fysica en methodiek HC Flashcards
Waar wordt minimaal naar gekeken bij een echo in het 2/3e trimester?
· eenling- of meerlingzwangerschap · aanwezigheid hartactie ! · ligging foetus · ligging placenta · beoordeling hoeveelheid vruchtwater · foetale biometrie
Wat zijn oriëntatiepunten van de linkerzijde van de foetus?
- hart
- maag
- aorta
Wat zijn oriëntatiepunten van de rechterzijde van de foetus?
- lever
- galblaas
Wat is de functie van vruchtwater?
- bescherming foetus
- bescherming tegen infecties
- ontwikkeling longen, maag, blaas, nieren, spieren en darmen
Waardoor wordt wanneer vruchtwater geproduceerd?
- eerste trimester amnion
- tweede trimester foetus zelf
- vanaf 20 weken ook door placenta
Hoe meet je het vruchtwater?
- subjectieve beoordeling
- diepste pocket
- AFI
Wat zijn de waarden van een goede diepste pocket en een goede AFI?
- diepste pocket 2-8cm
- AFI 5-24cm
Wanneer spreek je van een Polyhydramnion?
- diepste pocket >8cm
- AFI >24cm
Wanneer spreek je van een oligohydramnion?
- diepste pocket <2cm
- AFI <5cm
Waar wordt een Polyhydramnion vaak door veroorzaakt?
- afwijkende resorptie
- verhoogde urineproductie
Waardoor wordt een oligohydramnion veroorzaakt?
- afwijkingen urogenitale stelsel
- verminderde urineproductie
- lekkage vruchtwater
- serotiniteit
Wat is de functie van de placenta?
- aanvoeren zuurstof en voedingsstoffen
- afvoeren CO2 en afvalstoffen
Waar kijk je naar bij placenta beoordeling?
- lokalisatie
- dikte/grootte
- aspect
Welke soorten placenta previa kan je onderscheiden?
- laagliggende placenta (<2cm)
- placenta previa marginalis
- placenta previa partialis
- placenta previa totalis
Wat is de incidentie van een placenta previa?
- PP –> 0,5%
- Vugt –> 0,3-0,9%
wat is de meest voorkomende oorzaak van een bloeding in het derde trimester?
Een placenta previa
Wat kan de oorzaak zijn van een placentamegalie? (afwijkende grootte placenta)
- diabetes gravidarum
- maternale anemie
- intra uterine infecties
- chromosomale afwijkingen
Wanneer zie je vaker vroegtijdige calcificaties van de placenta?
- bij rokende vrouwen
- bij zwangerschap op jonge leeftijd
Wanneer zie je vaak calcificatie van de placenta?
Bij serotiniteit
Wat is de incidentie van een placenta bilobata?
3-6% van alle zwangerschappen
Waar heb je meer kans op bij een placenta bilobata?
- vasa previa
- postpartum retentio placentae van de bijlob
Wat is intervillieuze trombose?
Trombose in de placenta
Wat zijn placenta lakes?
Homogene echolucente gebieden groter dan 2x2cm in de placenta gelegen
Wat is de incidentie van een abrubtio/solutio placentae?
1%
Hoe stel je de diagnose van een abrubtio/solutio placentae?
Klinisch beeld
Wat is een chorionangioom?
Een benige tumor in de placenta, 1-2 cm dik en geheel intra-placentair gelegen
Welke vormen van placenta creta bestaan er?
- placenta accreta (tot myometrium)
- placenta increta (in myometrium)
- placenta percreta (door myometrium in andere weefsels)
Wat is een placenta creta?
aAbnormale hechting van de placenta in de uterus
Wat is de incidentie van een placenta creta?
1:2500
Waarmee wordt een placenta creta vaak geassocieerd?
Met een placenta previa
Wat zijn risico’s voor het ontwikkelen van een placenta creta?
Litteken uterus
Wat is het amniotic band syndrome?
ruptuur van het chorion waardoor loshangend vlies in de uterus een deel van de foetus kan afknellen
Waar kan de insertieplaats van de navenstreng zich bevinden?
- centraal/excentrisch (48-75%)
- marginaal (6%)
- velamenteus (2%)
Wat is een velamenteuze insertie?
Een insertie van de navelstreng in de vliezen
Waarmee wordt een velamenteuze inserie vaak geassocieerd?
Vasa previa
Wat is een vasa previa?
Vaten lopend door de vliezen langs het ostium internum
Wat is een SUA?
Een navelstreng met 1 vene en 1 arterie
Wat is de incidentie van een SUA?
- PP–> 1% van alle zwangerschappen
- Vugt –> 0,2-1,1%
Waarmee wordt een SUA geassocieerd?
- niet typisch voor 1 syndroom/afwijking
- hart-, maag-, darm-, nier-, en CZS afwijkingen
Hoeveel kans is er op groeivertraging bij een SUA?
- PP–> 20-40%
- Vugt–> 30%
Wat is een varnic vena umbilicalis?
Uitzetting van de aderen van de vena umbilicalis
Wat is een placentair hematoom?
Een bloeduitstorting in de placenta
Hoe kenmerkt een recent placentair hematoom zich op echobeeld?
Een echolucente ruimte
Welke soorten placentaire hematomen zijn er?
