

318
Q

Taugavefur

Eyðufylling: Mænuvökvinn er í _______ space.

A

Subarachnoid space

319
Q

Taugavefur

Hverju er verið að lýsa? - Frumuríkur vefur með lausum stoðvef. Inniheldur mikið af æðum. Liggur á grunnhimnu umlykur allt miðtaugakerfið.

A

Pia mater

320
Q

Taugavefur

Hverju er verið að lýsa? - Floskenndur vefur í heilahólfum, myndar heila og mænuvökva

A

Choroid plexus.

321
Q

Taugavefur

Eyðufylling: Heilinn fær blóð frá stórum slagæðum sem liggja í subarachnoid space og _______ space.

A

perivascular space.

322
Q

Taugavefur

Nefndu 6 taugasjúkdóma.

A
  • Motor neuron disease (MND)
  • Multiple sclerosis
  • Gliosis
  • Parkinson disease
  • Alzheimer disease
  • Glioma, krabbamein í heila.
323
Q

Hjarta og æðakerfið

Nefndu fjögur lög hjartaveggjarins.

A
  • Endocardium
  • Myocardium
  • Epicardium
  • Pericardium
324
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvað heitir þykkast lag hjartaveggjarins sem er gert úr hjartavöðvafrumum sem tengjast saman í gegnum intercalated disk?

A

Myocardium

325
Q

Hjarta og æðarkerfið

Í hvaða hluta hjartans er myocardium lagið, sem er gert úr hjartavöðvafrumum, þykkast?

A

Í vinstri slegli vegna þess að hann þarf að pumpa með mestum krafti þar sem blóðið fer út um ósæðina og til flestra vefja líkamans.

326
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvað tvær gerðir æðakerfa er í líkamanum?

A

Blóðæðar og sogæðar.

327
Q

Hjarta og æðakerfið

Nefndu dæmi um fjögur efni sem eru flutt með blóði.

A
  • O2 og CO2 til og frá lungum.
  • Næring og úrgangsefni
  • Ónæmisfrumur
  • Hormón
328
Q

Hjarta og æðakerfið

Hverju er verið að lýsa? - Tekur við vökva frá millifrumuefninu og er hluti ónæmiskerfsisins.

A

Sogæðakerfinu

329
Q

Hjarta og æðakerfið

Nefndu þrjár gerðir blóðrásarkerfa.

A
  • Kerfisblóðrásin
  • Lungnablóðrásin
  • Portal blóðrásin
330
Q

Hjarta og æðakerfið

Nefndu tvær mikilvægar og stórar slagæðar sem greinast út frá ósæðinni.

A
  • Hálsslagæðin (carotid artery)

- Viðbeinsslagæðin (subclavian artery)

331
Q

Hjarta og æðakerfið

Nefndu lögin þrjú sem blóðæðar eru byggðar úr.

A
  • Tunica intima
  • Tunica media
  • Tunica adventita
332
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvaða lag í veggjum blóðæða inniheldur smáar æðar og taugar ósjálfráða taugakerfisins?

A

-Tunica adventita

333
Q

Hjarta og æðakerfið

Rétt/rangt: Slagæðlingar eru minni en 1 mm í þvermál.

A

Rangt, þeir eru minni en 0,5mm í þvermál.

334
Q

Hjarta og æðakerfið

Nefndu þrjár gerðir háræða.

A
  • Continous “samfelldar” háræðar
  • Fenestsrated “gloppóttar” háræðar
  • Sinusoidal háræðar
335
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvar má helst finna continous “samfelldar” háræðar?

A

Víða, m.a. í vöðvavef, bandvef, útkirtlum og taugavef.

336
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvar má helst finna fenestrated “gloppóttar” háræðar?

A

Á stöðum þar sem hraður efnaflutningur fer fram

-m.a. í nýrum, mjógirni og í innkirtlum.

337
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvar má helst finna sinusoidal háræðar?

A

M.a. í lifur, beinmerg, milta, eitlum, heiladingli og nýrnahettum.

338
Q

Hjarta og æðakerfið

Nefnu leið í gegnum æðarnar frá háræðum til hjartans.

A

Háræðar - post capillary bláæðlingar - söfnunar bláæðlingar - vöðva bláæðlingar - bláæðar - hjarta.

