fysica en methodiek HC Flashcards

1
Q

Waar wordt minimaal naar gekeken bij een echo in het 2/3e trimester?

A
· eenling- of meerlingzwangerschap 
· aanwezigheid hartactie !
· ligging foetus 
· ligging placenta 
· beoordeling hoeveelheid vruchtwater 
· foetale biometrie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat zijn oriëntatiepunten van de linkerzijde van de foetus?

A
  • hart
  • maag
  • aorta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat zijn oriëntatiepunten van de rechterzijde van de foetus?

A
  • lever

- galblaas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is de functie van vruchtwater?

A
  • bescherming foetus
  • bescherming tegen infecties
  • ontwikkeling longen, maag, blaas, nieren, spieren en darmen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Waardoor wordt wanneer vruchtwater geproduceerd?

A
  • eerste trimester amnion
  • tweede trimester foetus zelf
  • vanaf 20 weken ook door placenta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe meet je het vruchtwater?

A
  • subjectieve beoordeling
  • diepste pocket
  • AFI
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn de waarden van een goede diepste pocket en een goede AFI?

A
  • diepste pocket 2-8cm

- AFI 5-24cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wanneer spreek je van een Polyhydramnion?

A
  • diepste pocket >8cm

- AFI >24cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wanneer spreek je van een oligohydramnion?

A
  • diepste pocket <2cm

- AFI <5cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Waar wordt een Polyhydramnion vaak door veroorzaakt?

A
  • afwijkende resorptie

- verhoogde urineproductie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Waardoor wordt een oligohydramnion veroorzaakt?

A
  • afwijkingen urogenitale stelsel
  • verminderde urineproductie
  • lekkage vruchtwater
  • serotiniteit
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is de functie van de placenta?

A
  • aanvoeren zuurstof en voedingsstoffen

- afvoeren CO2 en afvalstoffen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Waar kijk je naar bij placenta beoordeling?

A
  • lokalisatie
  • dikte/grootte
  • aspect
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Welke soorten placenta previa kan je onderscheiden?

A
  • laagliggende placenta (<2cm)
  • placenta previa marginalis
  • placenta previa partialis
  • placenta previa totalis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is de incidentie van een placenta previa?

A
  • PP –> 0,5%

- Vugt –> 0,3-0,9%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

wat is de meest voorkomende oorzaak van een bloeding in het derde trimester?

A

Een placenta previa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat kan de oorzaak zijn van een placentamegalie? (afwijkende grootte placenta)

A
  • diabetes gravidarum
  • maternale anemie
  • intra uterine infecties
  • chromosomale afwijkingen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wanneer zie je vaker vroegtijdige calcificaties van de placenta?

A
  • bij rokende vrouwen

- bij zwangerschap op jonge leeftijd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wanneer zie je vaak calcificatie van de placenta?

A

Bij serotiniteit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat is de incidentie van een placenta bilobata?

A

3-6% van alle zwangerschappen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Waar heb je meer kans op bij een placenta bilobata?

A
  • vasa previa

- postpartum retentio placentae van de bijlob

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat is intervillieuze trombose?

A

Trombose in de placenta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Wat zijn placenta lakes?

A

Homogene echolucente gebieden groter dan 2x2cm in de placenta gelegen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is de incidentie van een abrubtio/solutio placentae?