- Marginaal (deels zijkant placenta)
- retroplacentair (op placenta)
- subchorionaal (tussen placenta en chorion)
- subamniotic (tussen chorion en amnion achter placenta)
Wat zijn de gemiddelde afmetingen van een navelstreng?
55cm lang en 2cm doorsnede
Waar kijk je naar bij een jonge zwangerschap?
- intacte zwangerschap
- locatie zwangerschap (intra- of extra uterien)
- hartactie
- hoeveelheid vruchtwater
Wanneer kan je een definitieve uitspraak doen over de locatie van de placenta?
Na 24 weken
Hoe ziet de structuur van een ‘jonge’ placenta eruit ten opzichte van een ‘oude’ placenta op echobeeld?
Hoe jonger hoe egaler, hoe ouder hoe minder egaal
Wat zijn redenen om het geslacht van de foetus te bepalen?
- voor de ouders
- om chorioniciteit te bepalen bij een meerling
- bij verhoogd risico op X-linked afwijkingen
- syndroomdiagnoses
Hoe ziet de ontwikkeling van de genitaliën eruit?
- 4-6 weken start
- differentiatie start bij 7 weken
- karakteristieke kenmerken ontstaan bij 11-14 weken
Hoe beoordeel je het geslacht op een echo vanaf 14 weken? Hoe betrouwbaar is dat?
De anatomie beoordelen in transversaal vlak, betrouwbaarheid 80-95%
Hoe kan je bij 11-14 weken het geslacht bepalen op een echo? En hoe betrouwbaar is dat?
Door de Nub theorie (hoek van genitaal tuberkel), betrouwbaarheid 70-90%.
- bij jongens is die hoek 30 graden
- bij meiden is die hoek 0 graden
Hoe kan je bij 6-8 weken het geslacht bepalen op een echo en hoe betrouwbaar is dat?
Door de Ramzi theorie (plaats placenta), betrouwbaarheid 54%.
- bij jongels rechts
- bij meiden links
Vanaf wanneer gaan de testis indalen?
Vanaf 25 weken
26-32 weken: 60% ingedaalde testis
Na 32 weken: 95% ingedaalde testis
Vanaf wanneer kan je het geslacht bepalen op een echo?
Vanaf 15-16 weken betrouwbaar
Wat zie je bij een mannelijk geslacht op de echo en wat zie je bij een vrouwelijk geslacht op de echo?
- bij een mannelijk geslacht het scrotum en de penis
- bij een vrouwelijk geslacht de labia majora
Waarvan hangt de betrouwbaarheid van de geslachtsbepaling af?
- zwangerschapsduur
- ervaring echoscopiste
- echoapparatuur (3-D kan betrouwbaarheid vergroten)
- ligging foetus
- maternale habitus (BMI, structuur buikwand)
- geslacht foetus (mannelijk > vrouwelijk)
In welk vlak wordt de AC gemeten?
Transversale doorsnede van de buik van de foetus in het vlak waar de maag, de vena umbilicalis op 1/3, de wervelkolom en 2 ribben zichtbaar zijn.
In welk vlak wordt de HC gemeten?
Transversale doorsnede van het hoofd van de foetus in het vlak waar de midline in het midden, het cavum septum pellucidum en de laterale ventrikel zichtbaar zijn.
In welk vlak wordt de BPD gemeten?
In het zelfde vlak als de HC.
In welk vlak wordt de FL gemeten?
Lengtedoorsnede van het been met het femur geheel van de ene naar de andere kant zichtbaar, het liefst horizontaal in beeld. Alleen benige deel meten.
Waarom wordt de biometrie gemeten?
Groei bepalen
Gewicht schatting
Termijnbepaling
Objectiveren normale anatomie
Hoe wordt het gewicht geschat met een echo?
De biometrie (HC, BPD, AC, FL) wordt gemeten en hier wordt een hadlock formule op toegepast waaruit een gewichtsschatting wordt gegeven
Hoe nauwkeurig is een gewichtsschatting met behulp van biometrie?
Onnauwkeurigheid van 7%
In de praktijk daadwerkelijk een onnauwkeurigheid tot 15%
Wanneer is gewichtsschatting minder betrouwbaar? (bij welke kinderen)
Minder betrouwbaar bij kinderen <1000g en >4000g, door grotere kans op meetfouten
Hoeveel groei echo’s moeten er minimaal gemaakt worden voor goede beoordeling van de groei en hoeveel tijd moet hiertussen zitten?
2 groei echo’s met minimaal 10-14 dagen daar tussen
Waar wordt naar gekeken met het beoordelen van de groei?
Volgt de groei de curve of buigt de groei af (naar boven of beneden)
Welke soorten groeivertraging zijn er?
- symmetrisch –> alles klein
- asymmetrisch –> AC loopt achter ten opzichte van HC en FL
Wat is vaak een oorzaak van asymmetrische groeivertraging?
Placenta insufficiëntie
Van welke soort groeivertraging is er sprake als de AC kleiner is dan de HC?
Asymmetrische groeivertraging
Van welke soort groeivertraging is er sprake als alles van de foetus klein is?
Symmetrische groeivertraging
Welke factoren hebben invloed op de nauwkeurigheid van het meten van de biometrie?
- hogere BMI
- hogere zwangerschapsduur
- hogere pariteit
Wanneer is gewichtsschatting van belang?
- dreigende vroeggeboorte
- stuitligging
- verdenking foetale groeivertraging
- verdenking macrosomie