339
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvaða æðar líkjast háræðum en hafa fleiri pericyta í kringum sig?

A

Bláæðlingar.

340
Q

Hjarta og æðakerfið

Eyðufylling: Bláæðlingar líkjast háræðum en hafa fleiri ______ í kringum sig.

A

Pericyta

341
Q

Hjarta og æðakerfið

Eyðufylling: Eftir því sem bláæðlingarnir verða stærri þá er _______ skipt út fyrir sléttvöðvafrumur.

A

Pericytum

342
Q

Hjarta og æðakerfið

Hvort hafa bláæðar eða slagæðar af sambærilegri stærð stærra holrými?

A

Bláæðar hafa stærra holrými en slagæðar af sambærilegri stærð.

343
Q

Hjarta og æðakerfið

Í hvaða líffærum finnst ekki sogæðakerfi?

A

Í miðtaugakerfi, beinmerg og beinum.

344
Q

Hjarta og æðakerfið

Af hverju samanstendur sogæðakerfið?

A

Sogæðum og eitlum.

345
Q

Hjarta og æðakerfið

Hverju er verið að lýsa? - Eru klæddar æðaþeli, engin þéttitengi, sléttvöðvafrumur til staðar, óþroskuð grunnhimna og innihalda blöðkur sem hindra bakflæði.

A

Sogháræðum.

346
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða vefir styðja við formbyggingu og starfsemi annarra vefja og innihalda æðar, sogæðar og frumur ónæmiskerfisins?

A

Stoðvefir/bandvefir

347
Q

Stoðvefur og fituvefur

Nefndu tvær megin gerðir stoðvefja.

A
  • Laus stoðvefur

- Þéttur stoðvefur

348
Q

Stoðvefur og fituvefur

Millifrumuefni stoðvefja - samsetning. Nefndu þrjá megin flokka.

A
  • Glycoaminoglýkön (GAG)
  • Tefjaprótein
  • Glycoprótein
349
Q

Stoðvefur og fituvefur

Skilgreindu glycoaminoglycan, GAG.

A

Fjölsykrukeðjur byggðar úr endurteknum röðum af tvísykrum.

350
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: GAG sameindirnar eru mjög neikvætt hlaðnar og binda því mikið af _______ og ______.

A

Na+ og vatni

351
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: ______ sameindir stýra sveimi efna í gegnum millifrumuefnið í stoðvef.

A

Glycoaminoglýkön GAG sameindir

352
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hverjir eru fjórir megin flokkar glycoaminóglýkan (GAG) sameinda?

A
  • Hyaluronic acid
  • Chondroitin sulfate og Dermatan sulfate
  • Keratan sulfate
  • Heparan sulfate.
353
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða þrír flokkar glycoaminoglýkana (GAG) mynda próteóglýkön?

A
  • Chondroitin sulfate og Dermatan sulfate
  • Keratan sulfate
  • Heparan sulfate
354
Q

Vefjafræði

Hver er skilgreiningin á æðaþeli (endothelium)?

A

Einfaldur flöguþekjuvefur sem myndast úr miðlægi (mesoderm) fósturs og klæðir æðar og hjarta að innan

355
Q

Stoðvefur og fituvefur

Nefndu þrjár gerðir trefjapróteina og úr hverju þau eru gerð.

A
  • Kollagen: kollagen prótein
  • Reticular þræðir: kollagen prótein, próteóglýkön og glycoprótein
  • Elastískir þræðir: Elastín og fibrillin
356
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvað eru glycoaminoglýkön (GAG)?

A

Fjölsykrukeðjur

357
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvert er helsta trefjaprótein í líkamanum?

A

Kollagen

358
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvers vegna er kollagen lykilprótein í stoðvefjum?

A

Því það þolir mikið álag

359
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: Því er seytt út úr frumum sem _______, sem fjölliðast síðan í __________ og myndar kollagen.

A
  • Tropocollagen

- millifrumuefninu

360
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hverju er verið að lýsa? -Uppbyggðir af kollagen III sem er í tengslum við glycoprótein og próteóglýkön.

A

Reticular þráðum

361
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: _____ er vatnsfælið prótein sem myndar þræði.

A

Elastín

362
Q

Stoðvefur og fituvefur

Samsetning hvaða efna mynda elastískar trefjar?