A

1%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Hoe stel je de diagnose van een abrubtio/solutio placentae?
Klinisch beeld
26
Wat is een chorionangioom?
Een benige tumor in de placenta, 1-2 cm dik en geheel intra-placentair gelegen
27
Welke vormen van placenta creta bestaan er?
- placenta accreta (tot myometrium) - placenta increta (in myometrium) - placenta percreta (door myometrium in andere weefsels)
28
Wat is een placenta creta?
aAbnormale hechting van de placenta in de uterus
29
Wat is de incidentie van een placenta creta?
1:2500
30
Waarmee wordt een placenta creta vaak geassocieerd?
Met een placenta previa
31
Wat zijn risico's voor het ontwikkelen van een placenta creta?
Litteken uterus
32
Wat is het amniotic band syndrome?
ruptuur van het chorion waardoor loshangend vlies in de uterus een deel van de foetus kan afknellen
33
Waar kan de insertieplaats van de navenstreng zich bevinden?
- centraal/excentrisch (48-75%) - marginaal (6%) - velamenteus (2%)
34
Wat is een velamenteuze insertie?
Een insertie van de navelstreng in de vliezen
35
Waarmee wordt een velamenteuze inserie vaak geassocieerd?
Vasa previa
36
Wat is een vasa previa?
Vaten lopend door de vliezen langs het ostium internum
37
Wat is een SUA?
Een navelstreng met 1 vene en 1 arterie
38
Wat is de incidentie van een SUA?
- PP--> 1% van alle zwangerschappen | - Vugt --> 0,2-1,1%
39
Waarmee wordt een SUA geassocieerd?
- niet typisch voor 1 syndroom/afwijking | - hart-, maag-, darm-, nier-, en CZS afwijkingen
40
Hoeveel kans is er op groeivertraging bij een SUA?
- PP--> 20-40% | - Vugt--> 30%
41
Wat is een varnic vena umbilicalis?
Uitzetting van de aderen van de vena umbilicalis
42
Wat is een placentair hematoom?
Een bloeduitstorting in de placenta
43
Hoe kenmerkt een recent placentair hematoom zich op echobeeld?
Een echolucente ruimte
44
Welke soorten placentaire hematomen zijn er?
- Marginaal (deels zijkant placenta) - retroplacentair (op placenta) - subchorionaal (tussen placenta en chorion) - subamniotic (tussen chorion en amnion achter placenta)
45
Wat zijn de gemiddelde afmetingen van een navelstreng?
55cm lang en 2cm doorsnede
46
Waar kijk je naar bij een jonge zwangerschap?
- intacte zwangerschap - locatie zwangerschap (intra- of extra uterien) - hartactie - hoeveelheid vruchtwater
47
Wanneer kan je een definitieve uitspraak doen over de locatie van de placenta?
Na 24 weken
48
Hoe ziet de structuur van een 'jonge' placenta eruit ten opzichte van een 'oude' placenta op echobeeld?
Hoe jonger hoe egaler, hoe ouder hoe minder egaal
49
Wat zijn redenen om het geslacht van de foetus te bepalen?
- voor de ouders - om chorioniciteit te bepalen bij een meerling - bij verhoogd risico op X-linked afwijkingen - syndroomdiagnoses
50
Hoe ziet de ontwikkeling van de genitaliën eruit?
- 4-6 weken start - differentiatie start bij 7 weken - karakteristieke kenmerken ontstaan bij 11-14 weken
51
Hoe beoordeel je het geslacht op een echo vanaf 14 weken? Hoe betrouwbaar is dat?
De anatomie beoordelen in transversaal vlak, betrouwbaarheid 80-95%
52
Hoe kan je bij 11-14 weken het geslacht bepalen op een echo? En hoe betrouwbaar is dat?
Door de Nub theorie (hoek van genitaal tuberkel), betrouwbaarheid 70-90%. - bij jongens is die hoek 30 graden - bij meiden is die hoek 0 graden
53
Hoe kan je bij 6-8 weken het geslacht bepalen op een echo en hoe betrouwbaar is dat?
Door de Ramzi theorie (plaats placenta), betrouwbaarheid 54%. - bij jongels rechts - bij meiden links
54
Vanaf wanneer gaan de testis indalen?
Vanaf 25 weken 26-32 weken: 60% ingedaalde testis Na 32 weken: 95% ingedaalde testis
55
Vanaf wanneer kan je het geslacht bepalen op een echo?
Vanaf 15-16 weken betrouwbaar
56
Wat zie je bij een mannelijk geslacht op de echo en wat zie je bij een vrouwelijk geslacht op de echo?
- bij een mannelijk geslacht het scrotum en de penis | - bij een vrouwelijk geslacht de labia majora
57
Waarvan hangt de betrouwbaarheid van de geslachtsbepaling af?
