Garnastífla - intestinal obstruction

Question 1

Mekanísk obstruction - staðsetning

Answer 1

90% smágirni, 10% ristli. Mekanísk obstruction er ástæða 5% af BMT komum.

Question 2

Intestinal obstruction gerðir

Answer 2

Mechanical obstruction

Non mechanical obstruction (skert intestinal motality; ileus / pseudoobstruction)

Question 3

Hverjir þurfa akút aðgerð vegna garnastíflu?

Answer 3

Þeir sem eru með closed loop og gangrenous

Question 4

Ástæður garnastíflu í smáþörmum?

Answer 4

Utan garna:
Samvextir 75%
Metastasar 8%
Hernia 8% (incarcireruð t.d.) 
Volvulus 3%
Abcess <1%)

Question 5

Intussiception, hvað þarf að athuga?

Answer 5

Orsök, t.a.m. melanoma.

Question 6

Pseudoobstruction, hvað er það?

Answer 6

Sjaldgæft, eldir sjúklingar. Grunur um colon obstruction svo gera á innhellingu fyrst, ef ekki er mekanísk obstruction þá er oftast um Ogilvies syndrome að ræða (medisin)

Question 7

Mechanical obstruction skiptist í eftirfarandi undirflokka:

Answer 7

Partial / complete.
Simple (án blóðflæðisskerðingar) / closed loop (með hengju).
Gangrenous / non gangrenous (blóðflæðisskerðing; strangulation)

Question 8

Orsakir smáþarma garnastíflu innan garnaveggja

Answer 8

Æxli (adenocarcinoma -> carcinoid), Chrons (1%), intussiception (<1%).

Question 9

Pylorus stenosis

Answer 9

veldur klassískri HYPOCHLOREMIC alkalósu!

Question 10

Orsakir garnastíflu í ristli

Answer 10

Krabbi (vinstri&raquo_space;hægri), volvulus (sigmoideum>caecum), strictura - diverticulitis (oftast sigmoideum), þrenging í anastomosu

Question 11

Ogilvie’s syndrome

Answer 11

Pseudo obstruction, oftast eldra fólk. Þensla á ristli, frekar hægri hluta ristils. cecum >10 cm vítt. Vegna undirliggjandi sjúkdóms / aðgerðar. Meðferð við undirliggjandi ástæðu. “acute megacolon” ath ekki toxic megacolon!

Question 12

Garnastífla, klínísk birtingarmynd

Answer 12

Kviðverkir sem eru miðsvæðis og colic (interval proximalt < distalt)
Ógleði / uppköst (proximalt > distalt, nema ef feuculant uppköst -> distalt)
Þaninn kviður
Ekki hægðir né loft

Question 13

Ef munnþurrkur sést í skoðun hve mikinn vökva hefur viðkomandi misst amk?

Answer 13

2-3% vökvamagns. Hb hækkun er einnig yfirleitt merki um vökvatap.

Question 14

Hvaða vökva á að gefa ef ileus?

Answer 14

Ringer acetat, sama samsetning og í blóði. Gefur af sér bicarbonat og því á að nota RA í metabólískri acidosu, NaCl er súr lausn og ætti frekar að nota í alkalósu.

Question 15

Pathophysiologia í garnastíflu

Answer 15

Görn lokast, þensla verður proximalt við lokun (loft er gleypt & bakteríur mynda, vökva er seytt). Minnkað frásog verður í görn OG aukið seyti. Aukin þensl og þrýstingur í görn leiðir til bjúgs í garnavegg og Third spacing

Question 16

Third spacing í garnastíflu

Answer 16

ECF fer í garnir og lífhimnu. Vökva og saltsöfnum í görnum og garnavegg. Munnþurrkur, húðturgor, Hb hækkun merki, best er þó að mæla orthostatisma. Gefa RA ef garnastífla.

Question 17

Mikilvægir þættir í sögutöku ef grunur um garnastíflu

Answer 17

Fyrri aðgerðir! (75% vegna samvaxta). Einnig fyrri garnarstíflur. Krabbamein í abdomen/pelvis. Bólgusjúkdómar í kvið (IBD, gallblöðrubólga, pancreatitis, PID, áverkar á kviðarhol).

Question 18

Skoðun í garnastíflu

Answer 18

Taka púls, blþr, mettun. Tachycardia, blþr fall og lost hættulegt. Versnandi öndun getur stafað af auknum abdominal þrýstingi, minnkuðu VR og þindarhástöðu.
Hiti - getur bent til garnaischemiu, helstu sýkingavaldar: E.coli, Strep faecalis, Klebsiella.
Kviður - þaninn? symmetrískur? ör? kviðslit? mjúkur/brettharður (vöðvavörn)? Percussion/sleppieymsl? Bein/óbein eymsl? garnahljóð (fyrst aukin hverfa svo)?

Question 19

Hiti í garnastíflu

Answer 19

Rof? helstu pathogenar: E. coli, strep faecalis, Klebsiella.

Question 20

Uppvinnsla á garnastíflu

Answer 20

Taka blóðprufur:
Hækkað Hb - vökvaskortur
Ofarleg lokun => hypokloremisk hypokalemisk alkalosa.
Neðarleg lokun ö> metabolis acidosa.
Crea hækkun - vökvaskortur
Gefa RA
Setja sondu (gallinnihald ef proximal lokun, feuculant distal lokun)
Þvagleggur - viljum sjá amk 0.5 ml/kg/klst.
Verkjastilla
Fá kviðaryfirlit
EF kviður er mjúkur á að fá passage/innhellingu eftir fyrstu mynd.
EF kviður er brettharður -> beint í aðgerð

Question 21

Hypochloremisk hypokalemisk alkalosa í garnstíflu?

Answer 21

Lokun ofarlega

Question 22

Metabolisk acidosa í garnastíflu?

Answer 22

Lokun neðarlega, vökvaskortur

Question 23

RA og NaCl vökvi- samsetning í meqv

Answer 23

Ringer acetat:
Na: 134
K: 4
Cl: 110
 Acetat: 30.
NaCl: Na og Cl 154.

Question 24

Kviðaryfirlit í garnastíflu sýnir:

Answer 24

Greinir mechanical/non mechanical í 50-60%
Smágirnisstífla:
Loft í þöndu smágirni (valvulae conniventes), mörg loft-vökvaborð, lítið/ekkert loft í ristli. Pneumo bilia.
Stífla í ristli:
Loft í þöndum ristli (þekkist á haustra) ristill - hliðlægt.

Question 25

Meðferð við volvulus

Answer 25

Sigmoideal volvulus: speglun fyrst, lækning í 95%
Coecal volvulus: beint í aðgerð; hægri hemicollectomi.
Ef vafi um hvort: ristil innhelling / CT

Question 26

Smágirnisobstruction - meðferð?

Answer 26

Gera passage með skuggafni; innhelling í colon og svo skuggaefni í ristli. á að liggja á HÆGRI hlið svo skuggaefni tæmist í duodenum og smágirni, látið vera í 2 klst

Question 27

Ábendingar fyrir bráða kviðaðgerð í garnastíflu:

Answer 27

Complete lokun
Incarcireruð hernia
Grunur um skert blóðflæði (peritonitis, hitahækkun, hækkun á HBK,CRP)
Aðgerð ef engin svörun við cons. meðferð á 24-48 klst, passage sýnir obstruction, klínísk skoðun fer versnandi.