A

elastín og fibrillin

363
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hverju er verið að lýsa? - Finnast í vefjum sem þurfa á miklum teygjanleika að halda.

A

Elastískum trefjum

364
Q

Stoðvefur og fituvefur

Í hvaða vefjum finnst mikið af elastískum trefjum?

A

Í vefjum sem þurfa á miklum teygjanleika að halda

  • Lungum
  • Húð
  • Þvagblöðru
  • Æðum
365
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvað eru glycoprótein?

A

Prótein með stuttum sykrukeðjum

366
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hverju er verið að lýsa? - Er mjög útbreitt í bandvef. Stórt glycoprótein með bindiset fyrir frumur, kollagen og GAG.

A

Fibronectin glýkópróteini

367
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvar finnst chondronectin glycoprótein aðallega?

A

Í brjóski

368
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvar finnst laminin glycoprótein aðallega?

A

Í grunnhimnu

369
Q

Stoðvefur og fituvefur

Nefndu þrjú algeng glycoprótein.

A
  • Fibronectin
  • Chondronectin
  • Laminin
370
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: _______ er netlaga himna sem aðskilur starfsvef og stoðvef.

A

Grunnhimnan

371
Q

Stoðvefur og fituvefur

Úr hverju er grunnhimnan samsett?

A

Úr GAG og próteinum

372
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvað er samsett úr eftirfarandi efnum?

  • Heparan sulfate
  • Kollagen IV
  • Glycopróteinum
  • Laminin, tenascin, fibronectin og entactin
A

Grunnhimnan

373
Q

Stoðvefur og fituvefur

Í hvaða þrjú lög skiptist grunnhimnan?

A
  • Lamina lucida
  • Lamina densa
  • Fibroreticular lamina
374
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: _______ er glycoprótein í grunnhimnunni sem hefur gríðarlega mikla líffræðilega virkni tengt frumuskriði, frumusérhæfingu og frumudauða.

A

Laminin

375
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvað eiga þessir sjúkdómar sameiginlegt?

  • Alports disease (nýrnasjúkdómur)
  • Sykursýki
  • Congenital muscular distrophy (vöðvasjúkdómur)
  • Junctional Epidermolysis Bullosa (húðsjúkdómur)
  • Goodpastures syndrome (glomeruli og lungu)
A

Þeir tengjast grunnhimnunni

376
Q

Stoðvefur og fituvefur

Nefndu tvær helstu gerðir bandvefsfruma

A

Fibroblasts og fibrocytes

377
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hverju er verið að lýsa? - Spólulaga frumur sem mynda trefjaþræði, próteóglýkön og glýkóprótein

A

Fibroblöstum

378
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvert er yfirheiti eftirfarandi fruma:

  • Fibroblasts og fibrocytes
  • Myofibroblasts
  • Adipocytes
  • Chondroblasts og chondrocytes
  • Osteoblasts, osteocytes og osteoclasts
A
  • Bandvefsfrumur
  • Vöðvabandvefsfrumur
  • Fitufrumur
  • Brjóskfrumur
  • Beinfrumur
379
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvað frumur er átt við? - Seyta frá sér helstu byggingarpróteinum í millifrumuefni flestra vefja s.s. collagen og elastín, framleiða auk þess collagenasa.

A

-Bandvefsfrumur (fibroblasts og fibrocytes)

380
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða frumur er átt við? - Geyma lípíð og eru uppspretta orkuforða?

A

-Fitufrumur

381
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða frumur er átt við? - Seyta frá sér þáttum millifrumuefnis, hafa samdráttar hlutverk og eru áberandi í mörgum þekjuvefskrabbameinum.

A

Vöðvabandvefsfrumum, myofibroblasts

382
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða frumur er átt við? -mynda millifrumuefni í brjóski

A

Brjóskfrumur, chondroblasts og chondrocytes

383
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða frumur eru átt við? -mynda/eyða millifrumuefni í beinum

A

Beinfrumur, osteoblasta, osteocyta og osteaoclasta

384
Q

Stoðvefur og fituvefur

Nefndu tvær gerðir fituvefja.

A
  • Hvít fita

- Brún fita

385
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hverju er verið að lýsa?

  • Orkuuppspretta
  • Einangrari
  • Hindrar mekanískt álag á líffæri
A

Hvítri fitu

386
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hverju er verið að lýsa?