- zwangerschapsduur - ervaring echoscopiste - echoapparatuur (3-D kan betrouwbaarheid vergroten) - ligging foetus - maternale habitus (BMI, structuur buikwand) - geslacht foetus (mannelijk > vrouwelijk)
58
In welk vlak wordt de AC gemeten?
Transversale doorsnede van de buik van de foetus in het vlak waar de maag, de vena umbilicalis op 1/3, de wervelkolom en 2 ribben zichtbaar zijn.
59
In welk vlak wordt de HC gemeten?
Transversale doorsnede van het hoofd van de foetus in het vlak waar de midline in het midden, het cavum septum pellucidum en de laterale ventrikel zichtbaar zijn.
60
In welk vlak wordt de BPD gemeten?
In het zelfde vlak als de HC.
61
In welk vlak wordt de FL gemeten?
Lengtedoorsnede van het been met het femur geheel van de ene naar de andere kant zichtbaar, het liefst horizontaal in beeld. Alleen benige deel meten.
62
Waarom wordt de biometrie gemeten?
Groei bepalen Gewicht schatting Termijnbepaling Objectiveren normale anatomie
63
Hoe wordt het gewicht geschat met een echo?
De biometrie (HC, BPD, AC, FL) wordt gemeten en hier wordt een hadlock formule op toegepast waaruit een gewichtsschatting wordt gegeven
64
Hoe nauwkeurig is een gewichtsschatting met behulp van biometrie?
Onnauwkeurigheid van 7% | In de praktijk daadwerkelijk een onnauwkeurigheid tot 15%
65
Wanneer is gewichtsschatting minder betrouwbaar? (bij welke kinderen)
Minder betrouwbaar bij kinderen <1000g en >4000g, door grotere kans op meetfouten
66
Hoeveel groei echo's moeten er minimaal gemaakt worden voor goede beoordeling van de groei en hoeveel tijd moet hiertussen zitten?
2 groei echo's met minimaal 10-14 dagen daar tussen
67
Waar wordt naar gekeken met het beoordelen van de groei?
Volgt de groei de curve of buigt de groei af (naar boven of beneden)
68
Welke soorten groeivertraging zijn er?
- symmetrisch --> alles klein | - asymmetrisch --> AC loopt achter ten opzichte van HC en FL
69
Wat is vaak een oorzaak van asymmetrische groeivertraging?
Placenta insufficiëntie
70
Van welke soort groeivertraging is er sprake als de AC kleiner is dan de HC?
Asymmetrische groeivertraging
71
Van welke soort groeivertraging is er sprake als alles van de foetus klein is?
Symmetrische groeivertraging
72
Welke factoren hebben invloed op de nauwkeurigheid van het meten van de biometrie?
- hogere BMI - hogere zwangerschapsduur - hogere pariteit
73
Wanneer is gewichtsschatting van belang?
- dreigende vroeggeboorte - stuitligging - verdenking foetale groeivertraging - verdenking macrosomie
74
Wanneer vindt de beoordeling van het foetale hart plaats?
Tussen de 18 en 22 weken
75
Wat is er bijzonder aan het foetale hart en bloedomloop?
- vena umbilicalis is zuurstofrijk - arteria umbilicalis zijn zuurstofarm - foramen ovalis - Ductus Botalli
76
Waar wijst de apex van het hart heen?
Naar links
77
Vanuit welke hoeken kan je het vierkamerbeeld bekijken met een echo?
- apical view (apex richting ventraal) - basal view (apex richting dorsaal) - lateral view (apex richting links or rechts)
78
In hoeveel graden staat de hart-as ten opzichte van de voor- achter waardse lijn?
Ongeveer 45 graden
79
Wat beoordeel je bij het vierkamerbeeld?
``` o Positie hart in thorax, inclusief hart-as o Grootte van het hart o Ritme en contractiliteit o Grootte en symmetrie atria o Atriumseptum en foramen ovale o Long venen drainage in linker atrium o AV-kleppen, positie en functie o Grootte en symmetrie ventrikels o Continuïteit ventrikelseptum o Aanwezigheid crux (kruis) ```
80
Hoe groot moet het hart ongeveer zijn ten opzichte van de thorax?
1/3 van de thorax
81
Op welke echo technische manieren kan je het hart in beeld krijgen?
* Midsaggitale doorsnede WK en dan 90 graden draaien * Midsaggitale doorsnede buikwand en dan 90 graden draaien * Transversale doorsnede maag en dan richting hart schuiven
82
Op welke manier krijg je de nieren saggitaal in beeld bij een echo?
* saggitale doorsnede van de foetus * WK in de lengte zichtbaar * schuif naar links of naar rechts van de WK * zoomfunctie gebruiken
83
Hoe ziet een nier eruit op een echo?
- boonvormige structuur - echogene structuur - twee nieren aan weerszijden van de wervelkolom
84
Op welke manier krijg je de nieren transversaal in beeld bij een echo?
* transversale doorsnede van de foetus * buikomtrek foetus thv maag * schuif richting caudaal * zoomfunctie gebruiken
85
Wat zou je kunnen doen om de linkernier goed in beeld te krijgen zonder last te hebben van slagschaduw van de WK?
Wiegen
86
Wat is de prevalentie van urinewegafwijkingen? En hoeveel procent is dit van de congenitale afwijkingen?
Prevalentie 3 op de 1000 | 20-30% van de congenitale afwijkingen
87
Wanneer start de nefrogenese tijdens de ontwikkeling van de embryo/foetus? En uit welke 3 fases bestaat deze?
Start in week 6 - Pronephros - Mesonephros - Metanephros
88
Welke 3 soorten obstructies bestaan er in de urinewegen?
* Hoge obstructie (pylelum-ureter) * Lage obstructie (ureter-blaas) * Infravesicale obstructie (uitstroombelemmeringen blaas, urethra)
89
Wat is de echotechniek om een arm met hand of een been met voet in beeld te krijgen op de echo?
1. Foetus in lengterichting in beeld 2. WK in beeld brengen 3. Schuif LI evenwijdig aan WK => linker arm 4. Schuif RE evenwijdig aan WK => rechter arm
90
Wat wordt er bekeken bij het doorscannen van de uterus?
- Is er sprake van zwangerschap? - Intra-uterien? ALTIJD aan EUG denken! - Is er hartactie? - Hebben we te maken met een éénling of meerling zwangerschap? - Zijn er bijzonderheden rondom of in de uterus anders dan normale zwangerschap - Is de hoeveelheid vruchtwater normaal
91
Hoe wordt de locatie van de placenta bepaald op een echo?
Door de uterus te scannen longitudinaal en transversaal, dan wordt er een uitspraak gedaan over de locatie van de placenta. (ventraal, dorsaal, links, rechts, hoog, laag, in fundo of over ostium internum)
92
Wat is het nut van het bepalen van de ligging van de foetus?
- Ligging bepalen maakt het mogelijk om biometrie vlakken te vinden. - Ligging van de rug maakt het je mogelijk om transversale vlakken voor biometrie te vinden - Links bepalen zorgt ervoor dat altijd bekend is naar welke zijde van het kind gekeken wordt - Links bepalen is belangrijk bij ligging organen en dat er naar het linker of rechter (bijvoorbeeld) arm wordt beoordeeld - Ligging bepalen in laatste stadium van zwangerschap is belangrijk voor bevalling
93
Vanaf wanneer kan de placenta ligging gezien worden op een echo?
vanaf ongeveer 12 weken
94
Hoe wordt er op de echo bepaald of een foetus in lengte of dwarsligging ligt?
Bij transducer longitudinaal op buik: - saggitale doorsnede foetus --> lengteligging - transversale doorsnede foetus --> dwarsligging Bij transducer transversaal op buik: - saggitale doorsnede foetus --> dwarsligging - transversale doorsnede foetus --> lengteligging
95
Hoe bepaal je op de echo of er bij een lengteligging van een foetus sprake is van een stuitligging of hoofdligging?
Probe longitudinaal op buik waarbij je een saggitale doorsnede van de foetus hebt. Stuitligging als het hoofd craniaal ligt en de stuit caudaal ligt. hoofdligging als de stuit craniaal ligt en het hoofd caudaal ligt.
96
Hoe herken je de wervelkolom bij een midsaggitaal beeld van de foetus?
Van nek tot stuit. Een dubbele rij (tramrails) harde echodense reflectoren die bij de stuit in een puntje uitloopt.
97
Hoe herken je de wervelkolom bij een transversaal beeld van de foetus?
Als 3 echodense puntjes met daaraan vast twee echodense ribben
98
Hoe krijg je de wervelkolom midsaggitaal in beeld bij een foetus in lengteligging?
- Start met de probe in longitudinale richting en zorg dat de foetus in lengte afgebeeld is. - Zorg ervoor dat de probe recht op de buik staat. - Draai nu de probe 90 graden zodat de WK transversaal in beeld komt en bepaal waar de WK ligt. - Draai nu de probe 90 graden. - Schuif nu naar links of rechts over de buik en breng de WK midsaggitaal in beeld. - Kind kan ook van links boven naar rechts onder in de buik liggen.
99
Hoe krijg je de wervelkolom midsaggitaal in beeld bij een foetus in dwarsligging?