  • Kemur fyrst og fremst fyrir í nýfæddum einstaklingum
  • Stýrir líkamshita
A

Brúnni fitu

387
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: ______ er hormón sem seytt er af fitufrumum. Binst viðtaka í undirstúku á svæði sem kallast mettunar center. Stökkbreytingar í ______ geninu veldur offitu.

A
  • leptin

- leptin

388
Q

Stoðvefur og fituvefur

Nefndu fjórar frumugerðir í stoðvef sem vinna að varnarviðbrögðum.

A
  • Macrophagar - átfrumur
  • Mast frumur
  • Plasma frumur
  • Hvít blóðkorn (granulocytar, lymphocytar-eitilfrumur)
389
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða tvær gerðir hvítra blóðkorna vinna að varnarviðbrögðum í stoðvef?

A

Granulocytar og lymphocytar (eitilfrumur)

390
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða frumum er verið að lýsa? - Ferðast greiðlega úr blóði í bandvef, þar sem þau taka þátt í ónæmis-og bólgusvörunum.

A

Hvít blóðkorn (granulocytar, lymphocytar-eitilfrumur

391
Q

Stoðvefur og fituvefur

Eyðufylling: Hlutverk macrophaga-átfruma í bandvef er ________ og niðurbrot agna og uppleystra efna.

A

Phagocytosis

392
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða frumum er verið að lýsa? - Eiga þátt í bráðum ofnæmissvörunum í bandvef og hefur fjölda basophil granula í umfrymi sínu.

A

Mast frumur

393
Q

Stoðvefur og fituvefur

Hvaða frumum er verið að lýsa? - Hlutverk í bandvef er myndun og seytun mótefna.

A

Plasma frumur

394
Q

Vöðvar

Hvað eru vöðvar stórt hlutfall líkamsmassans?

A

30-50%

395
Q

Vöðvar

Hver eru helstu hlutverk vöðva?

A
  • Framköllun hreyfinga
  • Stuðningur, viðhald réttrar líkamsstöðu
  • Geymsla efna innan líkamans með hringvöðvum
  • Færsla á efnum í meltingarvegi
  • Hitaframleiðsla
396
Q

Vöðvar

Lýstu útliti beingrindarvöðva.

A
  • rákóttir
  • fjölkjarna
  • þræðir samsíða
397
Q

Vöðvar

Lýstu útliti hjartavöðva

A
  • rákóttur

- einn miðlægur kjarni

398
Q

Vöðvar

Lýstu útliti sléttra vöðva

A
  • engar rákir

- miðlægur kjarni

399
Q

Vöðvar

Hvernig verða beinagrindavöðvar til?

A

Við samruna margra forverafruma

400
Q

Vöðvar

Lýstu uppbyggingu vöðva frá smæstu einingu til stærstu.

A

Vöðvatrefjar
Vöðvaþræðir/vöðvafrumur, umluktar endomysium
Vöðvaknippi, umlukið perimysium
Vöðvi, umlukinn epimisum

401
Q

Vöðvar

Eyðufylling: ______, ______ og _______ liggja djúpt í bandvefsreifum (fascia) á milli vöðva í lærinu.

A

Bláæðar, slagæðar og taugar

402
Q

Vöðvar

Eyðufylling: Vöðvafrumuumfrymið (sarcoplasm) er stútfullt af samdráttarpróteinum sem er raðað saman í ________.

A

Vöðvatrefjar

403
Q

Vöðvar

Hvað heita stjórnpróteinin sem fela bindisetin á aktín í vöðva í hvíld?

A

Troponin og tropomyosin

404
Q

Vöðvar

Eyðufylling: Skilyrðin fyrir því að samdráttur í vöðvafrumu geti átt sér stað er að nóg sé af _____ og styrkur _____ sé hár í sarcoplasm.

A
  • ATP

- Calcium

405
Q

Vöðvar

Skilgreindu hreyfieiningu.

A

Hreyfieining samanstendur af hreyfitaug og öllum þeim vöðvafrumum sem hún ítaugar.

406
Q

Vöðvar

Í beinagrindavöðva eru frumur af tveimur megin gerðum, hverjar eru þær?

A
  • Slow oxidative

- Fast glycolitic

407
Q

Vöðvar

Lýstu því hvernig slow oxidative taugafrumur í beinagrindavöðva dragast saman.