- Start met de probe in longitudinale richting en draai zover naar transversaal dat de foetus in de lengte afgebeeld is. - Zorg er voor dat de probe recht op de buik staat. - Draai nu 90 graden zodat de WK transversaal in beeld komt. Bepaal nu op je scherm waar de WK ligt. - Draai de probe 90 graden. - Schuif nu met naar craniaal en caudaal op de buik en kijk waar je de wervelkolom tegenkomt zodat deze midsaggitaal in beeld komt.
100
Hoe, met welke stappen, bepaal je de linker- en rechterzijde van de foetus?
- Start met doorscannen van de uterus - Bepaal de ligging van de foetus en waar het hoofd en de stuit liggen - Oriënteer je waar links en rechts liggen
101
Waar wordt bij een SEO naar gekeken in het hoofd?
* Hoofdomtrek en BPD * Laterale ventrikel * Plexus choroideus * Cerebellum en TDC * Oogkassen en evt lenzen * Profiel * Neus, lippen en kin (aangezicht) * Gehemelte
102
Waar wordt bij een SEO naar gekeken bij de thorax/abdomen?
* Wervelkolom midsaggitaal en coronaal * Longen * Hart * Diaphragma * Buikomtrek * Buikwant (thv navelstrenginstertie) * Maag en blaasvulling * Darmpakket * Nieren en nierarteriën
103
Waar wordt bij een SEO naar gekeken in het hart?
* Vierkamerbeeld * Met kleuren doppler * Linker uitstroombaan (aorta) * Rechter uitstroombaan (arterie pulmonalis) * 3 vessel view * Septum
104
Waar wordt bij een SEO naar gekeken bij de ledematen?
* Armen en eventueel handen en vingers * Humerus, radius, ulna * Benen * Voeten en eventueel tenen * Femur, tibia, fibula * Geslacht tussen bovenbenen
105
Wat is de meest voorkomende afwijking?
SUA
106
Wat was eigenlijk het doel van de SEO (in eerste instantie)?
Neuralebuisdefecten en spina bifida detecteren. | Incidentie: 6,3 op 10.000 pasgeborenen.
107
Welke groepen afwijkingen bestaan er (qua grootte)? En wat is de prevalentie?
Major congenitale afwijkingen, prevalentie 2-3% | Minor congeniale afwijkingen, prevalentie 7%
108
Wat kunnen oorzaken zijn van congenitale afwijkingen>
``` • Chromosoom afwijkingen - Autosomaal recessief - Autosomaal dominant - X-gebonde • Omgevingsfactoren • Leeftijd • Mulitfactoreel ```
109
Welke manieren van screening op afwijkingen bestaan er? En wanneer kan dit gedaan worden?
1e trimester combinatie test (11-14 weken) NIPT (vanaf 11 weken) SEO (Structureel Echoscopisch Onderzoek) (18-22 weken)
110
Welke manieren van diagnostiek op afwijkingen bestaan er? En wanneer kan dit gedaan worden?
GUO 1 (Geavanceerd Ultrageluids Onderzoek, high risk) (18-22 weken) GUO 2 (Geavanceerd Ultrageluids Onderzoek) (10-40 weken) Invasieve diagnostiek - vlokkentest (11-13 weken) - vruchtwaterpunctie (vanaf 15,5 weken)
111
Hoeveel zwangeren willen een SEO?
95%
112
Wat is het doel van de SEO?
Detectie van afwijkingen (neuraal buis defect) - -> Aanpassing obstetrisch beleid  - -> Verbetering van de prognose - -> Zwangerschapsafbreking (ernstige foetale afwijkingen)
113
Naar welke onderdelen wordt gekeken bij de SEO (over het algemeen)?
Aantal foetussen, hartactie, placenta, vruchtwater  Biometrie: hoofdomtrek, buikomtrek, femurlengte  Beoordeling anatomie Schedel: vorm, echodensiteit, hersenen, cerebellum Wervelkolom, 2 richtingen Gelaat: ogen, neus, uitsluiten lipspleet Thorax: ribben, longen, diafragma Hart: 4-kamerbeeld, kruisende vaten Abdomen: buikwand, maag, blaas, darmen, nieren Extremiteiten, bovenste en onderste
114
Wat is een GUO 1?
GUO waarbij het risico voor de zwangerschap al bekend is
115
Wat is een GUO 2?
GUO waarbij tijdens de zwangerschap duidelijk wordt dat dit nodig is
116
Welke aanvullende diagnostiek wordt toegepast na een positieve GUO?
Invasieve aanvullende onderzoeken zoals bloedonderzoek, vlokkentest en vruchtwaterpunctie met Array en WES detectie.
117
Wat wordt onderzocht bij aanvullende diagnostiek na een positieve GUO?
* Infectie bij moeder of vruchtwater * Chromosoomafwijkingen * DNA afwijkingen * Stofwisselingsziekten * Microchondriaal erfelijke afwijkingen
118
Welke groepen afwijkingen bestaan er?
* Geïsoleerde afwijkingen (enkele afwijking) | * Geassocieerde afwijkingen (meerdere afwijkingen of met chromosomale afwijking)
119
Wat is het verschil tussen de zwangerschapsduur en de embryonale ontwikkeling?
De embryonale leeftijd telt pas vanaf de dag van conceptie en de zwangerschapsduur vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie (2 weken eerder).
120
Wanneer eindigt de embryonale periode? Hoe ziet het embryo er dan uit?
Bij 10 weken zwangerschapsduur Bij 8 weken embryonale ontwikkeling De organogenese is beïndigt en het embryo is dan 30mm.
121
Wanneer wordt een embryo een foetus genoemd?
Vanaf een lengte van 30mm | Vanaf positieve hartactie
122
Wat zijn de voordelen van een juiste termijnstelling?
* Verminderen inleidingen i.v.m. serotiniteit * Groeivertraging tijdig diagnosticeren * Grens levensvatbaarheid * Kansberekening combinatietest
123
Waarop wordt de a terme datum gebaseerd?
Op basis van echoscopische parameters | EDLM wordt wel genoteerd
124
Waar wordt naar gekeken bij een eerste-trimester echo?
· intra-uterien vrucht(zak), · eenling / meerling? · hartactie · mono- of dichoriale meerlingzwangerschap · de zwangerschapsduur op basis van de biometrie (nvog; modelprotocol)
125
Vanaf wanneer is hartactie te zien? Hoe groot is de foetus dan?
Vanaf 5+3 weken met vaginale transducer | De foetus is dan 2-4mm
126
Hoeveel BPM is de hartslag bij 5 en bij 10 weken?
Bij 5 weken 70 BPM | Bij 10 weken 170 BPM
127
Vanaf wanneer is de vruchtzak zichtbaar? Hoe groot is deze dan?
Vanaf 4+2 weken | Deze is dan 3-5mm
128
Wanneer MOET er hartactie zichtbaar zijn?
Bij een vruchtzak van 15mm moet hartactie aanwezig zijn anders is de zwangerschap niet intact.
129
Vanaf wanneer is de dooierzak te zien?
Vanaf 5 weken
130
Hoe wordt de CRL gemeten?
- Langste rechte-lijn meting - Midsagitaal of coronair - 3rd + 4th ventrikel; neus; genitale tubercle; neutrale positie - Grens foetus duidelijk zichtbaar - Gebruik de ‘zoom’ knop - Gemiddelde van 3 metingen
131
Bij welke termijn wordt de CRL gebruikt om de termijnbepaling uit te voeren?
8+4-12+6 CRL meting (20-68mm) Optimaal tussen de 10+0-12+6 (33-68mm) Bij verschillende metingen de meting aanhouden het dichtst bij de 10 weken
132
Welke meting wordt gebruikt voor termijnbepaling na de 13 weken?
De BPD, deze is dan>23mm | De HC, deze is dan >80mm
133
Welke meting wordt gebruikt voor termijnbepaling na de 18 weken?
De TCD wordt dan bepaald
134
Wat noteer je in je verslaglegging bij een eerste trimester echo?
``` ELM Datum positieve test Gebruik anticonceptie, denk ook aan IUD. Beeld echo: - Vruchtzak meten - Aanwezigheid hartactie - CRL - Bijzonderheden / advies ```
135
Welke 'soorten' meerlingen zijn er? En wat is de prevalentie?
``` Monozygoot (33%) - dichodiaal - diamniotisch (11%) - monochoriaal - diamniotisch (21%) - monochoriaal - monoamniotisch (1%) Dizygoot (67%) ```
136
Hoeveel Hz is ultrageluid (echo)?
>20.000 Hz
137
Hoe heten witte structuren die je ziet op echobeeld? Hoe worden deze gevormd (qua trillingen)?
Echodens | Hoe meer trillingen terug worden gekaatst, hoe hoger de intensiteit, hoe witter her beeld.
138
Hoe heten de zwarte structuren die je ziet op echobeeld? Hoe worden deze gevormd (qua trillinten)?
Echolucent | Wanneer er geen trillingen terug worden gekaatst is het beeld zwart.
139
Hoe heten de grijze structuren die je ziet op echobeeld?
Echodens
140
Welke structuren op een echo zijn voornamelijk echodens?
Organen
141
Welke structuren op een echo zijn voornamelijk wit?
Botten
142
Welke structuren op een echo zijn echolucent?
Vloeibare structuren zijn echolucent, bijvoorbeeld blaas en maagvulling, vruchtwater en bloed.
143
Hoe wordt beeldopbouw gerealiseerd?
Echoscopie bestaat uit ultrageluidsgolven die terugkaatsen op weefsel. Het verschil in de samenstelling van weefsels maakt dat er verschillende intensiteit wordt teruggekaatst. De diepte bepaald de tijdsduur waarop het wordt teruggekaatst. Met de tijdsduur wordt gekeken hoe diep de reflector ligt waarmee de voortplantingssnelheid bepaald wordt. Hiermee wordt beeldopbouw gerealiseerd.
144
Waar bevinden zich de Piëzo kristallen bij het echoapparaat? Wat doen deze kristallen?
In de transducer. Deze kristallen zorgen voor het uitzenden en ontvangen van de trillingen. - Eén kristal geeft een geluidsgolf. - Meerdere kristallen naast elkaar geven een geluidsbundel. Hierdoor ontstaat een real-time beeld
145
Wat is resolutie? Wat is axiale resolutie? Wat is laterale resolutie? Wat is temporele resolutie?
De kwaliteit van het beeld wordt grotendeels bepaald door de resolutie. Axiale resolutie is de mate waarin achter elkaar gelegen reflectoren afgebeeld kunnen worden. Laterale resolutie naast elkaar gelegen reflectoren. Temporele resolutie bewegende posities die achtereenvolgend afgebeeld kunnen worden.
146
Wat is de frame rate?
Het aantal beeldjes per seconde
147
Wat is dynamic range
De variatie in verschillende grijstinten
148
Wat is compound imaging? (beeldoptimalisering)
Bij compound imaging vindt de emissie van ultrageluid onder verschillende hoeken van de transducer plaats waardoor reflectoren die in een andere hoek liggen beter worden afgebeeld.
149
Wat is persistance? (beeldoptimalisering)
Bij persistance worden opeenvolgende beelden met elkaar gecorreleerd waardoor een fijnere structuur ontstaat met minder speckles.
150
Wat is speckle reduction? (beeldoptimalisering)
Bij speckle reduction wordt er gewerkt met een hogere emissiefrequentie waardoor minder speckles te zien zijn in het beeld door deze kleiner en minder hinderlijk te maken.
151
Wat is harmonic imaging?
Met harmonic imaging wordt beeldopbouw gefilterd op hogere frequenties en ontstaat een betere resolutie. Zo kan er betere beeldvorming ontstaan bij lastige echocondities zoals bij obesitas.
152
Welke frequentie wordt gebruikt in de echografie binnen de verloskunde?
2-20MHz binnen echografie | 2,5-8 MHz binnen verloskunde meest gebruikt
153
Wat is de depth instelling op het echoapparaat?
De maximale diepte van het beeld om hetgeen wat je in beeld wilt brengen goed in beeld te kunnen brengen.
154
Wat is de gain instelling op het echoapparaat?
De focus moet liggen op hetgeen waar de onderzoeker zich op wilt focussen.
155
Wat is de focus instelling op het echoapparaat?
Er wordt gezoomd op het stuk waarin de onderzoeker geïnteresseerd is om het zo beter in beeld te kunnen brengen.
156
Wat is de zoom instelling op het echoapparaat?
De compensatie van het teruggekaatste geluid, zo kan je iets witter of zwarter maken. Dit kan met een algemene knop op met TGC specifieker gedaan worden.
157
Wat is de formule om de tijd van de teruggekaatste trillingen te berekenen?
t = (2xD) / c ``` t = tijd c = voortplantingssnelheid (verschillend per weefsel) D = diepte (2x diepte omdat heen en terug) ```
158
Wat is de voortplanting van een trilling?
Een golf
159
Met welke formule wordt de diepte van structuur waartegen de trillingen teruggekaatst worden berekend?
D = ½t x C ``` D = diepte t = tijd (1/2 omdat de tijd van heen en terug is) c = voortplantingssnelheid (verschillend per weefsel) ```
160
Wat is methodisch scannen?
Scannen in een bepaalde volgorde en volgens een bepaalde methode zodat je niks vergeet of over het hoofd ziet.
161
Hoe scan je de uterus door?
Door longitudinaal in 2 vlakken en transversaal in 1-2 vlakken door de uterus te gaan met de probe.
162
Wat is de golflengte?
De lengte van een golf
163
Wat is de amplitude?
De hoogte van een golf
164
Wat zie je bij een hoge en bij een lage frequentie? En hoeveel doordringend vermogen is er?
Hoge frequentie: meer trillingen: meer details maar weinig doordringend vermogen. Lage frequentie: minder trillingen, kleine details minder goed van elkaar te onderscheiden, hoger doordringend vermogen (dieper).
165
Wat is akoestische impedantie?
Dit is de echodensiteit. Ieder weefsel heeft andere dichtheid of akoestische impedantie Verschillen in dichtheid geven verschillende grijswaarden
166
Hoe verbeter je de resolutie in je echobeeld?
- frequentie - focus (brandpunt) - depth (beïnvloedt divergeren van de bundel en tijd die nodig is voor schrijven bundel) - verhogen frame rate (temporele resolutie)
167
Hoe verbeter je je schermweergave bij een echo onderzoek?
- gain / TGC | - dynamic range (aantal grijswaarden: laag is weinig, hoog is veel grijswaarden)
168
Welke effecten kunnen de veiligheid van een echo onderzoek beïnvloeden?
``` Thermische effecten (TI): absorptie van ultrageluid door weefsels, akoestische energie wordt omgezet in warmte. Mechanische effecten (MI): Belangrijkste effect is cavitatie (gasbelletjes die in beweging komen; tijdens zwangerschap waarschijnlijk te verwaarlozen) ```
169
Bij welke temperatuur en bij welk tijdsbestek aan blootstelling kan er schade optreden bij de embryo?
Bij een temperatuur van 41,5 graden gedurende minimaal 5 minuten
170
Hoe kan je echoscopie zo veilig mogelijk houden?
- Werk met zo laag mogelijke akoestische output. - Voorkom zo veel mogelijk “dwell time” - Gebruik PW-doppler wordt afgeraden tot 10 weken. Veel energie op hartje in aanleg. - Alara principe
171
Wat is een artefact?
Het weergeven/afbeelden van zaken (objecten) die niet aanwezig zijn óf het niet (of niet correct) weergeven/afbeelden van zaken (objecten) die wel aanwezig zijn. Niet echt, niet afgebeeld, verkeerde locatie, verkeerde helderheid, vorm of grootte. Vertekeningen, spookbeelden, drogbeelden…
172
Welke soorten artefacten zijn er?
- anisotropie - reverberatie - schaduw artefact - edge artefact - breking of refractie - dorsale versterking - spiegeling
173
Wat is anisotropie? (atrefact)
Een materiaal is anisotroop wanneer de eigenschappen niet in iedere richting dezelfde zijn. Dit begrip kan betrekking hebben op verschillende materiaaleigenschappen. Wanneer de materiaaleigenschappen niet van de richting afhangen, wordt het materiaal isotroop genoemd. Ontstaat door niet loodrecht aanscannen van een structuur.
174
Wat is reverberatie? (artefact)
- Geluidsgolf caramboleert tussen probe en object: meervoudige reflectie tussen sterk reflecterende structuren. Afnemend in sterkte. - Ook wel mirror image - Treedt vooral op als er geen goed contact is met de buik.
175
Wat is een schaduw artefact? (akoestische schaduw)
- Geluidsgolf wordt volledig gereflecteerd (lucht) of geabsorbeerd (bot) waardoor het achterliggende weefsel niet bereikt wordt - Wordt ook wel slagschaduw genoemd, echoloze zone - Is bruikbaar bij bijvoorbeeld meten femur
176
Wat is een edge artefact?
- Is een bijzondere vorm van een schaduw artefact - Ontstaat bij het aanscannen van een convexe of ronde structuren zoals een cyste of een bloedvat - Slagschaduw aan de rand van ronde structuur
177
Wat is breking of refractie? (artefact)
-Door breking verandert de richting van de geluisgolven -Structuren worden in horizontale richting “verplaatst” (zoals een rietje in een glas water)
178
Wat is dorsale versterking? (artefact)
- hyperreflectie achter een reflectiearme/echolucente zone - echoversterking achter bijvoorbeeld een volle blaas - vruchtwater - tegengesteld aan schaduw artefact
179
Wat is spiegeling? (artefact)
- Treedt op door reflectie in een andere richting van de bundel - Structuur komt aan de andere kant van de reflector - Het diafragma werkt bijvoorbeeld soms als een spiegel
180
Hoe verhelp je een artefact?
Artefacten “verhelpen”: - scan vanuit verschillende hoeken (draaien, wiegen,roteren..) - gebruik hoogtechnologische beeldoptimalisatie (o.a. compound scanning en speckle reduction)
181
De voortplantingssnelheid is nodig om de diepte te berekenen. Met welke voortplantingssnelheid hebben we te maken?
De voortplantingssnelheid is in elke structuur/weefsel van het lichaam verschillend. In de formule om de diepte te berekenen wordt daarom gerekend met een gemiddelde voortplantingssnelheid. (1540 m/sec)
182
Dynamic range staat voor het aantal grijswaarden en daarmee voor het contrast binnen het echobeeld. Wat betekent een lage dynamic range?
Bij een lage dynamic range zijn er weinig grijswaarden. er is een groot contrast zodat bijvoorbeeld bewegende kleppen van het hart goed onderscheiden kunnen worden.
183
Vanuit welke hoek zijn defecten in het septum tussen beide ventrikels het best te beoordelen?
Lateral view