A

Dragast hægt saman, nota loftháð efnaskipti

408
Q

Vöðvar

Lýstu því hvernig fast glycolitic taugafrumur í beinagrindavöðva dragast saman.

A

Dragast hratt saman, nota loftfirrð efnaskipti.

409
Q

Vöðvar

Hvar eiga upptök samdráttar hjartavöðvans sér stað?

A

Í SA node

410
Q

Vöðvar

Lýstu samdrætti hjartans.

A
  • Upptök samdráttar í SA node
  • Boðin berast um gáttir
  • Ná niður til AV node sem ber þau áfram
  • Boðspennan leidd niður fyri slegla, svo samdráttur þeirra dæli blóði í rétta átt.
411
Q

Vöðvar

Skilgreindu agonista.

A

Ráðandi vöðvi, sá sem er að valda hreyfingunni.

412
Q

Vöðvar

Skilgreindu antagonista

A

Mótvöðvi við vöðva sem er að valda hreyfingu.

413
Q

Vöðvar

Hvert er hlutverk synergista?

A

Vöðvar sem hjálpa til við að halda liðamótum sem vöðvar liggja yfir stöðugum.

414
Q

Vöðvar

Hvert er hlutverk festa (fixator)?

A

Koma í veg fyrir óþarfa hreyfingu nálægt upptökum vöðva.

Axlarvöðvar halda öxl stöðugri þegar framhandleggur hreyfist.

415
Q

Brjósk og beinvefur

Hvert er innihald brjósks?

A 
Vatn
Kollagen
Próteóglýkön
Glýkóprótein
Frumur
416
Q

Brjósk og beinvefur

Hvað eru próteóglýkön?

A

Sameindir sem samanstanda bæði af próteinum og sykrum.

  • Prótein veita styrk
  • Sykrur draga til sín vatn, auka rúmmál og minnka viðnám.
417
Q

Brjósk og beinvefur

Nefndu fjórar gerðir próteóglýkana.

A
  • Aggrecan
  • Versican
  • Decorin
  • Syndecan
418
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða próteóglýkan er algengast í brjóski?

A

Aggrecan

419
Q

Brjósk og beinvefur

Eyðufylling: _______ er GAG sem tengist mörgum próteóglýkönum og myndar risavaxna strúktúra í millifrumuefninu.

A

Hyaluronan

420
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða gerð brjósks má gjarnan finna í liðum, nefi, barkanum og í fósturþroska?

A

Glærbrjósk

421
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða gerð brjósks er ósérhæfðari en hinar gerðirnar, er umlukið brjóskhimnu, inniheldur mikið vatn og gefur sveigjanleika og þrýstiþol?

A

Glærbrjósk

422
Q

Brjósk og beinvefur

Eyðufylling: Í fóstrinu þroskast mörg bein frá líkani úr ______.

A

Glærbrjóski

423
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða gerð brjósks má m.a. finna í barkakýlisloki og ytra eyra?

A

Fjaðurbrjósk

424
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða gerð brjósks er umlukið brjóskhimnu, inniheldur teygjanlegar trefjar, og kalkar ekki með aldri.

A

Fjaðurbrjósk

425
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða gerð brjósks getur skemmst við högg, t.d. “cauliflower ear”

A

Fjaðurbrjósk

426
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða gerð brjósks er ekki umlukið brjóskhimnu?

A

Trefjabrjósk

427
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða gerð brjósks samanstendur af þéttum reglulegum bandvef, gefur gríðarlega mikinn styrk og finnst í hryggþófum, kjálkalið og klyftarsambryskju.

A

Trefjabrjósk

428
Q

Brjósk og beinvefur

Eyðufylling: Ef glær- eða fjaðurbrjósk skemmist er ______ sett í staðinn.

A

Trefjabrjósk

429
Q

Brjósk og beinvefur

Teldu upp helstu hlutverk beina og beinagrindar.

A
  • Stuðningur
  • Vernd
  • Hjálp við hreyfingar
  • Geymsla og losun steinefna
  • Framleiðsla blóðfruma
  • Geymsla fituefna
430
Q

Brjósk og beinvefur

Hvaða beinfrumur eru um 95% fruma í beinum?

A

Osteocytar

Vefjafræði (2 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions